1. Zasady polskiej grzeczności językowej.

Normy polskiego modelu grzeczności (wg Małgorzaty Marcjanik):

● zasada bycia podwładnym – staramy się stawiać niżej od rozmówcy

● zasada solidarności z partnerem – przejawianie zainteresowania sprawami partnera komunikacji i wykazanie wiedzy na ten temat + wspólne narzekanie jako solidaryzacja

1. Kwestia uniwersalności zasad grzeczności językowej.

Trudno mówić o uniwersalnym wymiarze grzeczności, każda kultura i język ma własne normy:

• polski nakaz kulturowy „wpychania jedzenia”, nie do pomyślenia w grzeczności anglosaskiej

• angielskie: „Would you like to sit down?”, polskie: „Proszę usiąść.”; grzeczność językowa wyrazem tego, co dana kultura uznała za najwyższą wartość (Anglosasi – wolność wyboru, Polacy – serdeczność, gościnność)

20. Grzeczność językowa, etykieta językowa – definicje.

Grzeczność (wg. Browna) – celowe, strategiczne zachowanie jednostki podjęte w celu sprostania wymogom swojej i cudzej twarzy wobec ewentualnego zagrożenia obejmujące pozytywne i negatywne style zachowań

Etykieta językowa – zbiór przyjętych w danej społeczności wzorów językowych zachowań grzecznościowych. Chodzi zatem przede wszystkim o formuły grzecznościowe, wyrażenia językowe pełniące funkcję grzecznościową, np. dziękuję bardzo, ogromnie mi przykro, czy mógłbym prosić..., bardzo mi miło. I tak na przykład witając jakąś osobę, wybieramy jedną z kilkunastu możliwych formuł powitalnych, np. dzień dobry, witam pana, cześć, siemasz. O tym, jaką formułę wybierzemy, decyduje konkretna sytuacja, a przede wszystkim, kim jest odbiorca (ważny jest jego wiek, status społeczny oraz jaka jest między nami relacja, stopień zażyłości).

1. 25. Kategorie strategii grzeczności.

Kategorie strategii grzecznościowych:

• strategie komunikowania wprost

● wtedy, gdy komunikuje osoba stojąca wyżej w hierarchii (np. nauczyciel zwracający się do ucznia)

• strategie grzeczności pozytywnej (ochrona pozytywnej twarzy odbiorcy)

● stwarzanie „my” zamiast „ja” i „ty”

● stosowanie zdrobnień, żartów

• strategie grzeczności negatywnej (ochrona negatywnej twarzy odbiorcy)

● formułowanie próśb/nakazów jako pytań

• strategie komunikacji pośredniej

● kiedy osoba mówiąca jest niżej w hierarchii, naraża się na odmowę – np. „trochę tu duszno” – sugestia otwarcia okna

• strategie wycofywania się – rezygnacja z wymiany komunikacyjnej