Jak powstaje ocena opisowa?

   Wstęp

   Zgodnie z założeniami reformy oświatowej od kilku lat uczniowie klas młodszych nie otrzymują stopni (jedynek, dwójek ani piątek).
   Zamiast świadectwa ze stopniami z języka polskiego, matematyki, czy środowiska uczeń i jego rodzice otrzymują świadectwo, na którym zbiór zdań opisuje zachowanie i postępy w nauce dziecka.
   Jak zrozumieć i zinterpretować te zdania, zgodnie z intencją ich autora (nauczyciela)?
   Postaram się pomóc czytelnikowi ocen opisowych, podając zasady, według których tworzymy oceny opisowe w naszej szkole.

   Co musi znaleźć się w ocenie opisowej?

   Na każdym świadectwie ucznia klas I-III musi znaleźć się ocena opisowa zachowania ucznia, ocena z religii (stopień) oraz ocena opisowa osiągnięć z zajęć edukacyjnych (co oznacza ocenę nauki).
   Widzą Państwo drugą stronę świadectwa ucznia klasy I, II lub III:

    WYNIKI KLASYFIKACJI KOŃCOWOROCZNEJ

zachowanie
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
tu wpisujemy zdania mówiące o zachowaniu ucznia
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
religia / etyka                               stopień......................................
Zajęcia edukacyjne
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
tu wpisujemy zdania na temat osiągnięć ucznia w nauce
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
Szczególne osiągnięcia
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
tu wpisujemy informacje o sukcesach ucznia w konkursach na etapie pozaszkolnym
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

                   WYCHOWAWCA KLASY

Skala ocen:
1) zachowanie, zajęcia edukacyjne: ocena opisowa,
2) religia / etyka: celujący, bardzo dobry, dobry,
    dostateczny, dopuszczający, niedostateczny

Ocena zachowania

   Ocena zachowania w naszej szkole przedstawia te cechy dziecka, które umożliwiają mu uczenie się w szkole i dobry kontakt z innymi ludźmi.
Przedstawiam przykład całej oceny zachowania ucznia (na świadectwie zamiast wyrazu "uczeń" piszemy imię dziecka):
   Uczeń potrafi zgodnie bawić się z rówieśnikami. Potrafi też nawiązać kontakt z nauczycielem. Na ogół samodzielnie radzi sobie z zadaniami. Potrafi pracować w skupieniu, wytrwale. Chętnie zgłasza się do odpowiedzi. Przynosi potrzebne przybory, materiały i pomoce. Potrafi właściwie zachować się w miejscach publicznych. Samodzielnie dokonuje oceny swojego zachowania.

Są to zdania mówiące o:

• relacjach z rówieśnikami i dorosłymi
Uczeń potrafi zgodnie bawić się z rówieśnikami. Potrafi też nawiązać kontakt z nauczycielem.

Jest to ocena pozytywna.
Jeżeli czytamy informację, że uczeń zawsze zgodnie bawi się z rówieśnikami, trudno napisać wyższą ocenę, więc mowa tu o uczniu wzorowym.
Zdanie uczeń często wywołuje konflikty z rówieśnikami mówi, niestety, o uczniu sprawiającym swoim zachowaniem trudności kolegom i dorosłym.

• sposobie pracy dziecka podczas lekcji
(samodzielności, koncentracji uwagi, aktywności)
Na ogół samodzielnie radzi sobie z zadaniami. Potrafi pracować w skupieniu, wytrwale. Chętnie zgłasza się do odpowiedzi.

Można oczekiwać, że uczeń wzorowy zawsze samodzielnie radzi sobie z zadaniami.
Inny uczeń - z trudnościami w nauce - może podczas rozwiązywania zadań często oczekiwać pomocy nauczyciela.

• przestrzeganiu praw i obowiązków ucznia
(przygotowaniu do zajęć, wykonywaniu poleceń, zachowaniu w różnych sytuacjach)
Przynosi potrzebne przybory, materiały i pomoce. Potrafi właściwie zachować się w miejscach publicznych. Samodzielnie dokonuje oceny swojego zachowania.

Taką ocenę dostanie uczeń wzorowy, czasem z dopiskiem, że zawsze potrafi właściwie zachować się w miejscach publicznych.
Uczeń, który z trudnością wykonuje obowiązki szkolne, może przeczytać zdania: często zapomina o przygotowaniu przyborów szkolnych, nie zawsze właściwie zachowuje się podczas wycieczek lub przerw.

Na podstawie przytoczonych przykładów widać, że do każdego punktu opracowujemy zestaw zdań, które odnoszą się do naszych uczniów. Są to zdania określające opanowanie danej umiejętności na wysokim, dobrym lub niskim poziomie.
Podstawą do sformułowania oceny każdego dziecka są informacje, gromadzone na jego temat przez nauczyciela podczas roku szkolnego. Pisząc te zdania, staramy się nadać im jednoznaczną wymowę (pozytywną lub negatywną), porównując rzeczywiste osiągnięcia dziecka z oczekiwanymi w danej klasie.

Ocena postępów w nauce

Opis postępów w nauce jest uporządkowany według następujących obszarów aktywności dziecka:

• umiejętności językowe

słuchanie
mówienie
czytanie
pisanie

• myślenie matematyczne

liczenie
praktyczne zastosowanie matematyki (mierzenie, obliczenia pieniężne)
rozwiązywanie zadań tekstowych

• umiejętności badawcze

udział w obserwacjach przyrodniczych
bogacenie wiadomości na temat środowiska

• umiejętności artystyczne

aktywność muzyczna
aktywność plastyczna i techniczna
aktywność ruchowa

   Oceniając te ostatnie aktywności uwzględniamy przede wszystkim zaangażowanie i wysiłek dziecka oraz przygotowanie do zajęć.
   Podobnie jak przy opisie zachowania, do każdego ocenianego punktu powstaje zestaw możliwych do użycia zdań. Mają one wydźwięk pozytywny lub negatywny.
   Jednak, aby właściwie odczytać znaczenie danej oceny, trzeba poznać wymagania, jakie są stawiane uczniowi klasy I, II lub III.
   Zgodnie z Regulaminem oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów Szkoły Podstawowej Nr 68 każdy nauczyciel ma obowiązek na początku roku szkolnego zapoznać uczniów z wymaganiami obowiązującymi w danym roku szkolnym.
   Ponieważ w klasach młodszych trudno wymagać od ucznia dokładnego przeczytania tych oczekiwań, zostaną one opisane dla rodziców w następnym artykule na temat oceny opisowej.

nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
mgr Małgorzata Cendrowska

Ocenianie uczniów klas I-III.
Karta obserwacji osiągnięć szkolnych ucznia klasy ...............  w roku szkolnym 200.../200...
Nazwisko i imię .........................................................   Lp. Osiągnięcia Miesiące IX-X Z I.  ZACHOWANIE 1. Stosunek do obowiązków szkolnych . 2. Aktywność społeczna . 3. Respektowanie zasad współżycia i ogólnie przyjętych norm społecznych . II.  OSIĄGNIĘCIA W NAUCE 1. Wypowiadanie się w mowie poprawność logiczność samodzielność 2. Czytanie ciche głośne 3. Rozumienie przeczytanego tekstu . 4. Wypowiadanie się w piśmie czytelność, estetyka spójność i logiczność wypowiedzi różnorodność form 5. Ortografia znajomość zasad stosowanie w praktyce 6. Gramatyka znajomość części mowy rozpoznawanie części mowy stosowanie w wypowiedziach 7. Dodawanie i odejmowanie liczb pamięciowe pisemne 8. Mnożenie i dzielenie liczb pamięciowe pisemne 9. Stosowanie praw matematycznych . 10. Rozumienie tekstu matematycznego . 11. Zadania tekstowe rozwiązywanie przekształcanie układanie 12. Umiejętności przyrodniczo - geograficzne znajomość otaczającego środowiska dostrzeganie zależności w otaczającym środowisku 13. Umiejętności muzyczne . 14. Umiejętności plastyczno - techniczne zaangażowanie efekty pracy 15. Rozwój fizyczny . 16. Prace domowe . 17. Indywidualne prace wykraczające poza program . 18. Zainteresowania .
LEGENDA:      Z - znakomicie       D - dobrze       M - miernie
Ocena Opisowa . ..................................................          ..................     ..........................    .................                 Nazwisko i imię                                   klasa                   rok szkolny             semestr . A. Zachowanie ........................................................................  jest 1) .................................................................................                  imię ucznia/uczennicy 2)................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... 3) ................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... B. Nauka Wypowiada się 4) ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... Czyta 5) ....................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... Pisze 6) .................................................................................................  7) .................................................. .................................................................................................................................................................... 8) ................................................................................................................................................................ 9) ................................................... dodaje i odejmuje w zakresie ................................................................... 10) ........................................... tabliczki/tabliczkę mnożenia. 11) .................................................................. .......................................................................................... rozwiązuje, przekształca i układa zadania tekstowe. Posiada 12) ................................................................................................. wiedzę o otaczającym środowisku. Wykazuje 13) .................................................................................................................... inwencję twórczą. Zalecenia do pracy z dzieckiem   14)............................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................                                                                                                                                                 ........................................................                                                                                                                                                  Podpis  wychowawcy Lublin, dn. .............................................
Sugerowane wpisy
Oto przykłady Ocen opisowych opartych na powyższej propozycji Ocena Opisowa (przykład I-szy)
Kowalski Jan                              III "f"                    2000/2001               I ...........................................        .............            .......................       ...........             ^Nazwisko i imię                                              klasa                                rok szkolny                    semestr A. Zachowanie                    Jan     ...............................         ^imię ucznia/uczennicy B. Nauka Wypowiada się 4) poprawnie, zdaniami złożonymi, powiązanymi ze sobą w logiczną całość.  Czyta  5)  głośno,  wyraziście, płynnie  i  z odpowiednią  ekspresją. w pełni rozumie    czytany    tekst.    Pisze   6)    estetycznie.    7)   Nie popełnia   błędów ortograficznych.  8)  Potrafi  samodzielnie  ułożyć  i zapisać  wielozdaniowe, spójne wypowiedzi na   dany  temat.   9)   Biegle   dodaje   i  odejmuje   w  zakresie 100.  10)  Znakomicie opanował tabliczki/tabliczkę   mnożenia w zakresie 100.   11)   Samodzielnie   rozwiązuje,   przekształca   i  układa    zadania tekstowe.   Posiada   12)   ogólną   wiedzę o  otaczającym środowisku. Wykazuje 13) zmienną inwencję twórczą. Zalecenia do pracy z dzieckiem:  14)   Gratuluję !    Pracuj   tak    dalej.  Staraj   się  brać   aktywniejszy  udział  w organizowanych konkursach. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................                                                                                                                                                                                                                                     ............................................                                                                                                                                       ^Podpis  wychowawcy Lublin, dn.  .............................................. .
Ocena Opisowa (przykład II-gi)
Kowalska Maria                        III "f"               2000/2001               I ...........................................        .............            .......................       ...........             ^Nazwisko i imię                                              klasa                                rok szkolny                    semestr A. Zachowanie                    Maria     ...............................         ^imię ucznia/uczennicy B. Nauka Wypowiada się 4)   niepewnie,  krótkimi zdaniami.  Czyta  5)  wolno, wyrazami. ma trudności ze zrozumieniem  czytanego tekstu.  Pisze   6) nieestetycznie.   7) Popełnia   błędy   ortograficzne.  Nie   wykazuje  czujności     ortograficznej. 8 Ma  kłopoty z  samodzielnym   redagowaniem   spójnych,   wielozdaniowych   wypowiedzi.  9)  Wystarczająco dodaje  i   odejmuje  w    zakresie 100.   10)    Niestety    nie opanował tabliczki/tabliczkę    mnożenia    w    zakresie 100.   11)   Jedynie  z  pomocą nauczyciela rozwiązuje,   przekształca i układa zadania  tekstowe.  Posiada 12 wycinkową  wiedzę  o  otaczającym środowisku. Wykazuje 13) małą inwencję twórczą. Zalecenia do pracy z dzieckiem:   14) Systematyczne doskonalenie umiejętności głośnego czytania ze zrozumieniem oraz pisania z pamięci i ze słuchu. zaleca się też ustawiczne ćwiczenie umiejętności dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb w zakresie 100. zadbać należy też o właściwe zachowywanie się uczennicy w szkole, domu i otaczającym środowisku. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................                                                                                                                                                                                                                                     ............................................                                                                                                                                       ^Podpis  wychowawcy Lublin, dn.  .............................................. .
Ocena Opisowa (przykład III-ci)
Kowalski  Zenon                       III "f"                   2000/2001               I ...........................................        .............            .......................       ...........             ^Nazwisko i imię                                              klasa                                rok szkolny                    semestr A. Zachowanie                    Zenon     ...............................         ^imię ucznia/uczennicy B. Nauka Wypowiada się 4) niepewnie, krótkimi zdaniami, ale powiązanymi ze sobą w logiczna całość. Czyta  5)  wolno, zdaniami. czasem ma trudności ze zrozumieniem czytanego tekstu. Pisze   6) nieestetycznie, choć stara się przynajmniej poprawnie łączyć ze sobą litery.  7) Popełnia błędy ortograficzne. Nie wykazuje czujności ortograficznej. 8)  Długo zastanawia się nad zredagowaniem dłuższej, kilkuzdaniowej wypowiedzi pisemnej. 9)   Biegle   dodaje   i  odejmuje   w  zakresie 100. 10)  Ma kłopoty z tabliczki/tabliczką   mnożenia w zakresie 100.   11)   Próbuje  samodzielnie   rozwiązywać,   przekształcać   i  układać    zadania   tekstowe.   Posiada   12)   ogólną   wiedzę o  otaczającym środowisku. Wykazuje 13) zmienną inwencję twórczą. Zalecenia do pracy z dzieckiem:  14) Doskonalenie umiejętności głośnego czytania ze zrozumieniem oraz pisania z pamięci i ze słuchu. Zaleca się też doskonalenie umiejętności samodzielnego redagowania dłuższych, pisemnych wypowiedzi na podany temat. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................                                                                                                                                                                                                                                     ............................................                                                                                                                                       ^Podpis  wychowawcy Lublin, dn.  .............................................. .
Tę formę podobno wolą Rodzice, maja bowiem  punkt odniesienia. Ocena Opisowa (przykład IV-ty)
Nowak  Jan                                III "f"                2000/2001                 I ...........................................        .............            .......................       ...........             ^Nazwisko i imię                                              klasa                                rok szkolny                    semestr A. Zachowanie                   Jan     ...............................         ^imię ucznia/uczennicy 1)*    - zdolnym, pilnym, pracowitym, zawsze przygotowanym do lekcji oraz pewnie, samodzielnie wykonującym    stojące przed nim zadania uczniem;  - systematycznym, pracowitym, na ogół przygotowanym do lekcji, z pomocą wykonującym stojące przed nim    zadania uczniem;  - mało aktywnym, często nie przygotowanym do lekcji i wymagającym nadzoru oraz pomocy ze strony    nauczyciela uczniem. 2)* - nie sprawia kłopotów  wychowawczych; - w zasadzie nie sprawia kłopotów wychowawczych; - przeszkadza innym dzieciom, unika kontaktu z nauczycielem, trudno dostosowuje się do ogólnie przyjętych   norm społecznych 3)* - jest zdyscyplinowany, koleżeński, obowiązkowy, lubiany prze kolegów i koleżanki; - jest zaradnym, łatwo nawiązującym kontakty z rówieśnikami, niechętnie podporządkowującym się uczniem; - chętnie utożsamia się ze złym towarzystwem, zbyt łatwo ulega wpływom złego towarzystwa.   B. Nauka Wypowiada się 4)* - poprawnie, zdaniami złożonymi, powiązanymi ze sobą w logiczną całość; - niepewnie, krótkimi zdaniami  - używając pojedynczych wyrazów, zwrotów, równoważników zdań   Czyta  5)* -głośno, wyraziście, płynnie i z odpowiednią ekspresją. W pełni rozumie   czytany    tekst; - wolno, wyrazami, sylabami, głoskuje, ma trudności ze zrozumieniem tekstu; - popełnia błędy przy czytaniu: opuszcza, dodaje, zniekształca głoski, sylaby, wyrazy. Rzadko rozumie czytany   tekst. Pisze   6)* - estetycznie; - nieestetycznie; - niedbale. 7)* - nie popełnia   błędów ortograficznych; - sporadycznie popełnia błędy ortograficzne; - nie wykazuje czujności ortograficznej. 8)* - potrafi  samodzielnie  ułożyć  i zapisać  wielozdaniowe, spójne wypowiedzi   na   dany  temat; - długo zastanawia się nad zredagowaniem dłuższej wypowiedzi; - ma kłopoty z samodzielnym redagowaniem spójnych, wielozdaniowych wypowiedzi. 9)* - biegle; - wystarczająco; - błędnie   dodaje   i  odejmuje   w  zakresie 100.  10)* - znakomicie opanował; - popełnia błędy; - nie opanował  tabliczki/tabliczkę   mnożenia w zakresie 100. 11)* - samodzielnie; - czasem samodzielnie; - z pomocą nauczyciela   rozwiązuje,   przekształca   i  układa    zadania   tekstowe. 12)* Posiada  - rozległą; - ogólną; - wycinkową wiedzę o  otaczającym środowisku. 13)* Wykazuje  - dużą; - małą; - zmienną inwencję twórczą. Zalecenia do pracy z dzieckiem: 14)* - gratuluję !    Pracuj   tak    dalej.  Staraj   się  brać   aktywniejszy  udział  w organizowanych konkursach; - doskonalenie umiejętności czytania; - doskonalenie umiejętności pisania; - doskonalenie umiejętności pisania z pamięci i ze słuchu; - konieczność ćwiczeń w ustnym opowiadaniu; - doskonalenie umiejętności dodawania i odejmowania liczb w zakresie ... ; - doskonalenie umiejętności mnożenia i dzielenia liczb w zakresie ... ; - doskonalenie umiejętności rozwiązywania, przekształcania i układania zadań tekstowych; - inne .......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................                                                                                                                                                                                                                                     ............................................                                                                                                                                       ^Podpis  wychowawcy Lublin, dn.  .............................................. . *Uwaga: Właściwe podkreślić.
Ocena Opisowa (przykład V-ty)
Nowak  Zenon                         III "i"                 2000/2001                I ...........................................        .............            .......................       ...........             ^Nazwisko i imię                                              klasa                                rok szkolny                    semestr A. Zachowanie                   Zenon     ...............................         ^imię ucznia/uczennicy 1)*   -  zdolnym, pilnym, pracowitym, zawsze przygotowanym do lekcji oraz pewnie, samodzielnie wykonującym    stojące przed nim zadania uczniem;  - systematycznym, pracowitym, na ogół przygotowanym do lekcji, z pomocą wykonującym stojące przed nim    zadania uczniem; -  mało aktywnym, często nie przygotowanym do lekcji i wymagającym nadzoru oraz pomocy ze strony    nauczyciela uczniem. 2)* - nie sprawia kłopotów  wychowawczych; - w zasadzie nie sprawia kłopotów wychowawczych; - przeszkadza innym dzieciom, unika kontaktu z nauczycielem, trudno dostosowuje się do ogólnie przyjętych    norm społecznych 3)* - jest zdyscyplinowany, koleżeński, obowiązkowy, lubiany prze kolegów i koleżanki; - jest zaradnym, łatwo nawiązującym kontakty z rówieśnikami, niechętnie podporządkowującym się uczniem; - chętnie utożsamia się ze złym towarzystwem, zbyt łatwo ulega wpływom złego towarzystwa.   B. Nauka Wypowiada się 4)* - poprawnie, zdaniami złożonymi, powiązanymi ze sobą w logiczną całość; - niepewnie, krótkimi zdaniami; - używając pojedynczych wyrazów, zwrotów, równoważników zdań. Czyta  5)* - głośno, wyraziście, płynnie i z odpowiednią ekspresją. W pełni rozumie   czytany    tekst; - wolno, wyrazami, sylabami, głoskuje, ma trudności ze zrozumieniem tekstu; - popełnia błędy przy czytaniu: opuszcza, dodaje, zniekształca głoski, sylaby, wyrazy. Rzadko rozumie czytany   tekst. Pisze   6)* - estetycznie; - nieestetycznie; - niedbale. 7)* - nie popełnia   błędów ortograficznych; - sporadycznie popełnia błędy ortograficzne; - nie wykazuje czujności ortograficznej. 8)* - potrafi  samodzielnie  ułożyć  i zapisać  wielozdaniowe, spójne wypowiedzi   na   dany  temat; - długo zastanawia się nad zredagowaniem dłuższej wypowiedzi; - ma kłopoty z samodzielnym redagowaniem spójnych, wielozdaniowych wypowiedzi. 9)* - biegle; - wystarczająco; - błędnie   dodaje   i  odejmuje   w  zakresie 100.  10)* - znakomicie opanował; - popełnia błędy; - nie opanował  tabliczki/tabliczkę   mnożenia w zakresie 100. 11)* - samodzielnie; - czasem samodzielnie; - z pomocą nauczyciela   rozwiązuje,   przekształca   i  układa    zadania   tekstowe. 12)* Posiada  - rozległą; - ogólną; - wycinkową wiedzę o  otaczającym środowisku. 13)* Wykazuje  - dużą; - małą; - zmienną inwencję twórczą. Zalecenia do pracy z dzieckiem: 14)* - gratuluję !    Pracuj   tak    dalej.  Staraj   się  brać   aktywniejszy  udział  w organizowanych konkursach; - doskonalenie umiejętności czytania; - doskonalenie umiejętności pisania; - doskonalenie umiejętności pisania z pamięci i ze słuchu; - konieczność ćwiczeń w ustnym opowiadaniu; - doskonalenie umiejętności dodawania i odejmowania liczb w zakresie ... ; - doskonalenie umiejętności mnożenia i dzielenia liczb w zakresie ... ; - doskonalenie umiejętności rozwiązywania, przekształcania i układania zadań tekstowych; - inne .......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................                                                                                                                                                                                                                                     ............................................                                                                                                                                       ^Podpis  wychowawcy Lublin, dn.  .............................................. . *Uwaga: Właściwe podkreślić.
Opracowanie: mgr Lucjan Miciuk