Przedklasyczne teorie wymiany międzynarodowej – wymień i scharakteryzuj
PSYCHOZY LĘKU PRZED BRAKIEM TOWARÓW – starożytni kupcy handlowali na zasadzie skupowania jak największej ilości produktów i towarów po jak najmniejszej cenie
DOGMATU SŁUSZNEJ CENY – Każdy towar ma swoją cenę podyktowaną kosztami jego wytworzenia, poniżej której nie powinien być sprzedany(towar za towar). Rynek – podaż i popyt – kształtuje cenę.
założenia teorii korzyści absolutnych
Autor: Adam Smith Bogactwo Narodów
Kraj eksportuje te towary, w których produkcji jest bardziej wydajny niż inne kraje (ma niższe koszty produkcji)Podstawowy czynnik produkcji – praca
Smith zauważył, iż wydajność pracy robotników związana jest z ich specjalizacją i podziałem pracy. Międzynarodowy podział pracy pozwala lepiej spożytkować przez kraje uczestniczące w wymianie posiadane przez nie zasoby, co wyraża się w tym, iż kraje eksportują te dobra, w których produkcji się specjalizują. Importują natomiast dobra, w których produkcji specjalizują się partnerzy. kryterium powinny być absolutne różnice w kosztach wytwarzania. Wynika to ze zróżnicowanego wyposażenia poszczególnych państw w zasoby naturalne, technologii, doświadczenia w produkcji danego dobra itd.
założenia teorii kosztów względnych
Kraj powinien specjalizować się w produkcji tych dóbr, w produkcji których jego przewaga w kosztach względnych jest największa, albo tych, w stosunku do których jego strata w kosztach względnych jest najmniejsza - podstawą wyboru specjalizacji są względne koszty produkcji Wymiana pozostaje korzystna dla wszystkich uczestników, jeśli każdy kraj specjalizuje się w wytwarzaniu tego, w czym ma kosztową przewagę komparatywną. Źródłem korzyści komparatywnych według Ricardo są różnice między krajami w technice produkcji. Oznacza to, że bezwzględny poziom kosztów wytworzenia danego dobra nie jest istotny, ponieważ o wartości danego dobra w wymianie będzie decydować wartość nakładów, jakie kraj może zaoszczędzić, powstrzymując się od produkcji tego dobra. Oddając jednostkę dobra wymagającą mniejszych nakładów w zamian za jednostkę dobra wymagającą większych nakładów, kraj odnosi korzyści w postaci zaoszczędzenia części kosztów, które musiałby ponieść na wytworzenie droższego dobra. Zaoszczędzona część będzie równa różnicy nakładów na produkcję obu dóbr.
różnice między teoriami ka i kw (4 i 5)
Teoria kosztów komparatywnych jest rozszerzeniem i jednocześnie uogólnieniem teorii kosztów absolutnych Adama Smitha, zgodnie z którą w wymianie handlowej decyduje poziom bezwzględnych kosztów produkcji, a większe korzyści z wymiany będzie odnosił partner, który potrafi wytworzyć dobra mniejszym nakładem.
Z kolei wg teorii kosztów komparatywnych Nawet jeżeli bezwzględny poziom koniecznych nakładów na produkcję obydwu wymienianych dóbr w danym kraju jest znacząco wyższy, niż u partnera handlowego, to wciąż partner odnosi korzyści z wymiany (opłaca mu się sprowadzać dobra), ponieważ w zamian za tanio wytworzony produkt otrzymuje produkt, który wymagałby w jego kraju większych nakładów. Nie jest dla niego istotne jakim nakładem wyprodukował dane dobro drugi kraj, lecz istotne jest dla niego jaką ilość nakładów może zaoszczędzić powstrzymując się od konieczności wyprodukowania tego dobra samemu.
Podaj założenia teorii h-o
Podstawowe założenia:
(dwa kraje, dwa produkty, dwa czynniki produkcji)
Konkurencja doskonała
Wolny handel
Brak kosztów transportu
Niemobilność czynników produkcji między krajami, a doskonała mobilność wewnątrz kraju
Kraje różnią się stopniem wyposażenia w czynniki produkcji
Oba dobra – różne funkcje produkcji
Dobro A funkcja produkcji taka sama w obu krajach
Stałe współczynniki technologiczne przy produkcji dóbr
Dobra są homogeniczne
Dane warunki popytowe w obu krajach, gusty nie zależą od dochodu
wyjaśnij teoremat h-o
Kraj będzie eksportował (ze względu na korzyści komparatywne) dobra , których wytworzenie wymaga intensywniejszego wykorzystania czynnika produkcji relatywnie obfitego, a wiec tańszego; podejmie natomiast import dóbr, których produkcja krajowa wymaga intensywniejszego wykorzystania czynnika produkcji rzadszego, a wiec droższego.
Kraj I obfity w kapitał, eksportuje kapitałochłonne dobro A =>wzrost produkcji w sektorze A=>przesunięcie zasobów czynników produkcji z sektora B=>ograniczenie produkcji B=> nadwyżka pracy => spadek przychodów z pracy i wzrost przychodów z kapitału
przedstaw i wyjaśnij mechanizm wyrównywania się cen czynników produkcji (teoria h-o)
Teoremat Stolpera-Samuelsona (1941r): Wymiana międzynarodowa prowadzi w każdym z krajów do wzrostu przychodów czynnika produkcji, w który kraj jest obficie wyposażony, oraz do spadku przychodów tego czynnika produkcji, który jest relatywnie rzadki. Czynniki obfite zyskują, czynniki rzadkie tracą na wymianie
Handel międzynarodowy wpływa nie tylko na wynagrodzenie czynników produkcji i podział dochodu wewnątrz kraju, ale również na różnice cen czynników pomiędzy krajami.W wyniku wymiany następuje wyrównywanie się cen produktów, które prowadzi do wyrównywania się cen czynników produkcji. Wraz ze specjalizacją i wzrostem zapotrzebowania na czynnik, którego w danym kraju jest więcej, następuje wzrost ceny tego czynnika. Tym samym, cena czynnika, którego w danym kraju jest mniej, i którego zapotrzebowanie się ogranicza, spada. To samo zjawisko dotyczy drugiego kraju, który bierze udział w wymianie międzynarodowej. Zjawisko to określa się wyrównywaniem się cen czynników produkcji
co na temat specjalizacji mówi teoria h-o
Kierunki specjalizacji określa proporcja pomiędzy zasobami czynników pozostającymi w dyspozycji różnych gospodarek.
Każdy kraj specjalizuje się w produkcji tego dobra, którego wytwarzanie wymaga względnie intensywnego wykorzystania tego czynnika, który jest w nadmiarze. Powodem jest taniość tego czynnika.
Eksportuje się dobra, którego czynniki wytwórcze są w danym kraju tanie, a importuje te, których czynniki wytwórcze są drogie.
Nie uwzględnia: kosztów transportu, preferencji konsumentów, różnic w dostępnych technologiach.
przedstaw paradoks leontiefa i wyjaśnij jego możliwe przyczyny
Wyniki badań wskazały na fakt, że eksport amerykański w 1947 roku okazał sie o około 1/3 bardziej pracochłonny niż produkcja w branżach konkurujących z importem. Czyli wbrew założeniom twierdzeniu Heckschera-Ohlina Stany Zjednoczone eksportują produkty, dla których produkcji potrzeba relatywnie więcej zasobów pracy, a importują te, do których zużywa się relatywnie więcej czynnika produkcji, którego państwo to ma pod dostatkiem. Powtórne badania na początku lat pięćdziesiątych także wskazały na tę właściwość gospodarki amerykańskiej, tyle że z mniejszą intensywnością.
Przyczyny
Grupa teorii rozszerzających H-O
modele wieloczynnikowe nakłady to nie tylko K i L
Teoria odwróconych proporcji czynników produkcji
Teorie uwzględniające koszty transportu
Teorie uwzględniające mobilność czynników produkcji miedzy krajami
Teorie oparte na korzyściach skali
II grupa teorii – podważają H-O:
teorie neotechnologiczne – odrzucają założenie, ze wiedza jest dobrem publicznym, powszechnie dostępnym.
Rezygnacja założenie o homogenicznośći dóbr będących przedmiotem wymiany
przyczyny powstania nowych teorii handlu
Gospodarki wielu krajów upodabniają się do siebie
Wzrost w wielu krajach PKB per capita stąd maleje znaczenie konsumpcji dóbr podstawowych, szczególnie dóbr rolniczych.
Upowszechnia się model konsumpcji pochodzący
z krajów dobrze rozwiniętych.
Znaczenia nabierają czynniki produkcji inne
niż te z modeli klasycznych.
Znaczna część handlu światowego dokonuje się pomiędzy krajami uprzemysłowionymi,
nie różniącymi się znacznie od siebie pod względem czynników produkcji czy technologii.
Duża część obrotów dotyczy raczej dóbr substytucyjnych niż komplementarnych.
Wymiana na zasadzie „surowce za artykuły przetworzone” zmienia się.
Zaczyna dominować handel podobnymi, choć nie jednakowymi artykułami konsumpcyjnymi – handel wewnątrzgałęziowy.
czym jest i jakie ma znaczenie dla wymiany międzynarodowej zmiana technologiczna
Postęp technologiczny:
Główny czynnik determinujący procesy ekonomiczne zachodzące w krajach wysoko rozwiniętych
Decyduje o falach industrializacji w gospodarce światowej
Powoduje doganianie grupy krajów rozwiniętych przez kraje przechodzące transformację przemysłową
Ma wpływ na tempo i kierunek rozwoju gospodarczego w obu rodzajach krajów
W gospodarce światowej określa strukturę i warunki współpracy między krajami i firmami
Wyraźne wyodrębnianie się sektora naukowo-badawczego jako ważnej części gospodarek.
Rośnie rola przepływów technologii między krajami:
Bezpośrednio (sprzedaż patentów, licencji, know-how)
Pośrednio (dyfuzja – technological spillover)