Ochrona środowiska wykład 2
Dr.Kosior
Nast.- 30 października
Egzamin – 15 stycznia
Ochrona środowiska – ochrona wszelkich elementów środowiska przed niekorzystnym wpływem działalności człowieka i zachowanie ich możliwie jak najbardziej naturalnego charakteru.
Polega na :
Aktywnym i racjonalnym kształtowaniu środ
Racjonalnym gospodarowaniu przyrody
Przeciwdziałaniu lub zapobieganiu szkodliwym wpływom na środowisko powodującym jego zniszczenie czy uszkodzenie.
W celu przeciwstawienia się narastającym zagrożeniom poczynając od XIXw. Poczęto wydawać ustawy o charakterze regulacyjno- ochronnym
1875- ustawa w Holandii
Problemy OS
Raport u Thanta –najważniejsze zagadnienia poruszone w raporcie:
-brak powiązania technologii i rozwiniętej techniki z wymogami środowiska
-wyniszczenie ziem uprawnych
-bezplanowy rozwój stref miejskich
-zmniejszenie pow. Wodnych i wolnych terenów
-znikanie wielu form życia zwierzęcego i roślinnego
-zatruwanie i zanieczyszczenie środowiska
Po raz pierwszy w historii ludzkości pojawił się kryzys o zasięgu ogólnoświatowym ... kryzys dot. Stosunku człowieka do środ.
06.1972-konferencja sztokcholmskia ONZ- człowiek i środowisko
-ochrona środowiska powierzona poszzególnym państwom
-środowisko podniesione do rangi podstawowej
-polityka ekologichna państwa
-Powołani UNEP – program ochrony środowiska narodów zkednoczonych
-podpisywanie umów ochrony środowiska
-Europejska Rada Prawa Ochrony Środowiska
06.1992 – Rio De Janeiro – Konferencja Narodów Zjednoczonych UNCED
26.08.- 4.09.2002 – Johanesburg RPA – szczyt ziemi Zrownoważonego rozwoju
Konwencje polskie
Genewa – w sprawie transgenicznego zanieczyszczenia środ
Ochrona środowiska w polsce:
-1994 – ustawa okształtowaniu środowiska – definicje
1.Środowisko jest to ogół elem. Przyrodniczych w szczegolności powierzchni ziemi łącznie z glebą, kopaliny, wody, ppowietrze, świat roślinny jak i zwierzęcy, a także krajobraz znajdujący się zarówno w stanie nat. Jak i przekształcony.
2.Ochrona środowiska- zespół działań mający na celu racjonalne gospodarowanie elementów przyrody-elementów,środ.
3.Uciążliwość środowiska – zjawiska fizyczne lub stany dokuczliwe dla człowieka
4.Zagrożenia- gdy uciążliwość ma wpływ na zdrowie ludzi które ze względu na pryczyny i skutki dzielimy na zwyczajne- dot. Zjawiska powtarzalne...
Nadzwyczajne- nieprzewidywalne, które wywołują podobne skutki, są nast ępstwem gwałtownych zdarzeń wywołanych przyrodą lub awariami obiektów technicznych ...
Ministerstwo Środowiska utw. W 1999
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska iGosp. Wodnej – największa instytucja realizująca politykę ekologicznę państwa ...
GłownyInspektor Ochrony środ – kieruje działalnością Inspekcji Ochrony środowiska
-kontrola przestrzegania przepisów
-badanie stanu środowiska w ramach programu
-przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środ.
NAJWAŻNIEJSZY AKT PRAWNY- po konstytucji prawo ochrony srodowiska
Degradacja środowiska- obniżenie wartości, pogorszenie jakości środowiska ma miejsce wówczas, gdy degradującemu działaniu uległy wszystkie elem. Środowiska lub chociażby jeden elem. Jestto całkowita utrata
Zanieczyszczenia- składniki obce w systemie
Substancje wyst w danym ekosystemie lecz w stęż. Większych niż w warunkach nat.
Skarzenia zanieczyszczenia środowiska lub jego elem. Substancjami toksycznymi i promieniotwórczymi
Przekształcenia i zakłócenia dot. Litosfery – dawanie nowego kształtu i wyglądu pow. Ziemi
Zakłócenia środowiska – wszelkiego rodzaju hałasy wibrujące i wyziewy o przykrych zapachach.
Częściskładowe środ. Przyrodniczego-
Budowa geologiczna
-utwory powierzchniowe
-rzeźba terenu
-war. Klimmatyczne
- wody
-pokrywa glebowa
- szata roślinna
-zwierzęta –działalność człowieka
ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA
-Atmosfera stanowi jeden z trzech elm. Środowiska, Różni się od pozostałych łatwiejszą migracją zanieczyszczeń
-na skutek ruchów mas powietrza zanieczyszczenia są przenoszon na duże odległości nie związane z wytw. Tego zanieczyszczenia.
Zanieczyszczenia ulegają w ten sposób rozcieńczeniu, ale jednocześnie określony punkt emisji może wpływac na poziom zanieczyszczenia o bardzo dużym obszarze.
Zaniecyszczenie powietrzama duży wpływ na cłowieka
Emisja – masa zanieczyszczeń wydalanych do atmosfery w jednostce czasu, lub przypadająca na jednostkę produkcji. Dotyczy zanieczyszczeń wydawanych przez różne podmioty
-Imisja- zanieczyszczenia znajdujące się w określonym miejscu i czasie.
Naturalne
-wybuch wulkanów
-pożary lasów stepów
-unoszenie pyłu pustynnego icząstek gleby
-zasolenie atm. Z solą morską
-procesy rozkładu materii org.
Antropogeniczne
-zakłady przemysłowe
-opjazdy mechaniczne
-gospodarstwa rolne lub domowe
Toksyczne powoduja szybkie zatrucie organizmu
-met. Ciężkie
-pyły radioaktywne/radionuklidy
-niektóre nawozy mineralne
Szkodliwe działają pylitwórczo bądx uczulająco
-pyły zawierające krzemionkę
-pyły drewna, bawełny
-pyły glinokrzemianowe
Rozpuszczają się w płynach ustrojowych i rozkładają subst. Fizjologiczne głównie białko, zmniejszają odporność na choroby zakaźne
Płyny neutralne działają drażniąco
-żelaza wapnia gipsu węgla
Osiadają na roślinach zatykając apar. Szparkowe i uszkadzają je
U człowieka mogą powodować trudności z oddychaniem
Głównie zanieczyszczenia gazowe
-dwutllenek siarki SO”
-NO2
-CO
-WWA
-PCB
-PBDE-polibroomowane dibenzoetery – zw. Zbudowane z 2 pierścieni benzenowych połączonych tlenem, podstawionych różną ilością atomów bromu. Max 10 atomów bromu .Może istnieć do 209 kongenerów.Działanie podobne do polichlorowanych bifenylów PCB.zaburzaja funkcję endocrine
Nowa klasa zw. Halogenoorganicznych, mają ograniczać rozprzestrzenianie się promieni, są w kablach, moniorach w samochodach, ubrzaniach i kosmetykach.Mogą być 30 % tych produktów. Produkcja 40000 ton na rok.Globalne zanieczyszczenie 70 % pochłaniamy z pokarmem, głównie w tłustych rybach.
Radionuklidy- stanowią poważne zagrożenie dla człowieka. Odmiany pierwiastków izotopy, ulegają samorzutnej przemianie promieniotwórczej, promieniowanie gamma. Połowiczny rozpad- średni czas po którym połowa jąder tego pierwiastka ulegnie przemianie.
Nat. Syntetyzują w gniazdach. Sztuczne wytw. Przez człowieka głównie w reaktorach jądrowych oraz w akceleratorach.
Przebieg skażenia:
-opad promieniotwórczy osiada na powierzchni ziemi i roślin
-część zostaje spłukana przez deszcze i wnika w głąb podłoża a nast przez korzenie do roślin
-zwierzęta zjadają skażone rośliny
-później ludzie zjadaja skażone rośliny i zwierzęta
-mogą wnikać przez ukł oddechowy, pokarmowy oraz przez skórę.
-dobrze rozp. W wodzie szybko wchłonięte do krwi i limfy. Mogą się kumulować w narządach, prowadzą do zmian w strukturach biol. Mają miejsce zjawiska związane z reakcjami czynnościowymi i morfo na poziomie tkanek
Pierwiastki promieniotwórcze
-CS137 – sztuczny
Działanie taksyczne radionuklidów
-rad 266 – odkłada się w kościach, powoduje nowotwór kości
-stront 90 – powoduje nowotwory kości i szpiku
-jod 131 – kumuluje w tarczycy, powoduje jej przerost i nowotwory
-cez137 gromadzi się we wszystkich tkankach i przyczynia się do nowotw
Zanieczyszczenie na człowieka
-zależy od wieku, odporności, war.klimatycznych, stęż. Czasu oddzialywania
-powodują choroby ukł.oddechowego, nowotwory
-zaburzenia: bezsenność, bóle głowy, złe samopoczucie
-choroby: oczy, alergie, zaburzenia ukł.krążenia
-dwutlenek siarki- skurcze oskrzeli, uszkodzenie dróg oddechowych, niezyty oskrzeli, kumulacja w narządach
-Tlenek węgla- ciężkie zatrucia, smierć, łączy się z hemoglobiną tw. Karboksyhemoglobine, niedotlenienie org. Objawy – bóle głowy, duszności
-tlenek azotu –
Metale ciężkie-
-WWA – zatrucia benzopiren - rakotwórczy
Zwierzęta rośliny ... degradują glebę niszczą rośliny. Zwierzęta zjadaja zanieczyszczone rośliny oraz pochłaniają zanieczyszczone powietrze i chorują. Straty ww prod. Zwierzęcej uprawach drzewostanie ...
Teterioracja- uszkadzanie budynków
Srodki prawnie służące ochronie atmosfery
-stosowanie tech. I środków ogr.emisję
-dopuszczalne poziomywydobywania emisii
-ograniczenie działalności zakładów w sytuacjach wyjątkowych
-hajs za korzystanie ze środowiska
-środki represyjne –kasa na naprawy środowiska
-możliwe odszkodowanie
FORMY OCHRONY W PRZYRODY W POLSCE
konstytucja rzeczpospolitej polski z dnia 2 kwietnia 1997
ustawa o ochronie przyrody ....
PARK NARODOWY obejmuje obszar chroniony o powierzchni nie mniejszej niz 1000ha wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi społecznymi itp. Na którym ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu
wszelkie działania na terenie parku są podporządkowane ochronie przyrody i mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi działaniami
Nadrzędnym celem parku jest poznanie i zachowanie całych ekosystemów wraz z warunkami ich funkconowania i odkształcanie rodzimych ekosystemów.
Park jest tworzony rozporządzeniem Rady Ministrów. Likwidacja parku może być na mocy czegoś tam
Ochronyparku narodowego
-sposoby użytku gleby
-zagadnienia gospodarki wodno-ściekowej
-sposoby ochrony ekosystemów lądowych
-sposoby ochrony gatunków roślin i zwierząt dzikowystępujących oraz ich siedlilsk
-utrzymywania lub przywracania utraconych wartości kulturowych
-ochrony walorów krajoobrazowych
KONIEC !!!
-