SKRYPT wykłady PPP
Pojęcie, przedmiot i funkcje prawa pracy. Zatrudnienie pracownicze a zatrudnienie niepracownicze.
Prawo pracy – ogół norm prawnych, reguluje prawa i obowiązki stron, zasady postępowania w zakresie indywidualnego stosunku pracy oraz zbiorowe stosunki pracy dotyczące organizacji pracowników i pracodawców, porozumień zbiorowych i sporów; gałąź prawa zajmująca się pracą celowym wysiłkiem w osiągnięciu czegoś, efektu, to praca człowieka, świadoma czynność umysłowa i fizyczna
Zatrudnienie - w przedsiębiorstwach, na umowę cywilną.
Znaczenie ścisłe: dobrowolne i zarobkowe
Znaczenie szerokie: wolontariat, praca zarobkowa lub niezarobkowa lub bez podstawy prawnej.
Samozatrudnienie
Pojedyncza osoba fizyczna nie zatrudniająca innych osób
Źródła prawa pracy. Właściwości stosunku pracy
Stosunek pracy – pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zobowiązuje się zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem. Oboje mają prawa i obowiązki więc jest to stosunek dwustronnie zobowiązujący.
Pracowniczy: z pracownikiem i pracodawcą, łączy ich stosunek pracy, jest regulowane KP
Niepracowniczy:
- administracyjno-prawne: służba mundurowa, policja, służba celna i stosunek służby, uposażenie.
- cywilno-prawne- osoba świadczy usługi ale nie jest pracownikiem w rozumieniu KP. Jest to umowa zlecenie, umowa o dzieło czy też kontrakt menagerski. Przedmiotem powinna być czynność faktyczna (lub dzieło) a nie czynność prawna.
- ustrojowe – dotyczy przepisów ustroju państwa a więc posłów i senatorów
- penalne (?) – związane z wykonywaniem wyroków, zatrudnieniem więźnia w celach resocjalizacji.
Stosunek pracy charakteryzuje się:
Dobrowolnością
Osobistym charakterem – wykonywanie pracy przez własną osobę
Odpłatnością
Ciągłością świadczenia pracy/samozatrudnienia
Stosunkiem prawnym starannego działania
Podporządkowaniem pracownika pod kierownictwo pracodawcy
Ryzykiem pracodawcy
techniczno-organizacyjnym
socjalnym (ponosząc odpowiedzialność za niewykonanie pracy pracownika)
osobowym (ponosi niezawinione błędy pracownika)
gospodarczym (wynagrodzenie za pracę)
Pracownik i pracodawca - zagadnienia pojęciowe
Pracodawca:
Strona stosunku pracy, partner prawny pracownika, uprawniony i zobowiązany z tytułu nawiązanego stosunku pracy. Może nim być jednostka organizacyjna ( z lub bez osobowości prawnej, samodzielna lub niesamodzielna), osoba prawna jak i osoba fizyczna (pełnoletnia ze zdolnością do czynności prawnej), które zatrudniają pracownika na podstawie KP.
Może być dopuszczony przez prawo, wyodrębniony organizacyjnie lub majątkowo, zatrudnia we własnym imieniu.
Pracodawca ma prawo nawiązywania stosunku, zmieniania treści i rozwiązywania go oczywiście we własnym imieniu.
Pracodawca ma zakład pracy, który jest placówką zatrudnienia a nie koniecznie przedsiębiorstwem.
W przypadku przejścia całego/części zakładu pracy na innego pracodawcę, owy pracodawca ma prawo do:
Informacji o przejściu
Rozwiązania umowy za uprzedzeniem
Otrzymania nowych propozycji nowych warunków pracy i płacy
Ochrony trwałości stosunku
Pracownik:
Druga strona stosunku pracy, indywidualna osoba fizyczna zatrudniona w danym stosunku pracy na określonej podstawie prawnej, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnej
Pracownik młodociany – osoba która ukończyła 16 lat a nie ukończyła 18 roku życia. Musi ukończyć co najmniej gimnazjum i mieć zaświadczenie lekarskie o niezagrożeniu pracy danego rodzaju na jego zdrowie. Może posiadać kwalifikacje zawodowe bądź nie. Wyjątkowo można przyjąć osobę, która nie ukończyła gimnazjum, pod warunkiem zgody opiekuna lub rodzica, pozytywnej opinii psychologicznej i zaświadczenia lekarskiego.
Dziecko – osoba do 16 roku życia. Istnieje zamknięty katalog osób które wyjątkowo mogą zatrudnić dziecko, pod warunkiem zgody opiekuna lub rodzica i zezwolenia inspektora pracy, opinii psychologa, dyrektora szkoły i zaświadczenia lekarskiego.
Odmawia się zatrudnienia dziecka jeżeli jest zagrożenie życia i zdrowia lub wypełnienia obowiązku szkolnego.
Cofnąć zezwolenie można na wniosek opiekuna dziecka lub przedstawiciela ustawowego lub z urzędy gdy warunki pracy nie spełniają warunków z zezwolenia.
Podstawy nawiązania stosunku pracy
Stosunek pracy nawiązuje się na podstawach:
Umownych: (więcej w skrypcie z ćwiczeń)
Umowa o pracę
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego
Pozaumownych:
Spółdzielcza umowa o pracę
Powołanie
Na podstawie zezwolenia z przepisów, bez podstawy prawnej nie można tak się zatrudnić. Nie może ono powodować powstania stosunku pracy. Jest charakterystyczny dla stanowisk kierowniczych najwyższego szczebla. Występują tu 3 podmioty: Powołujący, Powołany i ten kto zatrudnia.
Mianowanie
Na jej podstawie są zatrudnieni pracownicy państwa tj. urzędnicy, służba cywilna, sędziowie, prokuratorzy. Podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej regulowanej ustawą
Wybór
Musi mieć podstawę prawną, występuje w organizacjach społecznych, w statutach i innych przepisach szczególnych – aktach wewnętrznych. Ma charakter kadencyjny.
Równe traktowanie w zatrudnieniu
Prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakowo wykonywaną pracę lub pracę o jednakowej wartości, jednakowego traktowania bez względu na płeć, wiek, religie, rasę, niepełnosprawność, orientacje seksualną czy przekonania polityczne. Równe traktowanie oznacza brak dyskryminacji bezpośredniej ( bezpośrednio z wyżej wymienionych przyczyn) ani pośredniej ( poprzez inne zachowania, wpływające na płace, udział w szkoleniach) oraz brak naruszenia godności pracownika. W innym przypadku osoba ta ma prawo do odszkodowania w kwocie nie niższej niż srednie wynagrodzenie.
Mobbing
Oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Istotnym jest fakt, iż osobą dopuszczającą się mobbingu nie musi być pracodawca, lecz może to być przełożony lub współpracownik.
Prześladowane podwładnego lub współpracownika w miejscu pracy. Zazwyczaj skutkuje on poniżeniem, zaniżeniem samooceny, ośmieszeniem, wyeliminowaniem lub odizolowaniem pracownika od innych, zastraszaniem, upokorzeniem.
Można dochodzić zadośćuczynienia w wyniku uszczerbku na zdrowiu przez mobbing. Stosuje się tu odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego. Gdy mobing był przyczyna rozwiązania stosunku pracy, pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż miesięczne wynagrodzenie.
Obowiązki pracownika i pracodawcy
Obowiązki pracownika składają się na treść stosunku pracy. Określają reguły zachowania pracownika wobec pracodawcy jako kontrahenta stosunku pracy.
Obowiązki pracownika:
Dotyczące jakości pracy – sumienność, staranność, wykonywanie poleceń pracodawcy
Przestrzegania czasu i porządku pracy – przestrzeganie regulaminu pracy, bhp, przepisów pożarowych
Określająca stosunek pracownika do zakładu pracy – dbałość o dobro zakładu pracy, jego mienie, zachowanie tajemnicy pracodawcy, zakaz konkurencji
Przestrzegania zasad współżycia społecznego
Obowiązki pracodawcy
Jest to obowiązek zatrudniania pracownika oraz obowiązek wypłacania mu wynagrodzenia za pracę.
Pracodawca musi szanować godność i inne dobra osobiste pracownika
Terminowo i prawidłowo wypłacać wypłatę
Odpowiada za bdania lekarskie pracownika
Mówi o zakresie obowiązków pracownika, sposobie wykonywania pracy, oraz uprawnieniach
Organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie,
Przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy,
Ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych,
Stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy,
Zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników, np. prowadzenie przedszkoli, obiektów sportowych, pomoc w remoncie mieszkań,
Stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy,
Prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników,
Wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego,
Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.
Zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
Prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
Zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
Zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
Zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy,
Zapewniać pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze,
Informować pracowników o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy,
Informować pracowników o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy i wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników,
Zapewniać pracownikowi pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.
Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia związane z pracą
Jest to obowiązkowe świadczenie na rzecz pracownika , świadczenie o charakterze majątkowym.
-Przysparzające – powiększa aktywa pracownika
-Za prace wykonaną – po przepracowaniu
-Ma charakter okresowy – raz na miesiąc
-Roszczenie – żądanie spełnienia świadczenia w sądzie
-Związane z konkretną osobą – nie można przenieść tego prawa na kogoś innego
-Nie można także zrzec się prawa do wynagrodzenia
Sposoby ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę:
Miara czasowa – miesięcznie, godzinowo, tygodniowo
Miara ilościowa/ płaca wynikowa – np. na akord
Miara czasowo-wynikowa
Norma pracy – ile czegoć trzeba zrobić w określonym czasie
Norma czasu pracy – ile jest czasu pracy
Wynagrodzenie za prace może być:
Proste – podstawowe wynagrodzenie
Złożone – wynagrodzenie podstawowe + inne dodatki stawkowe(w % lub kwotowo), stażowe lub ze względu na szkodliwe warunki pracy, dopłata (np. dodatkowe zadania), premia regulaminowa (kryteria określa pracodawca) lub nagroda.
Rodzaje:
Prowizyjne
Czasowo-wynikowe
Gwarancyjne – gdy pracownik nie wykonał pracy przez przeszkody z nie swojej przyczyny, a był gotów do jej wykonania – 60% podstawy
Socjalne – np. w przypadku wypowiedzenia, za czas niezdolności do pracy przez chorobę - 80% podstawy wymiaru.
Inne świadczenia nie będące wynagrodzeniem: odprawa i śmierć pracownika.
Czas pracy cz.1 - zagadnienia pojęciowe
Czas pracy
Czas, którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym wyznaczonym miejscu.
Podróż służbowa również liczy się jako czas pracy, gdy pracownik wykonuje zadanie służbowe na polecenie pracodawcy, poza miejscowością, w której jest siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Pracownikowi przysługuje zwrot za podróż.
Czas pracy może być:
*Dobowy – 7 kolejnych dni, 5 dni roboczych, niedziela, dzień wolny z tytułu 5dniowego tygodnia pracy, święto nieprzypadające w niedziele.
*Tygodniowy – max 48 h w okresie rozliczeniowym przeciętnym
Okres rozliczeniowy:
Standardowy – 8h na dobę i max 40 h w tygodniu przy 5dniowym wymiarze i 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym
Przedłużony – max 12 miesięcy okresu, gdy jest to uzasadnione przyczynami
Skrócony – mniej niż 5 dni w tygodniu, nie mniej niż 12 h, przy 1 miesięcznym okresie rozliczeniowym
Obowiązkowy odpoczynek:
Dobowy – minimalny między dobami pracowniczymi, co najmniej 11 h nieprzerwanego odpoczynku i nie dotyczy osób zarządzających oraz ratowniczych w celu ochrony życia.
Tygodniowy – minimum 35 h nieprzerwanego odpoczynku obejmującego 11 h odpoczynku dobowego. Może być krótszy – 24 h. Powinien przypadać w niedzielę ale nie musi.
Kodeksowa norma czasu pracy – ile można na dobę lub w tygodniu maksymalnie pracować, mogą być inne normy nie tylko z KP
Wymiar czasu pracy – etat, pół, w zależności ile zobowiązano się pracować.
Rozkład czasu pracy:
Podstawowy – poniedziałek-piątek po 8h
Równoważny – czasami dłużej czasem krócej
Skrócony
Weekendowy
Przerywany
Zadaniowy
Indywidualny
Ruchomy
W ruchu ciągłym – 4 brygadówka
Godziny nadliczbowe – przekroczenie dobowej/tygodniowej normy obowiązującej lub dobowego przedłużonego czasu pracy. Występują w sytuacjach nadzwyczajnych lub szczególnych potrzebach pracodawcy.
Praca nie kwalifikująca się za nadliczbowe godziny:
Praca ponad skrócony wymiar pracy – dobrowolne nadgodziny
Przedłużone dobowe wymiary czasu pracy
Odpracowanie zwolnieni na sprawy osobiste
Praca zarządzających i kierowników jednostek organizacyjnych
Czas dyżuru bez wykonywania pracy
Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych obowiązuje:
~Bezwzględnie: kobiety w ciąży, pracownicy młodociani, niepełnosprawni, szkodliwe warunki pracy
~Względnie: rodzice dzieci do 4 roku życia.
Limit godzin nadliczbowych
-Dobowy – 8 h podstawa + 5 nadliczbowych
-Roczny – kodeksowy – 150 h w roku
- powiększony
Rekompensowanie godzin nadliczbowych
- forma pieniężna – zwykłe wynagrodzenie + 100%/50% za nadgodziny (normalny dzień 50%, święta, niedziela – 100%)
- forma niepieniężna – zamiana godzin nadliczbowych na czas wolny
Praca w niedzielę i święta:
~Wyjątkowo dozwolona – placówki handlowe ze względu na użyteczność publiczną, rolnictwo, hodowla, transport i komunikacja itd.
~Zakazana – w święta w placówkach handlowych, także jak święto przypada w niedzielę,
Za niedzielę pracodawca musi zapewnić w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po, dzień wolny, lub ewentualnie w ciągu okresu rozliczeniowego bądź dodatek do wynagrodzenia.
Za święta pracodawca musi zapewnić wolny dzień w ciągu okresu rozliczeniowego lub gdy nie jest to możliwe dodatek do wynagrodzenia.
Praca w porze nocnej – 21:00 – 7:00 :
W porze nocnej – do 3 godzin
W nocy – minimum 3 godziny
W nocy, praca szczególnie niebezpieczna lub wymagająca dużego wysiłku fizycznego lub umysłowego – max 8 h na dobę
Czas pracy cz.2 - podstawowe zasady rozliczania czasu pracy
Nominalny czas pracy = liczba pełnych tygodni w okresie rozliczeniowym x 40 h + ilość dni w tygodniu niepełnym x 8h – 8 x ilość świąt nie niedzielnych
Faktyczny czas pracy = Wymiar czasu pracy ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionych nieobecności w pracy lub podwyższeniu przy godzinach nadliczbowych.
Urlopy pracownicze cz.1 - Urlopy i inne zwolnienia od pracy, prawo do urlopu wypoczynkowego
Typy urlopów:
Wypoczynkowe
Rodzicielskie
Szkoleniowe
Zdrowotne
Okolicznościowe
Urlopy wypoczynkowe: pracownicze, na podstawie KP, ustaw odrębnych, UZP(Układy Zbiorowe Pracy)
Prawo do urlopu wypoczynkowego – prawo pracownicze, nie łączy się z umową cywilnoprawną. Jest bez względu na wymiar pracy. Istnieją dwa prawa do urlopów w dwóch różnych pracach. Jest to prawo podmiotowe osobiste czyli związane ściśle z pracownikiem, nie może z niego zrezygnować, Celem jest wypoczynek, który nie podlega kontroli. Jest naturalny, coroczny, nieprzerwany, płatny i realizowany w naturze.
Nabycie prawa do urlopu:
Trzeba być pracownikiem, mieć status pracowniczy
Staż pracy - minimum 1 miesiąc, jest to *urlop pierwszy, nabycie 1/12 urlopu w 1 roku zatrudnienia. Po 1 miesiącu nabywa się prawo do 1,66 dnia urlopu. Nie musi go wyczerpać żeby mieć prawo do urlopu kolejnego.
Pozostawanie w zatrudnieniu
*Urlop kolejny – po każdym roku kalendarzowym pozostając w zatrudnieniu, proporcjonalnie do okresu zatrudnienia i wymiaru czasu pracy. Każdą cześć urlopu nabywa się narastająco, po roku mamy prawo do 12/12 urlopu niezależnie ile mieliśmy urlopu. Można mieć 20 / 26 dni w zależności od stażu pracy: sumując okresy zatrudnienia bądź ostatni ukończony okres nauki.
Czynniki warunkujące wymiar urlopu wypoczynkowego:
Staż pracy – 10 lat
Okres nauki – szkoła wyższa 8 lat, szkoła średnia 3 lata.
Wymiar czasu pracy
Dni odpoczynku = dni wolne + dni urlopu wypoczynkowego
Można przesunąć termin urlopu motywując ważnymi przyczynami lub ze względu na potrzeby pracodawcy. Jest to korygowanie urlopu.
Odwołanie urlopu – pracodawca zwraca koszty
Zmuszenie do urlopu – w okresie wypowiedzenia, po zakończonym urlopie macierzyńskim, wychowawczym, dodatkowym macierzyńskim lub urlop w trybie żądania (4 dni w roku)
Urlop jest orzekany w drodze porozumienia z pracodawcą poprzez roczny plan urlopowy lub indywidualne porozumienie przez wydanie karty urlopowej czyli zgody na urlop.
Urlopy pracownicze cz.2 - zasady udzielania urlopu wypoczynkowego
Urlop proporcjonalny do wymiaru czasu pracy
Zasada proporcjonalności do wymiaru czasu pracy – etat x dni urlop wypoczynkowego przysługujące
Zasada proporcjonalności do okresu zatrudnienia w roku – gdy był zatrudniony na pełny etat przez 2 miesiące a na 2/3 etatu przez 10 miesięcy – 10/12 x 18 dni (połowa z przysługujących bo nie pełny etat) i 2/12 x 26 (pełny etat). Sumujemy i mnożymy przez 8 h. Następnie dzielimy wynik na liczbę godzin dziennie.
Np.
½ etatu, 4 h codziennie pon. – piątek, 20 dni urlopu wypoczynkowego.
½ x 20 = 10 dni
10 x 8h = 80 h urlopu rocznie
80 : 4 h dziennie = 20 dni po 4 h dziennie
Np.
2/3 etatu, 30 h tygodniowo, pon. – środa – 8h, czwartek – 6h, 26 dni urlopu
2/3 x 26 = 19,5 = 20 dni
20 dni x 8 h = 160 h w roku
(?) tutaj zaokrąglamy, nie może wyjść więcej niż 26 dni urlopu
Np.
1/8 etatu, 1 h dziennie, 26 dni urlopu
1/8 x 26 = 3,25 dni
3,25 x 8h = 26 h rocznie
26 x 1 h = 26 dni urlopu
Odpowiedzialność pracownicza cz.1 - odpowiedzialność porządkowa
Obowiązki pracownika składają się na treść stosunku pracy. Określają reguły zachowania pracownika wobec pracodawcy jako kontrahenta stosunku pracy.
Obowiązki pracownika:
Dotyczące jakości pracy – sumienność, staranność, wykonywanie poleceń pracodawcy
Przestrzegania czasu i porządku pracy – przestrzeganie regulaminu pracy, bhp, przepisów pożarowych
Określająca stosunek pracownika do zakładu pracy – dbałość o dobro zakładu pracy, jego mienie, zachowanie tajemnicy pracodawcy, zakaz konkurencji
Przestrzegania zasad współżycia społecznego
Ujęcie szerokie: są to negatywne skutki lub dolegliwości określone przepisami prawa, naganne zachowanie pracownika przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków. Zachowanie to musi być zawinione i nie musi dotyczyć pracy, może być na podstawie przepisów szczególnych.
odpowiedzialność porządkowa, materialna, rozwiązanie stosunku, zmiana warunków pracy i płacy, pozbawienie ograniczenie praw, ograniczenie wynagrodzenia za pracę.
Ujęcie wąskie: negatywne zachowanie pracownika zgodnie z KP.
Odpowiedzialność porządkowa:
Warunki:
#Nieprzestrzeganie porządku i organizacji pracy
#Bezpieczeństwo i higiena pracy
#Przepisy przeciwpożarowe
#Opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia
#Spożywanie alkoholu w czasie pracy lub stawienie się do pracy nietrzeźwym
Kary porządkowe:
~Niemajątkowe: za wszystkie przewinienia:
-Upomnienia
-Nagana
~Majątkowe: za niektóre przewinienia:
-Kara pieniężna
Można nałożyć 1 karę. Mogą one prowadzić do radykalnego środka – wypowiedzenia umowy o pracę.
Przesłanki odpowiedzialności porządkowej:
*Zawinienie pracownika
*Bezprawne naruszenie obowiązków porządkowych
Typy nakładania kar porządkowych:
#Tryb nakładania kary – wskazanie podmiotu stosującego sankcję: pracodawca, komisje dyscyplinarne. Można wstąpić do związku zawodowego. Pracodawca ma obowiązek wysłuchania pracownika i udowodnienia jego winy. Kara formułowana na piśmie.
#tryb weryfikacji kar porządkowych- zweryfikowanie w trybie sprzeciwu, gdy pracodawca naruszył prawa. W razie odrzucenia sprzeciwu jest odwołanie do Sądu Pracy. Przez rok kara widnieje w dokumentach
Odpowiedzialność pracownicza cz.2 - pracownicza odpowiedzialność materialna.
Odpowiedzialność materialna
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy, jest ona odszkodowawcza. Ograniczeniem jest przyczynienie się pracodawcy lub osoby III
Podstawy:
Na zasadach ogólnych – wszystkich pracowników dotyczy
Za mienie powierzone
Za szkodę wyrządzoną z winy umyślnej – zamiar bezpośredni lub ewentualny
Za szkodę wyrządzoną osobie III
Przesłanki:
*Wyrządzenie szkody materialnej - Szkodą materialną jest szkoda dokonana na mieniu pracodawcy, szkoda na dobrach, szkoda rzeczywista, wyłączając ubytki naturalne, normalne zużycie rzeczy.
*W sposób bezprawny – naruszenie obowiązku pracowniczego. Wyłączenie: działanie w granicach ryzyka, stan wyższej konieczności, wyłączenie świadomości.
*Na skutek zawinionego nienależytego lub niewykonania obowiązków pracowniczych
Odszkodowanie:
W wysokości rzeczywistej straty
Za max 3 miesiące wynagrodzenia
Miarkowanie w razie ugody
Charakter pieniężny
Roszczenie odszkodowawcze u pracodawcy
Wina nieumyślna: lekkomyślność lub niedbalstwo, wyłączając niepoczytalność, niezawinioną nieudolność
Musi wystąpić adekwatny związek przyczynowy między czynem pracownika a szkodą pracodawcy, chyba że pracodawca albo osoba III się do tego przyczyniła.
Odpowiedzialność pracownicza za powierzone mienie
Prawidłowe powierzenie mienia – sprawdzenie stanu ilościowego i jakościowego mienia przez pracownika, wejście w jego posiadanie, zapewnienie warunków do sprawowania pieczy nad mieniem.
Brak zwrotu lub rozliczenie z mienia
Zawiniona bezprawność
Związek przyczynowy
Ochrona pracy zagadnienia podstawowe
Jest to system środków prawnych, ekonomicznych(celnych, kredytowych), technicznych ( normalizacja, system badań) oraz organizacyjnych ( edukacja, nauka, ubezpieczenie) służących zapewnienie pracownikowi bezpieczeństwa i ochrony pracy. Przedmiotem ochrony pracy jest pracownik
Obejmuje ona:
Ochronę życia i zdrowia pracownika w miejscu pracy
Zabezpieczenie pracownika przed szkodliwym działaniem środowiska pracy na jego zdrowie.
Zapewnienie pracownikowi stanu dobrego samopoczucia
BHP
Uprawnienia z tytułu rodzicielstwa
Pracownice w ciąży
Nie można nadkładać godzin nadliczbowych (do 4 roku życia dziecka), w porze nocnej, bez zgody delegować poza stałe miejsce pracy i zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy. Pracodawca powinien zmienić rozkład czasu, aby był odpowiedni
Urlop macierzyński
Od 20 do 37 tygodni w zależności ile dzieci, 6b tygodni urlopu może przypadać przed porodem. Nie można wypowiedzieć umowy o pracę ani jej rozwiązać chyba że wynika to z przedsiębiorstwa np. upadek, likwidacja
Dziecko do 14 roku życia – dwa dni przysługują płatne zwolnienia, 100% podstawy
Dodatkowy urlop macierzyński
Od 6 do 8 tygodni po wyczerpaniu urlopu macierzyńskiego, może być łącznie lub w częściach. Można go łączyć z wykonywaniem pracy ale tylko w połowie wymiaru pracy podstawowej, 100% podstawy
Urlop i dodatkowy urlop na warunkach macierzyńskiego
Przysługuje rodzinie zastępczej, terminy odpowiedne z macierzystymi. Istnieje on na wniosek zainteresowanej rodziny przyjmującej dziecko pod opiekę, 100% podstawy
Urlop rodzicielski
Maksymalnie na 26 tygodni, jednorazowo lub nie więcej niż w 3 częściach. Wynosi 60% podstawy wymiaru
Urlop ojcowski
2 tygodnie, przysługuje w trakcie korzystania z urlopu przez matkę. Jest możliwe do 12 roku życia dziecka. Jest na wniosek