WYŻSZA SZKOŁA MORSKA W SZCZECINIE WYDZIAŁ MECHANICZNY	LABORATORIUM ZAKŁADU DIAGNOSTYKI I REMONTÓW MASZYN OKRĘTOWYCH				IV Md mgr Krzysztof Motyl
			Temat ćwiczenia:.
Data wyk .ćw 03 04 1999	Data oddania ćw:06 07 1999		Ocena:	Podpis asystenta	Podpis Kier.Zakł.

Ilościowa ocena oleju:

• masowe lub objętościowe natężenie przepływu

• ciśnienie oleju na wlocie do silnika

• temperatura oleju dopływającego do silnika

Jakościowa ocena oleju:

• lepkość oleju

• poziom równowagi TBN

• zawartość wody w oleju

• ilość i rozmiary cząstek zanieczyszczeń lub stopień zanieczyszczenia oleju

Podany sposób jakościowej oceny stanu oleju za pomocą wybranych parametrów, pozwala na stwierdzenie, czy:

• pielęgnacja oleju jest dostateczna

• nie ma przecieków wody lub paliwa do oleju

• wymagana jest szczegółowa analiza oleju w laboratorium lądowym, celem określenia terminu wymiany oleju lub zmiany gatunku oleju

Parametry określające stan eksploatowanego oleju:

Lepkość oleju

Lepkość jest to opór występujący przy względnym ruchu dwóch sąsiednich warstw cieczy. Rozróżnia się lepkość bezwzględną: dynamiczną i kinematyczną oraz lepkość względną.

Lepkość kinematyczna jest to stosunek lepkości dynamicznej do gęstości cieczy w danej temperaturze pomiaru. Jednostką lepkości kinematycznej jest 1, stokes /St/ o wymiarze cm²/s. Do pomiaru lepkości kinematycznej używa się lepkościomierzy kapilarnych. Spadek lepkości następuje wskutek

przedostawania się do skrzyni korbowej nie spalonych resztek paliwa lekkiego, zgarnianych wraz z olejem z gładzi cylindrowej. Wzrost lepkości oleju spowodowany jest wzrastającą ilością zanieczyszczeń, gromadzących się w nim w miarę upływu czasu. Lepkość oleju rośnie w miarę wzrostu ciśnienia. Lepkość jest właściwością zależną również od temperatury.

Wskaźnik temperatury

Określa zależność lepkość od temperatury w stosunku do dwóch grup olejów wzorcowych. Pojęcie wskaźnika lepkości wprowadzono ze względu na dużą różnicę zależności lepkości od temperatury dla olejów smarowych. Przyczyną zmian lepkości są różnice odległości między cząsteczkami wywołane zmianami temperatury. Im wyższa jest jego wartość tym lepsze ma on właściwości eksploatacyjne.

Całkowita liczba zasadowa TBN

TBN jest miarą zawartości dodatków alkaicznych w oleju silnikowym(mogących zobojętnić kwaśne produkty spalania), wyrażoną w mgKOH/g.

Temperatura zapłonu

Jest to zdolność do odparowania oleju. Jest to najniższa temperatura, w której olej ogrzany w określony sposób i określonych warunkach wydziela pary, które z otaczającym powietrzem tworzą mieszaninę zapalającą się przy zbliżeniu płomienia. Obniżenie temperatury zapłonu o 40°( co odpowiada zawartości około 5% paliwa w oleju) w stosunku do oleju świeżego decyduje o nie przydatności używanego oleju.

Zawartość wody

Główne przyczyny przedostawania się wody do oleju to: kondensacja wilgoci w powietrzu, awarie chłodnic, przecieki przy wadliwym chłodzeniu tłoków, transport, przechowywanie, nieprawidłowa obsługa wirówek. Obecność wody w oleju powoduje: korozję, wymywanie środków uszlachetniających z oleju, powstawanie trwałych emulsji, zmianę lepkości i smarności oleju, zmniejszenie jego odporności na starzenie.

Gęstość

Jest to właściwość charakteryzująca produkty naftowe ze względu na ich skład węglowodorowy. W praktyce najczęściej można się spotkać z pojęciem gęstości bezwzględnej oraz względnej. Gęstość bezwzględna oleju w danej temperaturze, wyrażana w kg/m³, jest to stosunek masy oleju do objętości w określonej temperaturze pomiaru. Gęstość względna, wyrażona liczbą niemianowaną, jest to stosunek gęstości badanego oleju w temperaturze t₂ do gęstości wody destylowanej w temperaturze t₁.

Smarność

Jest jedną z ważnych własności charakteryzujących zdolność oleju smarowego do zachowania trwałej warstewki smarnej zabezpieczającej dwie współpracujące części przed powstaniem tarcia suchego.

Zawartość stałych ciał obcych

Zanieczyszczenia te stanowią: sadza, koks, popiół, pył z powietrza, opiłki metali, produkty korozji metali, produkty korozji zbiorników, rurociągów itp., produkty zużycia maszyn i urządzeń.

Dodatki uszlachetniające do olejów smarowych:

Najczęściej stosuje się następujący zestaw dodatków :

• pakiet jakościowy (zawierający: detergenty, dyspergatory, antyutleniacze, dodatki antykorozyjne, przciwzużyciowe i inne)

• wiskozatory

• depresatory

• dodatki antypienne

Wyróżnić można trzy zasadnicze grupy dodatków:

• dodatki poprawiające własności już istniejące w oleju; wiskozatory (poprawiające charakterystykę lepkościową oleju oraz wskaźnik lepkości), depresatory (poprawiające niskotemperaturowe oleju, temperaturę płynięcia, lepkość w minusowych temperaturach)

• dodatki wprowadzające nowe własności: detergenty i dyspergatory (poprawiające własności myjące i zdolności neutralizacyjne)

• dodatki chroniące olej przed utratą własności użytkowych w warunkach eksploatacyjnych: antyutleniacze, dodatki antykorozyjne i antyrdzewne

Procesy starzenia i utleniania oleju:

Eksploatowany w silniku olej podlega kompleksowemu działaniu wysokich temperatur, ciśnienia, tlenu z powietrz, paliwa i produktów jego spalania. Pod wpływem tych czynników właściwości oleju zmieniają się, następuje jego starzenie, które jest procesem nieodwracalnym. Oznaki starzenia to jego ciemnienie, zmiana lepkości, wzrost ilości zanieczyszczeń, utrata właściwości ochronnych przed korozją, obniżenie temperatury zapłonu.

Szybkość starzenia zależy od wymuszeń ń oddziaływujących na olej, takich jak: intensywność kontaktu z tlenem, temperatury w jakiej jest eksploatowany olej i temperatury wirowania oleju, stanu technicznego silnika, sposobu odświeżania oleju, rodzaju spalanego paliwa, obciążenia silnika oraz fachowości nadzorujących pracę silnika.

---