Sabak Współczesne systemy polityczne, Współczesne systemy polityczne

AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

SYLLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2009/2010

KIERUNEK	BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Studia stacjonarne pierwszego stopnia
SPECJALNOŚĆ	Zarządzanie bezpieczeństwem
SEMESTR	Semestr II (letni)
PROWADZĄCY	dr Janusz SOLAK
NAZWA PRZEDMIOTU	WSPÓŁCZESNE SYSTEMY POLITYCZNE
PRZEDMIOT	Przedmiot kształcenia podstawowego
LICZBA GODZIN	Ogółem 30 godzin, w tym: Wykłady —10 godz. Ćwiczenia — 20 godz.	PUNKTY ECTS: 4

WYMAGANIA WG

STANDARDU NAUCZANIA

DLA KIERUNKU

STUDIÓW

Bezpieczeństwo narodowe

AŁOŻENIA I CELE

Spowodowanie przyswojenia przez studentów najważniejszych i uniwersalnych treści dotyczących zasad organizacji i funkcjonowania współczesnych demokratycznych systemów politycznych. Ukazanie w toku procesu dydaktycznego genezy i zróżnicowania współczesnych systemów, ich typologii i głównych podziałów. Nauczenie odczytywania związków przyczynowo-skutkowych w systemach i godzenia interesów bezpieczeństwa ze zmianami systemu politycznego RP.

Cele zasadniczy realizacji przedmiotu obejmuje przekazanie uczestnikom studiów podstawowej wiedzy o systemach politycznych. W wyniku realizacji zajęć z przedmiotu student powinien:

znać (wiedzieć):

— podstawowe zagadnienia obejmujące m.in. teorię systemów politycznych, ich istotę, zakres i otoczenie;

— historyczne uwarunkowania ich powstawania i rozwoju;

— typologie i podziały;

— pojęcie reżimu politycznego;

— formy rządów, prawno-polityczne relacje między organami władzy;

— idee, wartości, mechanizmy oraz formy instytucjonalizacji prawnej systemów;

— systemy partyjne, ruchy społeczne, organizacje, grupy interesu i inne formy aktywności obywatelskiej;

— systemy wyborcze i zachowania wyborcze;

— kulturę polityczną społeczeństwa;

— pozycję wojska w systemie politycznym;

— system polityczny Rzeczypospolitej Polskiej;

umieć:

— racjonalnie oceniać i interpretować zasadnicze uwarunkowania i współzależności funkcjonowania współczesnych systemów politycznych;

— łączyć nabyta wiedzę z innymi treściami będącymi przedmiotem studiów;

— samodzielnie podwyższać swoje kwalifikacje w obrębie problematyki ujętej w realizowanym przedmiocie.

TEMATYCZNA STRUKTURA TREŚCI

Lp.	Temat	Zakres prezentowanych zagadnień *(treść zajęć)*	Liczba Godzin
1	Historyczne uwarunkowania powstawania i rozwoju systemów politycznych. System polityczny, jego istota, zakres i otoczenie (wykład)	Główne elementy systemu politycznego Zainteresowania i przedmiot badań politologii Główne podziały socjopolityczne w Europie	2
2	Typologia i podziały współczesnych systemów politycznych (wykład)	Cechy systemów demokratycznych Cechy systemów autorytarnych Mozaika systemów politycznych	2
3	Reżimy polityczne i władza w państwie demokratycznym (wykład)	Trójpodział władzy w państwie demokratycznym Funkcje parlamentu w państwie demokratycznym Funkcje władzy wykonawczej w państwie demokratycznym Funkcje władzy sądowniczej w państwie demokratycznym	2
4	Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza w wybranych reżimach politycznych (seminarium)	Struktura współczesnych parlamentów (na przykładach dwóch wybranych państw) Miejsce i rola głowy państwa (na przykładach dwóch wybranych państw) Rząd jako instytucja władzy wykonawczej (na przykładach dwóch wybranych państw) Istota i polityczne znaczenie władzy sądowniczej (na przykładach dwóch wybranych państw)
5	Polityczna organizacja społeczeństwa. Partie i systemy partyjne (wykład)	Społeczeństwo, naród, państwo, demokracja Partie i systemy partyjne Europy Zachodniej - wzorzec rywalizacji politycznej Partie i systemy partyjne w wybranych państwach demokratyzującej się Europy	2
6	Partie polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej (ćwiczenie - samokształcenie)	Biegun socjalistyczny (przykłady) Biegun konserwatywno-chadecki (przykłady) Biegun liberalny (przykłady) Biegun ekstremalny (przykłady)	2
7	Polityczna organizacja społeczeństwa. Ruchy społeczne, organizacje pozarządowe, grupy interesu i związki zawodowe w systemach politycznych (wykład)	Elementy zinstytucjonalizowanej struktury państwa, jego organy i instytucje sprawowania władzy Ruchy społeczne Grupy interesu Związki zawodowe	2
8	Systemy wyborcze. Zachowania wyborcze (ćwiczenie)	Systemy wyborcze w wybranych państwach (przykłady) Zachowania wyborcze w wybranych państwach (przykłady)	2
9	System polityczny RP (ćwiczenie)	Kompetencje Sejmu i Senatu RP w zakresie władzy ustawodawczej Kompetencje prezydenta RP w zakresie władzy wykonawczej Kompetencje prezesa rady ministrów i rządu RP w zakresie władzy wykonawczej Kompetencje Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego wobec organów władzy ustawodawczej i wykonawczej	2
10	Systemy polityczne wybranych państw demokracji skonsolidowanej (ćwiczenie)	System polityczny Francji System polityczny Wielkiej Brytanii System polityczny Niemiec System polityczny USA	2
11	Systemy polityczne wybranych państw demokracji nieskonsolidowanej (ćwiczenie)	Ustroje polityczne czterech dowolnie wybranych państw demokratyzujących się (przykłady)	2
12	Systemy polityczne wybranych państw autorytarnych (ćwiczenie)	Ustroje polityczne czterech dowolnie wybranych państw autorytarnych (przykłady)	2
13	System polityczny Rosji i wybranych państw Wspólnoty Niepodległych Państw (ćwiczenie)	Ustrój polityczny Federacji Rosyjskiej Ustroje polityczne trzech dowolnie wybranych państw WNP (przykłady)	2
14	Wojsko w systemie politycznym (ćwiczenie)	Istota i sens cywilnej kontroli nad armią Miejsce i rola armii w państwach demokratycznych (przykłady) Miejsce i rola armii w dyktaturach wojskowych (przykłady)	2
15	System polityczny Unii Europejskiej (ćwiczenie)	Funkcje i kompetencje Rady Unii Europejskiej Funkcje i kompetencje Komisji Europejskiej Funkcje i kompetencje Parlamentu Europejskiego Partie polityczne w Unii Europejskiej	2

LITERATURA OBOWIĄZKOWA DO ZAJĘĆ

Lp.	Autor, tytuł, wydawnictwa, strony
1	Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata. Gdańsk 2006.
2	Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnej Europy. Warszawa 2006.
3	Skrzydło W. (red.), Ustroje państw współczesnych. T. 1-2. Lublin 2005.
4	Lisicka H. (red.), System polityczny Rzeczypospolitej Polskiej. Wrocław 2001.
5	Sokół W., Żmigrodzki M., Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej. Lublin 2005.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA DO ZAJĘĆ

Lp.	Autor, tytuł, wydawnictwa, strony
1	Dziemidok-Olszewska B., Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Lublin 2003.
2	Goduń T., Cyganowski M., Leksykon systemów politycznych. Warszawa 1999.
3	Piotrowski R., Polski ustrój państwowy. Warszawa 2000.
4	Gulczyński M., Panorama systemów politycznych świata. Warszawa 2004.
5	Baluk W., Czajkowski A., Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw. Wrocław 2007.
6	Bodio T., Mołdawa T., Konstytucje państwa Azji Centralnej: Tradycje i współczesność. Warszawa 2007
7	Tygodniki „Polityka” i „Forum” — roczniki 2007, 2008

WYMAGANIA

EGZAMINACYJNE

Zaliczenie na ocenę

.................................................. ..............................................

(podpis kierownika katedry) (podpis autora syllabusa)