Dokumentacja nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej

Współczesny nauczyciel musi pełnić w szkole kilka ról, które są ze sobą nierozerwalne, należą do nich: rola nauczyciela przedmiotu, członka rady pedagogicznej, wychowawcy i opiekuna oraz pracownika.

Praca nauczyciela w klasach I-III jest wszechstronną działalnością dydaktyczno-wychowawczą ukierunkowaną na osiągnięcie celów społecznych i osobowościowych, formułowanych dla tego szczebla kształcenia na tle zadań szkoły podstawowej.

Nie należy zapominać, że szkoła jest instytucją o określonym stopniu zbiurokratyzowaną i wymaga od nauczycieli różnych czynności, formalnoprawnych: wystawiania ocen, egzaminowania, protokołowania oraz prowadzenia wymaganej dokumentacji.

Podstawowymi dokumentami szkolnymi, z którymi musi zaznajomić się nauczyciel są: podstawa programowa dla określonego przedmiotu i etapu edukacyjnego, rozkład materiału lub plan wynikowy, wewnątrzszkolny i przedmiotowy system oceniania, scenariusz lekcji (konspekt) i najbardziej oczywisty dokument – dziennik szkolny.

PODSTAWA PROGRAMOWA

• Jest to akt prawny ogłoszony przez ministra do spraw oświaty i wychowania. Zawiera obowiązkowy zestaw treści nauczania na danym etapie edukacyjnym, a także wymienia cele edukacyjne, zadania szkoły oraz jakie umiejętności powinien opanować uczeń. Wytyczne z podstawy programowej są podstawą do opracowania programów nauczania dla przedmiotów, bloków przedmiotowych, programów wychowawczych.

PROGRAM NAUCZANIA

• Jest to opis sposobu realizacji zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Obejmuje co najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy kształcenia zintegrowanego, przedmiotu, ścieżki edukacyjnej, bloku przedmiotowego lub ich części.

• Nauczyciel sam dokonuje wyboru programu dla swojego przedmiotu, a wybierając program należy wziąć pod uwagę konkretną grupę uczniów, z którymi się będzie pracowało. Kreatywny nauczyciel niekoniecznie trzyma się ściśle ram wytyczonych w wybranym programie. Oczywiście powinien go realizować zgodnie z założeniami, jednak warto by wprowadzał modyfikacje i innowacje programowe.

PLAN WYNIKOWY

• W planie wynikowym powinny się znaleźć zapisy określające: treści kształcenia, cele nauczania, wymagania edukacyjne na poszczególne poziomy oraz sposoby sprawdzania osiągnięć uczniów.

• Wg Bolesława Niemierki „planowanie wynikowe w dydaktyce opiera się na jasno i realistycznie określonych wymaganiach programowych. Nie może to być jeden zbiór wymagać, gdyż uzdolnienia uczniów są nazbyt zróżnicowane. Niezbędna jest pewna hierarchia wymagań.” (B. Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką, WSiP Warszawa 1997)

WEWNĄTRZSZKOLNY I PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

• Wewnątrzszkolny system oceniania jest dokumentem nadrzędnym wobec przedmiotowego systemu oceniania. Jest opracowany przez nauczycieli danej szkoły i zatwierdzony przed Radę Pedagogiczną. Stanowi dokument, na podstawie którego nauczyciele opracowują swoje przedmiotowe systemy oceniania.

• Konstruując przedmiotowy system oceniania, nauczyciel bierze pod uwagę: cele oceniania, wybrany program, kryteria i zasady oceniania, metody i narzędzia sprawdzania osiągnięć i postępów, sposób dokumentowania oraz powiadamiania rodziców.

SCENARIUSZ LEKCJI

• Jest to szczegółowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie elementy jak: cele ogólne i operacyjne, stosowane środki dydaktyczne, metody i formy pracy oraz czas trwania lekcji.

DZIENNIK LEKCYJNY

• Możemy w nim znaleźć podstawowe informacje o uczniach, tematy lekcji, frekwencję i przede wszystkim oceny szkolne.