Podstawy Prawoznawstwa wykład dn. 29/01/2014
Derywacyjna koncepcja wykładni prawa
Cechy charakterystyczne tej koncepcji :
# Odtworzenie z przepisów prawnych norm postępowania wraz z ich percepcją
# Koncepcja normatywna
# Koncepcja uniwersalistyczna
# Koncepcja sensualistyczna
KONCEPCJA NORMATYWNA – wskazuje zespól reguł interpretacyjnych postulowanych, zalecanych czy narzucanych do stosowania, a podbudowanych lub skomentowanych twierdzeniami o zachowaniach się interpretacyjnych lub o właściwościach tekstów prawnych, lub o stopniu społecznej akceptacji tych reguł.
KONCEPCJA UNIWERSALISTYCZNA – formułuje reguły, które mają być skuteczne zarówno dla wykładni doktrynalnej, jak i dla wykładni realizowanej w praktyce stosowania prawa.
KONCEPCJA SENSUALISTYCZNA – interpretacji podlegają wszystkie wyrażenia bez względu na stan świadomości percepcyjnej podmiotu stykającego się z tekstem
11 dyrektyw ogólnych wykładni derywacyjnej
( czyli 11 zasad jak należy czytać treść tekstów prawnych )
Dyrektywa 1 – procesowi wykładni należy p oddać każdy przepis prawny w celu zrozumienia go ( ustalenia treści niezależnie od stopnia jego rozumienia prima facie )
Dyrektywa 2 – każdą decyzję kończącą wykładnię i decyzje kończące poszczególne fragmenty wykładni należy uzasadnić
Dyrektywa 3 – na wstępie wykładni należy określić moment interpretacyjny ( „Mi”), do którego odnosi się aktualności obowiązywania i kształtu słownego przepisu interpretowanego
Dyrektywa 4 – („ Mi”) przepisu uzupełniającego ( i modyfikującego ) powinien być zgodny z „Mi” przepisu zrębowego ( i centralnego )
Dyrektywa 5 – dla oficjalnego ustalenia „Mi” należy korzystać z tekstu prawnego opublikowanego w oficjalnym publikatorze prawnym
Dyrektywa 6 – nieoficjalne publikacje przepisów prawnych można traktować wyłączne jako środek pomocniczy – wymagają weryfikacji
Dyrektywa 7 – dla oficjalnego ustalenia MI należy korzystać z ogłoszonego tekstu jednolitego
Dyrektywa 8 – tekst ujednolicony należy traktować jako środek pomocniczy
Dyrektywa 9 – w toku wykładni należy pomocniczo korzystać z zasad legislacji, zwłaszcza z zasad techniki prawodawczej
Dyrektywa 10 – należy pomocniczo uwzględnić dokonania doktryny w przypadku pełnej zgodności należy potraktować je jako aktualnie wiążące
Dyrektywa 11 – w toku interpretacji należy w sposób wiążący uwzględniać dyrektywy wprost dotyczące interpretacji albo liczenia się z cudzymi decyzjami interpretacyjnymi ( w wyznaczonym zakresie ), jeśli dyrektywy te mają charakter norm prawnie obowiązujących
Tekst jednolity – sporządzony przez upoważniony do tego organ i urzędowo ogłoszony tekst aktu normatywnego ze wszystkimi zmianami, które zostały wprowadzone do tego tekstu przez prawodawcę do momentu ogłoszenia tekstu jednolitego albo jakiegoś innego momentu, który wskazuje organ ogłaszający tekst.
Tekst ujednolicony - tekst, w którym naniesiono zmiany dotyczące danego aktu normatywnego, ale sporządzony przez podmiot/podmioty, które nie są do tego upoważnione. Nie mają charakteru urzędowego, nie są tekstami autentycznymi. ( np. program lex )
Fazy Wykładni
Porządkująca – nie musi poprzedzać kolejnych faz wykładni; może wystąpić również w fazie rekonstrukcyjnej, Faza ta polega na:
Ustaleniu aktualności obowiązywania przepisu interpretowanego w momencie interpretacyjnym
Ustaleniu kształtu słownego w momencie interpretacyjnym
Rekonstrukcyjna – rozpoczyna merytoryczną pracę nad zrozumieniem danego przepisu sprowadza się do odnalezienia wszystkich elementów syntaktycznych normy
Percepcyjna – faza ta zawsze występuje po fazie rekonstrukcyjnej; sprowadza się do ustalenia znaczenia normy
W fazie percepcyjnej wykładni stosuje się następujące reguły :
Sprawdzamy czy w tekście prawnym jest definicja prawna, jeśli jest definicja – przyjmujemy znaczenie
Jeśli nie ma definicji prawnej sprawdź czy jest związanie cudzą decyzją interpretacyjną
Jeśli nie ma to odwołaj się do języka prawniczego
Jak zawiodły cię 3 pierwsze to odwołaj się do słownika języka polskiego
Wykładnia funkcjonalna spełnia cztery funkcje
Wyboru między dopuszczalnymi rezultatami wykładni językowej
Potwierdzenia wyników wykładni językowej – interpretator uzyskał normę jednoznaczną, ale stosuje reguły funkcjonalne aby wskazać że rezultat wykładni językowej był poprawny
Niezbędne uzupełniania rezultatów wykładni językowej
Korygowania rezultatu wykładni językowej