Systemy polityczne
Jest jedną z podstawowych kategorii oznaczającą zasadniczą strukturę w ramach której toczy się życie polityczne
S.Polit. to aparat państwowy , partie polityczne oraz organizacje i grupy społeczne formalne i nieformalne
Podejście instytucjonalne
Sprowadza system polityczny do instytucji polituycznych oraz relacjio zachodzących między nimi a także zasad działania systemów normatywnych
System polityczny obejmuje ogół osób grup i organizacji podmiotów posiadających dominujący wpływ na organizacji wprowadzanie w życie i interpretacje norm warunkujących życie wewnątrz społeczeństwa
Podejście strukturalno-funkcjonalne
Traktuje system jako proces polityczny dokonujący się w ramach poszczególnych wspólnot takich jak państwo związki zawodowe zrzeszenia przedsiębiorstw itp.
SYSTEM POLITYCZNY – ogół organów państwowych, partii politycznych oraz organizacji i grup społecznych (formalnych i nieformalnych ) uczestniczących w działaniach politycznych w tramach danego państwa oraz ogół generalnych zasad i norm regulujących wzajemne stosunki między nimi.
W SYSTEMIE POLITYCZNYM MOŻEMY WYRÓŻNIĆ CZTERY PODSYSTEMY:
Instytucjonalny - obejmuje różnorodne struktury organizacyjne takie jak
Aparat państwowy
Partie polityczne
Zinstytucjonalizowane grupy interesów
Funkcjonalny – składa się z funkcji i ról, które są przypisane do poszczególnego elementu podsystemu instytucjonalnego oraz system polityczny
Regulacyjny – obejmuje ogół norm, za pośrednictwem których są regulowane tsosunki społeczno-polityczne. Obejmuje normy prawne, normy
Komunikacyjny – ogół związków i stosunków istniejący pomiędzy różnymi strukturalnymi elementami podsystemu instytucjonalnego np. między partiami, polit. Między parlamętem a rządem
FUNKCJE SYSTEMU POLITYCZNEGO
REGULACYJNA – sterowanie procesami według regół przyjętych w danym systemie politycznym
MEDIACYJNA – polega na rozwiązywaniu konfliktów i mediacji w przypadkach sprzecznych interesów grupowych
ADAPTACYJNA – przejawia się m.in. w usprawnianiu działania instytucji w poszerzaniu funkcjonowania systemu
Innowacyjna – polega na wprowadzaniu nowych regół i mechanizmów działania
OTOCZENIE SYSTEMU POLITYCZNEGO
Sfera wewnętrzna – to ekonomiczne, społeczne i kulturowe przejawy funkcjonowania społeczeństwa. System ekonomiczny jest określony przez typ własności środków produkcji. System społeczny to struktura socjalna społeczeństwa zróżnicowana według wielu kryteriów np. płci wieku, Na elementy kulturowe składają się idee i poglądy, które funkcjonują i konkurują
Sfera zewnętrzna – czyli otoczenie danego kraju, określane jest charakterem stosunków międzynarodowych a w szczególności wzajemnymi relacjami danego s. polit. Z innmi systemami politycznymi.
KRYTERIA KLASYFIKACJI SYSTEMÓW POLITYCZNYCH
Reżim
Zasady organizacji
Reżim – jest to układ formalnych jak i nieformalnych zasad i mechanizmów regulujących funkcjonowanie władzy politycznej oraz sposób jego powiązania ze społeczeństwem
Dzielimy je na:
Demokratyczne
Stabilny i jasno zdefiniowany zespól instytucji oraz podział poszczególnych ról w zarządzaniu
Dążenie do poszczególnych obywateli i grup społecznych do realizowania własnych interesów bezpośrednio poprzez syst. Polit. Albo wykorz. Organizacje pośredniczące partie polityczne grupy interesów
Stały związek między otoczeniem
RODZAJE REŻIMÓW
Parlamentarno-gabinetowe
Prezydenckie
Semiprezydencki
Parlamentarno-komitetowe
Niedemokratyczne
Totalitarne – charakteryzuje się wszechobecną i organizującą życie społeczne jedną ideologią. W państwie totalitarnym system władzy oparty jest na nieograniczonych kompetencjach otoczonych
CECHY
Współistnienie dwóch źródeł władzy prowadzące do ukonstytuowania się dwóch rządów pozornego i rzeczywistego
Dublowanie stanowisk
Posługiwanie się terrorem
Rola tajnej policji oraz szczególny spos
ideologia
Autorytarne – ideologia opierająca się na potępieniu liberalizmu, demokratycznej formy rządów i parlamentaryzmu. Głosi potrzebę stworzenia silnej władzy wykonawczej wspartej autorytetem politycznym oraz konieczność bezwzględnego podporządkowania się obywateli decyzjom organów państwowych. Celem władzy jest zapewnienie porządku społecznego i ograniczenie możliwości jego zakwestionowania przez jakąkolwiek grupę społeczną. Stąd też zdolność wymuszenia podsłuchu i niedopuszczenia do ukształtowania opozycji.
Cechy
Władza naczelna jest w rękach innych niż parlament
Samowola sprawującego władzę, niepodleganie kontroli
Decyzje podejmowane są bez podstaw prawnych
Stanowiska pochodzą z nominacji partyjnych
Rozbudowany aparat terroru
Odrzuca się koncepcję demokratyzmu