Odpowiednie zachowanie się osoby będącej świadkiem wypadku komunikacyjnego czy też przestępstwa, może ułatwić ustalenie i złapanie sprawcy, a nawet uratować życie poszkodowanych.
Biorąc pod uwagę wypadek komunikacyjny należy zastosować poniżej opisane działania.
Pierwszą czynnością lub etapem postępowania na miejscu wypadku jest ocena zdarzenia. Należy zadbać najpierw i przede wszystkim o własne bezpieczeństwo, a następnie o bezpieczeństwo poszkodowanego i osób postronnych. Istotnym elementem wstępnego postępowania jest ustalenie co się stało i ilu jest poszkodowanych. Po ocenie zdarzenia i rozpoznaniu niebezpieczeństwa należy zabezpieczyć odpowiednio miejsce wypadku. Chodzi o niedopuszczenie do pogorszenia się sytuacji na miejscu zdarzenia.
Należy pamiętać, że w niebezpiecznych warunkach samochód zatrzymuje się w odległości minimum 30 metrów od miejsca zdarzenia. Następnie zabezpiecz swój pojazd poprzez: skierowanie kół w stronę pobocza, zaciągnięcie hamulca ręcznego oraz włączenie świateł awaryjnych. Skierowanie kół w stronę pobocza, jest zabezpieczeniem w sytuacji gdyby nadjeżdżający pojazd uderzył w nasz samochód, w ten sposób zmniejszymy prawdopodobieństwo, że pojazd ten przesunie się do przodu, gdzie być może będziemy udzielać pomocy. Kluczyk kładziemy na podszybiu. Jeśli zajdzie konieczność przestawienia Twojego pojazdu, strażacy nie będą mieli problemu ze znalezieniem kluczyków.
Nocą załóż na siebie kamizelkę, coś jasnego lub przyczep sobie jakiś materiał odblaskowy. Zapewnij sobie pomoc innych osób. Zadbaj, aby inne osoby również były widoczne oraz miały podstawową ochronę osobistą - rękawiczki lateksowe.
Włącz światła awaryjne oraz ustaw trójkąt ostrzegawczy tuż za pojazdem w terenie zabudowanym, 60 m od pojazdu w terenie niezabudowanym, 100 a nawet 150 m na drogach ekspresowych i autostradach.
Zwróć uwagę czy pozostałe pojazdy są w stabilnym położeniu. Zaciągnij hamulec ręczny, wyłącz bieg lub zablokuj koła.
Wyłącz zapłon (kluczyki na podszybiu) we wszystkich uszkodzonych pojazdach i jeśli masz możliwość, odłącz akumulator. Jeżeli pod maską auta wystąpił pożar, niezwłocznie ugaś go za pomącą gaśnicy.
Kolejną ważną czynnością jest całkowita ocena ilości poszkodowanych w zdarzeniu i wstępna selekcja. Należy dokonać podziału poszkodowanych na
kilka podstawowych grup osób:
• z brakiem oddechu,
• nieprzytomnych,
• z krwotokami (zewnętrznymi i wewnętrznymi),
• we wstrząsie,
• z obrażeniami kostnymi i ranami.
Spośród wszystkich poszkodowanych wybieramy osobę w najcięższym stanie, ale z szansą na przeżycie. Zaczynamy wówczas od opatrzenia masywnych krwotoków, a następnie drobniejsze skaleczenia. Ponadto może być ograniczona ilość środków opatrunkowych. Dlatego należy bardzo rozsądnie i rozważnie podzielić materiały opatrunkowe.
Następnym etapem jest wzywanie pomocy. Informacje o wypadku lub katastrofie powinny być zwięzłe i dokładne. Wezwanie dla służb ratunkowych powinno zawierać następujące dane:
1.Informacje o rodzaju zdarzenia
2.Informacje o miejscu zdarzenia
3. Liczbę, płeć i przybliżony wiek ofiary lub ofiar zdarzenia
4.Informacje o rodzaju obrażeń u poszkodowanych
5.Informacje o wzywającym pomocy, numer telefonu
Niezależnie od wszystkich powyższych czynności istnieją pewne okoliczności, w których konieczna jest ewakuacja poszkodowanego z miejsca zdarzenia. Do sytuacji tych należą:
· Niebezpieczeństwo w miejscu zdarzenia – pożar, groźba zawalenia się
budynku, zaklinowanie w miejscu niebezpiecznym, groźba eksplozji etc.
· Zagrożenie życia związane z zatrzymaniem krążenia i koniecznością rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo – oddechowej.
Natomiast jeśli chodzi o przestępstwo należy działać według kolejnych punktów:
- ustalenie rodzaju zdarzenia,
- zapobieżenie w miarę możności dalszym cierpieniom ludzi i stratom materialnym (wezwanie pomocy lekarskiej, straży pożarnej, pogotowia technicznego itp.),
- zatrzymanie znajdującej sie na miejscu zdarzenia lub w jego pobliżu osoby podejrzanej o sprawstwo, poddanie jej – zależnie od właściwości zdarzenia przeszukaniu, zabezpieczenie przed samosądem tłumu,
- zbieranie informacji ustalających ewentualnych świadków zdarzenia,
- obserwacja otoczenia i notowanie spostrzeżeń w celu przekazania osobie prowadzącej postępowanie w danej sprawie.
Najważniejszą z wymienionych czynności jest jak najszybsze zabezpieczenie miejsca zdarzenia, w sposób odpowiedni do jego właściwości i od przewidywanych zjawisk, które mogą spowodować zmiany w tych właściwościach.
W przypadku zawalenia się budynku lub w miejscach eksplozji istnieje zagrożenie ze strony rozbitego szkła, fragmentów konstrukcji metalowych lub betonowych, oblodzenia lub rozlanego oleju oraz ryzyko uszkodzenia instalacji gazowych, elektrycznych i wodno – kanalizacyjnych. W tej sytuacji nie wolno dopuścić do zbliżania się kogokolwiek do tego miejsca na odległość mniejszą niż 15 m.