Zarządzanie instytucjami finansowymi - ćw. Szewczyk

07.10.2014r.

Literatura:

• Gospodarowicz A., Nosowski A. „Zarządzanie instytucjami kredytowymi” wyd. C. H. Beck, warszawa 2012

• Szelągowska A. „Instytucje rynku finansowego w Polsce” CeDeWu, Warszawa 2014

• Capiga M. „Zarzadzanie bankiem” Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2010

Instytucja finansowa- Prawo bankowe- podmiot, który nie jest bankiem ani instytucją kredytową, którego podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie.

• nabywania zbywanie udziałów lub akcji

• udzielania pożyczek ze środków własnych

• udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu

• świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności

• świadczenia usług związanych z transferem środków pieniężnych

• emitowania instrumentów płatniczych i administrowania nimi

• udzielania gwarancji, poręczeń lub zaciągania innych zobowiązań nieujmowanych bilansie

Kredyt a pożyczka

• kredyt kreuje pieniądz, udziela bank, skok-i

• pożyczki udziela każdy

• kredyt ma cel, pożyczka nie ma celu

• kredyt jest odpłatny

• umowa kredytu na piśmie pod rygorem nieważności

• kredyt zawsze w formie pieniężnej, pożyczka w pieniężnej lub rzeczowej

• obroty na rachunek własny lub rachunek innej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną...

Leasing- umowa pomiędzy 2 podmiotami, leasingodawcą(finansujący) i leasingobiorcą (korzystający), umowa, która polega na tym, ze leasingodawca zobligowywuje sie do zakupu i przekazaniu środka trwałego i przekazania go leasingobiorcy, a leasingobiorca do płacenia rat leasingowych i korzystania za środka

Zgodnie z def. prawa bankowego BANK NIE JEST INSTYTUCJĄ FINANSOWĄ!

(instrumentami płatniczymi oprócz banku może przyjmować różny charakter:

• karta płatnicza- wydają ją banki lub spółdzielcze kasy.., hipermarkety (karty przedpłacone, albo karty kredytowe), American Express- wydawane przez organizacje klubowe

Kodeks spółek handlowych wymienia Instytucje finansowe, którymi są:

• bank, fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub powierniczych, zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji, fundusz powierniczy, fundusz emerytalny lub dom maklerski, mające siedzibę na terenie RP albo w państwie należącym do OECD.

Monetarna instytucja finansowa- instytucje finansowe, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów i/lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż monetarne instytucje finansowe oraz udzielaniu kredytów i/lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własny rachunek. Obejmują podsektor Bank Centralny oraz podsektor Pozostałe Monetarne instytucje finansowe (banki, SKOK-i i fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego)

Instytucja kredytowa- podmiot mający swoją siedzibę za granicą RP na terytorium jednego z państw członkowskich UE, prowadzący we własnym imieniu na własny rachunek, na podstawie zezwoleń właściwych władz nadzorczych, działalność polegająca na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów.

Bank krajowy- mający siedzibę na terytorium RP

Bank zagraniczny- bank mający siedzibę poza granicami UE

Instytucja kredytowa- Dyrektywa- oznacza: przedsiębiorstwo, którego działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych funduszy podlegających zwrotowi od ludności oraz na przyznawaniu kredytów na swój własny rachunek.

Instytucja kredytowa (UE) jest pojęciem szerszym, obejmuje banki + podmioty które bankami nie są ale na mocy szczególnych uprawnień mogą wykonywać pewne czynności bankowe- w PL są to skoki oszczędnościowo- kredytowe.

W PL- Bank krajowy

UE- Instytucja kredytowa

Świat- Bank zagraniczny

Czy instytucja kredytowa Bank PEKAO BP jest instytucją kredytową zgodnie z ustawą ... Nie jest.

Ma siedzibę na terytorium RP- jest bankiem krajowym

A zgodnie z dyrektywą unią- jest instytucją kredytową

Czy instytucja kredytowa spoza UE może prowadzić swoją działalność na terytorium PL- TAK- poprzez oddział lub w tzw. formie trans granicznej (bez otwierania oddziału)

Przykład:

Polska Szwecja Instytucja kredytowa ze Szwecji chce otworzyć oddział w PL. Czy ten oddział musi otrzymać licencje na prowadzenie działalności w Polsce? NIE- podlega prawu unijnemu- w UE obowiązuje prawo jednolitej licencji- może prowadzić działalność na całym terytorium UE

Państwo goszczące- PL państwo macierzyste- jeżeli uzyskała w p. mac. licencje to w p. goszczącym też ona obowiązuje. Musi jednak poinformować KNF- wysłać notyfikacje - Szwecja informują nadzór swój że chce otworzyć w PL oddział, ich nadzór informuje polski KNF o tym, KNF zapoznaje się z tym i wydaje zgodę.

Oddział instytucji kredytowej podlega organom kraju macierzystego

Działalność w formie trans granicznej- bez otwierania oddziału, w formie placówki

ćwiczenia 2 4.11.2014

Zarządzanie finansowe:

• proces podejmowania decyzji dotyczących pozyskiwania źródeł działalności operacyjnej

• ich zagospodarowania w składnikach majątku

• w celu realizacji celu strategicznego: maksymalizacji korzyści właścicieli instytucji finansowej przy określonym poziomie ryzyka

Podstawowy cel instytucji finansowe- max wartości rynkowej instytucji finansowej która przejawia się we wzroście ceny akcji?, wygenerowanie zysku

Instrumenty planowania finansowego w instytucji finansowej

• bilans

• rzis

• wskaźniki finansowe (rentowność, wypłacalność, płynność)

BILANS BANKU;

(rysunek)

AKTYWA:

1. kasa, operacje z bankiem centralnym

2. Operacje z sektorem finansowym

3. Operacje z sektorem niefinansowym….

REZERWY!- stanowią istotny element bilansu. Rezerwa- jest zobowiązaniem którego termin i wartość nie jest znany

Konieczność tworzenia rezerw w banku wynika z ryzyka, tworzą rezerwy na ryzyko kredytowe zgodnie z rozporządzeniami.

1. Rezerwa na ryzyko ogólne

2. Rezerwa celowa (związane z czynnościami : udzielania kredytów)

AKTYWA

• Należności:

  • Kredyty i pożyczki

  • Papiery wartościowe w portfelu banku

  • Lokaty międzybankowe czynne

PASYWA

• Zobowiązania

  • Kredyty

  • Depozyty

  • Lokaty międzybankowe bierne

  • Wyemitowane przez bank papiery wartościowe

  • Rezerwy

  • Kapitały

Analiza struktury i dynamiki

Udział = $\frac{wartosc\ pozycji}{wartosc\ odniesienia,\ np.suma\ bilansowa}$

Dynamika = $\frac{wartosc\ pozycji\ w\ okresie\ t1\ }{wartosc\ pozycji\ w\ okresie\ t0}$

Ćwiczenie 1

ANALIZA STRUKTURY:

Skupia się na klientach : sektor niefinansowy pod wzgl. generowania przychodów tego banku

Dłużna papiery wartościowe- bank inwestuje nabywając je

ANALIZA DYNAMIKI

Wzrost o 1200% w należnościach od sektora budżetowego (zawsze odnosimy do 100%)

RACHUNEK WYNIKÓW- RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

{rysunek)

• Wynik na działalności bankowej (w tym) :

  • Wynik z tyt. Odsetek

  • Wynik z tyt. Prowizji

  • Wynik na operacjach finansowych

  • Wynik na operacjach wymiany

Odsetki są przychodem dla banku przy operacjach aktywnych, a kosztem dla banku przy operacjach pasywnych.

Prowizja bankowa- przychód banku zależny od stopnia zaangażowania kapitału banku, prowizja wyrażana %.

Opłata bankowa- jest przychodem banku, jest niezależna od wielkości zaangażowania kapitałowego banku, wyrażana kwotowo (np. opłata za wydane dokumentu 3 zł)

• Wynik na pozostałej działalności operacyjnej- pozostałe przychody i koszty z działalności operacyjnej. Wynika z………………!!

• Koszty stałe związane z amortyzacją, osobowe, z utrzymaniem sieci placówek itd.

• Obciążenie rezerwami- składa się z

  • odpisów na rezerwy – stanowią koszt i zmniejszają WF

  • rozwiązania rezerw – stanowi przychód banku i zwiększa WF

• Wynik działalności operacyjnej

• Wynik na operacjach nadzwyczajnych

• Wynik finansowy brutto

• Obciążenia podatkowe

• Udział w zyskach (stratach) jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności

• Wynik finansowy netto

Ćwiczenie 2

Na podstawie poniższych danych oblicz WF banku:

• Wynik z działalności bankowej 252 000

• Odpisy na rezerwy 117 780

• Pozostałe przychody operacyjne 7700

• Straty nadzwyczajne 0

• Pozostałe koszty operacyjne 4 500

• Koszty działania banku 144 300

• Amortyzacja środków trwałych 26 000

• Rozwiązanie rezerw 48 700

• Zyski nadzwyczajne 126

• Podatek 5 200

Rozwiązanie:

+ 252 000 -117 780 +7700 - 0 - 4 500 -144 300 -26 000 +48 700 + 126 -5 200= 10746

ZARZĄDZANIE EFEKTYWNOŚCIĄ DZIAŁANIA INSTYTUCJI FINANSOWEJ

Wskaźniki finansowe:

• Mierniki syntetyczne, umożliwiające dokonywanie porównań:

  • Wskaźniki rentowności

  • Wskaźniki marży

  • Wskaźniki obciążenia wyniku

  • Wskaźniki efektywności zatrudnienia

ROA= WF/ aktywa

ROE= WF/ kapitał własny

ROS= WF/ przychody

Wskaźnik poziomu kosztów= koszty/przychody

PM= WF/przychody operacyjne

Ćwiczenie 3

Interpretacja ROA dla 2009

Każde 100 zł aktywów banku wygenerowało 1 zł i 2 gr. wyniku finansowego brutto banku.

Każde 100 zł aktywów banku wygenerowało 84 grosze wyniku finansowego netto banku.

Wejść na www.knf.gov.pl -> sytuacja baków, jak kształtował się wskaźnik ROA 2010-2013

Kapitał własny banku to:

• Kapitał zakładowy

• Należne wpłaty na kapitał zakładowy (wielkość ujemna)

• Akcje własne (wielkość ujemna)

• Kapitał zapasowy

• Kapitał z aktualizacji wyceny

• Pozostałe kapitały rezerwowe

• Zysk (strata) z lat ubiegłych

Interpretacja ROE 2009

Każde 100 zł zainwestowane przez właścicieli banku wygenerowało 8 zł i 71 gr. WF brutto

Każde 100 zainwestowane przez właściciela banku wygenerowało 7 zł i 5 gr. WF netto

ZADANKO

Czy jest pożądany poziom wskaźnika ROE

Wartość wskaźnika REO 2010-1013 KNF

Bilans i RziS zakładu ubezpieczeń- co jest charakterystyczne w Rachunku wynikiem,

Co to są rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe

18.11

Kontynuacja ćwiczenia z wyliczenia roa, reo, ros itd.

ROS- Rentowność sprzedaży

Przychody: Rachunek wyników ->

• Przychody z tyt. Odsetek

• Przychody z tyt. Prowizji

• Przychody z udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych o zmiennej kwocie dochodu

• Wynik na operacjach finansowych, na operacjach wymiany

• Pozostałe przychody operacyjne

• Rozwiązanie rezerwami aktualizacja wartości

• Zyski nadzwyczajne

Każde 100 zł przychodów banku generowało 10,73 zł zysku brutto banku. (2009 rok)

WPK- Wskaźnik poziomu kosztów

Suma kosztów:

• Koszty odsetek

• Koszty prowizji

• Pozostałe koszty operacyjne

• Koszty działania banku

• Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

• Odpisy na rezerwy i aktualizacja wartości

• Straty nadzwyczajne

Inne liczenie kosztów - ‘Koszty = Przychody (te które wcześniej wyliczyliśmy przy ROS)- zysk brutto

Wskaźnik poziomu kosztów- C/I

Interpretacja: Z każdych 100 zł przychodów banku 89 zł i 27 gr pokrywało koszty funkcjonowania banku.

• C/I- spadek tego wskaźnika jest pozytywny optymalny 50-60%

• Nie zawsze zmniejszenie się ROE jest zjawiskiem negatywnym! Nie jest to zjawisko negatywne wtedy keidy zmniejszenie tego wskaźnika jest spowodowane zwiększeniem się kapitałów w banku.

PM- Marża zysku

Przychody operacyjne!! A pozostałe przychody operacyjne

Przychody operacyjne- to przychody – rozwiązanie rezerw – zyski nadzwyczajne!

Z każdych 100 zł przychodów operacyjnych 12 zł 50gr kształtowało wynik finansowy brutto.

Konieczność tworzenia rezerw w banku.

Rozporządzenie MF 16 grudzień 2008r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banku.

1. Jakie są kategorie kredytów

   • normalne

   • Pod obserwacją

   • Zagrożone w tym: poniżej standardu, Wątpliwe, stracone

2. Jakie są kryteria klasyfikacji kredytów do danej kategorii

   • Terminowość spłaty odsetek – bierzemy pod uwagę w przypadku kredytów udzielonych Skarbu Państwa, oraz osób fizycznych …..

   • Sytuacja ekonomiczno finansowa dłużnika

3. Co jest podstawą tworzenia rezerwy (od czego oblicza się rezerwy)

   • Wartość bilansowa ekspozycja kredytowa

4. Jaka jest procentowa wartość rezerw w poszczególnych kategoriach kredytów

   • 1,5% w przypadku normalnych

   • 1,5% w przypadku kategorii pod obserwacją

   • 20% w przypadku kategorii poniżej standardu

   • 50% w przypadku kryteria wątpliwa

   • 100% w przypadku stracone

Zarządzanie finansami zakładu ubezpieczeń

Ubezpieczenie- narzędzie, którego zadaniem jest przeniesienie ryzyka na zakład ubezpieczeń. Transfer ryzyka, rozłożenie ciężaru na wiele osób.

Ze wzgl.

• Na obligatoryjność

  • Dobrowolne

  • Obowiązkowe

• Na przedmiot ubezpieczenia

  • Osobowe- przedmiotem jest życie, zdrowie, zdolność do pracy

  • Majątkowe- składnik majątku, lub odpowiedzialność cywilna

• Ustawa reguluje

  • Na życie

  • Pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe

Zad. Domowe! Znaleźć wg ustawy co się wlicza na życie, a co do pozostałych

Gospodarka finansowa zakładu ubezpieczeń obejmuje:

• Wypłacalność zakładu ubezpieczeń

• Kapitały, fundusze, rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe

• Lokaty

• Ustalanie i podział wyniku finansowego

Rezerwa tech-ub – tworzy na zabezpieczenie przyszłych zobowiązań wynikających z zawartych umów ubezpieczenia

Bilans zakładu ubezpieczeń:

Aktywa:

WNiP

Lokaty

Aktywa ubezpieczeń na życie gdy ryzyko

Pasywa:

1.Kapitał własny:

Podstawowy

Należne wpłaty na

Rezerwa techniczno ubezpieczeniowa

REZERWY TECHNICZNO- UBEZPIECZENIOWE składają się z:

• Rezerwa składek i rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego

• Rezerwa ubezpieczeń na życie

• Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia

• Rezerwa na premie i rabaty dla ubezpieczonych

• Rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka)

• Rezerwy na zwrot składek dla członków

• Pozostałe ryzyko techniczno- ubezpieczeniowe przewidziane w statucie

• Rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający

Scharakteryzuj te rezerwy!

W ustawie znaleźć jakie kategorie lokat, aktywów mogą stanowić pokrycie rezerw techniczno- ubezpieczeniowych.

Kapitał (pasywa) przedsiębiorstw ubezpieczeniowych

Po co ZU tworzy rezerwy – na pokrycie przyszłych i obecnych zobowiązań.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe:

• Rezerwa składek – tworzona indywidualnie dla każdej umowy, jako składka przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze.

• Rezerwa na ryzyka niewygasłe – różnica pomiędzy przewidywaną wartością przyszłych odszkodowań, świadczeń i kosztów, która wygasły z końcem roku a wielkością rezerw składek, które może być przypisana z tytułu tych umów. Jeżeli odpowiedzialność powstaje w przyszłym okresie sprawozdawczym (ryzyka przechodzą na kolejne okresy sprawozdawcze)

  • Składka przypisana – składka należna z tytułu umowy ubezpieczenia

• R. na niewypłacone odszkodowania i świadczenia – tworzona z tytułu nieuregulowanych odszkodowań i świadczeń za szkody i wypadki, które:

  • Zostały zgłoszone w okresie ubezpieczenia, a posiadane inf. Pozwalają na ocenę wysokości odszkodowań i świadczeń

  • Zostały zgłoszone w kresie ubezp. Ale posiadane inf. sa niewystarczające do oceny wysokości szkód i odszkodowań

• R. w ubezp. Na życie – odpowiada bieżącej wartości świadczeń należnych ubezpieczonym. Świadczenie uwzględnia koszty obsługi ubezp. I koszty związane z wypłatą świadczeń ubezpieczonym.

• R. na premie i rabaty dla ubezpieczonych – tworzone w wysokości kwot, o które są zwiększane przyszłe świadczenia lub odszkodowania bądź pomniejszane składki.

• R. na wyrównanie wskaźnika szkodowości – tworzony przez zakłady ubezp. Działu II. Ma na celu zabezpieczenia przed wahaniem wskaźnika szkodliwości na udziale własnym. Współczynnik szkodliwości oznacza stosunek odszkodowań i świadczeń do składki zarobionej

  • Dział I – wskaźnik na poziomie 30%-40%, działu II 70%-80%

Stan rezerw techniczno-ubezp. Świadczy o :

• Realności ochrony ubezp. – faktyczna możliwość wypłaty świadczeń

• Świadczy o długoterminowej wypłacalności ZU

• Świadczy o sytuacji finansowej ZU

Metody tworzenia rezerw t-u

• Rezerwy można tworzyć dla każdej umowy indywidualnie (indywidualna)

• Można tworzyć rezerwy dla całego portfela umów ubezp. (ryczałtowa)

• Tworzenie rezerw w oparciu o statystykę i matematykę (aktuarialna)

Rachunek wyników ZU

Wynik finansowy:

• Wynik na działalności technicznej/ubezpieczeniowej (dla banku wynik na działalności bankowej – specyficzny element RZiS)

• Wynik na działalności lokacyjnej

• Wyniki na pozostałej działalności operacyjnej

• Wynik na działalności nadzwyczajnej

ZU dział I wynik z działalności lokacyjnej jest ujmowany w wyniku technicznym

ZU dział II wynik z działalności lokacyjnej jest ujmowany na działalności operacyjnej

Podstawowe kategorie

• przychody

  • Składki ubezpieczających

  • Lokaty

  • PPO

  • Zyski nadzwyczajne

• Koszty

  • Odszkodowania i świadczenia wypłacane przez ZU

  • Premie i rabaty dla ubezpieczonym (wyższe świadczeni lub niższa składka)

  • Koszty działalności ubezpieczeniowym (wynagrodzenia)

  • Koszty działalności lokacyjnej

  • PKO

  • Straty nadzwyczajne

ZU nie wybiera samodzielnie środków na które lokuje środki: Ustawa określa limity działalności lokacyjnej

Działalność lokacyjna:

• Papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych – 40%

• Nieruchomości 25%

• Listy zastawne, udziały, akcje niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym – 10%

• Certyfikaty inwestycyjne – 10%

• Dłużne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu – 10%

• Pożyczki niezabezpieczone hipotecznie 5%

• Środki trwałe z wyjątkiem nieruchomości 5%

• Środki pieniężne 3%

• Zarachowane czynsze i odsetki 3%

Zarządzanie kapitałem

Funkcje kapitału:

• Założycielska (licencyjna) instytucja finansowa musi posiadać kapitał by otrzymać licencje

• Finansowa – kapitał stanowi źródło finansowania IF

• Gwarancyjną – realizuje się że kapitał stanowi zabezpieczeni klientów i innych grup interesariuszy

• Limitowania (ograniczająca) – poziom kapitałów wpływa na skalę działalności IF

• Absorbowania strat z kapitału

• Właścicielska – dawcy kapitału maja pewne uprawnienia:

  • Prawo do udziału w zysku

  • Prawa głosu

  • Podziału majątku w likwidacji

• Tworzenie zaufania do IF

Kategorie kapitału:

• K. księgowy – różnica między wartością księgową aktywów i wartością księgową zobowiązań

• K. rynkowy – iloczyn (*) ilości akcji, a jej ceny rynkowej

• K. ekonomiczny – określona wartość funduszy własnych, którymi powinna dysponować instytucja finansowa w celu zabezpieczenia się przed różnymi rodzajami ryzyka ekonomicznego występującego w jej działalności

• K. gwarancyjny (ZU) – kapitał, który ZU jest zobowiązany posiadać w trakcje prowadzenia działalności ubezp. Jest uzależniony od wielkości i dynamiki zbieranych składek oraz wysokości minimalnego kapitału gwarancyjnego, który jest ustalany w rozporządzanie Ministra Finansów.

• K. regulacyjny (bank) – utożsamiany z funduszami własnymi banku. U prawo bankowe dzieli fundusze własne na 2 gr:

  • Fundusze podstawowe -

    • F. zasadnicze – kształt tych funduszy zależy od formy prawnej banku:

      • Bank w formie SA: K. zakładowy (akcyjny), k. zapasowy, k. rezerwowy

      • Bank państwowy: f. statutowy, f. zapasowy, f. rezerwowy

      • Bank spółdzielczy: fundusz udziałowy, f. zasobowy, f. rezerwowy

    • Pozycje dodatkowe

      • Obejmują one:

        • Fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej

        • Niepodzielony zysk z lat ubiegłych

        • Zysk w trakcji zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego

    • Pozycje pomniejszające fundusze podstawowe , które stanowią:

      • Akcje własne, posiadane przez bank

      • Wartości niematerialne i prawne

      • Straty z lat ubiegłych

      • Strata w trakcje zatwierdzania

      • Strata netto bieżącego okresu

  • Fundusze uzupełniające – w wysokości nie przekraczające wartości funduszy podstawowych banku. Elementy:

    • Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trawałych – utworzonych na podstawie odrębnych przepisów

    • Zobowiązania podporządkowane, cechy charakterystyczne

      • Bank musi przyjąć środki na okres co najmniej 5 letni

      • Środki nie mogą być wycofane z banku przed końcem umowy

      • Środki polegają zwrotowi w ostatniej kolejności w momencie upadłości lub likwidacji banku

      • Zwrot środków nie jest przez bank zabezpieczony

Normy adekwatności kapitałowej:

• N. ostrożnościowe:

  • Limity koncentracji zaangażowania

  • Całkowity wymóg kapitałowy

  • Współczynnik wypłacalności

Zadanie 1. (Współczynnik wypłacalności)

Bank X nie prowadzi działalności handlowej na znaczną skalę. Jest to jego 3 rok działania. Fundusze własne 25 mln zł, zysk rynkowy nie ujęty w funduszach własnych 70 tys zł. Pożyczki podporządkowane zaliczane do kapitału krótkoterminowego 700 tys zł. Całkowity wymóg kapitałowy banku 19,2 mln zł. Oblicz spółczynnik wypłacalności i ocen czy jego wysokość odpowiada polskim wymogą ustawowym.

Pytania :

1. Portfel handlowy, portfel bankowy (co zaliczamy)

2. Co wchodzi w skład kapitału krótkoterminowego banku

3. Konstrukcje współczynnika wypłacalności i obliczyć

$$\text{Wsp}ol\text{czynnik}\ \text{wyp}l\text{acalno}s\text{ci}\ \left\lbrack w \right\rbrack = \frac{k_{\text{tierI}} + k_{\text{tierII}} + k_{\text{tierIII}}}{r_{\text{kred}}A + 12,5*\left( r_{\text{rynk}} + r_{\text{oper}} \right)}$$

$$\frac{\text{KW} + \text{KK}}{\text{CWK}*12,5}*100$$

CWK – całkowity wymóg kapitałowy

Nie bierzemy w naszym zadaniu KK (kapitału krótkoterminowego)

$$\frac{25\ \text{mln}}{19,2\ \text{mln}*12,5\ } = 10,42\%$$

Docelowym, minimalny poziom wskaźnika 8%. W I roku działania 15%, a w II 12%.

Nasz bank spełnia te wymagania bo III rok działania.

Portfel bankowy - obejmuje operacje nie zaliczone do portfela handlowego, w szczególności udzielanie kredytów, pożyczek, składanie lokat i przyjmowanie depozytów. Wykonywane w ramach działalności banku lub też w celu zarządzania płynnością

Portfel handlowy – operacje charakterystyczne: Uchwała komisji nadzoru finansowego 76/2010

Zadanie - Przykład

$$\text{WW} = \frac{19,2}{19,2*12,5}*100 = 8\%$$

Zadanie dom:

• Pojęcie środków własnych ZU

• Poziom minimalnego wymogu kapitałowego w ZU

• Konstrukcję wskaźników wypłacalności

  • Wskaźnik monitorowania działalności

  • Wskaźnik pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

• Wskaźnik wypłacalności

Zarządzanie ryzykiem w ZU

Zadanie

Bank x w formie spółki akcyjnej posiada fundusze własne w wysokości 35 mln zł w tym fundusze podstawowe 30 mln zł. Suma kredytów udzielonych przez bank, członkom zarządu i rady nadzorczej banku wynosi 3 mln zł. Bank posiada też zaangażowanie w instytucji kredytowej w wysokości 3 mln euro przeliczane na zł polski po kursie 4,21zł/euro.

Polecenia

• Ustal czy przekroczono limit koncentracji kredytowej przy udzielaniu kredytów członka zarządu i radzie nadzorczej banku

Suma kredytów nie może przekroczyć 10% sumy funduszów podstawowych

30 mln * 10%=3 mln

Nie

• Ustal czy nastąpiło przekroczenie limitu koncentracji kapitału w przypadku zaangażowania banku wobec instytucji kredytowej X.

3mln * 4, 21 = 12 630 000

25%*35mln = 8 750 000

Nie wiadomo, gdyż nie znamy limitu ustalonego przez zarząd

Całkowity wymóg kapitałowy – wyznacza minimalny poziom kapitału który bank jest możliwy zabezpieczyć przed ryzykiem

Zadanie

Bank x jest bankiem którego skala działalności handlowej w pkt A jest znacząca, w pkt B nie jest znacząca. Suma aktywów ważonych ryzykiem 100 mln zł. Suma udzielonych zobowiązań poza bilansowych 20 mln zł. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia progu koncentracji kapitałowej 30 tys zł. Z tytułu ryzyka operacyjnego 15 tys zł. Z tytułu przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań 62 tys zł. Z tytułu ryzyka rozliczenia i ryzyka kredytowego kontrahenta 22 tys zł. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego 300 tys zł. Z tytułu ryzyka stóp procentowych 110 tys zł. Z tytułu ryzyka cen papierów wartościowych 90 tys.

Polecenia:

1. Ustal wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego

2. Ustal wymóg kapitałowy z tyt. Ryzyka rynkowego

3. Oblicz całkowity wymóg kapitałowy banku

Łączny wymóg kapitałowy z ryzyka kredytowego=(suma aktywów ważonych ryzykiem + suma oddzielnych zobowiązań pozabilansowych)*8%

Rozwiązanie

1. (100 mln+20mln) * 8%=9 600 000 <- działalność jest znacząca i nie znacząca

2. (90 tys.+110tys.+300tys.=500 tys. <- działalność jest znacząca

300 tys <-działalność jest nie znacząca (ryzyko walutowe i ryzyko cen towarów

(22 tys.+500 tys.+62 tys.  + 30 tys.+15 tys.=629 tys.+9600000 = 10 229 000 <- działalność jest znacząca 6 wymogów (Ryzyko kredytowe, rynkowe, rozliczenia dostawy i kredyt kontrach, zaangażowań)

10 007 000   <- działalność jest nie znacząca 5 wymogów kapitałowych – nie bierze się łącznego wymogu kapitałowego z tytułu dostawy, rozliczenia i …

Wypłacalność instytucji ZU

Wypłacalność – oznacza właściwą wielkość zasobów finansowych ZU, tj. W istocie wielkość różnic pomiędzy posiadanymi aktywami a zobowiązaniami ZU.

Instrumenty kontroli wypłacalności:

• Margines wypłacalności – określa całkowite dodatkowe ryzyko, na jakie narażony jest ZU ponad przyjęte na siebie ryzyko wynikające z normalnej działalności

• Kapitał gwarancyjny

• Środki własne na pokrycie marginesu wypłacalności i kapitału gwarancyjnego

  • Środki własne

    • aktywa przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego z wyłączeniem aktywów na pokrycie wszelkich zobowiązań

    • ZU jest zobowiązany posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności i nie niższej niż kapitał gwarancyjny

      • Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości

        • 1/3 marginesu wypłacalności

        • Minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego (zależna od działu, zakresu ( Dział I - ubezp. Na życie – to Kapi gwaran wynosi 3 700 000 Euro. Dział II w grupach ubezpieczeń 1-9 i 16-18 to kapit. Gwar wynosi 2,5 mln euro. Dział II w gr 10-15 to minimalny KG wynosi 3 700 euro

• Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych (ma duże znaczenie w ZU, jest zobowiązany tworzyć i obliczać)

Wskaźnik wypłacalności

• Monitorowania działalności (powinien przekraczać 100%: $\frac{s\text{rodki}\ wla\text{sne}}{\text{margines}\ \text{wyp}l\text{acalnosci}}*100\%$

• Pokrycia rezerw techniczno- ubezpieczeniowych (min. 100%):

$$\frac{\text{aktywa}\ \text{na}\ \text{pokrycie}\ \text{rezerw}\ \text{tec}h\text{niczno} - \text{ubezpieczeniowyc}h}{\text{rezerwy}\ \text{tec}h\text{niczno}\ \text{ube}\text{zpieczeniowe}}*100\%$$

• Wskaźnik wypłacalności (poziom 30-40%) $\frac{s\text{rodki}\ wl\text{asne}}{\text{sk}l\text{adka}\ \text{przypisana}\ \text{na}\ \text{udziale}\ wl\text{asnym}}*100\%$

skladka przypisana na udziale wlasnym = skladka przypisana − udzial reasekuratorow w skladce

Zadanie

• Monitorowania działalności $\frac{30\ 000}{20\ 000}*100\% = 150\%$

Jeżeli środki własne przekraczają 3 krotnie margines wypłacalności sytuacja finansowa ZU jest bardzo dobra. Jeżeli środki własne przekraczają 2 krotnie margines wypłacalności sytuacja jest dobra. Jeżeli środki własne pokrywają margines wypłacalności sytuacja jest dostateczna. Jeżeli są poniżej to sytuacja jest zagrożona.

• Pokrycia rezerw techniczno- ubezpieczeniowych

$$\frac{45\ 000}{50\ 000}*100\% = 90\%$$

W ZU mogą pojawić się problemy

• Wskaźnik wypłacalności $\frac{30\ 000}{100\ 000 - 40\ 000}*100\% = 50\%$

13.01.2015r.

Kolos za tydzień.

Ryzyko:

• odchylenia negatywne od założonego celu,

Zmiana kursu walutowego – pozytywne odchylenia

Ryzyko – określenie prawdopodobieństwa obliczenia ryzyka, określenie prawdopodobieństwa, można nim zarządzać

Niepewność – nie można wyznaczyć prawdopodobieństwa i nie można niepewnością zarządzać

Ograniczenie indywidualnego ryzyka kredytowego przez bank:

• badanie zdolności kredytowej:

  • może udzielić kredytu bez zdolności kredytowej, ale tylko gdy:

    • podmiot przedstawi szczególny sposób zabezpieczenia kredytu

    • podmiot przedstawi plan naprawczy zaakceptowany przez bank.

• Zabezpieczenie spłaty kredytu, instrumenty

• Monitoring kredytowy – wykorzystywany po udzieleniu kredytu

  • Monitoruje

    • Raty

    • Zdolność ekonomiczno-finansową podmiotu

    • Oceniać i kontrolować zabezpieczenie spłaty kredytu

• Bank ogranicza ryzyko portwela poprzez limity zaangażowania portfela inwestycyjnego

Etapy zarządzania ryzykiem w instytucji finansowej:

• Identyfikacja i kwantyfikacja ryzyka –

  • Identyfikacja to określenie jaki jest rodzaj ryzyka

  • Kwantyfikacja – pomiar ryzyka przy wykorzystaniu metod specyficznych dla danego ryzyka

• Sterowanie ryzykiem, pozwala na ograniczenie ryzyka w instytucji,

  • Strategiia aktywna – polega na tym że instytucja oddziaływuje na przyczyny występowania ryzyka i ma to na celu niewystąpienie ryzyka; instytucja podejmuje działania

    • Unikanie ryzyka, np. bank - limity koncentracji zaangażowania, ZU – badania zdrowia,

    • Zmniejszanie wielkości ryzyka –

    • Przenoszenie ryzyka na inne podmioty, np. ubezpieczenie

    • Dywersyfikacja ryzyka

  • Strategia pasywna instytucja finansowa oddziałuje na skutki ryzyka co ma na celu zminimalizowanie straty. Działania:

    • Zwiększenie kapitału

    • Tworzenie rezerw

• Kontrola podjętych przez instytucję działań

Pojęcie ryzyka, proces, skutki ryzyka w działalności instytucji

Zastanowić się przyczyn ryzyka, co powoduje wystąpienie ryzyka

Test jednokrotnego wyboru, P/F, otwarte i zadania (ocena bilansu rachunku wyników ROA ROE marża wskaźnik obrotu, limity zaanagażowanią, wypłacalność ZU. Pytania szczegółowe

Poprawa kolosa

Nie ma punktów ujemnych