2009.03.22

Temat: Pojęcie i rodzaje wolności praw człowieka i obywatela - wolności i prawa osobiste, polityczne ekonomiczne, socjalne i kulturalne obowiązki obywatelskie.

Wiek XVII - 1628r, przełom, wydano w Anglii „Petycję o prawie”. Przedstawioną przez Parlament Królowi Kardynałowi I. najważniejsze w nim:

- domagano się uznania kompetencji Parlamentu

- do nakładania podatków

- zabraniano więzienia kogokolwiek bez wyroku sądu.

Zaliczany jest do angielskich Aktów Konstytucyjnych.

Dalszy rozwój praw człowieka a Oświeceniu.

Twórcy idei oświeceniowych min John Lock (nowożytny system polityczny) tworzyli idee z potrzeby własnych interesów. Spopularyzowana koncepcja państwa burżuazyjnego, formalnie dawała człowiekowi wolność ale faktycznie nie dawała możliwości do korzystania z niej. W tym okresie nastąpiło również zjawisko powszechne przekonania, co do istnienia praw naturalnych człowieka, a były to prawa:

-nietykalności osobistej,

-własności,

-wolności myśli oraz wypowiedzi.

Przełomem było wywalczenie wolności przez Stany Zjednoczone Ameryki Południowej oraz obalenie monarchii we Francji.

4 lipca 1776 roku została przyjęta Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych, w tym dokumencie zawarto stwierdzenie, że:

* „wszyscy ludzie zostali stworzeni równi zostali wyposażenie przez stwórcę w pewne niezbywalne prawa między, którymi są:

- życie

- wolność

- dążenie do szczęścia”

Przełomem w kształtowaniu się praw i wolności człowieka była Wielka Rewolucja Francuska w 1789r przyjęto „Deklaracją Praw Człowieka i Obywatela”, która m.in. stwierdzała, że:

* ludzie rodzą się równi i wolni, a jedynym co może wyznaczać różnice społeczne może wyznaczać różnice społeczne może być tylko użyteczność poszczególnych ludzi.”

Dalej stwierdzano, że celem każdego politycznego stowarzyszenia jest zachowanie praw człowieka tj.:

* - bezpieczeństwo

- wolność

- własność

- oraz prawo oporu przeciwko uciskowi.

Nasza Konstytucja z 3 maja 1791r znalazły się postanowienia:

- zniesiono zasadę nie ingerencji Państwa w stosunku między Panem a chłopem,

- zagwarantowano wolność osobistą osadnikom,

- przyznano mieszczanom z miast Królewskich nietykalność osobistą

Władza w rękach szlachty z majątkami.

Wiek XIX to okres kształtowania różnych idei związanych z prawami człowieka.

Faktyczny rozwój praw człowieka i obywatela okres II wojny światowej

`45r. - podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych

10.XII 1948r - przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, była reakcją na wydarzenia II Wojny Światowej

Postanowienia Deklaracji:

1. Każdy człowiek jest wolny.

2. Niestosowanie dyskryminacji.

3. Prawo do sądu i sprawiedliwego procesu.

4. Prawo własności.

5. Prawo do zrzeszania się.

6. Wyrzeczenie się niewolnictwa.

7. Zagwarantowanie ochrony prywatności.

8. Zakaz tortur i nieludzkiego traktowania.

9. Wolność sumienia.

10. Wolność wyznania.

11. Równość płci.

Zdecydowany rozwój 2 połowy XX wieku.

Współcześnie dzielimy prawa człowieka na 3 generacje:

1. Generacja związana jest z wolnościami osobistymi prawami politycznymi.

2. Prawa 2 generacji to prawa ekonomiczne i socjalne, odnoszą się one do ochrony zdrowia, zapewnienie nauki, opieki socjalnej. Ważna data: 16. XII. 1966 roku gdy Zgromadzenie ogólne ONZ uchwaliło Konwencją Praw Człowieka.

3. generacja data 1986r, przyjęto Deklarację Prawa do Rozwoju.

Nie można pominąć Konwencji Europejskich, gdzie (z 1950r) oraz Europejskiej Karty Praw Socjalnych.

Temat: Prawa człowieka i obywatela we współczesnej Polsce.

Znajdują się już w preambule do Konstytucji,

Art. 30 „liberalna teoria praw jednostki.

Obecna Konstytucję wyróżniają oprócz praw obywatela prawa człowieka, traktując je jako pierwotne wobec państwa.

Roz.2 - analizując go, można wyróżnić prawa obywatelskie, prawa polityczne, wolności i prawa polityczne, prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne. Ponadto, Roz.2 stanowi o podstawowych obowiązkach obywatelskich.

Zasady ogólne odnoszące do obowiązujących i praw wolności człowieka i obywatela tworzą podstawowe systemu stanowiąc jednocześnie dyrektywy do jego interpretacji.

W odniesieniu do wolności i praw osobistych sformułowano następujący katalog wolności i praw:

- prawo do życia

- zakaz eksperymentów naukowych w tym medycznych bez dobrowolnie wyrażonej zgody pacjenta,

- zakaz tortur, poniżającego traktowania i karania

- odpowiedzialność karna tylko za popełnienie czynu zabronionego tylko pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia,

- prawo do obrony w postępowaniu karnym

- domniemanie niewinności do czasu gdy wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu

- prawo do sądu, dwuinstancyjność postępowanie sądowego,

- prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia, oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

- wolność i tajemnica komunikowania się

- nienaruszalność mieszkania

- prawo każdego do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących jego osoby

- wolność każdego do nie skrępowanego poruszani się oraz wyboru miejsca zamieszkania na terytorium RP,

- wolność sumienia i wyznania ART. 53 ust7

Temat: Wolność i prawa polityczne.

1. Wolność zgromadzeń.

2. Wolność zrzeszania się

3. Prawo do dostępu służby policyjnej

4. Prawo do uzyskiwania informacji o działalności władz publicznych oraz osób pełniących funkcje publiczne, wraz z prawem dostępu do dokumentów.

5. Prawo do udziału w referendum i wyborach

6. Prawo składania petycji i wniosków i skarg.

Temat: Wolność i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne.

1. prawo własności i prawo dziedziczenia

2. ochrona innych praw majątkowych

3. wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy.

4. prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

5. prawo do corocznych płatnych urlopów

6. zasado ustawowego określania dni wolnych od pracy i max norm czasu pracy.

7. prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy, ze względu na chorobę lub inwalidztwo albo osiągnięcie wieku emerytalnego (wynalazek kanclerza Bismarca)

8. prawo do ochrony zdrowia - równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowej ze środków publicznych (podatników).

9. prawo do nauki (obowiązuje do 18 lat)

10. prawo rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej do pomocy ze strony władz publicznych.

11. ochrona praw dziecka - Rzecznik Praw Dziecka.

Temat : Obowiązki obywateli.

I kategoria - ogólne wobec Państwa

II kategoria - w dziedzinie obronności.

I

1. Wierności RP oraz troska o dobra wspólne

2. Przestrzeganie Rawa.

3. Obowiązki fiskalne, podnoszenie ciężarów świadczeń publicznych (podatków) określonych w ustawie.

II

1. Obowiązek Obrony ojczyzny

2. Powszechny obowiązek odbywania służby wojskowej (zawieszony)

III Obowiązek o stan środowiska.

---