1. Data konwencji praw dziecka

• Deklaracja Praw Dziecka: Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 r. przyjęło Deklarację Praw Dziecka, która potwierdza postanowienia Powszechnej Deklaracji odnoszące się do dzieci oraz podkreśla, że dziecko potrzebuje specjalnej troski i gwarancji, łącznie z właściwą ochroną prawną, zarówno przed, jak i po urodzeniu. Deklaracja podkreśla, iż dzieci powinny korzystać ze specjalnej ochrony oraz posiadać możliwości rozwoju w normalny i zdrowy sposób, w warunkach wolności i szacunku

• Konwencja o prawach dziecka: postanowienia Deklaracji zostały rozwinięte i uzupełnione w przyjętej 20.11.1989 r. przez Zgromadzenie Ogólne Konwencji o prawach dziecka. Wśród spornych problemów znalazł się ostatecznie przyjęty zakaz służby wojskowej dzieci poniżej 15 lat oraz zakaz wymierzania kary śmierci osobom niepełnoletnim. Konwencja o prawach dziecka jest obecnie, z uwagi na liczbę stron, najbardziej uniwersalna umową dotyczącą praw człowieka (wiąże ona 192 państwa)

1. Przesłanki względnej nieważności umowy międzynarodowej.

• Przyczyny związane z naruszeniem prawa wewnętrznego:

- Przekroczenie kompetencji

- Przekroczenie pełnomocnictw

• Wady oświadczenia woli

- Istotny błąd

- Podstęp

- Przekupstwo

1. Długość pasa przyległego

• morski pas przyległy: obszar morza o określonej szerokości, przylegający do zewnętrznej granicy morza terytorialnego, na którym państwo nadbrzeżne sprawuje w odniesieniu do obcych statków kontrolę w specjalnie przewidzianych dziedzinach i ograniczonym zakresie. Konwencja o prawie morza przewiduje możliwość ustanawiania morskiego pasa przyległego o szerokości nie przekraczającej 24 mil

1. Personel administracyjno-techniczny

• Kierownik i pracownicy kancelarii, maszynistki, lekarze, tłumacze, szyfranci

1. Personel misji dyplomatycznej

• personel misji dyplomatycznej dzieli się na:

• personel dyplomatyczny (grono korzystające z przywilejów i immunitetów; radcowie, sekretarze, attaches _ zwykli, będący najniższymi rangą dyplomatami oraz specjalni – wojskowi, morscy czy lotniczy, utrzymujący stosunki z odpowiednimi ministerstwami państwa pobytu i mający specjalne pozycje funkcjonalne i protokolarne w misji)

• personel administracyjny i techniczny (kierownik i pracownicy kancelarii, maszynistki, lekarze, tłumacze, szyfranci)

• służba misji (personel obsługi – kierowcy, dozorcy, sprzątaczki zatrudnieni przez państwo wysyłające)

• prywatna służba (domowa służba członków misji, niezatrudnieni przez państwo)

członkowie personelu administracyjnego i kancelaryjnego – immunitet od jurysdykcji cywilnej i administracyjnej obejmuje tylko czynności o charakterze oficjalnym

1. Źródła PMP

• art. 38 ust. 1 statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości: „Trybunał, którego funkcją jest rozstrzygać zgodnie z prawem międzynarodowym przedłożone mu spory, stosuje:

a. Konwencje międzynarodowe, bądź ogólne, bądź partykularne, ustanawiające normy uznane przez państwa spór wiodące;

b. Zwyczaj międzynarodowy, jako dowód ogólnej praktyki przyjętej za prawo;

c. Ogólne zasady prawa, uznane przez państwa cywilizowane;

d. Z zastrzeżeniem art. 59, orzeczenia sądowe i poglądy posiadających najwyższe kwalifikacje pisarzy różnych narodów w zakresie prawa międzynarodowego, jako pomocniczy środek ustalania norm prawa”

Za podstawę wyrokowania państwa mogą uznać również zasadę słuszności; możliwość orzekania ex aequo et bono jeżeli strony się na to zgodzą (art. 38 ust. 2)

1. Zatwierdzenie dyplomaty

• agrément – zgoda państwa przyjmującego na proponowaną osobę; odmowa nie musi być uzasadniona, nie jest czymś wyjątkowym w stosunkach dyplomatycznych

1. Wybór sekretarza ONZ

• Wybierany na 5-letnią kadencję przez ZO na zlecenie Rady Bezpieczeństwa

• Do tej pory:

Trygve Lie

Dag Hammarskjold

U Thant

Kurt Waldheim

Javier Perez de Cuellar

Boutros Ghali

Kofi Anan

Ban Ki-moon (druga kadencja od połowy 2011 r.)

1. Podmioty PMP

• Państwo

• Naród

• Stolica Apostolska

• Zakon Kawalerów Maltańskich

• Międzynarodowy Trybunał Karny

• „ograniczona” podmiotowość osób fizycznych i prawnych

1. Odstąpienie od praktykowania zwyczaju – desuetudo

1. MTS (zaznaczyć trzeba było stały sąd, główny organ ONZ)

• Stałe sądy w strukturze ONZ:

- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

• Inne sądy

- Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza

- Sądy ochrony praw człowieka

- Trybunał Sprawiedliwości UE

1. Ambasador czy może zostać aresztowany

• Nie może

• Zakres immunitetów:

Szef misji i personel dyplomatyczny – w pełnym zakresie

Personel administracyjny i techniczny – immunitet w sprawach administracyjnych i cywilnych nie rozciąga się na czynności nie mające charakteru oficjalnego

Służba misji – tylko w odniesieniu do czynności oficjalnych

1. Podmiotowość prawną mają:

• Atrybuty podmiotowości:

- Ius tractatuum

- Ius legationis

- Ius standi

• Rodzaje podmiotowości:

- Pierwotna

- Wtórna

• Podmioty:

- Państwo

- Naród

- Stolica Apostolska

- Zakon Kawalerów Maltańskich

- Międzynarodowy Trybunał Karny

- „ograniczona” podmiotowość osób fizycznych i prawnych

1. Do wspólnego dziedzictwa należy

• Dno mórz i oceanów poza granicami jurysdykcji państwowej

• Antarktyka:

• Przestrzeń kosmiczna

1. Protokół opcyjny, co zawierał

• Możliwość składania petycji przez osoby fizyczne jest przewidziana fakultatywnie w Międzynarodowej Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej oraz w Protokole Opcyjnym do MPPOiP; ONZ ustanowiła specjalną procedurę 1503

• II Protokół Opcyjny z 1989 r. – zniesienie kary śmierci

1. Konwencja genewska z 1949r., czego dotyczyła

konwencje genewskie – 1925 – podpisanie protokołu genewskiego w sprawie użycia gazów i środków bakteriologicznych:

o Konwencje genewskie z 1929 o traktowaniu jeńców i polepszeniu losu rannych i chorych

o Konwencje genewskie z 1949 o ochronie ofiar wojny (dwie pierwsze to rozwinięcie przepisów dotyczących konwencji o polepszeniu losu rannych i chorych w wojnie lądowej i morskiej, trzecia – rozwija przepisy prawa dotyczącego jeńców, czwarta – dotyczy ochrony ludności cywilnej i zawiera w znacznej części przepisy zupełnie nowe)

3. Zakres mocy obowiązującej prawa wojennego

Konwencje genewskie z 1949 znajdują zastosowanie w konfliktach o charakterze międzynarodowym a także „we wszystkich przypadkach okupacji całości lub części terytorium jednej ze stron umawiających się, nawet gdyby ta okupacja nie napotkała na żaden opór zbrojny” .

w klauzuli powszechnego udziału (do IV konwencji) stwierdzono ze postanowienia Regulaminu praw i zwyczajów wojny lądowej ,,obowiązują tylko w stosunkach pomiędzy układającymi się mocarstwami i tylko jeśli wszystkie państwa wojujące należą do konwencji’’

zasada proporcjonalności – wojujący mogą być zwolnieni od przestrzegania niektórych przepisów prawa mwojennego, jeżeli szkody wyrządzone nieprzyjacielowi są niewspółmiernie mniejsze od korzyści wojskowej. Zasada ta została uwzględniona w niektórych postanowieniach Protokołu dodatkowego I z 1977 do konwencji genewskich z 1949.

Konwencje genewskie znajdują zastosowanie we wszystkich konfliktach nawet, gdy jedna ze stron nie uznała stanu wojny.

Konwencje genewskie z 1949 zobowiązują je do ochrony interesów jeńców, a także osób internowanych jak również do ogólnego nadzoru nad wykonywaniem konwencji genewskich

Konwencje genewskie wymieniają Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża jako bezstronną organizacje humanitarną, która może świadczyć usługi stronom konfliktu. MKCK powstał w 1863 i składa się wyłącznie z obywateli szwajcarskich. Działa jako centrum informacji o jeńcach, internowanych oraz zaginionych osobach cywilnych, wykonując zadania określone w konwencjach i troszcząc się o ich przestrzeganie. MKCK zabiega o rozwój humanitarnego prawa konfliktów przygotowując projekty konwencji.

Konwencje genewskie z roku 1949 o ochronie ofiar wojny zabraniają stosowania represaliów wobec rannych, chorych i rozbitków znajdujących się pod ochroną konwencji (art. 46 I konwencji i art. 47 II konwencji) oraz wobec osób cywilnych i ich mienia (art. 33 IV konwencji), jeńców (art. 13 III konwencji), a konwencja haska z roku 1954 wobec dóbr kulturalnych (art. 4)

W konwencjach genewskich o ochronie ofiar wojny stwierdza się, że konwencje te znajdują zastosowanie ,,w razie wypowiedzenia wojny lub powstania jakiegokolwiek konfliktu zbrojnego...”, znajdują one zastosowanie nawet, gdy jedna ze stron nie uznała stanu wojny, w przypadku okupacji całości lub części terytorium, nawet, gdy ta okupacja nie napotkała oporu zbrojnego. Ustanawiają one pewne minimum obowiązków, jakie przyjęły państwa w odniesieniu do ,,konfliktu niemającego charakteru międzynarodowego i powstającego na terytorium jednej z umawiających się stron”

Podział konfliktów zbrojnych na konflikty międzynarodowe i konflikty niemające charakteru międzynarodowego

o zakres zobowiązań, co do konfliktów zbrojnych jest znacznie szerszy. Konferencja dyplomatyczna obradująca nad projektami protokołów dodatkowych do konwencji genewskich dotyczących ochrony ofiar w międzynarodowych konfliktach zbrojnych (w r. 1974) uznała za konflikty międzynarodowe – poza wymienionymi w art. 2 konwencji z 1949 r. – także ,,konflikty zbrojne, w których narody walczą przeciwko panowaniu kolonialnemu i obcej okupacji oraz przeciwko reżimom rasistowskim w wykonaniu praw narodów do samostanowienia”

o pojęcie konfliktu zbrojnego nie mającego charakteru międzynarodowego definiuje się jako konflikt, który się toczy ,,między siłami zbrojnymi państwa a rozłamowymi siłami zbrojnymi i innymi zorganizowanymi grupami uzbrojonymi, dowodzonymi przez odpowiedzialne dowództwo”; nie są to konflikty między państwami – stronami konwencji genewskich

1. Kto może wystąpić o opinię do MTSu

• Zgromadzenie Ogólne

• Rada Bezpieczeństwa

• Inne organy ONZ i organizacji wyspecjalizowanych ONZ, mające upoważnienie ZO ONZ – w kwestiach prawnych dotyczących ich działalności

1. Regulacja dna mórz i oceanów nie podlegających jurysdykcji państwa

• problemy statusu prawnego dna mórz i oceanów:

ustalono, że postanowienia dotyczące szelfu kontynentalnego nie mogą się odnosić do całego dna mórz i oceanów. Na dnie znajdują się nadające się do eksploatacji przemysłowej tzw. Konkrecje polimetaliczne zawierające m.in. nikiel, miedź, kobalt, mangan

• prace ONZ – 17 grudnia 1970 r. Zgromadzenie Ogólne uchwaliło deklarację zasad dotyczących dna mórz i oceanów poza granicami jurysdykcji państwowej

• deklaracja zasad dotycząca dna mórz i oceanów - dno mórz i oceanów oraz jego wnętrze, leżące poza granicami jurysdykcji państwowej zostało uznane za wspólne dziedzictwo ludzkości. Obszar jest dostępny do użytkowania wyłącznie celach pokojowych, a badania i eksploatacja prowadzone są wyłącznie dla dobra całej ludzkości

• konwencja o prawie morza z 16 listopada 1944 r. Obszar międzynarodowy, znajdujący się po zewnętrznej stronie szelfu kontynentalnego został uznany za wspólne dziedzictwo ludzkości. Korzyści osiągane z eksploatacji zasobów obszaru będą dzielone przez Zgromadzenie Organizacji Dna Morskiego na podstawie zasady niedyskryminacji

1. Kompetencje Rady Gospodarczej i społecznej

• Działania w dziedzinie gospodarczej i społecznej

• Współpraca przy tworzeniu projektów aktów prawnych

• Współdziałanie w rozwiązywaniu problemów ekonomicznych i społecznych z innymi organizacjami międzynarodowymi

• Współpraca z organizacjami rządowymi i pozarządowymi (status konsultacyjny – art. 71 Karty)

1. Amfiktionie

• Organizacje w starożytnej Grecji (związki państw) o charakterze religijno-polityczne mające na celu ochronę miejsca kultu religijnego. Np. amfiktionia pylijsko-delficka (jej organem Rada Amfiktionów złożona z 24 członków, po 2 z każdego plemienia), związek ateńsko-delijski i peloponeski (od początku instrumentem hegemonistycznej polityki najpotężniejszych – Aten i Sparty)

1. Sata konwencji o zakazie handlu niewolnikami

• konwencje o zwalczaniu handlu niewolnikami (Akt Antyniewolniczy 1890r.)

1. Doktryna Monroego

• wystąpienie Prezydenta Stanów Zjednoczonych Jamesa Monroe w 1823 r., w którym sformułował zasadę nieinterwencji państw europejskich w sprawy amerykańskie; hegemonia Stanów jednoczonych nad kontynentem amerykańskim (dyplomacja dolarowa, „polityka grubego kija”)

1. Kogo uważa się za szefa misji dyplomatycznej

• Szefowie misji dyplomatycznej mogą należeć do jednej z trzech klas:

• ambasadorów i nuncjuszów (przedstawiciel Stolicy Apostolskiej) – akredytowani przy głowie państwa

• posłów nadzwyczajnych i ministrów pełnomocnych oraz internuncjuszów – akredytowani przy głowie państwa

• chargés d’affaires (en pied) – akredytowani przy ministrze spraw zagranicznych

• chargés d’affaires ad interim – pracownicy dyplomatyczni misji kierujący nią w czasie okresowej nieobecności czy choroby szefa

1. Na której konferencji ustanowiono zasady żeglugi na niektórych rzekach

• Swoboda żeglugi:

• Kongres wiedeński 1815 r.

• Kongres paryski 1856 r. – Dunaj

• Konferencja berlińska 1885 r. – Kongo i Niger

• Traktat wersalski 1919 r. – Odra, Wełtawa, Łaba, Niemen

• Konwencja barcelońska o statucie dróg żeglownych o znaczeniu międzynarodowym z 1921 r.

1. Głosowanie w RB

• Zasady głosowania w Radzie Bezpieczeństwa:

• w sprawach proceduralnych – większością głosów dziewięciu członków

• we wszystkich innych sprawach – większością głosów dziewięciu członków, włączając w to głosy wszystkich stałych członków, z tym jednak zastrzeżeniem, że w sprawach dotyczących pokojowego załatwienia sporów strona w sporze wstrzymuje się od głosowania

• stałym członkom przysługuje prawo veta

• w ostatnich latach w organach ONZ coraz częściej stosuje się podejmowanie decyzji bez głosowania,

• czyli na podstawie tzw. konsensu – prowadzenie rokowań przez bezpośrednio zainteresowane strony aż do uzgodnienia formuły możliwej do przyjęcia dla wszystkich, co stwarza najwięcej szans na pełną realizację podjętej uchwały

1. Przyczyny wygaśnięcia umowy

• przyczyny przewidziane w umowie: upływ czasu, na jaki umowa została zawarta (actus contrarius); spełnienie warunku rozwiązującego; wypowiedzenie umowy

• inne przyczyny: zgoda stron na uznanie umowy za wygasłą; całkowite wykonanie umowy; trwała niemożność wykonania umowy (imposibilium nemo tenetur); niezgodność z nowo powstałą imperatywną normą powszechnego prawa międzynarodowego (ius cogens); pogwałcenie umowy przez jedna z umawiających się stron

• zasadnicza zmiana okoliczności (dawniej nazywana klauzulą „rebus sic stantibus”) – wg Konwencji wiedeńskiej (art.62) „na podstawową zmianę okoliczności, jaka zaszła od momentu zawarcia umowy i nie była przewidziana przez strony, jako na przyczynę wygaśnięcia umowy lub wycofania się z niej, wolno powoływać się tylko wówczas, gdy istnienie tych okoliczności stanowiło istotną podstawę zgody stron na związanie się umową, a skutkiem zaszłej zmiany jest radykalne przekształcenie zakresu obowiązków, jakie na podstawie umowy pozostają jeszcze do wypełnienia”

zasadnicza zmiana okoliczności nie może stanowić przyczyny wygaśnięcia umowy, gdy:

• chodzi o umowę ustanawiającą granicę

• zasadnicza zmiana jest wynikiem pogwałcenia przez stronę, która na nią się powołuje, bądź to obowiązku wypływającego z umowy, bądź też jakiegokolwiek innego międzynarodowego obowiązku wobec którejkolwiek z pozostałych stron umowy

• wygaśnięcie różni się od stwierdzenia nieważności tym, że pociąga ono za sobą skutki prawne od chwili wygaśnięcia (ex nunc), a stwierdzenie nieważności oznacza, że umowa była nieważna od samego początku i nie mogła wywołać żadnych skutków prawnych (ex tunc)

1. Co należy do res nullius

• obszary niczyje, podlegające zawłaszczeniu (współcześnie już nie występują);

• Efektywna okupacja (zawłaszczenie) res nullius (np. wyspa Jan Mayen w 1924 r.)

1. Co regulowało status Arktyki

• Arktyka: obszar wokół Bieguna Północnego (Morze Arktyczne, Ocean Lodowaty Północny, przylegające morza wraz z wyspami)

• Sytuacja prawna:

• Teoria sektorów

• Prawo morza

1. Długość morza terytorialnego

• Morze terytorialne:

• Obszar wód o szerokości 12 mm od linii podstawowej (linia najniższego stanu wody wzdłuż wybrzeża lub zewnętrzna granica morskich wód wewnętrznych)

• Redy – włączone do morza terytorialnego

1. Cechy samoobrony, odstępstwa od samoobrony

• Jedna z siedmiu zasad wg których członkowie ONZ zobowiązani są postępować: ,,wszyscy członkowie powstrzymują się w swych stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych”.

• wyjątkiem od zasady zabraniającej użycia siły jest naturalne prawo do obrony indywidualnej lub zbiorowej przed napaścią, zanim Rada Bezpieczeństwa zastosuje środki konieczne dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa – ale nawet prawo samoobrony zostało ograniczone w czasie (przysługuje do momentu podjęcia skutecznej akcji przez Rade Bezpieczeństwa)

• drugi wyjątek o charakterze przejściowym – art. 107 – Upoważnienie do działań przeciwko ,,któremukolwiek z państw nieprzyjacielskich z okresu drugiej wojny światowej podjętych lub sankcjonowanych w wyniku tej wojny przez rządy, które za te działania odpowiadają”

Samoobrona indywidualna i zbiorowa

• wg Karty NZ żadne postanowienie Karty nie narusza prawa każdego członka ONZ do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony przeciwko zbrojnej napaści, zanim Rada Bezpieczeństwa nie zastosuje środków koniecznych do utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa

• środki, które podjęły państwa do samoobrony powinny być poddane do wiadomości Rady i w niczym nie powinny naruszać kompetencji i odpowiedzialności Rady do podjęcia w każdym czasie akcji, jaką uzna za konieczną, aby przywrócić pokój

• Karta NZ zakwalifikowała prawo państwa do samoobrony jako „prawo naturalne”, nawiązując do zasady przyjętej przez inne systemy prawne ,,na odparcie siły siłą wszystkie prawa pozwalają”. Art. 51 zawiera jednak istotne ograniczenia: przedmiotowe i czasowe

• użycie siły jest dopuszczalne w celach samoobrony przed bezprawnym użyciem siły, ale nie przed innymi naruszeniami prawa

• prawo takie przysługuje tylko do czasu podjęcia przez Radę Bezpieczeństwa środków koniecznych do utrzymania pokoju

1. Przyjęcie nowego członka do ONZ

Karta rozróżnia 2 kategorie członków:

• pierwotnych: dzielimy jeszcze na 2 kategorie:

• państwa, które uczestniczyły w konferencji w San Francisco, podpisały i ratyfikowały Kartę NZ

• państwa, które podpisały Deklarację Narodów Zjednoczonych z 1 stycznia 1942 r. oraz podpisały i ratyfikowały Kartę NZ (warunek ten został stworzony dla Polski, gdyż Polska nie uczestniczyła w konferencji w San Francisco ale podpisała deklarację Narodów Zjednoczonych)

• przyjętych przez kompetentny organ:

  • do ONZ można być przyjęte każdy państwo miłujące pokój, które przyjmie zobowiązania zawarte w Karcie i zdaniem organizacji zdolne jest i pragnie zobowiązania te wykonywać.

  • przyjęcie następuje w drodze uchwały Zgromadzenia Ogólnego (większością 2/3 głosów) powziętej na zlecenie Rady Bezpieczeństwa

  • w 2003 r. liczba członków ONZ wynosiła 191 państw. Nie należy do niej Stolica Apostolska

• Karta nie zawiera żadnego postanowienia w sprawie wystąpienia z ONZ

1. Co wchodzi w skład Karty Praw Człowieka

• ELEMENT 1

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

• Pierwszy dokument uniwersalny i co do zakresu i co do treści uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1048 r. (uchwała ZO – nie wiążąca umowa)

• treść: i prawa wolnościowe, i równościowe, także obowiązki

• Charakter prawny: co najmniej część postanowień deklaracji ma status prawa zwyczajowego

• ELEMENT 2

Międzynarodowy Pakt Praw Politycznych i Obywatelskich

• Uchwalony i otwarty do podpisu w 1966 r., wszedł w życie – w 1976 r.

• Treść: prawa wolnościowe, brak gwarancji dla: prawa azylu, prawa do obywatelstwa, prawa własności

• System kontroli:

• Sprawozdania (raporty)

• Skargi międzypaństwowe

• Skargi indywidualne (tylko na podstawie Protokołu Opcyjnego z 1966 r.)

• Organ kontrolny – Komitet Praw Człowieka

• II Protokół Opcyjny z 1989 r. – zniesienie kary śmierci

• ELEMENT 3

Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturalnych

• Uchwalony i otwarty do podpisu w 1966 r., wszedł w życie – w 1976 r.

• Treść: prawa równościowe

• Klauzula „progresywnej implementacji” (art. 2(1))

• Klauzula wyjątkowa dla państw rozwijających się (art. 2(3))

• System kontroli:

• sprawozdania (raporty) państw stron;

• organ kontrolny – Komitet Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturalnych

1. Generacje praw człowieka

• Prawa wolnościowe (polityczne i obywatelskie)

• Prawa równościowe (społeczne, kulturalne, gospodarcze)

• Prawa solidarnościowe (prawo do pokoju, do zdrowego środowiska naturalnego, do dziedzictwa kulturowego)

1. Który organ jest odpowiedzialny za prawa człowieka

• Rada Praw Człowieka

• Ustanowiona rez. ZO ONZ w 2006 r., w miejsce Komisji Praw Człowieka

• Status i skład

• Kompetencje:

• Centralne forum ONZ dla debaty o prawach człowieka, rozwoju strategii i programów oraz ustanawiania standardów

• Organ monitorujący - okresowy przegląd powszechny (UPR)

• Procedury specjalne (mandaty krajowe i tematyczne, procedura skargowa)

1. Elementy normy zwyczajowej

• zwyczaj międzynarodowy, zgodnie z art. 38 statutu MTS, jest dowodem ogólnej praktyki uznanej za prawo; dla wykształcenia się przepisu prawa zwyczajowego konieczne są dwa elementy:

• praktyka (usus)

• przekonanie o zgodności praktyki z prawem (opinio iuris vel necessitatis)

• Zwyczaj jest „ dowodem istnienia powszechnej praktyki przyjętej za prawo” (art. 38)

Praktyka:

• istotne znaczenie ma działalność państwa (szef państwa, minister spraw zagranicznych, przedstawiciele dyplomatyczni) oraz innych organów (sady, parlament), również działalność organizacji międzynarodowych

• nie może być jednostronna i dotyczyć tylko jednego państwa, przepis prawny obowiązuje w kręgu społeczności międzynarodowej;

• reguła powinna znaleźć zastosowanie w pewnej liczbie przypadków;

• praktyka powinna być długotrwała (dawny pogląd); obecnie przepis prawa zwyczajowego może wykształcić się w krótkim okresie czasu ze względu na dynamikę stosunków międzynarodowych;

• praktyce musi towarzyszyć przekonanie, że dana reguła jest norma PM (element psychologiczny); brak działań ze strony państwa jak również działanie państwa, może wyrazić jego zgodę na wykształcenie się normy PZ;

• wg sędziego Negulesco praktyka powinna „polegać jednocześnie na nieprzerwanym potwierdzeniu faktów dokonywanych w dziedzinie stosunków międzynarodowych i na świadomości prawnej wspólnej dla państw, które w niej uczestniczą, opartej na przekonaniu, że powtarzanie faktów jest przejawem obowiązującej reguły”;

• możliwość istnienia zwyczajów obowiązujących państwa danego regionu

1. Cechy Międzynarodowego Trybunału Karnego

• Powołany Statutem Rzymskim (1998) – 119 państw-stron; statut wszedł w życie w 2002 r.

• Instytucja stała, z siedzibą w Hadze

• Komplementarny wobec sądów krajowych

• Osobowość prawna

• Jurysdykcja:

• Ratione personae: osoby fizyczne powyżej 18 roku życia

• Ratione materiae: zbrodnia agresji, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnia ludobójstwa

• Ratione temporae: po dniu 1 stycznia 2002 r.

• Ratione loci: terytorium państw-stron statutu lub państw, które złożyły deklarację o uznaniu jurysdykcji MTK, wyj. – skierowanie sprawy przez RB ONZ działającą na podstawie rozdziału VII Karty

1. Kim byli proksenowie

• Proksenia – opieka nad obywatelem obcego państwa przebywającego w kraju, którego nie jest obywatelem przez obywatela państwa przyjmującego (pierwowzór opieki konsularnej)

• Proksenos, proksen – w starożytnej Grecji obywatel polis pełniący funkcję opiekuna dla przybyszów z innego polis, którego był proksenosem. Funkcja zbliżona do zadań dzisiejszego konsula. Fakt, że proksenos nie był urzędnikiem (wysłannikiem) państwa, którego obywatelom pomagał, upodabnia go do konsula honorowego. Spełniał również niektóre funkcje przedstawiciela dyplomatycznego.

Greckie polis nie posiadały własnych przedstawicieli w obcych miastach. Instytucja proksenii wykształciła się z powszechnego prawa gościnności. Proksenos musiał być obywatelem miasta, w którym mieszkał pełniąc swe obowiązki. Nie mógł być obywatelem tego, które reprezentował. Proksenosem zostawała najczęściej osoba mająca więzy rodzinne lub przyjacielskie z obywatelami państwa, które reprezentowała. Nieraz funkcja ta stawała się dziedziczna.

Mając zaufanie u obywateli obydwu polis, pełnił proksenos również funkcje dyplomatyczne. Za jego pośrednictwem prowadzono pertraktacje. W przypadkach konfliktów między państwami stawał się często mediatorem zwaśnionych stron. Sam używany był jako poseł.

W zamian za swoje usługi proksenos miał w mieście, które reprezentował, specjalną pozycję w porównaniu z innymi cudzoziemcami. Korzystał z przywilejów handlowych, podatkowych i sądowych oraz godności honorowych.

Rozpowszechniona w państewkach greckich proksenia stała się podstawą stosunków międzynarodowych w świecie greckim.

1. Charakter deklaracji w świetle prawa międzynarodowego

• charakter prawny Powszechnej Deklaracji: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jako rezolucja ZO ONZ nie miała formalnie wiążącego charakteru. Stała się ona punktem wyjścia wielu rezolucji Zgromadzenia Ogólnego, Rady Bezpieczeństwa, Rady Gospodarczo-Społecznej i Rady Powierniczej. Powołuje się na nią wiele konstytucji. Liczne konstytucje powtarzają jej postanowienia nawet bez wyraźnego odwoływania się do niej. Powszechna Deklaracja wpłynęła i wpływa na praktykę ustawodawczą, administracyjną i sądową wielu państw. Powszechna Deklaracja stała się obecnie obowiązującą w wyniku przekształcenia jej postanowień w zwyczaj międzynarodowy. Dzień uchwalenia Powszechnej Deklaracji został proklamowany przez Zgromadzenie Ogólne NZ jako Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka (10 grudnia)

1. Kazus o wybuchu pożaru w ambasadzie, kwestia, czy można wejść bez zgody szefa misji na teren placówki.

• Nietykalność pomieszczeń urzędu konsularnego (ale domniemanie zgody w razie pożaru lub innego podobnego zdarzenia)

1. Co NIE należy do res communis

• res communis – wspólne dziedzictwo ludzkości (NALEŻĄ: morza otwarte, przestrzeń kosmiczna, dno mórz i oceanów)

1. W jakich sprawach wydaje wyroki międzynarodowy trybunał karny

• Zbrodnia agresji

• Zbrodnie wojenne

• Zbrodnie przeciwko ludzkości

• Zbrodnia ludobójstwa

1. funkcje sekretarza generalnego ONZ

• Główny funkcjonariusz Organizacji

• Reprezentowanie ONZ na zewnątrz

• Prawo uczestniczenia w posiedzeniach ZO i wszystkich Rad

• Przygotowanie projektu budżetu

• Zarządzanie majątkiem Organizacji

• Mianowanie personelu Organizacji

• Depozytariusz umów międzynarodowych państw członkowskich

1. W którym roku traktat o zniesienie tortur

• Konwencja przeciwko torturom i innemu nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu lub karaniu (1984)

• Międzynarodowa Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z roku 1984. Polska ratyfikowała tę konwencję w 1989 roku. Konwencja ta w art. 1 definiuje tortury jako „każde działanie, którym jakiejkolwiek osobie umyślnie zadaje się ostry ból lub cierpienie, fizyczne bądź psychiczne, w celu uzyskania od niej lub od osoby trzeciej informacji lub wyznania, w celu ukarania jej za czyn popełniony przez nią lub osobę trzecią albo o którego dokonanie jest ona podejrzana, a także w celu zastraszenia lub wywarcia nacisku na nią lub trzecią osobę albo w jakimkolwiek innym celu wynikającym z wszelkiej formy dyskryminacji, gdy taki ból lub cierpienie powodowane są przez funkcjonariusza państwowego lub inną osobę występującą w charakterze urzędowym lub z ich polecenia albo za wyraźną lub milczącą zgodą. Określenie to nie obejmuje bólu lub cierpienia wynikających jedynie ze zgodnych z prawem sankcji, nieodłącznie związanych z tymi sankcjami lub wywołanych przez nie przypadkowo.”

1. Bezwzględne przyczyny wygaśnięcia umowy

• Wygaśnięcie umowy może odnosić się do umowy jako takiej i oznaczać wygaśnięcie umowy w ogóle (jest to tzw. Bezwzględne wygaśnięcie umowy) lub odnosić się tylko do sytuacji jednej ze stron i oznaczać wygaśnięcie umowy tylko w stosunku do danego państwa (jest to tzw. Względne wygaśnięcie umowy)

1. Wspólne dziedzictwo ludzkości (Res communis)

• morza otwarte

• przestrzeń kosmiczna

• dno mórz i oceanów poza granicami jurysdykcji państwowej

1. Co powoduje sprzeczność z jakąkolwiek normą ius cogens

• Nieważność bezwzględną umowy lub wygaśnięcie umowy:

Skutek zależy od momentu powstania normy ius cogens. Jeżeli wcześniej istniała norma ius cogens, a dopiero później zawarto sprzeczną z nią umowę, to nastąpi nieważność umowy. Z kolei powstanie normy ius cogens dopiero po zawarciu umowy spowoduje wygaśnięcie umowy, ale nie jej nieważność.

1. Kto napisał kazania o wojnach sprawiedliwych (De bellis iustis)

• Stanisław ze Skarbimierza

1. Kto powołuje personel sekretariatu onz

• Sekretarz Generalny ONZ

1. Data traktatu westfalskiego

• 24 października 1648

1. Funkcje rady społecznej i gospodarczej

• Działania w dziedzinie gospodarczej i społecznej

• Współpraca przy tworzeniu projektów aktów prawnych (np powszechna deklaracja praw człowieka 1948)

• Współdziałanie w rozwiązywaniu problemów ekonomicznych i społecznych z innymi organizacjami międzynarodowymi

• Współpraca z organizacjami rządowymi i pozarządowymi (status konsultacyjny – art. 71 Karty)

1. Kto może być uznany za persona non grata

• „Szef misji bądź którykolwiek z członków personelu dyplomatycznego misji” (Konwencja Wiedeńska)

• szef misji dyplomatycznej, attaché, chargé d'affaires, radcowie, a także ich rodziny przebywające wraz z nimi na misji oraz członkowie personelu konsularnego (Wikipedia)

• członkowie i szef misji dyplomatycznej (Remigiusz)

• urzędnik konsularny

1. Sposób głosowania w onz nad sprawami ważnymi

• Większością 2/3 głosów

1. Cecha szczególna arbitrażu międzynarodowego

• Wpływ stron na wybór składu sądzącego oraz możliwość ustalenia podstaw prawnych orzekania i zasad proceduralnych

1. Co obejmuje zwierzchnictwo terytorialne

• Przedmiot władzy państwowej oraz przestrzeń, w granicach której państwo wykonuje władzę wyłączną i pełną w stosunku do osób, rzeczy i zdarzeń (slajdy)

• Obejmuje władzę polegającą z jednej strony na sprawowaniu w obrębie terytorium wszystkich działań i funkcji właściwych państwu (aspekt pozytywny), z drugiej zaś – na zapobieganiu wykonywania analogicznych działań ze strony innych podmiotów (aspekt negatywny(Remigiusz)

• Rodzaje: lądowe, morskie, powietrzne, podziemne

1. Co się dzieje gdy państwo eksploatuje szelf kontynentalny powyżej 200 mm

• Opłaty za eksploatowanie szelfu powyżej 200 mm od linii podstawowej (slajdy)

Szczegóły, być może istotne:

• Konwencja o prawie morza, art. 82:

Wpłaty i świadczenia w naturze w związku z eksploatacją szelfu kontynentalnego poza 200 milami morskimi

1. Państwo nadbrzeżne dokonuje wpłat lub świadczeń w naturze w związku z eksploatacją nieożywionych zasobów szelfu kontynentalnego poza 200 milami morskimi od linii podstawowych, od których mierzy się szerokość morza terytorialnego.

2. Wpłaty i świadczenia są dokonywane co roku, z uwzględnieniem całej produkcji w danym miejscu po upływie pierwszych pięciu lat eksploatacji w tym miejscu. Wpłaty lub świadczenia w naturze za szósty rok wynoszą jeden procent wartości lub ilości produkcji w miejscu eksploatacji. Następnie stawka wzrasta o jeden procent rocznie za każdy kolejny rok aż do dwunastego roku, a potem pozostaje na poziomie siedmiu procent. Do produkcji nie wlicza się zasobów zużytych w związku z eksploatacją.

3. Państwo rozwijające się, które jest importerem netto zasobów mineralnych wydobywanych z jego szelfu kontynentalnego, jest zwolnione od dokonywania takich wpłat lub świadczeń w naturze w stosunku do tych zasobów mineralnych.

4. Wpłaty lub świadczenia w naturze są dokonywane za pośrednictwem Organizacji, która rozdziela je pomiędzy Państwa-Strony niniejszej konwencji na podstawie sprawiedliwych kryteriów, uwzględniając interesy i potrzeby państw rozwijających się, w szczególności tych spośród nich, które są najsłabiej rozwinięte, oraz państw śródlądowych.

1. Co wchodzi w skład czerwonego krzyża – uważać na to pytanie i dokładnie czytać na egzaminie o co jest pytanie: inna odpowiedź będzie na pytanie o skład MRCKiCP, inna o skład (osobowy) Międzynarodowej Konferencji Czerwonego Krzyża, jeszcze inna o organy MRCKiCP.

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca obejmuje:

• Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyż

• Ligę Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (od 1991 Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca)

• krajowe stowarzyszenia Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca

1. Kiedy nie mogą się pojawić zastrzeżenia

   gdy zakazane przez traktat

   traktat postanawia, że mogą być składane tylko określone zastrzeżenia, a dane zastrzeżenie do nich nie należy

   gdy sprzeczne z celem i przedmiotem umowy

art. 19 konwencji wiedeńskiej:

„Przy podpisywaniu, ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu traktatu oraz przy przystąpieniu do niego państwo może zgłosić zastrzeżenie, chyba że:

a) zastrzeżenie to jest zakazane przez traktat;

b) traktat postanawia, że mogą być składane tylko określone zastrzeżenia, a dane zastrzeżenie do nich nie należy, lub

c) chodzi o przypadki nie objęte literami a) i b), a zastrzeżenie jest niezgodne z przedmiotem i celem traktatu”

1. Obowiązek nałożony na państwo trzecie

• Traktatem nie można ustanowić obowiązku dla państwa trzeciego bez jego zgody

• Traktatem nie można ustanowić prawa dla państwa trzeciego bez jego zgody

Konwencja wiedeńska o prawie traktatów

Art. 34. Ogólna reguła dotycząca państw trzecich

Traktat nie tworzy obowiązków ani praw dla państwa trzeciego bez jego zgody.

Art. 35. Traktaty przewidujące obowiązki dla państw trzecich

Obowiązek powstaje dla państwa trzeciego z postanowienia traktatu, jeżeli strony traktatu mają zamiar, aby postanowienie było środkiem ustanowienia obowiązku, a państwo trzecie wyraźnie na piśmie ten obowiązek przyjmuje.

Art. 36. Traktaty przewidujące prawa dla państw trzecich

1. Z postanowienia traktatu powstaje prawo dla państwa trzeciego, jeżeli strony traktatu zamierzają przez to postanowienie przyznać prawo państwu trzeciemu bądź grupie państw, do której ono należy, bądź wszystkim państwom, a państwo trzecie na to się zgadza. Zgody jego domniemywa się tak długo, jak długo nie zostanie wykazane co innego, chyba że traktat postanawia inaczej.

2. Państwo korzystające z prawa zgodnie z ustępem 1 zobowiązane jest stosować się do warunków korzystania z tego prawa, przewidzianych w traktacie lub ustanowionych zgodnie z traktatem.

Art. 37. Odwołanie lub modyfikacja obowiązków albo praw państw trzecich

1. Jeżeli dla państwa trzeciego powstał obowiązek zgodnie z art. 35 traktaty przewidujące obowiązki dla państw trzecich, obowiązek ten może być odwołany lub zmodyfikowany tylko za zgodą stron traktatu oraz państwa trzeciego, chyba że ustalono, iż uzgodniły one inaczej.

2. Jeżeli dla państwa trzeciego powstało prawo zgodnie z art. 36 traktaty przewidujące prawa dla państw trzecich, prawo to nie może być przez strony odwołane ani zmodyfikowane, gdy zostanie ustalone, że prawo to zamierzano uważać za nie podlegające odwołaniu ani modyfikacji bez zgody tego państwa trzeciego.

Art. 38. Normy traktatu, które stają się wiążące dla państw trzecich w drodze zwyczaju międzynarodowego

Żadne z postanowień art. 34 ogólna reguła dotycząca państw trzecich-37 nie stoi na przeszkodzie, aby norma zamieszczona w traktacie stała się wiążąca dla państwa trzeciego jako norma zwyczajowa prawa międzynarodowego, za taką uznana.

1. Regionalne organizacje międzynarodowe rządowe o celach szczególnych poza systemem ONZ – prawdopodobnie tak brzmiało pytanie, wybór organizacji w odpowiedzi mocno subiektywny

• Rada Europy

• Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE

• NATO

• Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (ang. European Free Trade Association, EFTA)

• Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu – CEFTA

• Organizacja na Rzecz Demokracji i Rozwoju – GUAM

• NAFTA

1. Kazus o państwie ścigającym państwo łowiące ryby w 21 mm, na co może się powołać państwo ściągające

   21 mm to obszar strefy przyległej (do 24mm), gdzie państwo ma jurysdykcję w sprawach celnych, skarbowych, imigracyjnych i sanitarnych – państwo nadbrzeżne sprawuje w odniesieniu do obcych statków kontrolę w specjalnie przewidzianych dziedzinach i ograniczonym zakresie

2. Głosowanie w RB

• zgodnie z postanowieniami art. 27 Karty NZ, decyzje Rady Bezpieczeństwa w sprawach innych niż proceduralne, powinny być podejmowane większością dziewięciu głosów w stosunku do ogólnej liczby piętnastu członków Rady

• W przypadku spraw innych do ważności uchwały wymagane są zgodne głosy członków stałych. Jednak w drodze zwyczaju wykształciła się zasada, że uchwała zostaje przyjęta także w wypadku, gdy żaden z członków stałych nie wyrazi sprzeciwu

1. Wykluczenie członka ONZ

• Wykluczenie członków z Organizacji dokonywane jest Uchwałą Zgromadzenia Ogólnego większością dwóch trzecich głosów

1. Kazus o odpowiedzialności karnej syna dyplomaty

• kategorie osób korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych – poza szefem misji i personelem dyplomatycznym z przywilejów i immunitetów korzystają członkowie ich rodzin, pozostający z nimi we wspólnocie domowej

1. Rebus Sic Stantibus - nadzwyczajna zmiana okoliczności, co się dzieje/może stać gdy wystąpi

• Jest jedną z przyczyn wygaśnięcia umowy

ALE: zasadnicza zmiana okoliczności nie może stanowić przyczyny wygaśnięcia umowy, gdy:

• chodzi o umowę ustanawiającą granicę;

• zasadnicza zmiana jest wynikiem pogwałcenia przez stronę, która na nią się powołuje, bądź to obowiązku wypływającego z umowy, bądź też jakiegokolwiek innego międzynarodowego obowiązku wobec którejkolwiek z pozostałych stron umowy

1. Wykluczenie członka ONZ

• Wykluczenie członków z Organizacji dokonywane jest Uchwałą Zgromadzenia Ogólnego większością dwóch trzecich głosów

1. I Konwencja Haska-data

• 29 lipca 1899 roku (podpisanie)

1. Który z władców jako pierwszy odwoływał się do prawa morza.

• Zygmunt August

1. Karta Narodów Zjednoczonych –data

• 26 czerwca 1945r.

1. O czym postanowiono na Kongresie Wiedeńskim

• zebrany po upadku Napoleona w celu ustalenia nowego porządku w Europie; kongres międzynarodowy z udziałem monarchów dokonał dzieła stabilizacji stosunków w Europie na kilkadziesiąt lat;

• ustalenia w stosunku do Niemiec i Polski:

• utworzono Związek Niemiec – luźne zrzeszenie państw pod władzą Austrii;

• usankcjonowanie rozbiorów Polski („czwarty rozbiór Polski”)

• utworzenie Wolnego Miasta Krakowa i Królestwa Polskiego

• w dziedzinie międzynarodowej postanowiono:

• uznać trwałą neutralność Szwajcarii

• przyjąć regulamin rang dyplomatycznych

• uznać zasadę wolnej żeglugi na rzekach wspólnych (szczegółowe rozwiązania dot. Renu, Nekaru, Menu, Skaldy i Mozy),

• wydać deklarację dot. handlu Murzynami z Afryki zakazująca go

1. Skład RB

• składa się z 15 członków. Stali członkowie – Rosja, USA, Chiny, Wielka Brytania, Francja. Pozostałe 10 państw Zgromadzenie Ogólne wybiera na okres 2 lat (przy czym co rok ustępuje połowa).

• Wybierane są państwa, które mają największy wkład w utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa , duże znaczenie ma podział geograficzny i sytuacja międzynarodowa.

• wg uchwały z roku 1963 na 10 niestałych członków, 5 – powinno reprezentować państwa afroazjatyckie, 2 – państwa Ameryki Łacińskiej, 1 – państwa Europy Wschodniej, 2 – państwa Europy Zachodniej i inne

1. Które Trybunały powstały na podstawie umowy międzynarodowej.

• Nie wiadomo spośród jakich trzeba wybrać.

1. Co składa się na społeczność międzynarodową.

• państwa

• organizacje międzynarodowe rządowe

• organizacje międzynarodowe pozarządowe

• podmioty sui generis:

• Stolica Apostolska

• Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich

• Osoby fizyczne/osoby prawne

1. Do kogo składa listy uwierzytelniające poseł nadzwyczajny

• Akredytacja przy głowie państwa

1. Kto był pierwszym Sekretarzem ONZ.

• Trygve Lie (slajdy)

1. Jaką większością głosów powinien być zawarty traktat na podstawie Konwencji z 1969r.

• Większością dwóch trzecich państw obecnych i biorących udział w głosowaniu, chyba że taką samą większością postanowią one zastosować inną regułę

1. Przesłanki względnej nieważności umowy międzynarodowej.

Nieważność względna

• Przyczyny związane z naruszeniem prawa wewnętrznego:

- Przekroczenie kompetencji

- Przekroczenie pełnomocnictw

• Wady oświadczenia woli

- Istotny błąd

- Podstęp

- Przekupstwo

1. Wyłączna Strefa Ekonomiczna

• na zewnątrz morza terytorialnego, obejmuje wody, dno morza i wnętrze ziemi pod nim

• jej granice określają umowy międzynarodowe (maks. 200 mm)

• ograniczona jurysdykcja państwa nadbrzeżnego

• prawa suwerenne do badania, eksploatacji, ochrony i gospodarowania zasobami naturalnymi

• jurysdykcja odnośnie do sztucznych wysp, instalacji i urządzeń, badań naukowych i ochrony środowiska morskiego

• inne państwa – pozostałe wolności morza otwartego

1. W jaki sposób można ograniczyć zwierzchnictwo terytorialne.

• Demilitaryzacja:

- zgodnie z umową międzynarodową nakłada na państwo obowiązek zlikwidowania oraz zakaz budowy i utrzymywania w przyszłości urządzeń i obiektów wojskowych na określonej części terytorium, a także zakaz utrzymywania tam sił zbrojnych (może być częściowa lub całkowita).

• Neutralizacja:

- umowne wyłączenie możliwości działań wojennych na danym terytorium oraz nakaz powstrzymania się od wykorzystania go w charakterze bazy do prowadzenia takich działań.

• Bazy wojskowe:·

- są one daleko idącym ograniczeniem zwierzchnictwa terytorialnego, rozpowszechnione po II wojnie światowej;

- wg Berezowskiego są 3 cechy charakterystyczne dla bazy terytorialnej: władza terytorialna na terenie bazy, prawo łączności z bazą przez terytorium przylegające oraz pobyt na terenie bazy i wokół niej obcych sił zbrojnych

- na podstawie analizy dwustronnych porozumień o bazach, można stwierdzić, że ustanawiające je państwa, w zamian za określone korzyści, uzyskują na pewien okres czasu prawo do pewnych obszarów, na których wykonują szerokie prawa i władzę w celach wojskowych

• Dzierżawa:

- polega na udzieleniu czasowej zgody przez suwerena terytorialnego na wykorzystywanie części jego terytorium przez inne państwo na warunkach określonych w zawartej umowie dwustronnej. Umowa o dzierżawę jest dopuszczalna i zgodna z prawem międzynarodowym, jeżeli ma równoprawny charakter, nie prowadzi do wyłączenia zwierzchnictwa terytorialnego wydzierżawiającego państwa i nie jest utrzymywana przez dzierżawcę wbrew woli suwerena

1. Prawo morza-ograniczenia

• Zbyt ogólnie przytoczone pytanie

1. Doktryna Tobara (czego dotyczyła, do kogo była skierowana, rok itd.)

1. Wskaż siedzibę Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza

• Hamburg

1. Prawo wojenne po łacinie to...

• ius in bello

• prawo do wojny to ius ad bellum

1. Kto może zostać uznany za osobę niepożądaną przez państwo przyjmujące

• personel administracyjny i techniczny (np. lekarze, sekretarki, maszynistki, szyfranci, tłumacze) oraz służba misji dyplomatycznej (kierowcy, dozorcy, sprzątaczki)

• jakikolwiek inny członek personelu konsularnego niż urzędnik konsularny (ten ostatni może być uznany persona non grata)

• Państwo przyjmujące może w każdym czasie i bez potrzeby uzasadnienia swojej decyzji powiadomić państwo wysyłające, że którykolwiek z przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej albo członek jej personelu dyplomatycznego jest persona non grata lub że którykolwiek z innych członków personelu misji jest osobą niepożądaną. W takim wypadku państwo wysyłające powinno, stosownie do okoliczności, bądź odwołać daną osobę, bądź położyć kres jej funkcjom w misji specjalnej. Za persona non grata albo osobę niepożądaną może być uznana osoba, która nie przybyła jeszcze na terytorium państwa przyjmującego.

1. Na co mógł się powołać szef misji, przed ambasadą którego znaleziono zwłoki

• Nie znam dokładnie kazusu, ale:

1. Warunkiem przyznania praw państwu trzeciemu jest...

• Zgoda państwa trzeciego

1. Kazus związany z prawem wizyty i rewizji, dlaczego kapitan okrętu wojennego mógł przeszukać inny statek

• wyjątek od zasady jurysdykcji państwa bandery

• od zasady niepodlegania statków na morzu otwartym władzy innych państw są trzy wyjątki. Okręt wojenny innego państwa ma prawo dokonania wizyty i rewizji, gdy istnieje podejrzenie, że obcy statek trudni się piractwem, uprawia handel niewolnikami, mimo żeglowania pod obcą banderą ma w rzeczywistości tę samą przynależność, co okręt wojenny

1. Komu przysługuje prawo wizyty i rewizji

• Patrz wyżej

1. Sytuacje związane z prawem pościgu

• Na otwartym morzu istnieje prawo pościgu, czyli prawo państwa nadbrzeżnego do ścigania obcego statku, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że statek lub jego załoga dopuścili się naruszenia praw lub przepisów państwa nadbrzeżnego. Pościg może być podjęty tylko przez okręty wojenne lub samoloty wojskowe. Pościg kończy się w momencie zatrzymania ściganego statku lub, gdy wpłynie on na morze terytorialne trzeciego państwa.

1. Deklaracja w sprawie azylu terytorialnego została przyjęta przez ZO ONZ w roku

• Deklaracja ONZ o azylu (1967):

• Udzielenie azylu pokojowym i humanitarnym aktem

• Azyl nie przysługuje „hostis humani generis” (wróg ludzkości)

• ≠ azyl dyplomatyczny

1. Zaznacz cechy arbitrażu międzynarodowego

• Orzeczenie sądowe – wiążące i ostateczne;

• Wpływ stron na wybór składu sądzącego oraz możliwość ustalenia podstaw prawnych orzekania i zasad proceduralnych

1. Neutralność jakiegoś państwa oznacza, że...

1. Sytuacja w której obcy kuter łowił ryby w strefie do 8 mil od linii podstawowej państwa nadbrzeżnego, co w związku z tym

• Miało to miejsce na morzu terytorialnym (do 12 mm), gdzie pełną jurysdykcję sprawuje państwo nadbrzeżne

• Rybołówstwo w obrębie morza terytorialnego narusza warunki nieszkodliwego przepływu w konwencji z roku 1982

1. Kto może być strona w sporze przed MTS

• art. 34 statutu głosi, że tylko państwa maja prawo stawać jako strony przed trybunałem

• zgodnie z art. 62 statutu, państwo mające interes natury prawnej, który mógłby być naruszony wyrokiem trybunału w danej sprawie, może domagać się uczestnictwa w procesie w charakterze interwenienta

Życzę wszystkim i sobie, żeby pytania powtórzyły się kropka w kropkę ;) M.W.