Wyładowania Piorunowe-wiążą się z istnieniem burz piorunowych. Ze względu na sposób powstawiania rozróznia się burze: -termiczne, silne nagrzenie się i unoszenie się ku górze dolnych mas wilgotnego powietrza –frontowe-wzniesienie się ku górze dolnych mas powietrze ciepłego które zderzają się z pochyłościami terenu lub z klinami powietrza zimnego. W chmurze burzowej powstaja tzw komory czynne z przewagą ładunku dodatniego u góry i odzielonyvh centrów ładunku ujemnego na dole. Wzrost ładunku to wzrost natężenia pola elektrycznego. W miejscu przekroczenia krytycznej wartosci ładunku, powstaje wykurowanie miedzy chmurowej rozwijające się w kierunku sąsiedniej chmury, lub wyładowanie doziemne, rozwijające się w kierunku ziemi. Wyładowanie główne-jest charakteryzowane przebiegiem prądu mającego kształt impulsu, po którym może wystąpić prąd długotrwały. Parametry: wartość szczytowa I, maksymalna stromość narastania s, czas trwania czoła T1, czas do półszczytu na grzbiecie fali prądowej T2, przenoszony ładunek Q=idt, impuls kwadratu proadu lub energia własciwa W. Wartosci tych parametrów mają charakter losowy. Przepięcia atmosferyczne-uderzenie pioruna w pobliżu linii lub uderzenie w jeden z jej elementów; w pierwszym przypadku powstają przepięcia indykowane, w drugim oprócz przepięć indykowanych, znacznie od nich większe przepięcia bezpośrednie. Można wyróżnić 4 przypadki przepięć bezpośrednich:1. Uderzenie pieruna w przewód roboczy 2.Uderzenie pioruna w przewód odgromowy w pewnej odległości od słupa. 3. Uderzenie pioruna w wierzchołek słupa linii bez przewodu odgromowego. 4. Uderzenie pioruna w wierzchołek słupa linii z przewodem odgromowym. Przepięcia wewnętrzne 1. Przepięcia dorywcze-przebieg sinusoidalny o częstotliwości sieciowej z ewentualnymi odkształceniami. 2. Przepięcia łączeniowe-przebieg szybkozmienny, tłumiony, zastępowany do celów probierczych udarem o czasie trwania czoła T1 i czasie półszczytu na grzebiecie T2. Ochrona przepięciowa i odgromowa-sposób ochrony odgromowej obiektów budowlanych jest uzależniony od rozmiaru Skurków, jakie mogą wywołać wyładowania atmosferyczne. W zależności od rodzaju obiektu piorun może powodować niewielkie uszkodzenia lokalne, duże miejscowe uszkoczenia z możliwością porażenia ludzi i zwierząt, zniszczenie obiektu z ewentualnym zagrożeniem otoczenia. Urządzenia ochrony zewnętrznej składają się ze zwodów, przewodów odprowadzających, przewodów uziemiających i uziomów, przy czym elementy te mogą być sztyczne, lub naturalne. Zwody- to część górna urządzenia piorunochronnego, przeznaczona do przechwytywania trafien piorunowych. Zwody pionowe i poziome wysokie, tworzą ochrone strefową. O skuteczności tej ochrony decydują kąty osłonowe zewnętrzne i wewnętrzne. Zwód poziomy przebiegający nad przewodami lini elektromagnetycznej nosi nazwe przewodu odgromowego. Odprowadzenia prądowe – przewody łączące zwody z uziomami, liczba takich połaczeń zależy od rodzaju zwodów, wymaganej skuteczności ochrony i rozmiarów obiektu. Uziomy-to przewody lub przedmioty przewodzące umieszczone w gruncie w cielu połaczenia z nim urzadzeń podlegających uziemieniu. Środki ochrony przepięciowej- to zarówno ochronniki, ograniczające oddziaływanie napięć i prądów przenoszonych przewodowo jak i urządzenia osłonowe, przeciwdziałające zakłóceniom elektromagnetycznym. Do pierwszych należą iskierniki, odgromniki wydmuchowe, odgromniki zaworowe oraz kondensatory dławiki, rezystory, warystory, bezpieczniki i różne ich układy, do drugich, przewody osłonowe i ekrany urządzeń. Iskierniki- najprostszy ochronnik, składa się z dwóch elektrod i regulowanej przerwy iskrowej. Podstawowym ich zadaniem jest ograniczenie fali przepięciowe i lokalizacja przeskoku z odsunięciem łuku od powierzchni izolatora. Odgromniki wydmuchowe – są ochronnikami iskiernikowymi, dwuprzerwowymi, zdolnymi do samoczynnego gaszenia łuku podtrzymywanego przez prąd następczy po zaniku przepięć. Odgromniki zaworowe – są ochronnikami powodującymi samoczynne przerwanie prądu następczego, przy napięciu roboczym urządzeń, wskutek wzrostu rezystancji warystorów. Odgromniki zaworowe dzielą się na iskiernikowe (węglik krzemu) i beziskiernikowe (tlenki metali) Warystory odgromników zaworowych zapewniaja bardzo mała rezystancje przy przepływie prądu udarowego i bardzo duza rezystancje przy przepływie prądu następczego. Warystory z tlenków metali mają zdecydowanie bardziej płaską charaktarystyke niż warystory krzemo węglikowe. Iskierniki odgromników zaworowych pozwalają na utrzymanie stanu bezprądowego przy napięciu roboczym układu, uzyskanie stabilnego zapłonu odgromnika przy przepięciach i zgaszenie łuku przy prądzie następczym. Prąd wyładowczy odgromnika jest definiowany przy znormalizowanym kształcie prądu udarowego. Znamionowe prądy wyładowcze które mogą wielokrotnie przepływać przez odgromnik bez powodowania jego uszkodzen, tworza szereg wartosci 0.9; 1.6; 2.5; 5; 10; 20 kA. Istotne zagrożenie odgromników stanowią przepięcia łączeniowe o dużej energii, powstające np. przy łaczeniu nieobciążonych linii długich. odgromniki beziskiernikowe –nie maja charakterystyki zapłonowej oraz stanu bezprądowego gdyż przy napięciu roboczym mogą w nich płynać prądy rzędu kilku miliamperów. Zjawienie się przepięć powoduje płynne, choć gwałtowne, przejscie do dużych prądów. Układy ochrony linii i stacji- w sieciach niskiego napięcia (do 500V) podstawowym i często jedynym środkiem ochrony jest dobrze uziemiony odgromnik zaworowy o najwyższym napięciu roboczym Urm=660V. Na podejściu do stacji transformatorowej odgromniki powinny być usytuowane bliżej transformatora lub bliżej pierwszego słupa linii w zalezności do tego, w którym miejscu znajduję się uziom roboczy. W lini i na przyłączu do obiektu zasilanego z układu sieci bez przewodu ochronnego, odgromniki powinny być instalowane na każdym przewodzie fazowym, a na przyłączu do obiektu zasilanego z układu z przewodem ochronnym PE- również na przewodzie neutralnym. Rezystancja uziemienia odgromników nie powinna przekraczać wartosci 10 OM W sieciach średnich napięć (niższych niż 110kV) w których prąd zwarcia doziemnego ma większą wartość niż dopuszczalna dla sieci z izolowanym punktem neutralnym lecz nie wikeszą niż 200A, jednym z podstawowych środków ochrony przepięciowej jest komensacja ziemnozwarciowa lub uziemienie punktu nautralnego przez rezystancje lub reaktancje. W stacjach o górnym napięciu 110kV i wyższym wymagana jest ochrona od bezpośrednich wyładowań piorunowych. Srodkami ochrony są zwody wysokie poziome i pionowe. Mogą one być mocowane do konstrukcji wsporczych urządzeń stacji. We wszystkich przypadkach, w których stacja nie jest podłączona bezpośrednio z linią napowietrzną ochrona stacji od przepięć nadchodzących z linii jest niepotrzebna. Urządzenia stacji na napięcia znamionowe UN>=220kV wymagają ochrony od przepięć łączeniowych ! Uziemienia w urządzeniach wysokiego napięcia. Uziemienie jest celowo wykonywanym połączeniem elektrycznym urzadzenia lub jego części z ziemią. Uziemienie robocze- dotyczy określonego punku obwodu elektrycznego, stosowane w celu zapewnienia prawidłowej i bezpiecznej pracy urządzeń oraz skutecznego działania dodatkowych środków ochrony uziemienie ochronne- dotyczące części nie będących w normalnym stanie pod napięciem, stosowane w celu niedopuszczenia do wzrostu na nich napięcia do wartości zagrażającej porażeniem ludzi i zwierząt uziemienie odgromowe- dotyczy ochronników i urządzeń piorunochronnych, stosowane w celu bezpiecznego doprowadzenia prądu piorunowego do ziemi uziemienie pomocnicze- dotyczy innych przypadków, stosowane w celu przeprowadzenia pomiaru lub wyrównania potencjału urządzeń i ziemi. Uziemienie składa się z przewodów uziemiających, zacisków rozłącznych lub nierozłącznych i uziomów. Uziomy wchodza w bezpośredni kontakt z gruntem i stanowią zasadniczą część uziemienia. Wyróżnia się: uziomy naturalne umieszczone w gruncie w innym celu niż uziemienie, do których należą: rurociągi, zbrojone fundamenty itp. Uziomy sztyczne umieszczone w gruncie wyłącznie w celu uziemienia, do których należą: pojedyncze pręty, rury, płyty, taśmy oraz złożone z nich układy.