Pytanie 49 Teoria wychowania jako nauka
Teoria wychowania jest jedną, obok dydaktyki, pedagogiki ogólnej czy historii wychowania z podstawowych dyscyplin pedagogicznych. Nie jest, więc jednolitym i wewnętrznie spójnym systemem twierdzeń, dotyczących wychowania lub jakąś osobną teorią, zawiera wiele różnorodnych teorii- zarówno o charakterze ogólnym jak i cząstkowym.
Nazwa teorii wychowania jako odrębnej dyscypliny pedagogicznej pojawiła się w Polsce w okresie powojennym. Podejmowanymi przez nią sprawami wcześniej zajmowała się pedagogika ogólna.
Głównym przedmiotem zainteresowań teorii wychowania jest wychowanie w wąskim rozumieniu, czyli kształtowanie cech osobowości dzieci i młodzieży łącznie ze stwarzaniem im warunków ułatwiających im samo aktualizację drzemiących w nich możliwości. Naukę tą interesuje, szczególnie rozwój moralny, społeczny, kulturalny i fizyczny dzieci i młodzieży. Ponadto teoria wychowania:
formułuje cele realizowane w procesie wychowawczym i ukazywaniem związanych z nimi wartości- normy, ideały głoszone w filozofii, religii, etyce
projektuje działalność wychowawczą- sposoby umożliwiające realizowanie określonych celów wychowania oraz umożliwianie wychowankom samo aktualizację własnych szans rozwojowych
zajmuje się różnymi czynnikami- szczególnie psychospołecznymi- warunkującymi powodzenie lub niepowodzenie zaprojektowanej działalności wychowawczej, do których zalicza się m.in. podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży.
Przeprowadzenie badań jest sprawdzianem naukowego charakteru teorii wychowania. Badania weryfikacyjne których celem jest ustalenie zależności między zmiennymi zależnymi i niezależnymi czyli określonymi czynnikami oddziaływań a ich następstwami w sferze zachowań, postaw i innych cech osobowości dzieci i młodzieży a metodami użytecznymi dla tego typu badań są szczególnie obserwacja, eksperyment pedagogiczny. Badania diagnostyczne dotyczą wyłącznie opisu określonych cech lub dynamiki funkcjonowania badanych faktów i zjawisk bez specjalnego wnikania w istniejące między nimi relacje (analiza dokumentów, ankiety, wywiady, skale ocen). Opracowała