GRUPY PIERWOTNE (np. rodzina, grupa zabawowa, sąsiedzka) - grupy, które charakteryzują się zażyłym, twarzą w twarz, obcowaniem i współdziałaniem. Rezultatem tego obcowania jest stopienie się indywidualności w pewną całość, którą określamy jako „my”. Poczucie całości prowadzi zaś do określania celów, do których jednostka będzie dążyć. Grupy pierwotne są główną podstawą tego, co w naturze ludzkiej jest uniwersalne. Są instytucją, której przejawy są podobne do siebie na całym świecie.

Pierwotne są w znaczeniu, że odgrywają podstawową rolę w kształtowaniu społecznej natury i ideałów jednostki. Również w tym, że nie zmieniają się, lecz tworzą trwałe źródło, z którego wypływają relacje konkretnego rodzaju. Grupy pierwotne nie są oczywiście niezależne od szerszego społeczeństwa, ale w pewnym zakresie odzwierciedlają jego ducha (np. niemiecka rodzina i szkoła odbijają niemiecki militaryzm).

Grupy pierwotne są tylko częściowo uformowane przez tradycję, w szerszym zaś stopniu odzwierciedlają uniwersalną naturę.

NATURA LUDZKA - uczucia i impulsy, które są ludzkie z uwagi na to, że są wyższe niż uczucia i impulsy zwierząt, przysługują ludzkości jako całości, a nie poszczególnej rasie czy okresowi. Natura ludzka oznacza szczególnie sympatię, miłość, resentyment, ambicję, próżność, cześć oddawaną bohaterom i poczucie społecznego dobra i zła. Jest trwałym elementem społecznym. Różnica między ludźmi z różnych czasów nie leży w naturze ludzkiej, ale w organizacji, zakresie i złożoności stosunków, sposobach wyrażania władzy. Natura ludzka jest naturą grupową, pierwotną fazą rozwojową społeczeństwa. Człowiek nie posiada jej w chwili urodzenia, ale nabywa poprzez związki z innymi, w izolacji natura ludzka zanika.

Społeczeństwo i jednostka są niepodzielnymi fazami wspólnej całości - tam, gdzie dostrzegamy fakt jednostkowy, możemy doszukiwać się towarzyszącemu mu faktu społecznego.

6b. GRUPY PIERWOTNE

Charles Ch. Cooley, Grupy pierwotne, s. 209-214

1

SOCJOLOGIA GRUP SPOŁECZNYCH - ĆWICZENIA

---