Prawo finansów publicznych

11.10.2010

Zagadnienie:

1. Prawo finansów publicznych-pojęcie, zakres, funkcje, cechy

2. Ustawa o finansach publicznych

3. Budżet Polski i UE

4. Rachunkowość – ustawa o rachunkowości

Pojęcie i teorie finansów publicznych

Pojęcie finansów publicznych to zjawisko związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych, ale także związane z ich planowaniem, ewidencją, sprawozdawczością finansową i kontrolą; dotyczące podmiotów publiczno-prawnych czy podmiotów sektora publicznego państwo, samorząd terytorialny, a także w wąskim zakresie podmioty posiadające status podmiotów prawa publicznego.

Rozróżnienie prawa prywatnego a prawa publicznego w materii finansów

Prywatne – równorzędność stron, interes prywatny(prawo bankowe, ustawa o obligacjach, u o ubezpieczeniach gosp., prawo wekslowe, prawo czekowe)

Publiczne- nierówno rzędność stron, interes publiczny ( prawo o podatku odchodowym, ustawa o ubezpieczeniach społ. Prawo dewizowe, ustawa o NBP, o kredycie konsumenckim, u o obrocie instrumentami finansowymi)

Egzamin – wyjaśnij rolę banku jako instytucję instrumentu prawa finansowego?

Cechy finansów publicznych

• Przymusowość wydatków na zadania publiczne

• Koncentracja istotnych funduszy przez niewielka ilość podmiotów co prowadzi do koncentracji, standaryzacji i koordynacji procedur

• Na finanse publiczne maja ogromny wpływ na zjawiska społeczne ( demografia)

• Istnieje w finansach pub. konieczność zapewnienia równowagi o charakterze globalnym ( trwały i równorzędny rozwój)

• Jawność (planowanie, ewidencja, sprawozdawczość, konieczność kontrolowania publicznego i silnych reguł odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny fin. pub)

• Zmienność prawa finansowego

Prawo finansowe bywa używane do osiągnięcia celów doraźnych , a nie jest wartością sama w sobie, często w konsekwencji jest często zmieniane

• Prawo finansowe nie ma części ogólnej, pojawia się w nim tendencja do innego niż w innych prawach definiowania pojęć np. dostawa, budowa, osoba prawna; oraz inne rozumowanie pojęć np. amortyzacja

• Posługuje się innymi wartościami liczbowymi

• Istotna rola zasad, a nie pojęć

• Istota procesu legislacyjnego

Normy prawa finansowego służą realizacji celów polityki społecznej, gospodarczej, finansowej państwa. N.p.f. mają na ogół charakter imperatywno-atrybutywny, a część n.p.f. ma charakter norm technicznych.

Funkcje

• Fiskalna (alokacyjna) ściąganie dochodów i sięganie do dochodów z których można czerpać bez uszczerbku na źródła dochodu

• Rozdzielcza(redystrybucyjna) nie jest ważne ile państwo wyda lecz na jakie cele i dla kogo

• Stymulacyjna( inetrwencjonastyczna) polega na realizacji zasady, ze ten kto ma władze pobierania dochodów od innych ten może kształtować jego zachowanie

8.11.2010

Teorie finansów publicznych i ich wpływ na kształt prawa finansów publicznych

Arystoteles – dochody publiczne powinny pochodzić z własności publicznej(źródło m.in. wojny, łupy, opodatkowanie bogatych)

Średniowiecze – płacenie podatków jako przymus prawa bożego, ochrona własności ziemskiej do opodatkowania

Fizjokraci- źródłem dochodu jest ziemia

Merkantylizm- powstanie manufaktur, kopalnie państwowe, gospodarka przemysłowa, myśl oświeceniowa, państwo chroni gospodarkę przez system celno-podatkowy i manufaktury królewskie

Epoka liberalizmu klasycznego- ograniczone wydatki minimalne wydatki m.in. na policje; niewidzialna ręka rynku; prawo rynku; deorganizacja spontanicznego mechanizmu ekonomicznego

Interwencjonizm zwiększenie wydatków na roboty publiczne

Czasy współczesne - Keinz zadłużenie państwa w celu wzrostu popytu i pobudzenie gospodarki

Interwencjonizm państwowy (New Deal) – J.M.Keynes

• Państwo interweniuje w gospodarkę m.in. poprzez wydatki na roboty publiczne

• Kryzys finansowy trwa krótko ale długo trwa kryzys gospodarczy

• Teoria długu publicznego- poziom oszczędności powinien być adekwatny do poziomu inwestycji

Neoliberalizm – 2 koncepcje

• Interwencjonizm społeczny i gospodarczy ( wszystkie podatki, wydatki socjalne, wydatki na walkę z bezrobociem, równowaga budżetowa nie jest priorytetem , rozwój infrastruktury)

• Podatki względnej neutralności finansów publicznych, ograniczenie wzrostu wydatków publicznych, ograniczenie interwencji państwa w gospodarkę, narzucenie dyscypliny podatkowej, liberalna gospodarka)

Podstawowe pojęcia z ustawy o finansach publicznych

Rozdział I

Zakres ustawy

1. Ustawa nie normuje dochodów

2. Ustawa nie reguluje w pełni gospodarki finansowej jednostek sektora finansowego

3. Ustawa nie odnosi się do przedsiębiorstw i banków, państwowych jednostek badawczo-rozowojowych, spółek handlowych z kapitałem państwowym

4. Ustawa określa zakres i zasady działania i organizację jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych

5. Ustawa określa nowe zasady agencji wykonawczych, instytucji gosp., budżetowych, państwowych funduszy celowych

6. Ustawa normuje kontrolę budżetową(kontrola finansowa – gromadzenie i rozdysponowanie środków publicznych)

7. Deficyt środków europejskich- nowa instytucja art.117 ustawy

8. Wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu terytorialnego- art.126

9. Cechy sektora finansów publicznych

• Podmioty s.f.p. są przedmiotem zainteresowania władczego oddziaływania państwa

• Jednostki mogą być tworzone także na podstawie innych ustaw

• Jednostki budżetowe - jednostki organizacyjne Skarbu Państwa i j.s.t. są to najczęściej urzędy, które zapewniają realizację zadań przez organy władzy publicznej np. Kancelaria Sejmu, Ministerstwa, sądu; charakter wykonywania zadań , nie może tworzyć gospodarstw pomocniczych oraz dysponować tzw. dochodami własnymi i funduszami motywacyjnymi

• Art.14 ustawy – samorządowe zakłady budżetowe

Fundusze publiczne :

• Definicja normatywna art.3

• Definicja doktrynalna – zespół zjawisk z gromadzeniem i podziałem środków pieniężnych przez organy państwowe

23.11.2010

Podział wydatków publicznych/kryteria

Cele wydatków:

• Socjalne

• Kulturalne

• Edukacyjne

• Itp.

Przeznaczenie przedmiotowe

• Inwestycyjne

• Bieżące

Przeznaczenie podmiotowe

• osobowe

• rzeczowe

wydatki – ekonomiczne

• odpłatne

• nieodpłatne

• nabywcze

• redystrybucyjne

tytuł prawny

• publiczne

• prywatne

forma prawna

• płace

• renty

• zasiłki

• emerytury

• stypendia

• odszkodowanie

• dotacje

• subwencje

• zapłaty za usługi

ze względu na czas i wysokość

• stałe

• zmienne

• sztywne

• pozostałe

organizacja wypłaty

• budżetowe

• państwowe

• samorządowe

• poza budżetowe

Podejścia do wydatków publicznych

1. łagodny fiskalizm- system jest nastawiony do gromadzenia dochodów

2. ograniczenie wydatków publicznych do finansowania zbiorowych potrzeb społecznych

3. polityka realizacji oczekiwań społecznych –reformy społeczno-gospodarcze

Dotacje- są to wszelkie świadczenia dokonywana z budżetu podmiotu publicznego na cele osób trzecich dokonywanych na podstawie norm prawa budżetowego lub odrębnych norm materialno-prawnych prawa finansowego w trybie władczym

Subwencje- świadczenia publiczno-prawne państwa na rzecz innych podmiotów publicznych będących prawno-finansowym obrocie ustrojowego podmiotu zadań publicznych pomiędzy państwem a tymi podmiotami, które uzyskują subwencje

Środki publiczne-różnego rodzaju przychody i dochody gromadzone w budżecie państwa i budżetach j.s.t.

Kryteria klasyfikacji

• krajowe

• zagraniczne

• budżetowe

• poza budżetowe

• przymusowe

• nieprzymusowe

Dochody publiczne art. 5.2 u. o f.p.

Cele dochodów pub. – osiągniecie pewnej puli dochodów publicznych czy też zachęcanie podmiotów do określonego zachowania

Daniny publiczne: podatki, składki, opłaty, wpłaty zysków przedsiębiorstw państwowych, wpłaty zysków jednosobowych spółek, inne świadczenia pieniężne, których obowiązek świadczenia państwa, j.s.t, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych

Podatek- publiczno-prawne, nieodpłatne, przymusowe, bezzwrotne świadczenia pieniężne na rzecz SP, woj., pow, gmin wynikające z ustawy o podatkach

Opłaty -spełniają podobne funkcje fiskalne i poza fiskalne jak podatek

Za główne kryterium odróżnienie opłat publicznych uznaje się opłatność świadczenia, ponieważ podmiot wnoszący opłatę może wystąpić z roszczeniem o świadczenie wzajemne.

Opłaty publiczne powinny pokrywać koszty jakie wiążą się ze świadczeniem usług za które są one pobierane. Opłaty publiczne powinny spełniać liczne funkcje po za fiskalne takie jak motywacyjne, represyjne, zniechęcające do korzystania ze świadczeń. Opłata publiczna składa się z 3 elementów

• nakładana przymusowo przez państwo i sam teryt.

• W przeciwieństwie do grzywien i kar pieniężnych jest nakładana w celu pokrycia potrzeb publicznych

• Stanowi rodzaj świadczenia wzajemnego

Składka na ubezpieczenie społeczne, które stanowią obowiązek obciążenie pracodawców i pracowników

Składka na ubez. nie stanowi dochodów lub przychodów budżetowych lecz odpowiednim funduszem społecznym administrowanym przez ZUS i KRUS.

Nie zalicza się do składek - na ubezpieczenie majątkowe i osobowe oraz na rzecz funduszy emerytalnych pomimo czasowego ich zanikania

Agencja wykonawcze

• A. Nieruchomości Rolnych

• A. Mienie wojskowego

• A. Rezerw Materialnych

• Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

• A. Rynku Rolnego

• A. Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Narodowe Centrum Rozwoju, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, Agencja Oceny Technologii Medycznej

Agencje wykonawcze art18 i następny

Jest państwową osobą prawna, tworzoną na podstawie odrębnych ustaw w celu realizacji zadań państwa. Agencja nie jest przedsiębiorcą, nie powoływana do prowadzenia działalności gospodarczej, nie może być rejestrowana w KRS

Cechy gospodarowania środkami agencji wyk.

• Nakaz sporządzania planu dochodów i wydatków w terminie zapłaty

• Istnieje wymóg równowagi dochodów i wydatków, które może być wyłącznie uchylona przez organ nadzorujący porozumieniu z ministrem finansów

• Agencja wyk. może otrzymywać dotacje z budżetu bez określenia charakteru tych dotacji

• Samodzielność finansowa agencji wyk. jest ograniczona (bardzo)- ma samodzielność mniejszą od samorządowych zakładów budżetowych

• Maja wpłacać do budżetu państwa nadwyżkę środków pozostających po uregulowaniu zobowiązań podatkowych. Agencje wykonawcze są agencjami non profit, nie może zatrzymywać u siebie zysku, nie powinny być umotywowane przez organ do otrzymywania tej nadwyżki. De facto ręczne sterowanie , co do gospodarki finansowej - centralizacja władzy. Instytucja ta wywodzi sie z prawa europejskiego.

Instytucja gospodarki budżetowej

Organizacyjnie przypomina zlikwidowane państwowe zakłady budżetowe. Działa w sposób odpłatny i mają możliwość pokrywania kosztów i zobowiązań z osiągniętych przychodów. Tworzone wyłącznie przez organy administracji rządowej, ministrowie, szef kancelarii prezesa RM. Ma osobowość prawną, której nie miały państwowe zakłady budżetowe. Ustawa nie gwarantuje pokrycia kosztów w wysokości 50 % pomimo i.g..b, że instytucje mogą korzystać z dotacji budżetu państwa. Mogą być zapisane do KRS, dokonuje organ założycielski. Plan finansowy jest typowy dla jednostki sektora publicznego, Nie można go zmienić dowolnie. Koszty i.g.p. mogą być ponoszone w ramach środków obejmujących przychody i środki z poprzedniego okresu:

• Brak kredytów

• Płaci daniny publiczne

• Nie odprowadza nadwyżki finansowej do budżetu państwa

Egzamin – różnica miedzy funduszem celowym a państwowym funduszem celowym art. 29

Fundusz celowy określa powiązania wydatków na wskazane cele z przychodami pochodzącymi ze ściśle określonych źródeł

Forma organizacyjno-prawna publicznej (prywatnej) gospodarki finansowej występujących poza normami budżetu chociaż najczęściej powiązany z budżetem. Poza budżetowe fundusze celowe- nowa ustawa przyjmuje że nie maja osobowości prawnej i stanowią jedynie wyodrębniony rachunek bankowy.

2 fundusze

• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

• Fundusz Gwarancyjny Świadczeń Pracowniczych

1.01.2012

państwowy fundusz celowy

Zaleta- elastyczna gospodarka budżetowa niż w budżecie

Wady-

• Zmniejszenie kontroli dyscypliny finansowej

• Dekoncentracja środków publicznych

• Wymykają się one spod kontroli finansów publicznych

• Zmniejszenia funduszy na inne cele

Fundusze

• Centrala Ewidencja Pojazdów i Kierowców- MSW i A

• Fundusz Dopłat- Bank Gospodarstwa Krajowego BGK

• Fundusz Emerytur Pomostowych - ZUS

• Fundusz Centralny Gospodarki Zasobów Geodezyjnych i Kartograficznych – główny geodeta kraju

• Fundusz Kolejowy – minister gospodarki

• Fundusz Kredytu technologicznego –minister gospodarki

• Fundusz modernizacji bezpieczeństwa publicznego – MSW i A

• Fundusz Wsparcia policji – komendant główny policji, komendant wojewódzki

• Fundusz leśny- generalny dyrektor LP

• Fundusz modernizacji sił zbrojnych- MON

• Fundusz nauki i technologii polskiej

• Fundusz pomocy postpenitencjarnej- minister sprawiedliwości

• Fundusz pożyczek i kredytów studenckich- BGK

• Fundusz pracy- minister pracy

• Fundusz promocji kultury i twórczości – minister kultury

• Fundusz rekompensacyjny- minister skarbu państwa

• Fundusz reprywatyzacji- minister skarbu państwa

• Fundusz restrukturyzacji przedsiębiorstw – minister skarbu państwa

• Fundusz rozwoju inwestycji komunalnej – BGK

• Fundusz rozwoju i kultury fizycznej – minister sportu

• Fundusz rozwoju przywięziennych zakładów pracy- główny dyrektor służby więziennej

• Fundusz skarbu państwa – minister skarbu państwa

• Fundusz składkowy i ubezpieczeń rolników – KRUS

• Fundusz termomodernizacji i remontów – BGK

• Fundusz ubezpieczeń społecznych – ZUS

• Fundusz rezerwy demograficznej – ZUS

• Fundusz zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów – minister sportu i turystyki

• Fundusz Żeglugi Śródlądowej i rezerwy – BGK

• Fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej – minister środowiska, krajowe fundusze ochrony środowiska

22.11.2010

Unia Europejska. Fundusze strukturalne

Fundusze- linie budżetowe, brak osobowości prawnej

• Strukturalne –linia budżetowa, łatwość zmiany

• Europejski Fundusz rozwoju regionalnego

• Europejski fundusz społeczny( socjalny)

• Europejski fundusz rolniczy

• Europejski fundusz rozwoju obszarów wiejskich

• Spójności ( hiezja)

Kto korzysta z funduszy – bezrobotni, rolnicy – polityka rolna w Polsce zmniejszenie dopłat z 2/3 na 1/3

Francja – kwota ryczałtowa dla małych rolników, brak opłat za nieruchomości, podatek CIT(dochodowy)

2010 komitety bilateralne np. porównanie podatków w Polsce i Niemczech

Fundusze finansują

• Instytucje wspierania biznesu- polska agencja rozwoju przedsiębiorczości

• Instytucje wspierania przedsiębiorców i przedsiębiorstw

• Jednostki samorządu terytorialnego

• Administracja publiczna

• Infrastruktura publiczna

Rozporządzenie 1083/2003 ogólne, które określa zakres wszystkich celów dla kraju UE

Zakres rozporządzenia

1. Cele i ogólne zasady pomocy

2. Normy finansowe – zakres

3. Strategiczne podejście do spójności ( jaki % na fundusze spójności)

4. Narodowe strategiczne ramy odniesienia

5. Skuteczność poszczególnych funduszy

6. Wkład finansowy funduszy

7. Zarządzanie, monitorowanie, kontrola

8. Komitety zarządzające poszczególnych krajach UE

9. Załączniki

• Roczny podział środków w na zobowiązania w 2007/2013

• Ramy finansowe

• Pułap poziomu celu funduszy

• Kategorie wydatków

Egzamin

Zasada pomocniczości a wysokość wsparcia w postaci dopłat bezpośrednich dla rolników krajów członkowskich

Wyjaśnij pojęcie podstawy wsparcia wspólnotowego PWW(unijnego)

Nie zalicza się do funduszy strukturalnych

• Europejski fundusz inwestycyjny

• Fundusz solidarności UE – pomoc unijna dla zjawisk kryzysowych, klęski żywiołowe

• Fundusz europejski przystosowania do globalizacji

• Fundusz europejski obszaru gospodarczego

• Europejski fundusz rozwoju – pomoc dla krajów 3

• Europejski fundusz rybacki- instrument finansowy wsparcia rybactwa

Europejski obszar gospodarczy- umowa międzynarodowa pomiędzy wspólnota a Norwegia, Islandia, Lichtenseinu, później Szwajcaria. Na czym polega – rozciągania na te kraje dorobek wspólnotowy prawny, orzecznictwo i zasady ETS. Wyjątki – wyłączone EOG

• Przepisy dotyczące rolnictwa

• Rybołówstwa

• Przepływ towarów

Odrębne nazewnictwo dla 2 krajów – mechanizm finansowy EOG- środki finansowe pochodzące z opłat z krajów powiązanych np. 1 linia metra w Polsce sfinansowane przez Szwajcarki mechanizm finansowy EOG.

Europejski fundusz rozwoju gospodarczego

Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa

1658/2008 rozporządzenie PE i RE / w załączniku są kraje partnerskie

Budżet Unijny

Ogólny, który obejmuje 95 % wydatków i dochodów unijnych. Finansowanie budżetowe odzwierciedla niemalże całokształt dochodów i wydatków. Poza budżetem są;

• Europejski fundusz rozwoju

• Europejski fundusz inwestycyjny

• Europejski bank odnowy i rozwoju

• Europejski bank inwestycyjny

Budżet – roczny plan finansowy obejmujący planowanie wydatków i dochodów UE, który podlega zatwierdzeniu przez radę i parlament. Budżet UE- plan finansowy albo akt prawny

Plan finansowy jest opracowywany i wykonywany przez komisję europejska . Ma charakter ponadpaństwowy i redystrybucyjny. Po stronie dochodów cechuje się przymusowością, powszechnością, bezzwrotnością, nieekwiwalentnością ze strony UE. Ponadpaństwowość budżetu UE polega na tym ze jest wyposażony we własne środki (niewystarczające) uniezależniające go od wpłat państw członkowskich. Autonomia i ponadpaństwowość budżetu UE nie jest pewna. Budżet zależy już od wpłat członkowskich, dochodu narodowego brutto. Budżet jest uchwalany, planowany i wykonywany przez instytucje UE, posiadające autonomię organizacyjną i finansową w stosunku do władz poszczególnych państw członkowskich.

Cechy z zasad: subsydiarność (pomocniczość)- ma bezpośredni wpływ na miejsce funduszy unijnych w polskich budżetach samorządów terytorialnych i budżecie centralnym, oznacza że samorząd najniższy szczebel administracji, powinien być tym, który wykonuje zadania publiczne kiedy działania najniższej jednostki to zadanie powinno być przyjęte przez instrument wyższego szczebla.

Egzamin

Omów zasadę autonomii finansowania administracji terytorialnej przez fundusze unijne

Zasada pomocniczości – jaki może mieć wpływ na finansowanie

Zasada równowagi budżetowej

• Uchwalane dochody powinny być równe wydatkom

• Budżet nie może zamykać się deficytem – niedopuszczalny jest budżet z deficytem

• Niedopuszczalne jest zaciąganie pożyczek na pokrycie ewentualnej różnicy między wydatkami a dochodami

• Uchwalenie korektury w budżecie w trakcie roku budżetowego. Korekta może przewidywać zmiany w wydatkach np. fundusze strukturalne polegające na pewnym przesunięciu w czasie trwania roku budżetowego, może zwiększenie dochodów budżetowych. Uchwalenie korekty b. UE wymaga przejścia takiej samej procedury jak przy uchwalaniu budżetu

Zasada rezerwy ujemnej

Rezerwa ujemna jest zaplanowana w budżecie i powstaje z oszczędności we wszystkich wydatkach w ciągu roku. Z tej rezerwy można pokrywać wydatki niezaplanowane. Efektem rezerwy ujemnej jest niewielka nadwyżka budżetowa, która zwiększa dochody na rok następny, ewentualne niedoboru, zmniejsza dochody.

Egzamin

Związek merytoryczny i formalny funduszy unijnych i ustawy o finansach publicznych

6.12.2010

Budżet centralny

Budżet centralny- budżet ogólny w 1 dokumencie

• Zasada jedności formalnej i materialnej

• Zasada jednoroczności- ułatwienie kontroli instytucji, które wykonują budżet

1. Środki na pokrycie zobowiązań- pokrywają łączną kwotę wydatków z tytułu zobowiązań zaciągniętych na bieżący rok budżetowy

2. Środki na pokrycie płatności- pokrywają wydatki wynikające z zobowiązań zaciągniętych w bieżącym roku budżetowym

Środki powinny być wydane w danym roku, rok budżetowy zaczyna się 1 stycznia. Jeżeli budżet nie zostanie przyjęty płatności w danym miesiącu mogą być dokonywane w ramach każdego rozdziału do wysokości 1/12 całości środków każdego tego rozdziału (np. rolnictwo) za poprzedni rok budżetowy.

Egzamin

Związek między kryzysem europejskim, budżetem krajowym a budżetem UE? Np. Hiszpania(grudzień 2010)

• Zasada równowagi budżetowej – uchwalane na rok dochody powinny być równe wydatkom. Budżet unijny nie może zamykać się deficytem. Korekta budżetowa taka sama procedura jak przy budżecie unijnym

Egzamin

Na czym polega racjonalne zarządzenia środkami finansowymi budżetu UE?

• Zasada jednostki rozliczeniowej- budżet powinien być sporządzony i wykonywany, do tego rozliczony

• Zasady uniwersalności – dochody nie powinny być przypisywane do konkretnych wydatków. Umieszczenie tych wydatków i dochodów w pełnej wysokości, nie można dokonywać kompensacji wydatków i podatków

• Zasada specyfikacji wydatków- środki powinny być określone – tytuł i rozdział- artykuły i pozycje

Oznacza że wydatki musza być oznaczone w sposób jednoznaczny tz. realizacja też ma swoje znaczenie budżet.

• Zasada należytego zarządzenia finansami – osiągnięcie celu powinno być monitorowane wskaźnikami

1. Gospodarczości- zasoby wykorzystywane przez instytucje zostają udostępnione w wymaganym czasie, we właściwej ilości, jakości i po najlepszej cenie

2. Efektywności- oznacza dążenie do uzyskania najlepszych relacji między środkami zaangażowanymi zasobami a osiągniętymi wynikami

3. Skuteczności- wymaga osiągnięcia zamierzonych celów i efektów

• Zasada przejrzystości- np. publikowanie budżetu w dzienniku

• Zasada perspektywy finansowej- ramy w jakich mieści się budżet (7-letni okres) – planowanie średnio-finansowe

Procedura budżetowa – z książki

Źródła budżetu UE

Budżet środków własnych

Zasoby własne

• Cła od towarów sprowadzonych spoza UE, wspólna polityka celna, opłaty cukrowe i rolne – płacone przez producentów rolnych za przekroczone limity produkcyjne

¾ z ceł dochodów wchodzi do budżetu, ¼ pozostaje na utrzymanie administracji opłat celnych.

• Podatek VAT – 15% dochodów z podatku VAT wpływa do budżetu UE

• 69 % stanowią składki członkowskie, których wysokość zależy od dochodu narodowego brutto- wysokość składki jest uzależniona

Płatnicy netto- wpłacają najwięcej do budżetu

Niemcy, Szwecja, Austria, j Holandia, Włochy, wielka Brytania, Francja, Finlandia

Rabat brytyjski

Wydatki UE

• Trwały i zrównoważony wzrost gospodarczy i zatrudnienie – największe wydatki 44% -- konkurencyjność przedsiębiorstw zwiększenie wzrostu gospodarczego w ramach UE

• 43% zarządzanie zasobami naturalnymi i ich ochrona

• Rolnictwo

• Rybołówstwo

• Rozwój obszarów wiejskich

• 1,2 % swobody obywatelski, walka z terroryzmem

• 5,7 % działalność na arenie międzynarodowej

• 5,9 % administracja unijna

Zasady budżetowe

• Zupełności

• Niefunduszowania

• Jedności materialnej i formalnej

• Szczegółowości

• Jasności budżetu

• Jawności budżetu

• Równowagi budżetowej/ teoria impasu

20.12.2010

Rozporządzenie Rady 1083/200 z 11.05.00 uchyla rozporządzenie 1260/99

Rozporządzenie wykonawcze KE 1828 z 8.12.2006

Zakres

• Definicja zasad komplementarności (subsydiarności), spójności, koordynacji, zgodności, programowania, partnerstwa, dodatkowości, równości i niedyskryminacji, zrównoważenia rozwoju, zasada terytorialnego szczebla realizacji zastosowania interwencji proporcjonalnej

• Przepływ dotyczący informacji i komunikacji międzyinstytucjonalnej indykatywnego podziału funduszy, system zarządzania, kontroli monitorowanej audytu. Definicja nieprawidłowości, zasada postępowania w trakcie ich wystąpienia, przepływ dotyczący instrumentów inżynierii finansowej, kwalifikacja wydatków ( zasady)

Rozporządzenie 1080 PE I RE dotyczące EFRR z 5.7.2006 uchyla rozporządzenie 1783/99

Zakres

• Zakaz udzielania wsparcia w ramach celów konwersacji , konkurencja regionalna, zatr, europejska współpraca terytorialna

Cele

• Wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej

• Niwelowane międzyregionalne w dysproporcji w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczym

• Współpraca trans graniczna, transnarodowa, między regionalna

Rozporządzenie 1080/2006

Cele funduszy rozwoju regionalnego

• Wzmocnienie spójności miedzy regionami

• Współpraca tran graniczna, transnarodowa i międzyregionalna

Rozporządzenie PE i RE 1081/2006 uchyla 1784/99

Cele

• Integracja społeczna

• Niedyskryminacja

• Wspieranie równości, szkoleń i edukacji

Rozporządzenie PE i Re 1082/2006

Europejskie Ugrupowanie współpracy Terytorialnej

• Ma podmiotowość prawna,

• Jest stworzona na terenie UE

Cele

• Wzmacnianie współpracy trans granicznej, transnarodowej, międzyregionalnej między państwami UE

• Może być tworzone przez 2 pomioty położone na terytorium ci najmniej 2 państw (państwa regiony gminy)

Rozporządzenie 1084/2006 uchyla 1164/94

Fundusz spójności – nie jest funduszem strukturalnym

Cele

• Spójność ekonomiczno-społeczna

• Trwały równomierny rozwój

• Transeuropejskie sicie transportowe- najważniejsze cele

• Ochrona środowiska – najważniejsze cele

Egzamin

Połączenie źródeł prawa

SWW- strategiczne wytyczne wspólnoty- dokument strategiczny zawierający cele i kierunki realizacji polityki spójności na konkretne lata (2007/2013)

• Priorytety osiągnięte przez wszystkie kraje członkowskie oraz wskazane

• Prognozy finansowe przez UE maja na celu zwiększenie atrakcyjności państw, zainteresowanie państwami (miastami)

• Wspieranie innowacyjności, przedsiębiorczości, rozwój oparty na wiedzy, tworzenie więcej miejsc pracy

Ustawa o zasadzie prowadzenia polityki rozwoju 6.12.2006

(20.04.2000 ustawa o narodowym planie rozwoju)

• Do wdrażania funduszy strukturalnych i spójności

• Rodzaje strategii oraz zasady opracowywania programów operacyjnych

• Zasady realizacji programów

• Infrastruktura instytucyjna

• Elementy środków odwoławczych przysługujących wnioskodawcy

• Za realizację polityki rozwoju

• Rada Ministrów- w skali kraju

• Samorządy terytorialne

• Samorządy lokalne- gminy i powiat

• Wytyczne ministra rozwoju regionalnego

• Jednolitości odróżniania funduszy strukturalnych i spójności

• Opisy priorytetów progarmowo-operacyjnych

• Tryb dokonywania wyborów projektów

• Kwalifikacja dotycząca osób do realizacji projektów

• Sposób dokonywania rozliczeń i płatności T+2 T+3

• Tryb i zakres sprawozdawczości dotyczące programów operacyjnych

• Sposoby oceny programów operacyjnych

• Kontrola realizacji programów operacyjnych

Rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego

16.02.2007 w sprawie pomocy gmin

20.06.2008 w sprawie udzielania przez Polską Agencje Przedsiębiorczości pomocy w ramach POR

13.08.2008 w sprawie udzielania PARP

18.02.2009 w sprawie udzielania pomocy przez PARP

Egzamin

Katalog źródeł prawa funduszy unijnych

Zasady źródeł prawa funduszy

Charakter prawny SWW

Strategia rozwoju kraju (2007/2015)- dokument strategiczny Polski określający priorytet i cele rozwoju gospodarczego kraju, przyjęta w listopadzie 2006

Nadrzędny wieloletni dokument strategiczny dotyczący rozwoju kraju w aspekcie społecznym jak też ekonomicznym

PODSTAWA dla

Narodowa strategia spójności

• Narodowe strategiczne ramy odniesienia

• Krajowy plan strategiczny dla obszarów wiejskich i rozwoju rybołówstwa

• NSRO –punkt odniesienia dla programów operacyjnych

• 1083 rozporządzenie

• Formułują najważniejsze wyzwania i cele

Egzamin

Omówić role aktów o charakterze nienormatywnym

Dług publiczny art..72

Wartość długu publicznego- wartość nominalna zobowiązań jednostek sektora finansów publicznych

Instrumenty służące do obsługi długu publicznego- skarbowe papiery wartościowe- papiery emitowane przez ministra finansów- art.95 i następny

Rozporządzenie

26.06.2006.Dz.u 113

26.06.2006. Dz.u 774

Obligacje komunalne- instrumenty do obsługi długów lokalnych

2003 ustwa o dochodach samorządów

Obligacje skarbowe do zagranicznych podmiotów

Obligacje skarbowe i komunalne- podstawa prawna ustawa o finansach publicznych

Skarbowy papier oszczędnościowy art.101.1 – obligacje czy bony skarbowe, kierowany do osób fizycznych i podmiotów wymienionych w ustawie i jest ograniczona ( nie ma możliwości na rynku wtórnym)

Egzamin

Skarbowy papier oszczędnościowy i jego cechy??

3.01.2011

Przedmioty obrotu na giełdzie – ryzyko

Egzamin

Procedura sanacyjna i ostrożnościowa

Ryzyko systematyczne – gospodarcze – ryzyko działalności gospodarczej

Wpływ reformy emerytalnej

• Na dług publiczny

• Rynek gospodarczy

• Na ustawę o finansach publicznych

Rozdaje długu publicznego

1. Dług globalny, który dotyczy sektora finansów publicznych

2. Dług samorządów terytorialnych i innych jednostek powiązanych

3. Dług krajowy

4. Dług zagraniczny

5. Dług krótkoterminowy MTS Poland, do 52 tyg. Bony skarbowe

6. Dług długoterminowy- obligacje

7. Dług publiczny brutto

8. Dług publiczny netto

9. Dług nominalny

10. Dług Realny

11. Dług rzeczywisty- wymagalne zobowiązania finansowe

12. Dług potencjalny- wymagalne zobowiązania finansowe + potencjalne poręczenie Skarbu Państwa

Rachunkowość- ustawa o rachunkowości z 2002

Rachunkowość- system ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych posiadających specjalne cele, metody, regułami postępowania ale także z zupełnie innymi wyrażeniami

Obejmuje

1. Przyjęte zasady rachunkowości –polityka księgowości

2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych

3. inwentaryzacji

4. wycena aktywów i pasywów

5. ustalanie wyniku finansowego

6. sporządzanie sprawozdań finansowych

7. gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych

8. poddanie badaniu i ogłoszenia wyników finansowych

9. i inne

zasady

1. podwójne księgowanie – 2 aspekty – 1 cel działalności- znajdujący się w aktywach(podmioty nastawione na zysk, które powinny przynosić zysk), 2 źródło finansowania- są nimi pasywa(generują koszty)

2. memoriału – zdarzenia gospodarcze ujawnione są na kontach bez względu na to czy towarzyszy im obrót pieniężny

Książka- rok obrotowy

Prowadzenie ksiąg- ujęcie danych liczbowych zdarzeń gdy w jednostce gospodarczej i ewidencjonowanie ich w porządku chronologicznym. Podmioty zobowiązania do prowadzenie ksiąg . Prowadznie księgowości pełnej - osoby prawne , podmioty, które wypełniają 2 z 3 warunków

• 50 zatrudnionych osób

• 25000000 euro bilans pasywów i aktywów na koniec roku obrotowego

• Przychód netto z operacji finansowych 5000000 euro

Inwentaryzacja – zestawienie rzeczywistego stanu składników majątkowych i długów na ustalony dzień w celu zweryfikowania danych ze stanem z ksiąg rachunkowych. Księgi rachunkowe otwierane na dzień rozpoczęcia działalności oraz na każdy dzień roku obrotowego. Zamykanie ksiąg następuje gdy zmienia się norma prawna. Oznacza liczenie sald końcowych dla poszczególnych kont co powoduje nie odwracalne możliwość zapisu ponownie na tym koncie

Wycena aktywów i pasywów- wycena służąca do poinformowania o rzeczywistym stanie majątkowym i finansowym jednostki. Aktywa kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości powstałe w przeszłości. Pasywa wskazują na pochodzenie środków finansowych. Cel wyceny – sprawdzenie czy składniki majątkowe maja wartość odpowiadającej wartości rynkowej

Sprawozdania finansowe- najważniejszy element bilans + rachunek zysku i strat+ informacji dodatkowych +++ rachunek przepływów pieniężnych, zestawienie …., sprawozdanie z działalności jednostki(obowiązek dla grup kapitałowych, spółek kapitałowych)

Bilans to dwustronne wartościowanie, zestawienie pasywów i aktywów . Obejmuje majątek , źródła finansowania tego majątku, aktywa trwałe i aktywa obrotowe( odnawialne w ciągu roku obrotowego)

Rachunek- zestawienie przychodów kosztów zysków i strat oraz obciążeń wyniku finansowego. Informuje o powstaniu i wysokości wyniku finansowego

Informacje dodatkowe- rzetelne przedstawienie sytuacji finansowej

Sprawozdanie dostarcza informacji w sytuacji finansowej, efektem prowadzonej działalności i zmianach sytuacji finansowej jednostki

Gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych – jest obowiązkowe- Roz.8 zatwierdzenie roczne sprawozdanie finansowe – dokumenty SA trwale przechowywane (5t lat)

Podmioty zobowiązane do składania praw składającego do urzędów

Zasady w ustawy

• Przejrzystości

• Ciągłości

• Istotności

• Kontynuacji działalności

• Współmierności

• Ostrożności