Odpowiedzialność hotelarzy, prawo cywilne, prawo cywilne część II, Zobowiązania


ODPOWIEDZIALNOŚĆ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY (art. 846 - 852):

Umowa o przyjęcie gościa do hotelu lub podobnego zakładu (tzw. umowa hotelowa), mimo częstego jej stosowania w praktyce nie została w prawie polskim uregulowana jako odrębny typ umowy. Obejmuje ona elementy różnych umów nazwanych, np. najmu, przechowania, sprzedaży, a także umów o świadczenie usług podobnych do zlecenia. Z tego względu kwalifikuje się ją często jako umowę mieszaną bądź zalicza do umów nienazwanych, a jej reżim prawny kształtują odpowiednie przepisy z zakresu umów nazwanych, jak i ogólne zasady prawa zobowiązań.

Jednakże stosowanie tych reguł nie daje zadowalającego rozstrzygnięcia problemu odpowiedzialności zakładów hotelowych za mienie korzystających z ich usług gości. Istotne przy tym znaczenie ma okoliczność, że osoby te nie mogą same sprawować wyłącznej pieczy nad swoimi rzeczami, które znajdują się w pomieszczeniach dostępnych dla innych osób, zwłaszcza dla personelu zakładu, ani też nie mogą oddać rzeczy komukolwiek na przechowanie, ponieważ są im one potrzebne do codziennego użytku. W tej sytuacji tylko zakład hotelowy może zapewnić bezpieczeństwo mienia gości. Dla osiągnięcia tego celu konieczne jest obciążenie utrzymujących hotele i podobne zakłady zaostrzoną - w porównaniu z zasadami ogólnymi - odpowiedzialnością.

Wywodzi się ona z prawa rzymskiego i współcześnie znajduje wyraz w licznych ustawodawstwach krajowych, a także w Konwencji europejskiej o odpowiedzialności utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych, sporządzonej 17.12.1962 r. w Paryżu - Polska przystąpiła do tej konwencji w 1996 r.

Korzystanie z hotelu to sytuacja faktyczna, niezależna od zawarcia umowy, stąd wynika, że nie jest to odpowiedzialność kontraktowa - np. gość wchodzący do hotelu z walizkami. Może wchodzić w grę także przed i po nim. Jednak bardzo często nakłada się na tą odpowiedzialność stosunek oparty na umowie (tak można tłumaczyć miejsce przepisu w kodeksie).

Z drugiej strony nie można powiedzieć, że jest to odpowiedzialność deliktowa, o czym świadczy umiejscowienie tego przepisu.

Należy zatem przyjąć, że jest to odpowiedzialność mocno zbliżona do deliktowej ze względu na podobną konstrukcję, ale jednocześnie wiąże się dość mocno ze stosunkami dotyczącymi umowy hotelowej.

I OKOLICZNOŚCI WYRZĄDZENIA SZKODY:

Utrata lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu lub podobnego zakładu (gościa):

  1. czas - okres korzystania przez gościa z usług hotelu z rozszerzeniem na krótki zwyczajowo przyjęty okres poprzedzający oraz następujący po korzystaniu z usług;

  2. miejsce, w którym rzecz ma się znajdować w oznaczonym czasie - hotel lub miejsce poza nim

Aby rzecz można było uznać za wniesioną konieczne jest:

  1. powierzenie rzeczy utrzymującemu hotel lub osobie u niego zatrudnionej;

  2. umieszczenie rzeczy w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.

Nie ma znaczenia czy rzeczy znalazły się w tych miejscach w wyniku działania gościa czy zachowania innych osób (np. dostarczenia przez pocztę).

Uwaga! Pojazdów mechanicznych i rzeczy w nich pozostawionych oraz żywych zwierząt nie uważa się za rzeczy. Utrzymujący hotel może odpowiadać tylko wtedy gdy została zawarta umowa przechowania.

II PODMIOT ODPOWIEDZIALNY:

Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład:

Zgodnie z judykaturą do podobnych do hoteli zakładów - zalicza się domy wczasowe, również profilaktyczne zakłady opieki zdrowotnej takie jak: sanatoria i prewentoria - przemawia za tym odpłatność usług (zwłaszcza wynagrodzenie za mieszkanie, wyżywienie), jak i wypoczynkowo-kuracyjna funkcja takich zakładów, co zbliża je do domów wczasowych.

Wyłączenie : szpitale (cel leczniczy), hotele pracownicze, domy studenckie, internaty (funkcja stałych zakwaterowań zastępczych), noclegownie dla bezdomnych (cele charytatywne nie zarobkowe).

III ZASADA ODPOWIEDZIALNOŚCI:

Zasada ryzyka - prowadzący odpowiada surowo, niezależnie od winy własnej i swoich podwładnych, a odpowiedzialność rozciąga się także na działania osób trzecich np. złodzieja.

Poszkodowany musi jedynie wykazać, że rzecz utracił lub że rzecz została uszkodzona.

Obowiązek zawiadomienia:

Poszkodowany powinien niezwłocznie zawiadomić zakład o poniesionej szkodzie. Jeżeli tego niezwłocznie nie zrobi - jego roszczenie wygasa (termin zawity).

Zawiadomienie nie jest konieczne jeśli szkodę wyrządził utrzymujący zakład hotelowy (dowód obciążą poszkodowanego) albo rzecz została przez zakład przyjęta na przechowanie.

Odpowiedzialność określona w art. 846§1 nie może być wyłączona ani ograniczona. Zakaz dotyczy zarówno jednostronnego oświadczenia (ogłoszenia) o takiej treści, jak i uchylenia odpowiedzialności w drodze umowy. Postanowienie takie byłoby pozbawione skutków prawnych - art. 846 §5. Są to więc przepisy semiimperatywne.

IV OKOLICZNOŚCI ZWALNIAJĄCE:

Można się zwolnić od odpowiedzialności tylko wtedy gdy szkoda wynikła:

Ograniczenie zakresu obowiązku odszkodowania: