AGROTURYSTYKA
Wykład 22.04.2007 r., 12.05.2007 r.
Kazimierz Kosiniak - Kamysz
012/634 12 69
0 602 850 488
Zagadnienia programowe
Zagadnienia ogólne
Pojęcia i definicje obiektów agroturystycznych.
Geograficzne i przyrodnicze uwarunkowania rozwoju działalności agroturystycznej.
Rozwój działalności agroturystycznej na terenach gmin uzdrowiskowych.
Spójność usług turystyki rekreacyjnych i pro zdrowotnych na określonych terytoriach kraju.
Zwierzęta w agroturystyce
Zwierzęta gospodarcze użytkowane w agroturystyce.
Zwierzęta amatorskie prezentowane w agroturystyce.
Modele zachowań zwierząt różnych gatunków w kontakcie z człowiekiem (zoopsychologia stosowana).
Specjalne formy wykorzystania zwierząt w terapii ludzi (hipoterapia, dogoterapia).
Przyjemnościowe użytkowanie zwierząt w turystyce i rekreacji (rajdy, zawody, gry, pokazy, obozy, szkółki jeździeckie).
Edukacja
Elementy edukacji agroturystycznej w aspekcie wykorzystywania zwierząt.
Szkolenia usługodawców obiektów agroturystycznych.
Kursy dla instruktorów turystyki górskiej i nizinnej.
Studia podyplomowe dla kadry inżynierskiej uprawniające do zdobycia kwalifikacji instruktora.
Tematyka wykładów
Psychologiczne, społeczne i praktyczne aspekty użytkowania zwierząt różnych gatunków w gospodarstwie agroturystycznym.
Podstawy budowy i funkcji organicznych zwierząt gospodarskich oraz użytkowanych rekreacyjnie i amatorsko.
Zachowania zwierząt różnych gatunków i ich reakcje na czynniki środowiska (porównania narządów zmysłów zwierząt i człowieka).
Użytkowanie koni w turystyce i rekreacji.
Różne formy użytkowania zwierząt gospodarskich i amatorskich w rekreacji i agroturystyce.
Prawne aspekty prowadzenia działalności agroturystycznej.
Edukacja agroturystyczna (szkolenia, kursy, studia podyplomowe, seminaria, wykłady monograficzne, demonstracje praktyczne).
Ćwiczenia praktyczne
Budowa anatomiczno - topograficzna zwierząt gospodarskich ze szczególnym podkreśleniem koni jako zwierząt użytkowanych w turystyce i rekreacji.
Reakcje zwierząt w bezpośrednim kontakcie z człowiekiem i grupami ludzi.
Zasady obchodzenia się ze zwierzętami różnych gatunków - podchodzenie, nawiązywanie kontaktu, oprowadzanie, prezentacja, informacja o gatunku i formach użytkowania.
Sprzęt i urządzenia wykorzystywane w realizacji usług agroturystycznych:
Uprzęże, kiełzna, ogłowia, lonże, siodła, pasy do hipoterapii.
Pojazdy konne (wozy, bryczki, sanie).
Zajęcia terenowe w gospodarstwie agroturystycznym
Modele gospodarstw agroturystycznych na przykładzie określonych gospodarstw.
Użytkowanie koni w turystyce:
Wierzchowe - kiełznanie, siodłanie, przygotowywanie do jazdy, obozy, rajdy, szkółki, zawody.
Zaprzęgowe - kompletowanie zaprzęgów konnych, bryczki, powozy, sanie.
Amatorskie - prezentacja kuców i koni małych jako obiektów zainteresowania turystów.
Rekreacyjne użytkowanie koni:
Konne sporty młodzieżowe - formy, zasady.
Rekreacja konna dla osób starszych.
Hipoterapia - terapeutyczne użytkowania koni dla osób z problemami motorycznymi narządu ruchu oraz adaptacyjnymi młodzieży - psychoterapia.
Agroturystyka
Nowy kierunek studiów.
Specjalność dydaktyczna, naukowo - badawcza o profilu upowszechnieniowym i wdrożeniowym.
Obszar działalności.
To wypoczynek na wsi w gospodarstwie rolnym w rejonie atrakcyjnym turystycznie.
Gospodarka rolna poza zakwaterowanie daje możliwość mieszkania wraz z rodziną wiejską, poznania jej zwyczajów i codziennych zajęć. Pozwala na bezpośredni kontakt ze zwierzętami gospodarskimi, uczy ich obrządków i poszanowania pracy. Mieszkając w gospodarstwie można poznać życie wiejskie. Każda wieś posiada odrębny charakter i własną osobowość. Gospodarstwo umożliwia zaopatrzenie w zdrową, świeżą żywność. Wypoczynek na wsi zapewnia bezpośredni kontakt z przyrodą, świeżym powietrzem i czystą wodą. Pozwala na jazdę konną, rowerową, biegi, spacery, łowienie ryb, zbieranie runa leśnego - lista nie ma końca. Najważniejsi są jednak ludzie - ich gościnność i serdeczność.
Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich:
Idea wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich zrodziła się w Unii Europejskiej, wraz z podjęciem w tych krajach przekształceń strukturalnych.
Polega na tworzeniu nowych miejsc pracy na wsi poza produkcją rolną.
Turystyka, usługi, rzemiosło, dobry przemysł przetwórczy to dziedziny działalności, które mogą przynosić dochód, co stanowi o rozwoju wsi.
Rozwój działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich to szansa na:
Tworzenie nowych miejsc pracy i ograniczanie bezrobocia.
Proces uprzemysławiania rolnictwa, stosowania przemysłowych środków produkcji i przemysłowych technologii wytwarzania żywności, urbanizację wsi.
Zmiany struktury agrarnej wskutek powiększenia gospodarstwa.
Podejmowanie zajęć pozarolniczych.
Rodzaje działalności pozarolniczej:
Związane bezpośrednio z rolnictwem.
Zaopatrzenie w materiały i środki produkcji, maszyny i urządzenia.
Agroturystyka cieszy się zainteresowaniem na obszarach o specyficznych uwarunkowaniach geograficznych. Tempo rozwoju gospodarczego agroturystyki w skali 10 ostatnich lat rośnie niewspółmiernie do rozwoju innych form turystyki. Warunkiem jest obszar o specyficznych uwarunkowaniach turystycznych.
Agroturystyką jest wszystko, co świadczy usługi na terenach wiejskich. Społeczne zainteresowanie obiektami agroturystycznymi wzmacniają obiekty fizjoterapeutyczne i odnowy biologicznej. Tempo wzrostu obiektów tych rośnie 30% rocznie. Najczęściej z agroturystyki korzystają mieszkańcy z dużych aglomeracji miejskich. Jest ona alternatywą źródeł dochodów dla rolników.
Definicja agroturystyki:
Jeden z elementów turystyki składający się z wielu różnych składników, świadczących usługi dla turystów na obszarach wiejskich.
Obiekt agroturystyczny - obiekt, który prowadzi 2 formy działalności. Działalność ta jest komplementarna.
Stowarzyszenie „Galicyjskie Gospodarstwa Gościnne”:
Założone w 1993 roku.
Powstało w ramach realizacji programu „Tourin” przez Krajowe Centrum Edukacji w Krakowie przemianowane obecnie na Krajowe Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich oddział w Krakowie.
Obecnie stowarzyszenie działa na terenie województwa małopolskiego.
Na początku 1999 roku wyodrębnił się oddział w Lesku (Bieszczady) i w Krakowie.
Charakterystyka turystyki wiejskiej:
Powinna być organizowana tam, gdzie jest zainteresowanie, na obszarach wiejskich i odosobnionych.
Powinna wiązać się z niepowtarzalnymi miejskimi atutami, polegającymi na małej skali przedsiębiorstw, otwartej przestrzeni, kontakcie z przyrodą lub jej bliskości, a także z jej dziedzictwem opartym na tradycyjnym społeczeństwie i zwyczajach pracy.
Powinna być wiejska w skali jeżeli chodzi o budynki, osiedla i organizację - i dlatego też zazwyczaj na małą skalę.
Powinna powoli rozwijać się w powiązaniu z rodzimymi przedsiębiorstwami.
Ćwiczenia terenowe 02.06.2007 r.
Produkt turystyczny - zestaw składników materialnych i niematerialnych opartych na możliwościach spędzania czasu w miejscu docelowym, postrzegany przez turystów jako przeżycia dostępne na miejscu.
Składniki materialne produktu:
Ludzie zaangażowani w proces świadczenia usług(władający językami, zaznajomieni z historią miejsc, znający ciekawe trasy wycieczkowe, potrafiący opowiadać o zabytkach). Ważna będzie ich forma wysławiania się, ubierania i zachowania, bo rzutować będzie na jakość produktu.
Przedmioty związane ze świadomością usług jak budynki, wyposażenie wnętrz, wyżywienie, sprzęt i urządzenia do rekreacji, pomoc dydaktyczna, urządzenia dodatkowe, zwierzęta, a także drogi dojazdowe i otoczenie - jego estetyka i cechy charakterystyczne.
Składniki niematerialne produktu:
Wszystkie efekty emocjonalne - przeżycia i doznania, których doświadczy turysta, zarówno te pozytywne (zachwyt nad pięknem krajobrazu czy zabytku), jaki i negatywne (odrzucenie na widok brudu), których powinno się unikać.
Rodzaje produktu turystycznego:
Produkt podstawowy - ma charakter niematerialny, są to przeżycia, zabawa, przygoda, odpoczynek, zdrowie, itp.
Produkt rzeczywisty - konkretna oferta sprzedaży o odpowiedniej jakości, którą klient otrzyma za swoje pieniądze, są to noclegi, wyżywienie, przejazdy, wycieczki, urządzenia do rekreacji itp.
Produkt wzbogacony - dodatkowe korzyści, które zachwycą klienta i zwiększą jego zadowolenie, czyli bonusy, upusty, bezpłatny transport, rezerwacja internetowa lub upominek, np. bochenek chleba domowego wypieku.
Charakterystyczne w agroturystyce:
Specjalizacja gospodarstw.
Przekazywanie sobie klienta.
Przygotowywanie i promowanie turystyki aktywnej.
Odrębne wymagania klienta:
Różna sprawność fizyczna i psychiczna.
Różny wiek.
Różny stopień przygotowania do czynnego uprawiania proponowanej aktywności.
Osoby niepełnosprawne.
Zazwyczaj większość ludzi chce tak odpoczywać, aby rekreacja była inna od dnia codziennego.
Korzyści z agroturystyki:
Niska cena.
Zdrowy tryb życia.
Ucieczka do natury, obcowanie z przyrodą.
Poznawanie dziedzictwa kulturowego.
Ekologicznie czysty produkt turystyczny.
Formy turystyki aktywnej:
Turystyka przyrodnicza.
Turystyka dydaktyczna.
Turystyka piesza.
Turystyka wodna i przywodna.
Turystyka górska.
Turystyka rowerowa.
Turystyka konna.
Turystyka narciarska.
Inne formy.
Aktywne formy rekreacji w obrębie oferty gospodarstwa agroturystycznego:
Spacery:
Organizacja.
Plany dróg i ścieżek.
Mapka okolicy.
Orientacyjny czas przejścia trasy.
Informacje dodatkowe.
Ścieżki dydaktyczne:
Organizacja.
Okazy flory i fauny.
Ciekawe zjawiska.
Przystanki z zadaszeniem.
Tablice informacyjne.
Dodatkowe urządzenia.
Wycieczki piesze jedno- lub wielodniowe:
Organizacja.
Mapy własne lub kupione.
Szlaki turystyczne.
Lokalne atrakcje na trasie.
Sprzęt.
Aprowizacja.
Bezpieczeństwo.
Potrzeba informowania.
Turystyka górska:
Dokładne mapy.
Ekwipunek.
Przepisy i zwyczaje.
Bezpieczeństwo.
Wycieczki rowerowe:
Mapki o większym zasięgu z siecią szlaków rowerowych.
Informacja o bazie gastronomiczno - hotelowo - serwisowej.
Ubiór: spodenki - lycra, koszulka mat. tech. polypro, coolmax, bluza - polary, windstopper, wiatrówka - hydrotex.
Sprzęt i osprzęt - rowery trekkingowe, górskie.
Wypożyczalnia, regulamin.
Przepisy drogowe.
Turystyka wodna:
160 szlaków kajakowych, 9 tys. jezior.
Rodzaje akwenów wodnych.
Sprzęt: kajaki - K1, K2, K4, kajakarstwo klasyczne (płaskie), slalomowe i zjazdowe (górskie), żaglowe, polo, morskie, ekstremalne.
Łodzie motorowe i wiosłowe, rowery wodne, żaglówki, katamarany, tratwy, narty wodne, sprzęt do nurkowania.
Infrastruktura.
Wypożyczalnie.
Mapy szlaków wodnych.
Turystyka zimowa:
Narciarstwo zjazdowe - wyciągi.
Narciarstwo biegowe.
Saneczkarstwo.
Oferta dodatkowa.
Oferta dodatkowa:
Biegi na orientacje.
Ścieżki zdrowia.
Jogging.
Inne formy rekreacji:
Plażowanie.
Grzybobranie.
Wędkarstwo.
Degustacja potraw regionalnych.
Uczestnictwo w imprezach regionalnych.
Uczestnictwo w pracach związanych z uprawą roli i hodowli.
Zwierzęta w gospodarstwie agroturystycznym:
Konie.
Bydło.
Owce.
Kozy.
Trzoda chlewna.
Drób.
Zwierzęta futerkowe.
Ryby słotkowodne.
Ptaki wodne:
Łabędź Czarny.
Gęś Berlinka Kanadyjska.
Kaczka Karolinka.
Kaczka Mandarynka.
Koń w gospodarstwie agroturystycznym:
Jazda wierzchowa:
Oprowadzanie na kółku.
Nauka jazdy konnej.
Jazdy maneżowe.
Jazdy w terenie.
Wycieczki konne kilku lub wielo dniowe.
Jazda zaprzęgowa - przejażdżki bryczkami:
Nauka powożenia.
Konkursy zręcznościowe.
Wycieczki jedno i wielodniowe.
Kuligi.
Skiring (jazda na nartach za koniem, którego powozi narciarz) i ski - skiring (jazda na nartach za koniem, którego powozi jeździec).
Współuczestnictwo w pracach polowych i leśnych.
Pielęgnowanie i karmienie koni.
Kontakt z koniem i obserwacje na wybiegach i pastwiskach.
Fotografowanie koni.
Uczestnictwo w zawodach i imprezach konnych.
Udział w hipoterapii i psychoterspii.
Czynniki wpływające na przydatność do wykorzystania w agroturystyce:
Typ użytkowy:
Wierzchowy (pod siodło).
Zaprzęgowy (tylko do zaprzęgu).
Kombinowane.
Juczny (konie do przewożenia ciężarów).
Rasy:
Typ wierzchowy:
Pełna krew angielska.
Czysta krew arabska.
Czysta krew angloarabska.
Typ kombinowany:
Wielkopolska.
Małopolska.
Typ zaprzęgowy:
Zimnokrwiste, pogrubione (ciężko pociągowe).
Śląskie (pospieszno pociągowe).
Huculskie, koniki polskie (lekko zaprzęgowe).
Typ juczny:
Koń huculski.
Kuce:
Kuc feliński.
Kuc walijski.
Kuc new forest.
Kuc szetlandzki.
Kuc fiordzki.
Halfinger.
Konik polski.
Wzrost:
Konie małe:
Idealne dla dzieci.
Niski koszt utrzymania.
Dobrze radzą sobie w trudnym terenie.
Wytrzymałe podczas trudnych rajdów.
Krótkie, mniej wygodne chody.
Konie duże:
Preferowane przez dorosłych.
Unikać koni bardzo dużych (150 - 160 cm - dobry wzrost).
Zawsze dobrać jeźdźca do konia.
Płeć:
Klacze, wałachy: ich przydatność do pracy jest podobna, jeżeli klacz jest źrebna, to może być użytkowana do 7 miesiąca ciąży.
Ogiery: należy unikać ich użytkowania w agroturystyce ze względu na bezpieczeństwo z reguły niedoświadczonych jeźdźców.
Wiek:
Zależy od czasu osiągnięcia dojrzałości somatycznej.
Do rekreacji i rajdów średnio od 5 do 18 lat.
Rozsądne prowadzenie i nie przeciążanie do 25 lat.
Średni wiek konia to 25 - 30 lat, rekordziści żyli do 50 lat.
Maści:
Siwa (biały).
Gniada (brązowa sierść z czarną grzywą i ogonem).
Kara (czarny).
Kasztanowa (brązowy).
Myszata (popielata sierść z czarną grzywą i ogonem).
Bułana (kolor kawy z mlekiem, grzywa i ogon czarny).
Palomino (złota sierść z jasną grzywą).
Srokata (w ciapki).
Tarantowata (przypomina dalmatyńczyka).
Dereszowata (siwe włosy na sierści).
Chody:
Stęp (6 - 7 km/h) - chód na cztery takty.
Kłus (13 - 17 km/h) - chód na dwa takty, koń stawia nogi po przekątnej.
Innochód (odmiana kłusa) - koń stawia dwie prawe nogi i dwie lewe.
Galop (25 - 40 km/h) - trójtaktowy.
Cwał (> 40 km/h) - cztery takty.
Charakter - koń musi być spokojny, nie bać się ludzi, mieć cierpliwość i być pozbawiony agresywnego zachowania, oraz być dobrze wychowany