Pditp.
Wywiad terapeutyczny
Relacja terapeutyczna jest wykorzystywana do osiągania wielu celów , staje się katalizatorem do zmian , bodźcem pobudzającym do myślenia ,pocieszeniem w cierpieniu i zachętą do planowania. Aby móc tego dokonać trzeba nauczyć się dwóch rzeczy:
1 tworzenia ogólnych celów terapeutycznych
2 wykorzystania rozmowy w celu realizacji tych celów
Ad 1.
Terapeuta tworzy plan pracy biorąc odpowiedzialność za:
Sprecyzowanie oczekiwań
Nadanie tempa pracy terapeutycznej
Dążenie do realizacji podstawowych celów
Ad a.
Trzeba powiedzieć wprost na czym będzie polegała terapia i co może zrobić klient , aby była skuteczna. Należy to wyjaśnić w sposób zrozumiały dla klienta ( powinny zawierać najważniejsze informacje i żeby były proste)
Szczególną uwagę należy zwrócić na oczekiwania związane z wypełnianiem swoich ról ( zarówno przez terapeutę jak i klienta).
Poza tym należy zrozumieć oczekiwania związane z osobistym wymiarem relacji z klientem ,często nie są pewni czego mogą się spodziewać ( oznacza to także z określeniem terapeutycznych granic)
Ad b.
- terapeuta musi panować nad tym , co dzieje się podczas sesji
-szczególnie uważnie należy pilnować czasu , aby nie zabrakło go na omówienie spraw poruszonych podczas sesji ( warto przypominać klientowi o ograniczeniach czasowych)
- terapeuta kontrolując kolejność w jakiej klient będzie omawiał swoje problemy , zmniejszy niebezpieczeństwo, że problemy go przygniotą
- należy pamiętać o:
*wypytaniu o problemy: podczas każdej sesji ważne jest , aby dowiedzieć się ,co zmieniło się w sferach , nad którymi się pracuje ( trzeba wiedzieć o każdej dużej zmianie w życiu klienta)
*ustalenie kolejności podejmowanych kroków w zależności od czynników ryzyka: najpierw trzeba zając się sytuacjami , które zagrażają zdrowiu i życiu klienta.
* zsynchronizowanie pracy terapeutycznej z funkcjonowaniem mechanizmów obronnych klienta: jeśli klient nie może normalnie funkcjonować ,ale jest w stanie pracować nad problemami najpierw trzeba go nauczyć kilku sposobów radzenia sobie ze stresem.
*wykorzystania motywacji klienta: kiedy zostaną zaspokojone podstawowe potrzeby, można się zająć się sprawami , które motywują klienta, dając pierwszeństwo tym , które najbardziej go martwią
*zachowaniu otwartości :należy zachować wrażliwość na sytuacje życiową klienta.
Ad c.
Próbując wrócić do zasadniczego tematu , trzeba być wrażliwym na wszelkie sygnały , które mogą świadczyć o zaniepokojeniu , bo terapeuta nie chce w kliencie budzić lęku lub zachowywać się obcesowo.
Praca terapeutyczna
Zdolność w prowadzeniu wywiadu umożliwia realizacje celów terapeutycznych. Terapeuci stawiają sobie następujące cel:
-dawanie nadziei
-stworzenie okazji do rozładowania emocji
-tłumaczenie i interpretacja problemów
-modyfikacja poznania
-udzielanie wsparcia i rady oraz wypróbowywanie nowych zachowań
Słuchanie: najważniejsze , aby terapeuta potrafił zając się tym co usłyszał , bez ulegania pokusie ingerowania w omawiane sytuacje.( terapeuta chce , aby klient mógł usłyszeć własne słowa, myśli i uczucia i żeby nazwał swoje zmartwienia i emocje)
Zachęta do wyjaśniania
Trzeba wiedzieć , w jaki sposób można pomóc klientowi w rozumieniu jego problemów.
1 Parafrazowanie :pozwala na wyjaśnienie wszelkich niejasności ( trzeba zwięźle wyrazić to co najważniejsze)
2 Pytania: również pobudzają klienta do poznania własnych uczuć , zachowań i myśli ( można zadawać własne pytania lub wykorzystać te, które postawił klient), warto skłonić klienta , aby odpowiadał na własne pytania. Powinny zachęcać do takich wyjaśnień , jakie chcemy otrzymać ( stwarza to okazje do poruszania nowych tematów i do ujawniania uczuć, nad którymi należy pracować lub lepiej zrozumieć )
Zrozumienie , tolerancja i zmaganie z trudnymi uczuciami
-Jednym z głównych zadań terapii jest stworzenie klientowi okazji do wyrażania bolesnych , niejasnych lub wew. sprzecznych uczuć
- terapeucie zależy na tym aby klienci akceptowali siebie , dlatego musi się postarać ,żeby zrozumieli własne uczucia i nauczyli się je tolerować ( nie wyrządzając krzywdy sobie i innym)
- należy zwrócić uwagę na związek między objawami fizycznymi , a uczuciami: klienci nie dostrzegają związku między objawami fizjologicznymi , a reakcjami emocjonalnymi ( przez wskazanie takiego związku można pomóc klientowi lepiej zrozumieć siebie i radzić sobie z uczuciami)
Techniki wywiadu
1 Zachęta:
- dodawać otuchy
- należy wskazywać na to , co udało się osiągnąć: klienci powinni wiedzieć ,że ich stan się poprawia
- zwrócić uwagę na zalety klienta: w ten sposób podbudowywana jest jego wiara w siebie
-żart: zmniejsza napięcie i daje poczucie ,że choć jest ciężko można się pośmiać ( musi być subtelny)
2 Informacje zwrotne ( działają jak katalizator , posuną terapię do przodu) np., tłumaczenie zależności między faktami, wskazywanie na rozbieżności między tym , co klient powiedział , a zaobserwował terapeuta.
Rady dotyczące przekazywanie infor. zwrotnych;
-opisuj zamiast oceniać : powiedz , co widzisz , a nie osądzaj , nie przyjmuj postawy mentorskiej i nie bądź przykry
-mów zrozumiale: używaj słów , opisów , metafor zrozumiałych dla klienta
-staraj się używać jak najmniej argumentów: jeśli infor. zwrotne dotyczą tego ,co dzieje się podczas terapii nie trzeba wielu argumentów
- bądź elastyczny:
- skoncentruj się na rzeczach ,które klient może zmienić
- pogódź się z decyzjami klienta: od niego zależy z czego chce skorzystać , ma prawo decydować co mu się przyda , a co nie
Korzystanie z ciszy; kiedy następuje milczenie należy świadomie używać kontaktu wzrokowego z klientem , bo on przesądzi czy terapeuta został zrozumiany .Milczenie jest częścią wywiadu i należy zrozumieć , co się dzieje , kiedy klient i terapeuta milczą.
Mówienie o sobie: opowiadając o sobie terapeuta uspokaja klienta ;
-znajdź równowagę : pomiędzy dystansem , a zaprzątaniem swoimi sprawami
- nie zajmuj zbyt wiele czasu ; mów krótko ,a na koniec skieruj uwagę na klienta
- nie proś klienta , aby zachował to w tajemnicy
-zwracaj uwagę jak klient reaguje na twoje słowa
- mów tylko o tym , co może pomóc klientowi
Wyjaśnienia i interpretacje
Należy rozważyć 2 rzeczy:
-trzeba dowiedzieć się dlaczego klient prosił o tę rzecz akurat teraz
- trzeba zdecydować jak odpowiedzieć na prośbę klienta
Interpretacja : pozwala na wyjaśnienie i tych spraw i konfliktów , których klient nie jest świadomy. Jest ona tłumaczeniem klientowi przyczyn różnych zachowań i uczuć . Można z niej skorzystać , aby pokazać klientowi , jak to co się wydarzyło w jego życiu kształtuje jego reakcje na terapeutę i terapie.
Metafory: służą temu , aby wytłumaczyć pewne prawdy. Ich skuteczność zależy od tego , czy pomogą klientowi zrozumieć rzeczywistość
Podważanie zasadniczych założeń: to jeden z podst. Sposobów modyfikowania myślenia klienta. Jeśli klient wyciąga bezpodst. wnioski można poprosić o wyjaśnienie skąd wzięło się to przekonanie .
Konfrontacja: powinna wyst. ,wtedy kiedy klient nie może zrozumieć faktów , które umożliwiłby postępy w terapii.
- przed doprowadzeniem do konfrontacji należy okazać klientowi współczucie i pokazać ,że chce się go zrozumieć
- powinno unikać się mówienia wykładów, zrzędzenia i przekonywania klienta do tego , co już dawno zrozumiał
- łatwo podczas niej okaz brak szacunku dla inteligencji i niezależności klienta
- nie powinno się klienta do niczego przekonywać
- zaczyna się od stwierdzenia czegoś normalnego
- niewolno dać się wciągnąć w sprzeczkę z klientem
- zadaniem terapeuty jest pokazywanie tego , co oczywiste, ale decyzja należy do klienta
Udzielanie rad i wsparcia
Zadanie domowe
Zakończenie sesji