 | Pobierz cały dokument skrypt.2.ii.rok.semestr.ii.psychologia.roznic.doc Rozmiar 76 KB |
3.2. I. Teorie temperamentu zorientowane na człowieka dorosłego
Wstęp 3.2 - MNIEJ ISTOTNE
1. Zapoczątkowane w II poł XX w. w Europie, najnowsze rozwijają się w Europie i Ameryce 2. Badań jest multum i każde rozpatruje temperament w innym ujęciu. Oprócz wymienionych poniżej najważniejszych teorii, mniej istotne, skrótowo rozpatrywane:
- Claridge - teoria psychotyzmu, jako wymiaru spełniającego kryteria temperamentu. Koncepcja zbliżona do teorii Eysencka, zalicza psychotyzm do grupy 3 czynników nadrzędnych (psychotyczność, ekstrawersja, neurotyczność);
- Petrie - teoria tłumienia-wzmacniania stymulacji: różnice indywidualnych w odczuwaniu bólu. Wg Strelaua nie jest jest istotna - nie wykroczyła poza tworzenie skal dla jednego wymiaru (tłumienia-wzmocnienia stymulacji).
-Cloninger - teoria dziedzicznych cech osobowości (czyli wg Strelaua temperamentu). 3 wymiary: poszukiwanie nowości, unikanie krzywdy i zależność od nagród. Koncentruje się na związkach temperamentu a różnymi aspektami patologii;
-Tellegen -3 wymiary osobowości drugiego stopnia: emocjonalność pozytywna, emocjonalność negatywna i powściągliwość. Emocjonalność pozytywna porównywana jest z ekstrawersją Eysencka, a neurotyczność - negatywną;
-Larsen i Diener - konstrukt teoretyczny „siła afektu”= typowa dla danej jednostki siła reakcji na podźce wywołujące pozytywny i negatywny afekt, wywodzi się z podejścia reprezentowanego przez Allporta. Stworzyli kwestinariusz do badania różnic indywidualnych w intensywności emocji (AIM-Affect Intensity Measure);
-Andrzej Eliasz - transakcyjny model temperamentu: rola środowiska społecznego w zachowaniu jednostki i oddziaływaniu środowisko-temperament./ Zbliżony do modelu Strelaua.
3.2.1. / II. Model Alberta Mehrabiana
1. Wielu badaczy nie odwołuje się do koncepcji M., a bardzo ważna. Teoria opisowa, wielowymiarowa, skoncentrowana na emocjach. Powstała: lata 70.
2. Odwołuje się do koncepcji dyferencjału semantycznego Osgooda, który za pomocą 3 wymiarów opisuje reakcje człowieka na zdarzenia psychiczne i fizyczne. M. zapożycza je jako wymiary emocji: ocena, aktywność, siła/potencja. Inne inspiracje: neopawłowskie badanie właściwości układu nerwowego, konstrukt aktywacji zaczerpięty od Berlyne'a.
3. Wyodrębnienie 3 podstawowych stanów emocjonalnych: przyjemności przykrości, aktywacji- braku aktywacji i dominacji-uległości. Wymiary tworzą model PAD (pleasure, arousal, dominance). Każdy stan emocjonalny można opisać za pomocą wymiarów - odmienne konfiguracje 3 podstawowych stanów emocjonalnych.
4. Opisanie temperamentu = dokonanie oceny przeciętnych dla jednostki stanów emocjonalnych.
 | Pobierz cały dokument skrypt.2.ii.rok.semestr.ii.psychologia.roznic.doc rozmiar 76 KB |