SOCJOLOGIA

10.12.2013

Postawy wobec prawa.

1. Postawa: procesy indywidualnej świadomości determinujące reakcje człowieka wobec świata zewnętrznego. [Florian Znaniecki]

   1. elementy:

      1. ocena negatywna lub pozytywna

      2. trwałość

      3. postawa wobec czegoś

      4. nabywana i modyfikowana w trakcie uczenia się

   2. elementy (II):

      1. poznawczy

      2. emocjonalny/afektywny

      3. behawioralny (werbalny lub działanie)

   3. przedmioty postawy:

      1. osoby

      2. grupy społeczne

      3. wartości

      4. przedmioty

      5. prawo

2. Postawa wobec prawa: ogół względnie trwałych dyspozycji do określonego oceniania norm prawnych, emocjonalnego reagowania w odniesieniu do tych norm, opartych na przekonaniach dotyczących prawa i jego własności, połączonych z względnie trwałymi dyspozycjami do zachowania się

   1. komponenty:

      1. wiedza o prawie [poznawczy]

      2. ocena prawa [emocjonalny]

      3. gotowość do reakcji [behawioralny]

   2. typy:

      1. zasadnicza:

         1. posłuch dla norm

         2. szacunek dla autorytetu

         3. legalizm

      2. celowościowa:

         1. norma to środek do celu i tylko jeśli nim jest to jest przestrzegana

         2. racjonalność i kalkulacja (najmniejsze koszty przy najmniejszym ryzyku)

         3. konformizm

         4. oportunizm

3. Legalizm

   1. gotowość do posłuchu wobec wszelkich norm danego systemu niezależnie od ich treści

   2. prawo i ład społeczny jako pozytywne wartości zapewniające ochronę i bezpieczeństwo

   3. wyznacza granice działania organów państwowych

   4. realizacja wartości pewności prawa

   5. typy:

      1. materialny

      2. formalny

      3. instrumentalny

      4. krytyczny

4. Nihilizm prawny

   1. prawo ma niewielkie znaczenie

   2. przepisy nie mają pokrycia, bo rządzą sprawujący władzę, a nie prawo

   3. formy:

      1. negatywizm

      2. kontraformizm

5. Konformizm

   1. dostosowanie swojego zachowania do zachowań innych ludzi dominujących w otoczeniu, z którymi dana osoba się identyfikuje

   2. nie odnosi się do prawa, ale do otoczenia

   3. przejaw potrzeby akceptacji

   4. naśladownictwo

   5. rodzaje:

      1. wewnętrzny: wartości wewnętrzne zgodne z wartościami systemu

      2. zewnętrzny: przestrzeganie prawa bez wewnętrznej akceptacji

6. Nonkonformizm

   1. wszystkie zachowania dewiacyjne

7. Zachowania:

   1. przestępcze

      1. brak podważania i chęci zmiany norm

      2. konflikt indywidualnych interesów i norm

      3. ucieczka przed konsekwencjami

   2. nonkonformistyczne

      1. brak ukrywania postępowania odstającego od normy

      2. nadanie rozgłosu

      3. podważanie zasadności norm

8. Oportunizm

   1. oparty na rachunku zysku i strat

   2. legislatywa ustala kary w oparciu o w/w

9. Postawy wobec osób naruszających normy:

   1. tolerancja

      1. wyrozumiałość

      2. szukanie przyczyn w okolicznościach obiektywnych, a nie w naturze człowieka

   2. rygoryzm prawny

      1. potępienie naruszenia norm

      2. brak usprawiedliwienia

      3. ostre kary i kontrola zachowań