WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW

• Wartości charakterystyczne dla:

- drewna litego,

- drewna klejonego,

- materiałów drewnopochodnych

przyjmuje się na podstawie p. 2.1 NORMY.

• Wartości obliczeniowe określa się według wzoru:

- częściowy współczynnik bezpieczeństwa dla właściwości materiału.

Dla drewna i materiałów drewnopochodnych wartości
podano w tablicy:

Określenia
Stany graniczne nośności - kombinacje podstawowe drewno i materiały drewnopochodne elementy stalowe w złączach - sytuacje wyjątkowe Stany graniczne użytkowalności	1,3 1,1 1,0 1,0

- częściowy współczynnik modyfikacyjny, uwzględniający wpływ na            właściwości wytrzymałościowe czasu trwania obciążenia i zawartości            wilgoci w konstrukcji, zależny od:

• klasy użytkowania konstrukcji,

• klasy trwania obciążenia.

Wartości współczynników
podane są w tablicy 3.2.5 NORMY.

• KLASY UŻYTKOWANIA KONSTRUKCJI

Konstrukcje należy przypisywać do jednej z podanych poniżej klas użytkowania:

• KLASA UŻYTKOWANIA 1 charakteryzuje się zawartością wilgoci w materiale odpowiadającą temperaturze 20^o C i wilgotnością względną otaczającego powietrza przekraczającą 65% tylko przez kilka tygodni
  w roku.

• KLASA UŻYTKOWANIA 2 charakteryzuje się zawartością wilgoci w materiale odpowiadającą temperaturze 20^o C i wilgotnością względną otaczającego powietrza przekraczającą 85% tylko przez kilka tygodni w roku.

• KLASA UŻYTKOWANIA 3 odpowiada warunkom powodującym wilgotność drewna wyższą niż odpowiadającą klasie użytkowania 2.

System klas użytkowania ma na celu głównie określenie wartości wytrzymałościowych i obliczanie przemieszczeń w zadanych warunkach wilgotnościowych.

1. W klasie użytkowania 1 przeciętna zawartość wilgoci w większości gatunków drewna iglastego nie przekracza 12%.

2. W klasie użytkowania 2 przeciętna zawartość wilgoci w większości gatunków drewna iglastego nie przekracza 20%.

3. Klasa użytkowania 3 dotyczy tylko wyjątkowych przypadków konstrukcji uważanych za przypisane do tej klasy.

• KLASY TRWANIA OBCIĄŻENIA

1. Oddziaływania przypisywać należy, w obliczeniach nośności i sztywności, do jednej z klas  trwania obciążenia podanych w tablicy 3.2.4. NORMY.

2. Klasy trwania obciążenia określone są przez efekt stałego obciążenia, działającego przez określony przedział czasu w okresie użytkowania konstrukcji. Dla oddziaływań zmiennych właściwą klasę wyznaczać należy na podstawie oszacowania związku miedzy typową zmiennością obciążenia w czasie
   i właściwościami reologicznymi materiału.

Tablica 3.2.4. Klasy trwania obciążenia

Klasa trwania obciążenia	Rząd wielkości skumulowanego trwania obciążenia charakterystycznego	Przykłady obciążenia
Stałe Długotrwałe Średniotrwałe Krótkotrwałe Chwilowe	więcej niż 10 lat 6 miesięcy - 10 lat 1 tydzień - 6 miesięcy mniej niż 1 tydzień	ciężar własny obciążenie magazynu obciążenie użytkowe śnieg^*) i wiatr na skutek awarii
^*) Na terenach, gdzie znaczące obciążenie śniegiem występuje    przez dłuższy czas, obciążenie to traktuje się jako średniotrwałe.

• WSPÓŁCZYNNIKI MODYFIKACYJNE

dla klas użytkowania i czasu trwania obciążenia

1. Należy posługiwać się wartościami współczynników modyfikacyjnych k_mod podanymi w poniższej tablicy.

2. Jeżeli kombinacja obciążeń zawiera oddziaływania należące do różnych klas trwania obciążenia, wartość k_mod należy przyjmować odpowiednio do oddziaływania o najkrótszym czasie trwania, np. dla kombinacji obciążenia stałego i obciążenia krótkotrwałego przyjmuje się wartość k_mod jak dla obciążenia krótkotrwałego.

Wartości współczynnika k_mod (wyjątki z NORMY)

Materiał / klasa trwania obciążenia	Klasa użytkowania
		1	2	3
Drewno lite i klejone warstwowo, sklejka stałe długotrwałe średniotrwałe krótkotrwałe chwilowe	0,60 0,70 0,80 0,90 1,10	0,60 0,70 0,80 0,90 1,10	0,50 0,55 0,65 0,70 0,90
Płyty wiórowe zgodne z PN-EN 312-6^*) i PN-EN 312-7, płyty OSB zgodne z PN-EN 300, klasy 3 i 4 stałe długotrwałe średniotrwałe krótkotrwałe - chwilowe	0,40 0,50 0,70 0,90 1,10	0,30 0,40 0,55 0,70 0,90	- - - - -
Płyty wiórowe zgodne z PN-EN 312-4^*) i PN-EN 312-5, płyty OSB zgodne z PN-EN 300, klasy 2^*), płyty pilśniowe zgodne z PN-EN 662-2 (płyty twarde) stałe długotrwałe średniotrwałe krótkotrwałe - chwilowe	0,30 0,45 0,65 0,85 1,10	0,20 0,30 0,45 0,60 0,80	- - - - -
Płyty pilśniowe zgodne z PN-EN 662-3, 5 (płyty półtwarde i twarde) stałe długotrwałe średniotrwałe krótkotrwałe chwilowe	0,20 0,40 0,60 0,80 1,10	- - - - -	- - - - -
^*) Nie stosuje się w warunkach klasy-użytkowania 2.

• MATERIAŁY

Wartości charakterystyczne właściwości

1. Właściwość materiału reprezentowana jest przez wartość charakterystyczną X_k, która odpowiada kwantylowi założonego rozkładu statystycznego danej właściwości, określonej przez stosowane normy i badanej w ustalonych warunkach. W niektórych przypadkach za wartość charakterystyczną przyjmowana jest wartość nominalna (minimalna, określona np. przez producenta itp.). Oznaczenia właściwości charakterystycznych przedstawiono na rysunkach.

f_m,90,k f_v,k E_m,90,mean G_m,90,mean

f_c,k f_t,k E_t,0,mean E_c,0,mean

f_m,k f_v,90,k E_m,0,mean G_m,0,mean

f_c,90,k

2. Wartości charakterystyczne wytrzymałości określa się jako kwantyle 5-procentowe, otrzymane z badań trwających przez 300 s z zastosowaniem próbek o wilgotności równowagowej odpowiadającej temperaturze 20^oC i wilgotności względnej powietrza 65%.

3. Wartości charakterystyczne modułu sprężystości określa się jako kwantyle 5-procentowe (E_0,05) otrzymane z badań przeprowadzonych w warunkach j.w. Zgodnie z PN-EN 384 p.3.1. wartości średnie modułu sprężystości (E_0,mean) nazywane są również wartościami charakterystycznymi.

4. Wartości charakterystyczne modułu odkształcenia postaciowego określa się jako kwantyle 5- lub 50-procentowe otrzymane z badań trwających przez 300 s z zastosowaniem próbek o wilgotności równowagowej odpowiadającej temperaturze 20^oC i wilgotności względnej powietrza 65%.

5. Wartości charakterystyczne gęstości określa się jako kwantyle 5-procentowe dla masy i objętości materiałów odpowiadających ustabilizowanej wilgotności, przy temperaturze 20^oC i wilgotności względnej powietrza 65%.

• DREWNO LITE

• Gatunki drewna konstrukcyjnego

• W konstrukcjach drewnianych należy stosować drewno iglaste zgodnie z PN-EN 338. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie innych gatunków drewna.

• Wkładki, klocki itp. Drobne elementy konstrukcyjne należy wykonywać z drewna dębowego, grochodrzewiowego (akacjowego) lub innego, podobnie twardego.

• Klasyfikacja

1. Drewno powinno być klasyfikowane wytrzymałościowo.

2. Zasady klasyfikacji powinny być oparte na ocenie wizualnej, na nieniszczących metodach pomiaru jednej lub więcej właściwości lub na kombinacji obu metod.

3. Klasyfikacja wizualna powinna spełniać minimum wymagań podanych w PN-EN 518 lub w PN-82/D-94021.

4. Klasyfikacja metodami maszynowymi powinna spełniać minimum wymagań podanych w PN-EN 519 lub w PN-82/D-94021.

5. Klasy drewna litego podano w PN-EN 338.

• Wilgotność drewna

Wilgotność drewna stosowanego na elementy konstrukcyjne zależna jest od warunków eksploatacji i od przyjętej technologii wytwarzania. Nie powinna ona przekraczać:

1. 18% - w konstrukcjach chronionych przed zawilgoceniem,

2. 23% - w konstrukcjach pracujących na otwartym powietrzu.

• Wartości charakterystyczne własności

1. Wartości charakterystyczne wytrzymałości i sprężystości oraz gęstości wyznaczać należy wg PN-EN 384.

2. Wartości charakterystyczne wytrzymałości odnosić należy do:

• elementów zginanych o wysokości 150 mm

• do elementów rozciąganych o szerokości 150 mm,

• do próbek o wymiarach 45 mm × 180 mm ×70 mm w przypadku wytrzymałości na rozciąganie prostopadłe do włókien

• do elementów o objętości 0,0005 m³, równomiernie naprężonych w przypadku wytrzymałości na ścinanie.

3. Dla zginanych lub rozciąganych elementów z drewna litego, o wysokości lub szerokości mniejszej niż 150 mm, wartości charakterystyczne f_m,k i f_t,0,k można  zwiększyć, mnożąc przez współczynnik k_h, jako mniejszą z wartości obliczonych ze wzoru:

                                          


gdzie: h - wysokość przekroju przy zginaniu lub szerokość przy rozciąganiu w mm.

Wartości charakterystyczne właściwości mechanicznych dla drewna litego o wilgotności 12% przyjmować należy wg PN-EN 338. Wybrane wartości dla drewna litego klas stosowanych w kraju podano w załączniku Z-2.2.3-1 NORMY.

9

---