fi wyk 10

Ok. 1500 r. p.n.e. na tereny północno- zachodnich Indii, obecny Pandziar (?), przybyło plemię poruszające się na koniach, które mówiło językiem praindoeuropejskim, starszą formą sanskrytu, którzy sami siebie nazywali Aria - szlachetni. Było to plemię wojownicze, koczownicze. Indyjski termin na historię to itihasa - to, co było. Plemię to wyruszyło z Europy Środkowo-Wschodniej, z terenów współczesnej Polski. Grupy językowe środkowe mają największe podobieństwo z tymi najbardziej odległymi od centrum geograficznego. Języki satemowe są w centrum (tereny Europy Ś-W) - należą do nich języki słowiańskie. Dookoła są języki kentumowe (romańskie itd.). Sanskryt leży na obrzeżu, ale również jest zaliczany do języków satemowych.

Ariowie zastali na nowych terenach różne grupy tubylcze, w tym chylącą się wtedy ku upadkowi cywilizację Harappa Moheńdźo Daro. Cywilizacja ta istniała w latach 2500-1500. Większość naukowców skłania się ku tezie, że najazd Ariów przypieczętował upadek tej cywilizacji. Była to cywilizacja miejska. Znali systemy irygacyjne, umieli doprowadzać wodę na piętro dwukondygnacyjnych obietków. Na podstawie wizerunków na glinianych tabliczkach wnioskujemy o dwóch rodzajach kultu. Jeden związany z bóstwem męskim - władca tego państwa miał rangę boską. Przedstawiany jest z oznakami zwierzęcymi, np. z rogami byka czy z głową byka. Uczeni upatrują w nim Paśupati - pana stworzeń, czyli Śiwa. Drugi rodzaj kultu dotyczy szeregu postaci kobiecych, które kojarzą się z bóstwami związanymi z płodnością - obfite kształty. Istnieją też boginie szczupłe, z biżuterią. Inne bóstwo jest nazywany Protośiwą. Jest to postać ascety, który jest przedstawiony w zaawansowanej pozycji jogicznej. Ariowie byli spadkobiercą tej zaawansowanej cywilizacji.

Metoda yogi nie jest spotykana w innych starożytnych cywilizacjach. Szaman działa na rzecz społeczności. Yogin wykorzystuje różne rzeczy w celu samorealizacji.

Harappa utrzymywała kontakty z innymi starożytnymi cywilizacjami, np. z cywilizacjami Mezopotamii (znajdywano tam przedmioty pochodzące z Mezopotamii).

Ariowie reprezentowali pewien system wierzeń. Przed wkroczeniem do Indii Ariowe rozdzielili się na dwie grupy - jedna udała się do Indii, druga do Persji. Dlatego największe podobieństwa możemy znaleźć między Wedą a Awestą. Przyczyną rozdzielenia musiała być kłótnia. U Ariów indyjskich panował podział na: dewa i asura, czyli bóstwa i demony, natomiast na czele panteonu awestyjskiego stoi Ahura Mazda. Oba plemiona korzystały z napojów wytworzowonych z konopii indyjskich, u indyjskich: soma, u perskich: hoama.

Weda to zbiór pieśni, które zostały w Indiach skodyfikowane i ułożone zbiory. Weda - wiedza. Są cztery zbiory Wed. Wedy nazywa się śruti - to, co jest usłyszane. Tworzyli je wieszczowie, riszi. O autorze hymnu mówi się jako o kimś, kto pierwszy go zobaczył i wyraził. Wedy to: zbiór hymnów Sanhita; komentarze do nich: Brahmany, zawierająca szczegóły rytuału; Aranjaka - oraz Upaniszady - teksty filozoficzne. Przyjmuje się, że cała kodyfikacja nastąpiła we wschodnio-północnych Indiach ok II-III w. p.n.e., co zostało zapocząkowane ok. 1200 r.p.n.e. Została zapisana dopiero w pierwszych wiekach naszej ery.

W ramach hymnów Sanhity są cztery zbiory:

1 Rigweda (dosł. wiedza hymnów. Mówi o religii hieratycznej o zmieniających się hierarhiach)

2 Jadziurweda (formuła wierszowa; mantry mamrotane podczas czynności ofiarnych)

3 Samaweda (pieśni)

4 Atharwaweda (widać wiele wpływów tubylczych; opisywane jest kosmogonia, magia, zaklęcia)

Rigweda. Składa się na nią 1028 wersów, ułożonych w 10 zbiorów - czyli w mandalę (dosł. zbiór, krąg, okrąg). Najstarsze mają być zbiory od 2 do 7. Została przekaza przez wieszczów jednego rodu. Hymny te układa się wg pewnego wzoru. Na początku znajdują się hymny do głównego bóstwa: Agniego (ogień wiązał się z ofiarą całopalną), później do Indry. Cała 9 mandala jest związana z somą. Była to nazwa napoju, ale też księżyca. W rytale somi używano specjalnego naczynia, symbolizującego kobiecość - yoni. Pod nim, postawionym na prętach, postawiony był garnek. Do garnka wkładano liście konopii, a za pomocą symbolu męskości, lingamu, specjalnego kijka, ubijano te liście, z których soki spływały do garnka. Napój spożywano, co miało dać możliwość oglądu prawdziwej rzeczywistości. W Rigwedzie znajdują się też treści filozoficzne.

Bóstwa przedstawione w Rigwedzie mają związek z 3 stanami - niebem, ziemią i wodami. Agni osiada w ziemi. Na pierwszy rzut oka panteon przypomina ten grecki - wiele bóstw, między którymi zawiązują się małżeństwa. Pojawia się Djaus, pan niebios. Odpowiednikiem greckiego Uranosa jest Waruna. Był bóstwem nieba. Jest najbliższy naszemu pojęciu boga jako osoby, która obserwuje z góry i sądzi. Miał mieć tysiące szpiegów, a za sprzeniewierzenie się mu rzucał na ziemi opuchlizny i inne schorzenia.

Trudno nazwać Hindusów politeistami. Rzeczywistość jest dla nich różnorodna, ale mieli przeświadczenie, że u podstawy istnieje jedna zasada, a różnorodność jest jej przejawem. Podobnie jest z bóstwami - można wyznaczyć wśród nich hierarchię, ale tak naprawdę chodzi o jeden byt różnie nazywany. Ofiarę dla bóstwa deszczu składa się tym aspekcie boskiej rzeczywistości, która jest związana z deszczem, a modląc się do słońca, podkreślam jej aspekt solarny.

Wiemy o istnieniu prawa Rita - jest to starowedyjskie prawo, w którym szuka się źródła prawa karmana. Jest to uniwersalne prawo, które kieruje wszystkim. Ma charakter kosmiczny, jest bardziej związany z funkcjonowaniem wszechświata, niż z etyką czy wartością intencji. Waruna jest strażnikiem Rity - Ritagopą, i stąd jego wielka rola. Jego rola polega na pilnowaniu tego prawa, dlatego ludzie sprzeniewierzający się temu prawu są przez niego karani. Sam nie może się sprzeciwić temu prawu, jest niejako tego prawa uosobieniem. Nieczystość jest związana z występowaniem wbrew prawu Rity, później ze złym wypełnianiem rytuałów, i jest to odpowiednik chrześcijańskiego grzechu. Z tej nieczystości zmywa się za pomocą specjalnych obrzędów.

Później miejsce Waruny zajmuje wojowniczy Indra. Waruna przyprowadził Arian do Indii. Indra stał się przywódcą Arian podczas walki z lokalnymi plemionami. W czasach Upaniszad postać Indry się sublimuje i zadaje egzystencjalne pytania.

Innym bóstwem jest Rudra - ryczący, czerwony. Nie ma dostępu do rytuałów, po zakończonej ofierze przychodzi i zabiera resztki. Jest to bóstwo groźne, nieprzyjazne, budzące strach; żeby go obłaskowić, zaczęto określać go przydomkiem Łagodny, Łaskawy - Śiwa. Później w postaci Śiwy widzimy wiele jego cech.

Klasycznym bóstwem solarnym jest Suria; Sawitar to bóstwo nieba nocnego, opiekun natchnienia poetyckiego. Wiele mantr zaczyna się od zwrotu do Sawitary z prośbą o natchnienie.

Wisznu - legenda mówi, że Wisznu w postaci karła przemierzył świat trzema krokami. Było to pomniejsze bóstwo.

Henoteizm - wiara w jeden byt, który jest nazywany różnymi imiona w zależności od potrzeb.

Śiwa, Wisznu i Brahma to główne bóstwa hinduizmu.

Sanskryt znaczy "kunsztownie ułożony".


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
fi wyk$ 10
fi wyk 10 12
fi wyk 3 10
fs wyk 8 10 12
hfs wyk 10 TALES ANAKSYMANDER (2)
HG wyk 10
fi cw 8 10
FP wyk%c5%82 10
fi wyk# 01 13
fi wyk1 10 12
fs wyk" 10 12
Wyk 10 WE Szoki 2006 34s(1)
wyk 10 pochodne kwasów karboksylowych
wyk 10 wysilek fiz
Wyk (10)
fs wyk 10

więcej podobnych podstron