Via Francigena – historyczny szlak komunikacyjny w Europie, biegnący od Canterbury w Anglii przez Arras Reims Lozannę Wielką Przełęcz Św. Bernarda Pawię Sienę do Rzymu.

Jeden z najdłuższych europejskich szlaków pielgrzymkowych, wiodący do grobu Św. Piotra. Jego długość wynosi ok. 1610 km.

Tak zwana „Droga Lombardzka” (czyli Droga Frankijska, Droga Franków).

Dokładny przebieg drogi znamy dzięki zapisowi Sigerika, arcybiskupa Canterbury z 990 r. Ruch na szlaku wzrósł w 1300 r., który został uznany przez Kościół po raz pierwszy Rokiem Jubileuszowym.

Droga św. Jakuba - Camino de Santiago - szlak pielgrzymkowy do katedry w Santiago de Compostela w Galicji w północno-zachodniej Hiszpanii. W katedrze tej, według przekonań pielgrzymów, znajduje się ciało św. Jakuba

. Nie ma jednej trasy pielgrzymki, a uczestnicy mogą dotrzeć do celu jednym z wielu szlaków.

Początki kultu religijnego w Santiago sięgają IX wieku. W wieku XII akt papieski uznał Compostelę za trzecie po Jerozolimie i Rzymie miejsce święte chrześcijaństwa.

O ogromnej roli pielgrzymek po Camino świadczą słowa Johanna Wolfganga von Goethe, który pisał, iż "drogi św. Jakuba ukształtowały Europę".

Najczęściej uczęszczanym szlakiem jest Camino Frances (ok. 750 km), który - wbrew nazwie ("Szlak francuski") - w 98 procentach przebiega po terytorium Hiszpanii.

Wędrówkę zaczyna się w Saint-Jean-Pied-de-Port we Francji, po północnej stronie Pirenejów, przechodzi się przez słynny wąwóz Roncesvalles, gdzie w roku 778 zginął legendarny Roland, bohater "Pieśni o Rolandzie".

Niektórzy nie kończą swojej wędrówki w Santiago de Compostela, ale podążają jeszcze kilkadziesiąt kilometrów dalej, czyli trzy dni drogi od Santiago, nad wybrzeże Oceanu Atlantyckiego, do miejscowości Fisterra.

Drogi św. Jakuba w Europie

Nazwa	Najważniejsze miejscowości	Państwo	Uwagi
Via Regia	Wilno, Grodno, Kijów, Lwów, Kraków,Olkusz, Będzin, Wrocław, Drezno, Lipsk, Frankfurt nad Menem, Kolonia (Niemcy), Akwizgran, Bruksela, Paryż, Orlean, Bordeaux, Pampeluna, Burgos, Santiago de Compostela	Litwa, Białoruś, Ukraina, Polska, Niemcy, Belgia, Francja, Hiszpania	Jedna z najstarszych i najważniejszych dróg w Europie. Europejski Szlak Kulturowy od 2005 r.
Camino Francés	Saint-Jean-Pied-de-Port, Pampeluna, Burgos, León, Santiago de Compostela	Francja, Hiszpania	Nazywana Drogą Mleczną lub Gwiezdną Drogą. Stanowi ostatni etap Via Regia.
Via Turonensis	Paryż, Orlean, Tours, Poitiers, Bordeaux	Francja	Stanowi przedostatni etap Via Regia.
Via Francigena	Lozanna, Siena, Rzym	Włochy	Jest drogą pątniczą do grobu św. Pawła i św. Piotra w Rzymie, lecz wykorzystywana może być także przez Włochów jako droga do grobu św. Jakuba. Europejski Szlak Kulturowy od 1994 r.

Współczesne wytyczone i planowane Drogi św. Jakuba w Polsce

Nazwa	Najważniejsze miejscowości	Województwo	Uwagi
Dolnośląska Droga św. Jakuba	Głogów, Jakubów z tamtejszym sanktuarium św. Jakuba , Chocianów, Bolesławiec, Zgorzelec, Görlitz	dolnośląskie	Przedłużenie Wielkopolskiej Drogi. W Zgorzelcu łączy się z Ekumeniczną Drogą Pątniczą (Ökumenischer Pilgerweg).
Sudecka Droga św. Jakuba	Krzeszów, Kamienna Góra, Kowary, Mysłakowice, Jelenia Góra, Lubań	dolnośląskie	W Lubaniu łączy się z Via Regia. 22 sierpnia 2010 przedłużono o odcinek Krzeszów - Jelenia Góra i zmieniono nazwę z Via Cervimontana na Sudecka Droga św. Jakuba
Camino Polaco	Ogrodniki, Suwałki, Olecko, Kętrzyn, Olsztyn, Gietrzwałd, Ostróda, Iława, Brodnica, Nowe Miasto Lubawskie, Brodnica, Toruń, Mogilno, Ostrów Lednicki, Gniezno, Poznań, Murowana Goślina, Sulęcin, Słubice	warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie, lubuskie	Szlak prowadzić ma z Estonii, przez Łotwę i Litwę. Odcinek Mogilno-Gniezno biegnie trasą Szlaku Piastowskiego. Odcinek Murowana Goślina-Słubice nazywany jest Lubuską Drogą św. Jakuba. We Frankfurcie nad Odrą łączy się z drogami jakubowymi w Niemczech.
Małopolska Droga św. Jakuba	Sandomierz, Klimontów, Kotuszów, Szydłów, Szczaworyż, Wiślica, Skalbmierz, Pałecznica, Niegardów, Więcławice, Kraków	świętokrzyskie, małopolskie	Docelowo droga ma prowadzić z Lublina. Łączy się z Via Regia (trasa przez Wrocław) lub z Drogą Śląsko-Morawską (trasa przez Pragę). Przygotowywana jest odnoga z Sandomierza przez Tarnobrzeg i Koprzywnicę.
Via Regia	Korczowa, Przemyśl, Przeworsk, Krzemienica, Rzeszów, Góra Ropczycka, Pilzno, Tuchów, Tarnów, Brzesko, Kraków, Ojców, Pieskowa Skała, Sułoszowa, Przeginia, Olkusz, Bukowno, Sławków, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Sączów, Piekary Śląskie, Góra św. Anny, Opole, Skorogoszcz, Brzeg, Wrocław, Legnica, Lubań, Zgorzelec	podkarpackie, małopolskie, śląskie, opolskie, dolnośląskie	Docelowo prowadzić ma z Ukrainy, ze Lwowa (a w dalszej przyszłości z Kijowa). W Zgorzelcu łączy się z Ekumeniczną Drogą Pątniczą (Ökumenischer Pilgerweg).
Pomorska Droga św. Jakuba	Gdańsk, Lębork, Szczecin	pomorskie, zachodniopomorskie	Jej odcinki to Gdańska Droga św. Jakuba, Lęborska Droga św. Jakuba, Zachodniopomorska Droga św. Jakuba. Łączy się z Meklemburską - Północnoniemiecką Drogą Św. Jakuba.