Wprowadzenie do Pedagogiki (02.12.10)
Temat: Przemoc w wychowaniu.
Czym jest przemoc?
Bezpośrednie oddziaływanie jednego człowieka na drugiego w celu zmuszenia go do zmiany zachowania, zmiany systemu wartości, bądź poglądów w jakiejś sprawie. Owo wymuszenie następuje w postaci stworzenia sytuacji zagrożenia dla jego bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego (J. Korniewicz)
Każdy nieprzypadkowy akt godzący w osobista wolność jednostki, zmuszanie jej do zachowania niezgodnego z jej własną wola lub przyczyniający sie do fizycznej a także psychicznej szkody osoby, wykraczające poza społeczne zasady wzajemnych relacji (I.Pospiszyl)
Takie wywieranie wpływy na ludzi, w którego wyniku ich aktualny poziom rozwoju somatycznego i duchowego jest niższy, niż potencjalny poziom tego rozwoju (J. Kądziela)
Amerykańskie Centrum Pomocy Dzieciom Krzywdzonym I Zaniedbywanym uznaje za przemoc, fizyczne lub umysłowe działanie na szkodę, wykorzystywanie seksualne, zaniedbywania, lub maltretowania dziecka poniżej 18 roku życia, przez osobę odpowiedzialna za pomyślny jego rozwój oraz działania, które stanowią zagrożenie dla tego rozwoju.
Rodzaje przemocy:
a) fizyczna
b) psychiczna
c) seksualna
d) zaniedbywanie dziecka
e) przemoc ekonomiczna
Przemoc psychiczna wg Amnesty International za przemoc psychiczną uważa sie:
- izolację
- ograniczanie snu, pożywienia
- narzucanie własnych sądów
- degradację werbalną
- groźby zabójstwa
- narkotyzowanie
ZANIEDBYWANIE
Siła podporządkowanie dziecka niekorzystnym dla niego warunkom rozwojowym.
W odróżnieniu od innych form przemocy w przypadku zaniedbywania dopuszcza sie pewien element niewinności sprawcy. Może być ona efektem wyboru lub braku możliwości.
PRZEMOC SEKSUALNA
Wykorzystywanie seksualne jest to wciągnięcie zależnego, niedojrzałego rozwojowo i niezdolnego do wyrażania pełnej zgody dziecka albo osoby w okresie dorastania w seksualną aktywność do której osoby te nie są przygotowane, w aktywność naruszająca społeczne prawo, oraz zasady życia rodzinnego (Schechter, Roberge)
Czym jest przemoc seksualna?
- stosunki płciowe z dzieckiem
- gwałt na dziecku
- obnażanie się w obecności dziecka
- dotykanie w miejsca intymne
- zmuszanie dziecka do dotykania miejsc intymnych osoby dorosłej
- współżycie w obecności dziecka
- zmuszanie do oglądania pornografii
- robienie dziecku pornograficznych zdjęć i zamieszczanie ich w Internecie.
Dlaczego dzieci milczą?
- poczucie odrębności swoich doświadczeń, wstyd, lęk przed odrzuceniem przez najbliższych
- zmuszanie do milczenia przez przekupstwo lub szantaż
- zastraszanie dziecka (pójdzie do domu dziecka, rodzina się rozpadnie)
- dziecko nie zawsze jest świadome, że podejmowane kontakty nie są dopuszczalne
Przyczyny przemocy w rodzinie:
- patologizacja środowiska rodzinnego
- niska świadomość pedagogiczna rodziców (o metodach wychowawczych, o rozwoju dziecka)
- dziedziczenie społeczne
- konflikty małżeńskie, rozbicie rodziny
- sytuacja kiedy dziecko nie spełnia oczekiwań rodziców (upośledzenia, nie taka płeć, dzieci absorbujące, płaczliwe, gorzej uczące się itp.
- przezywane przez rodziców frustracje- dotyczące trudnych warunków materialnych, bezrobocie itp. o ktore swiadome badz nie obwinia sie dzieci
- status dziecka w rodzinie- poza malzenskie niechciane z poprzednich zwiazkow
- przekonanie o powszechnosci stosowania surowych kar fizycznych sankcjonuje ich stosowanie, przyzwolenie spoleczne
- choroby psychiczne, zaburzenia osobowosci, zboczenia
- niedojrzałość społeczno - emocjonalna ( zaniedbania)
- niewłaściwe postawy rodzicielskie
DEFICYTY W ZAKRESIE PEŁNIENIA RÓL RODZICIELSKICH (H.R.Schaffer) - jako przyczyna przemocy:
- cechy rodziców - deprywacja opieki nad rodzicami w ich dzieciństwie, nastoletnie matki ; zaburzenia psychiczne rodziców
- cechy dziecka - niepełnosprawność, wcześniactwo, bycie rodzicem dziecka upośledzonego rodzi często niska samoocenę, depresje, uczucie agresji, a świadomość że dziecko mogło być zdrowe także nie pomaga w relacji rodziców z dzieckiem jak i relacji małżeńskiej
- kontakt społeczny - cechą rodzin w której dochodzi do przemocy jest ich społeczna izolacja (brak pomocy czy to materialnej czy wparcia psychicznego, deformalne i nieformalne grupy funkcjonują na zasadzie buforu chroniącego przed stresem)
Skutki przemocy w rodzinie:
- poczucie winy i niska samoocena
- zaburzone poczucie własnej tożsamości
- nieumiejętność nawiązywania trwałych więzi emocjonalnych
- depresja, nerwica (zachowania o charakterze nerwicowym, moczenie się nocne, obgryzanie paznokci, tiki, mutyzm (nic nie mówienie), jąkanie się)
- zaburzenia snu, łaknienia, płaczliwość
- zaburzenia koncentracji uwagi
- reakcje nieadekwatne do bodźca
- regres rozwoju
- zachowania agresywne bądź bierne - apatia, wycofanie
- miedzygeneracyjne dziedziczenie przemocy jako właściwej metody wychowawczej
- zachowania przestępcze
- popadanie w nałogi
- prostytucja
- wczesna erotyzacja dziecka (w przypadku przemocy seksualnej)
- zaburzenie życia seksualnego
- infantylizacja w wieku dorosłym (odwrócenie roli i związanego z nią poczucia odpowiedzialności)
- skutki o charakterze fizycznym (odległe i bezpośrednie)
- nieadekwatny obraz świata (przekonanie, że świat rządzi się przemocą)