Czynność bioelektryczna serca EKG

Rozrusznik dla potencjałów czynnościowych mięśnia sercowego, które wyprzedzają skurcz to tkanka układu przewodzącego.

Węzeł zatokowo – przedsionkowy jest ośrodkiem pierwszorzędowym, narzuca swój rytm całemu sercu.

Proces depolaryzacji:

Depolaryzacja → węzeł przedsionkowo komorowy (Hisa) za pośrednictwem trzech pęczków międzywęzłowych: przedniego, środkowego, tylnego → mięsień przedsionków (przedsionek prawy i lewy) → mięsień komór za pośrednictwem pęczka przedsionkowo – komorowego

Węzeł przedsionkowo – komorowy – w obrębie komór dzieli się na dwie odnogi prawą i lewą. Odnoga lewa w obrębie lewej komory dzieli się na dwie wiązki: przednią i tylną.

EKG:

Do rejestracji wyników stosuje się trzy rodzaje odprowadzeń:

1. Kończynowe

2. Jednobiegunowe

3. Kończynowe jednobiegunowe

Za pomocą ODPROWADZEŃ KOŃCZYNOWYCH rejestruje się różnice potencjałów między elektrodami umieszczonymi na kończynach. Zapis z każdej z elektrod jest inny, bo stanowi wypadkową potencjałów elektrycznych serca.

Trzy odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe, klasyczne Einthovena – rejestruje się

różnice potencjałów pomiędzy:

• Prawym i lewym przedramieniem – I odprowadzenie kończynowe

• Prawym przedramieniem i lewą golenią – II odprowadzenie kończynowe

• Lewym przedramieniem i lewą golenią – III odprowadzenie kończynowe

Każda z elektrod ustawiona jest pod innym kątem względem wektora siły elektromotorycznej serca. Proces depolaryzacji powoduje stałą zmianę chwilowego wektora siły elektromotorycznej serca. Największy wektor skierowany jest przestrzennie wewnątrz klatki piersiowej od okolicy prawej pachy do lewego łuku żebrowego.

Załamki EKG są dodatnie, jeśli skierowane są ponad linię izoelektryczną, ujemne, jeśli są skierowane w dół linii izoelektrycznej.

ODPROWADZENIA JEDNOBIEGUNOWE

• Odpowiadają za rejestrację różnicy potencjałów między elektrodą aktywną i elektrodą nieaktywną,

• Dogodniejsze do oceny EKG,

• Uzyskuje się je po przystawieniu elektrody aktywnej do klatki piersiowej i rejestracji różnic potencjałów pomiędzy tą elektrodą a nieaktywną.

Odprowadzenia przedsercowe

• Różnią się od EKG pobranego za pomocą odprowadzeń kończynowych,

• Inaczej ustawione przestrzennie w stosunku do wektora siły elektromotorycznej serca.

• Stosuje się sześć jednobiegunowych odprowadzeń przedsercowych (odprowadzeń przedsercowych Wilsona)

ODPROWADZENIA KOŃCZYNOWE JEDNOBIEGUNOWE

• Stosuje się bezpośrednio dwie elektrody kończynowe,

• Z trzeciej elektrody aktywnej uzyskuje się EKG o załamkach o wyższej amplitudzie.

• Otrzymuje się trzy odprowadzenia EKG kończynowe jednobiegunowe nasilone, czyli odprowadzenia Goldbergera:

  • aVR – elektroda aktywna na prawym przedramieniu

  • aVL – elektroda aktywna na lewym przedramieniu

  • aVF – elektrona aktywna na lewej goleni

ELEKTROKARDIOGRAM

• Rejestrowany za pomocą II odprowadzenia kończynowego dwubiegunowego ma 5 załamków:

  • P – odpowiada początkowi depolaryzacji mięśnia przedsionków

  • Q, R, S – odpowiadają początkowi depolaryzacji mięśnia komór, występują obok siebie, tworzą zespół QRS

  • T – wiąże się z szybką repolaryzacją komór

Analiza krzywej EKG obejmuje:

• Załamki – amplituda, czas trwania, częstotliwość, kształt, kierunek wychylenia w stosunku do linii izoelektrycznej

• Odcinki – czas trwania linii izoelektrycznej między załamkami

• Odstępy – obejmujące łączny czas trwania załamków i odcinków.

Czas trwania (załamków, odcinków i odstępów) zależy od czasu trwania potencjałów czynnościowych przedsionków i komór.

Amplituda załamków zależy od oporu elektrycznego tkanek znajdujących się pomiędzy elektrodą i sercem, od budowy ciała i położenia serca w klatce piersiowej.

Nieprawidłowości wskazują na zaburzenia w czynności bioelektrycznej serca:

Np. wydłużenie odstępi PQ – zwolnienie przewodzenia stanu czynnego przez układ przewodzący,

Brak załamka S, uniesienie odcinka ST ponad linię izoelektryczną – zaburzenia w krążeniu krwi w naczyniach wieńcowych

Oś elektryczna serca – rzut serca na płaszczyznę czołową. W zależności od ustawienia serca w klatce piersiowej zmienia się wektor siły elektromotorycznej serca oraz oś elektryczna serca (AQRS).

Orientacja osi elektrycznej:

• Poziomo zakres od -30 stopni do +30 stopni,

• Pośrednio zakres od +30 stopni do +60 stopni

• Pionowo zakres od +60 do +110 stopni.