MIKROEKONOMIA – WYKŁADY.

Wykład z dnia 19.03.2011 r.

RYNEK PRACY

Praca – wydatkowanie siły roboczej czyli swego rodzaju wymiany materii między człowiekiem a

zasobami naturalnymi przy równoczesnym wykorzystaniu procesów zachodzących między

ludźmi.

Praca – jest czynnikiem wytwórczym szczególnego rodzaju którą pracodawca kupuje od pracownika za

określoną cenę. Ceną pracy jest płaca.

Podaż pracy kształtuje gospodarstwa domowe, popyt na pracę kształtują przedsiębiorstwa.

Popyt punktowy określa konkretne przedsiębiorstwo.

Popyt obszarowy – na określonym terenie.

Rynkiem pracy - nazywamy zespół transakcji kupna sprzedaży czynnika wytwórczego pracy ludzkiej

czyli zdolności jednostki do wykonywania określonych zadań, w procesie produkcji

dóbr i usług (praca ludzka).

Na rynku pracy w roli sprzedawców występują pracownicy oferujący swą pracę, a pracodawcy są nabywcami pracy.

Popyt na pracę – zapotrzebowanie zgłoszone przez pracodawców w danym czasie na określoną

liczbę ludzi o pożądanych kwalifikacjach i umiejętnościach do pracy przy danej

płacy.

Popyt wyznacza rzeczywiste możliwości zatrudnienia zasobów siły roboczej w poszczególnych przedsiębiorstwach lub na danym terenie.

Popyt na pracę jest popytem pochodnym gdyż wynika z popytu na dobra i usługi do wytwarzania których użyta jest praca.

Od czego zależy popyt na pracę:

1. w krótkim okresie czasu jest wyznaczony przez:

• Wysokość stawki płac

• Wartość krańcowego produktu płacy

Stawka płacy jest wynagrodzeniem uzyskiwanym na określonym stanowisku lub wykonaną jednostką produktu (akordowa).

Wzrost stawki płac powoduje spadek popytu na pracę, spadek stawki prac powoduje wzrost popytu na pracę.

• Wartość krańcowego produktu pracy, dodatkowy utarg (przychód) uzyskany w wyniku sprzedaży produktu wytworzonego przez dodatkowego pracownika.

Gdy wartość krańcowego produktu pracy jest wyższa od płacy pracownika to popyt wzrasta.

Gdy wartość krańcowego produktu pracy jest niższa od płacy pracownika to popyt maleje.

1. W długim okresie czasu

Popyt na pracę uzależniony jest od tego czy zasoby kapitałowe występują w roli substytutu pracy (maszyna lub pracownik) czy w roli zasobu komplementarnego (pracownik i maszyna).

Gdy ceny zasobów kapitałowego spadają, przedsiębiorcy będą skłonni do zastępowania części nakładów na pracę dodatkowymi nakładami na tańszy kapitał (Efekt substytucyjny) .

Spowoduje to że gdy cechy zasobów kapitałowych rosną wówczas następuje wzrost popytu na pracę.

Ceny zasobów kapitałowych maleją wówczas następuje spadek popytu na pracę.

Zasoby kapitałowe występują w roli zasobu komplementarnego w stosunku do pracy wówczas gdy przedsiębiorca chcąc zmniejszyć rozmiary produkcji musi powiększyć kapitał i liczbę zatrudnieniowych do jego usługi.

Wówczas spadek cen kapitału oznacza wzrost popytu na pracę.

Wzrost cen zasobów kapitałowych powoduje spadek popytu na pracę.

Popyt na pracę rośnie gdy:

• Rośnie popyt na dobra i usługi wytworzonych przez pracę

• Obniżają się stawki płac

• Rośnie wartość krańcowego produktu płacy

• Ceny kapitałów rosną a efekt substytucyjny powoduje wzrost popytu

• Ceny kapitału spadają a efekt podażowy działa szybciej od efektu substytucyjnego

• Spadają ceny kapitału występującego w roli zasobu komplementarnego w stosunku do pracy

Popyt na pracę maleje gdy:

• Maleje popyt na dobra i usługi wytworzonych przez pracę

• Rosną stawki płac

• Maleje wartość krańcowego produktu płacy

• Ceny kapitałów maleją a efekt substytucyjny powoduje spadek popytu

• Ceny kapitału rosną a efekt podażowy działa wolniej od efektu substytucyjnego

• Rosną ceny kapitału występującego w roli zasobu komplementarnego w stosunku do pracy

Podaż pracy

Liczba godzin pracy jaką ludzie zdolni do pracy są zdolni wykonywać przy oferowanej stawce płacy na danym rynku pracy.

Zależy od:

1. Stopnia zawodowej aktywności ludności określany jest przez udział zatrudnionych i poszukujących pracy w ogólnej liczbie ludności w wieku produkcyjnym.

Gdy więcej chętnych do pracy podaż wzrasta.

Zależy od:

1. Poziomu płacy realnej .

Gdy poziom płacy realnej wzrasta , wtedy podaż rośnie.

1. Korzyści niepieniężne związane z zatrudnieniem.

Gdy korzyści niepieniężne wzrastają wtedy podaż pracy rośnie.

1. Koszty stałe związane z podjęciem zatrudnienia.

Gdy koszty stałe rosną wtedy podaż pracy maleje.

1. Wysokość dochodów ze źródeł niezwiązanych z pracą.

Gdy wysokości dochodów rosną wtedy podaż pracy maleje.

1. Nie podejmowanie pracy z powodów innych niż niechęć jej podjęcia.

Kiedy nie podejmowanie pracy z powodów innych wzrasta wtedy podaż maleje.

1. Decyzji zawodowo aktywności części ludności co do rozmiarów czasu jakich gotowi są przepracować w określonym dniu, miesiącu, roku.

Podaż pracy rośnie gdy:

1. Stopień zawodowej aktywności ludności co jest uwarunkowane:

• Wzrostem płacy realnej

• Wzrostem niepieniężnych korzyści wynikających z zatrudnienia

• Obniżeniem się relacji stałych kosztów podjęcia pracy do wysokości kosztów realnych

• Obniżeniem wysokości dochodów ze źródeł nie związanych z pracą

• Obniżeniem rozmiarów grup ludzi nie podejmujących pracy z powodów innych niż niechęć podjęcia

1. Decyzji zawodowo aktywności ludności

Wydłużeniu ulega czas pracy ludności aktywnej zawodowo co jest uwarunkowane kosztami alternatywnymi czasu pracownika.

Podaż pracy maleje gdy:

• Obniżeniem płacy realnej

• Obniżeniem niepieniężnych korzyści wynikających z zatrudnienia

• Wzrostem relacji stałych kosztów podjęcia pracy do wysokości kosztów realnych

• Wzrostem wysokości dochodów ze źródeł nie związanych z pracą

• Wzrostem rozmiarów grup ludzi nie podejmujących pracy z powodów innych niż niechęć podjęcia

Podział pracy.

Technika podziału produkcji na wielką ilość wyspecjalizowania zadań nazywa się podziałem pracy.

Podział pracy jest ważną cechą nowoczesnych metod gospodarczych. Możliwość wykorzystania specjalizacji przy produkcji dóbr materialnych i usług uzależniona jest od popytu na te dobra na rynku.

Korzyści z podziału pracy:

1. Podział pracy ułatwia znalezienie takiej pracy, która najbardziej odpowiada zdolnościom i zainteresowaniom.

2. Podział pracy pozwala osiągnąć zdolność wykonywanej pracy z wysoką efektywnością.

3. Produkty przemieszczają się między pracownikami a nie odwrotnie.

4. Wzrasta efektywność wykorzystanych zasobów kapitałowych.

5. Istnieje możliwość zmechanizowania procesów produkcyjnych.

6. Następuje wzrost innowacyjności.

7. Rozmiar podziału pracy prowadzi do wzrostu wydajności pracy.

Ujemne skutki podziału pracy:

1. Ciągłe powtarzanie kilku prostych czynności powoduje znudzenie i frustrację.

2. Specjalizacja może prowadzić do zaniku innych umiejętności.

3. Specjalizacja oznacza pracę na dużej prędkości co nie jest pożądane w przypadku produktów niestandardowych.

4. Konieczność przekwalifikowania pracowników przy zmianie profilu produkcji

5. Wzajemne uzależnienie się pracowników.

Zakres podziału pracy:

1. Specjalizacja gałęzi gospodarki.

2. Specjalizacja przedsiębiorstw.

3. Specjalizacja pracowników.

4. Specjalizacja regionów.

5. Specjalizacja kraju.

6. Specjalizacja międzynarodowa.