TANIEC NA WÓZKACH

Taniec na wózkach jest niewątpliwie jedną z najefektywniejszych i najatrakcyjniejszych dyscyplin sportu osób niepełnosprawnych, którą każdorazowo ogląda liczna publiczność. Skąd taka popularność tej dyscypliny, która jeszcze do niedana uprawiana była w niewielu krajach i to bardziej amatorsko?

Ogólna charakterystyka i przepisy

Jest to bardzo specyficzna dyscyplina sportu, która oprócz emocji związanych ściśle z rywalizacją sportową dostarcza widzom, ale i samym zawodnikom wiele przeżyć i wrażeń natury estetycznej i wizualnej. Turnieje tańca to prawdziwe widowiska sportowo-artystyczne.

Taniec na wózkach możemy podzielić na dwie konkurencje:

• COMBI- gdzie jeden z tancerzy porusza się na wózku, drugi zaś to osoba sprawna, która tańczy w sposób „tradycyjny”, poruszając się na nogach.

• DUO- gdzie dwoje tancerzy porusza się na wózku.

Początkowo rywalizowano tylko i wyłącznie w kategorii COMBI, gdzie jeden z tancerzy poruszał się na wózku, jednakże z upływem czasu coraz odważniej zaczęły się pojawiać pary, gdzie obie tańczące osoby poruszały się na wózku.

Tancerze rywalizują miedzy sobą w dwóch stylach: latynoamerykańskim i standardowym. W każdym z tych tanecznych stylów mają oni do zaprezentowania pięć tańców, i tak wśród tańców latynoamerykańskich mamy okazję podziwiać Sambę, Cha-Chę , Rumbę, Passo doble i Jive`a. Tancerze rywalizujący w tańcach standardowych prezentują się kolejno w: Walcu Angielskim, Tangu, Walcu Wiedeńskim, Foxtrocie i Quickstepie.

Każdy z tych tańców ma oczywiście swoje osobne przepisy i zasady, m.in. właściwe tempo, czyli odpowiednią ilość taktów na minutę.

Sędziowie, oceniając pary, biorą pod uwagę takie same kryteria, jak przy ocenie par sprawnych, czyli: charakter tańca, rytm, technikę, figury taneczne, czyli to wszystko, co składa się na wartość techniczną tańca, jak również : choreografię, prezentację czy też charyzmę pary, co składa się na wartość artystyczną i wizerunek tancerzy.

HISTORIA

Taniec na wózkach jest stosunkowo młodą dyscypliną sportu osób niepełnosprawnych. Pierwsze oficjalne zawody międzynarodowe w tańcu na wózkach odbyły się w 1977 roku w Szwecji. Prekursorami tej dyscypliny są Szwecja, Holandia, Niemcy, Norwegia oraz kraje azjatyckie-Japonia.

W Polsce początki tańca na wózkach datują się na rok 1996, kiedy to powstał pierwszy klub tańca integracyjnego- Stowarzyszenie Rehabilitacji Tańca Integracyjnego Osób Niepełnosprawnych „Swing-Duet” z Warszawy. Do „Swing-Duetu” szybko dołączył drugi klub z Warszawy- Polskie Stowarzyszenie Tancerzy Niepełnosprawnych „Nasz Styl”. Te dwa stowarzyszenia dosyć szybko weszły w szeregi Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych. W roku 1998 taniec na wózkach uznany został przez Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski (IPC) za dyscyplinę paraolimpijską i od tego czasu wszystkie największe światowe imprezy odbywają się już pod auspicjami IPC. Niestety do dnia dzisiejszego taniec na wózkach nie znalazł się jeszcze w programie Igrzysk Paraolimpijskich.

KLASYFIKACJA

Jeżeli chodzi o podział tancerzy niepełnosprawnych, poruszających się na wózkach, to możemy rozróżnić dwie grupy, ze względu na sprawność i możliwości motoryczno-fizyczne danego tancerza. Każdy z tancerzy poruszających się na wózku oceniany jest przez klasyfikatorów funkcjonalno-medycznych. Biorą oni pod uwagę pięć elementów, a mianowicie:

• Kontrola koła w czasie jazdy nawóz ku, poprzez napędzeni i zatrzymanie koła ręką.

• Funkcja pchania, w kontakcie z ręką partnera

• Funkcja ciągnięcia, w kontakcie z ręką partnera

• Zakres ruchów całym ramieniem

• Obroty tułowia

Za każdy z tych elementów tancerz może otrzymać od 0 do 2 pkt. , przy czym 2 pkt. otrzymuje osoba, u której element funkcjonuje w sposób sprawny.

W ten sposób oceniane są obie strony ciała, tzn. prawa i lewa, czyli zawodnik może otrzymać podczas klasyfikacji od 0 do 20 pkt. Tancerze, którzy mieszczą się w granicach 0-14 pkt., czyli Ci bardziej poszkodowani zaliczani są do klasy I (LWD I), natomiast osoby, które otrzymały od 15 do 20 pkt. Startują w klasie II (LWD 2).

Należy w tym miejscu nadmienić, ze obecnie zdecydowanie więcej tancerzy rywalizuje w klasie II, gdyż osobom bardziej poszkodowanym o wiele ciężej jest poruszać się na wózku i być może z tego powodu również ciężej znaleźć sprawnego partnera dla nich. Również oni sami często zmuszeni SA zrezygnować z uprawnień tańca, z powodu postępującej choroby.

ZAWODY MIĘDZYNARODOWE I UDZIAŁ POLSKIEJ REPREZENTACJI

Pierwszym międzynarodowym startem naszych tancerzy były I Oficjalne Mistrzostwa Europy, które odbyły się w roku 1999 w Atenach, gdzie zdobyliśmy 4 medale, w tym Az dwukrotnie tytuł Mistrzów Europy (Marta Sikorska i Grzegorz Górniak).

Na I Oficjalnych Mistrzostwach Świata grupa naszych tancerzy bardzo mocno zaakcentowała swój udział. Zdobyliśmy 1-szy w historii tytuł Mistrzów Świata, a dokonali tego: Piotrek Iwanicki z Moniką Zawadzką. Od tego czasu we wszystkich największych imprezach na świecie, czyli: Mistrzostwach Świata, Europy, czy też Pucharach Świata nasi tancerze zdecydowanie dominują.

W październiku 2007 roku na Mistrzostwach Europy w Łomiankach nasza reprezentacja zdobyła rekordową liczbę 11 medali, kolejny raz potwierdzając swoją dominację na świecie. Podczas tych zawodów Mistrzami Europy zostali: Paweł Karpiński z Joanną Redą (dwukrotnie), Piotr Iwanicki z Dorotą Janowską i Marcin Błażejewski z Iwoną Wydrą.

Do tej pory zdobyliśmy następujące laury:

• Mistrzostwa Świata (Oslo 2000, Warszawa 2002, Tokio 2004, Arnhem 2006)

- 8 złotych medali

- 7 srebrnych medali

- 5 brązowych medali

• Mistrzostwa Europy (Ateny 1999, Arnhem 2001, Mińsk 2003, Łomianki 2007)

- 9 złotych medali

- 9 srebrnych medali

- 10 brązowych medali