EKONOMIKA TURYSTYKI I REKREACJI
Dr hab. S. Bosiacki
02.10.13
TREŚCI PROGRAMOWE-
Zakres i metody stosowane w ekonomice tir
Tir a gospodarka narodowa
Tir a sfera konsumpcji
Rynek dóbr i usług turystyczno-rekreacyjnych, elementy rynku, równowaga rynkowa
Analiza i badanie rynku usług turystyczno-rekreacyjnych
Prognozowanie w tir- 4 techniki: prognozowanie rozpoznawcze, heurystyczne, normatywne, zintegrowane
Gospodarka turystyczna a przemysł turystyczny, cechy charakterystyczne, podobieństwa i różnice
Polityka turystyczna i jej rodzaje
Efekt mnożnikowy w turystyce wg Clementa, wg Samuelsona
Rachunek satelitarny w tir, założenia metodologiczne, przydatność praktyczna
Strategia rozwoju tir na różnych poziomach- produkty markowe
Tendencje zmian na międzynarodowym rynku usług tur.-rek.
LITERATURA:
Gaworecki „turystyka” PWE, 2008
Panasiuk „ekonomika tir” PWN, 2011
Gołębski „kompendium wiedzy o turystyce” PWN 2011
Łazarek „ekonomika turystyki” AlMamer, 2004
Zakres i metody stosowane w ekonomice tir
Problemy zaczęły dopiero się w okresie międzywojennym w Europie zachodniej.
Wtedy badania na temat wpływu turystyki na poszczególne kraje
Po 50. Latach wiele prac na temat wpływu turystyki
Lata 70. Polska- gierek- turystyka dziedzina gospodarki, otwarcie dla Polaków dróg na zachód, wycieczki zagraniczne
Lata 70. Zaczęto tworzyć takie kierunki na studiach, aby się zajęły tym problemem, ekonomiką : AWF też, ekonomika turystyki nową dziedziną
Metody( sposób dochodzenia do prawdy)
-indukcji
-dedukcji
-eksperymentu naukowego
* 2 problemy
-skala makro- wpływ turystyki na gospodarkę światową
-skala mikro-wpływ turystyki na przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe
09.10.13
Turystyka i rekreacja a gospodarka narodowa
Lata 90. Wspływ turystyki na gospodarkę
„turystyka w gosp. Nar.” Na temat tego, jakie znaczenie gosp. Ma tur.
Jaki wpływ ma turystyka:
Zwiększa produkt krajowy brutto
-sfera usług np. nocleg, inf. Tur.
-potrzeby turystów powodują wzrost podaży w rolnictwie, transporcie zaczynają wytwarzać dobra, które życzą sobie konsumenci
-5-6% wpływ
Poprawia bilans handlu zagranicznego przez eksport niewidzialny do Polski przyjeżdżają turyści zagraniczni i tu kupują usługi i dobra, nie do końca wiemy jaka jest wielkość kupionego towaru i co wywożą z Polski.
Dotyczy 3 sytuacji:
-turyści nabywają idealne dobra turystyczne- stworzone przez naturę(krajobraz, góry, plaża), płaci za korzystanie z nich np. przez opłatę klimatyczną
-dobra kiepskiej jakości, turysta zmuszony do kupienia tego, co jest np. buty bo się rozwaliły
-dobra bardzo dobrej jakości np. alkohole, żywność. Lepiej jak kupuje ten sam wyrób polski, który też jest u niech w kraju w Polsce, bo zarabia więcej polskich jednostek: fabryka, hurtownia i sklep, którzy płacą podatki w Polsce.
* kaskada- wiąże się z eksportem niewidzialnym- związane z teorią optimum paretta, opłaca się eksportować usługi i dobra do innego kraju jeżeli cena jest wyższa niż w macierzystym kraju, opłaca się sprowadzać towary, które mają niższą cenę w Polsce.
Turystyka poprawia bilans płatniczy państwa(zestawienie dochodów z różnych tytułów i zobowiązań finansowych)
Tworzy nowe miejsca pracy
Ma wpływ na rozwój regionów tur. , transformacje gospodarcze regionów
Poprzez tworzenie nowych źródeł dochodowych- w skali mikro- ludzie pracują w tur. I nie mają bezpośredniego związku
Tworzy nowe przedsiębiorstwa, te co pośrednio i bezpośrednio obsługują turystów- płacą podatki- idzie to na rozwój tur. Np. infrastruktura
Rekreacja a wpływ na gospodarkę już nie ma takiego bezpośredniego wpływu, dzięki akt. Ruchowej każdy staje się bardziej wydajny w pracy
16.10.13
Turystyka i rekreacja a sfera konsumpcji
Konsumpcja- zaspokajanie określonych potrzeb przez dobra lub usługi mające określoną wartość użytkową i wymienną
Model konsumpcji- istniejąca w danym momencie struktura wydatków ludności za zakup różnych dóbr i usług
Wzorzec konsumpcji- przyszłościowa struktura, do której chcielibyśmy dojść np. więcej kasy na rozrywkę, a nie martwić się o czynsz
-jak mierzymy konsumpcje?
Miernikiem są wydatki konsumentów/ gospodarstw domowych(osoba/zespół osób, które wspólnie zamieszkują i łączą swoje dochody w celu zaspakajania różnorodnych potrzeb), poprzez zakup dóbr i usług
Etapy rozwoju konsumpcji
Ilościowa- w wydatkach gops. Dom. Nie ma wydatków na tir, są to podstawy jak wyżywienie, rachunki
Substytucyjna- wraz ze wzrostem dochodów, wydatki dot. Żywności i opłat, te rzeczy mają lepszy gatunek, jeszcze ludzie nie myślą o czasie wolnym
Jakościowa niższa- wydatki już na tir, dochody są na tyle istotne, że ludzie dostarczają sobie uczestnictwa w czasie wolnym
Jakościowa wyższa- uspołecznienie konsumpcji; 2 tendencje: *człowiek szuka dóbr i usług, które pozwalają mu na więcej czasu wolnego, np. zmywarka, gosposia; *coraz więcej pieniędzy na spędzenie czasu wolnego na tir
Kreatywna; era powszechnej szczęśliwości, dochody są na tyle wysokie, że większość pieniędzy przeznaczamy na przyjemności(podróże, hobby)
*era turystyki uprzywilejowanych klas- do poł. XIX w. –faza ilościowa, substytucyjna
*turystyka jako zjawisko społeczno- ekonomiczne – II poł. XIX w do 1939r. – faza jakościowa niższa
*turystyka współczesna – od 1945r do dziś – faza jakościowa wyższa, kratywna
Polska znajduje się obecnie w 3 fazie.
TiR na tle rozwoju konsumpcji w Polsce- kryteria klasyfikacyjne- rodzaje konsumpcji
Rodzaje zaspokajania potrzeb – wg jakich potrzeb np. nocleg, wyżywienie, pilotaż
Źródła finansowania konsumpcji – 2 podstawowe- *nasze dochody osobiste(zasiłki, pensje), *konsumpcja społeczna- środki finansowe w postaci rzeczowej albo konkretnych śr. Finansowych do organizacji, jakieś dofinansowanie na kolonie, skierowanie do sanatorium
Podmiot konsumpcji – pojedyncza osoba, rodzina, instytucja np. zakład – wykupuje czas na siłowni dla swoich pracowników
Wydatki na turystykę
Wydatki gospodarstw domowych na turystykę – wydatki turystyczne przed podróżą-
-zakup sprzętu sportowo- turystycznego
-odzież, obuwie
-usługi przed i po np. naprawcze
-usługi informacyjne
-usługi pośrednie
Inne
Wydatki ogólnospołeczne na turystykę –wydatki turystów w czasie podróży i pobytu
-transport
-żywność
-nocleg
-usługi np. rozrywkowe, kulturowe
-upominki, pamiątki
-inne
Czynniki wpływające na poziom i strukturę konsumpcji turystyczno-rekreacyjnej
-ekonomiczne- dochody, oszczędności, zasoby dóbr trwałego użytku, ceny, poziom inflacji
-społeczno- demograficzne- płeć, wiek, wykształcenie, wykonywany zawód, liczba osób w gosp. Dom., l. pracujących, l. dzieci
(↑- urzędnicy, przedsiębiorcy, nauczyciele
↓-rolnicy, robotnicy, emeryci i renciści)-przestrzenne(geograficzne)- miejsce zamieszkania, dostępność infrastruktury tur-rek
-psychologiczne- moda, efekt demonstracji(efekt Veblena- wzrasta cena=wzrasta popyt), zjawisko konformizmu konsumpcyjnego
TiR b. istotna dla wielu krajów, żeby turyści nabywali jak najwięcej – to nakręca koniukturę gospodarczą w danym kraju
23.10.2013r
Popyt na dobra i usługi turystyczno-rekreacyjne
Popyt jest najczęściej definiowany jako ilość dóbr i usług jaką nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie przy danym poziomie cen
Rozróżniamy:
-popyt potencjalny- nie wystawiany na rynku z uwagi na brak pokrycia w funduszu nabywczym (dochodach)
-popyt efektywny- ma pokrycie w dochodach, z funduszu swobodnych decyzji czyli po opłaceniu wszystkiego
-popyt zrealizowany- występuje wtedy, gdy suma wartości dóbr i usług kupowanych przez turystów jest równa wartości oferty rynkowej, w przeciwnym razie jest to popyt niezaspokojony
Elastyczność popytu na dobra i usługi turystyczno-rekreacyjne:
Elastyczność dochodowa – przyjmuje zawsze wartości dodatnie
Elastyczność cenowa – wyniki zawsze ujemne
Elastyczność krzyżowa (mieszana) popytu- wyniki mogą być ujemne i dodatnie
Cechy popytu:
-różnorodność
-koncentracja w przestrzeni
-koncentracja w czasie, sezonowość, zmienność w czasie
-mobilność- wydatki tur. Przemieszczają się razem z turystami
-irracjonalność- turysta postępuje spontanicznie
-elastyczność względem cen i dochodów
-komplementarność- kupujemy narty, siłą rzeczy musimy kupić i gogle
-substytucyjność- zamienniki, zamiast kupować można wypożyczyć
-kompletność- turysta zaspokaja wszystkie potrzeby podczas wyjazdu wg Kornaka
Czynniki określające wielkość i strukturę popytu:
-ekonomiczne- ceny, poziom dochodów, bezrobocie
-społeczno-demograficzne- wiek, wykształcenie, zawód
-psychologiczne- moda, efekt demonstracji
-przestrzenne- m-ce zamieszkania
-podażowe- polityka turystyczna, transport, baza noclegowa, organizatorzy tur., animatorzy cz. Wolnego
Mierniki popytu tur.-rekr.:
Wydatki na tir wg WTO obejmują:
-podróże, wakacje, wycieczki zagraniczne
-noclegi
-wyżywienie
-transport
-rekreacja, kultura, sport
-inne
wielkość i struktura obrotów w firmach turystyczno-rekreacyjnych
udział wydatków na tir w rocznych wydatkach gospodarstw domowych
Podaż dóbr i usług turystyczno-rekreacyjnych, istota, cechy
Pojęcie podaży dóbr i usług tir jest złożone. W wąskim znaczeniu oznacza wolumen dóbr i usług, który jest oferowany do sprzedaży turystom i rekreantom. W szerszym znaczeniu- całokształt działań wszystkich podmiotów prowadzących działalność zmierzającą do zaspokojenia potrzeb zgłoszonych przez turystę czy rekreanta
Podaż tir tworzy układ takich czynników jak;
-atrakcje środowiska i m-ca docelowego
-infrastruktura i usługi m-ca docelowego oraz jego dostępność
Podaż może mieć charakter:
-pierwotny- naturalne walory tur., stosunki społeczno-kulturowe, zabytki, tradycje, język, transport, parkingi
-wtórny- instytucje i urządzenia infrastruktury tur.( hotelarstwo, gastronomia, urządzenia wypoczynkowe), pośrednictwo i organizacja podróży = powstaje jak turyści się tym interesują
Cechy podaży:
-część elementów podaży ma charakter paraturystyczny i pararekreacyjny
-w skład produktów tur lub rekr wchodzą urządzenia związane z infrastruktura ogólną państwa (głównie transport)
-komponenty produktu w tir są kompletne- wytworzenie jednego produktu wiąże się z produkcją innego
-podaż tur w mniejszym stopniu rekr charakteryzuje się dużym udziałem tzw. Kosztów stałych i stosunkowo niskimi kosztami zmiennymi
-podaż tur-rek jest sztywna w układzie przestrzennym
-miejsca występowania podaży tur-rek mają na ogół niskie walory z punktu widzenia produkcji materialnej
-z charakterystyki popytu, a także z walorów przyrodniczych wynika zmienność czasowa podaży
-istnienie i funkcjonowanie podaży tur-rek uzależnione jest od działalności innych sektorów gospodarki
-podaż tur jest cenowo nieelastyczna co wynika z jej cech
-podaż tur-rek jest przejrzysta, czyli dostępna?
Produkt turystyczny i rekreacyjny- istota, komponenty
Jest zbiorem dóbr i usług, które nabywają i z których korzystają turyści i rekreanci.
*grupy dóbr i usług-
-dla których czynnikiem popytów jest wyłącznie turystyka i rekreacja (przejazdy, noclegi)
-dla których zakup występuje w związku z uprawianiem tir, ale które są substytucja konsumpcji w innych obszarach i w innym miejscu
-które zaspokajają te same potrzeby występujące u turystów i rekreantów jak i u osób nie uczestniczących w tir
Produkt turystyczny składa się z;
-atrakcji i środowiska miejsca docelowego
-infrastruktury i usług m-ca docelowego
-dostępności m-ca docelowego
-wizerunku m-ca
-ceny
Produkt tur można rozpatrywać w wąskim ujęciu- wszystko, co turystka kupuje, i szerokim ujęciu- suma wrażeń, którą otrzymuje turysta po konsumpcji od opuszczenia m-ca docelowego do m-ca zamieszkania
Rodzaje(typy) produktu tur:
-pojedyncza usługa
-pakiet usług
-obiekt
-obszar
-wydarzenie, impreza
-szlak
-rzecz np. pamiątki, przewodniki
Elementy składowe produktu tur:
dobra i urządzenia tur
a)dobra podstawowe- walory tur naturalne i kulturowe
b)dobra komplementarne- infrastruktura tur, baza noclegowa, gastronomiczna, transportowa, baza towarzysząca
usługi tur
a)usługi podstawowe- transportowe, noclegowe, gastronomiczne
b)usługi komplementarne- przewodnickie, wypożyczalnie sprzętu, rozrywkowe, kulturalne
Mierniki podaży turystycznej:
-walory tur obszaru- walory przyrodnicze, powierzchnia przyrodniczych obszarów chronionych, rezerwatów, lasów, liczba walorów czy wartości kulturowych( zabytki, muzea, wystawy)
-baza noclegowa- liczba obiektów noclegowych, liczba miejsc w tych obiektach
-baza gastronomiczna- liczba obiektów gastronomicznych, liczba miejsc w tych obiektach,
-baza uzupełniająca- liczba obiektów towarzyszących- pływalnie, galerie, lodowiska itp.
Mierniki dot. Transportu:
-sieć transportowa- koleje, linie lotnicze, żegluga
-liczba i rodzaje śr. Transportu
-częstotliwość połączeń
-długość i jakość dróg
Syntetyczny miernik podaży tur – jest atrakcyjnością tur,- suma subiektywnych i obiektywnych ocen poszczególnych elementów podaży tur mierzących się w granicach …. Przez określony poziom cen i dochodów
Jest wypadkową elementów podaży:
-walorów tur
-elementów zagospodarowania tur
-stanu środowiska naturalnego
-rezultatów działań z zakresu jego ochrony
-dostępności komunikacyjnej
Analiza i badanie rynku usług turystyczno-rekreacyjnych
Analiza- zespół czynności, których celem jest określenie aktualnego stanu rynku i czynników go określających
Badania- zespół czynności, których celem jest z jednej strony diagnoza obecnej sytuacji rynkowej, z drugiej strony zaś określenie przewidywanej sytuacji rynkowej oraz czynników, które będą ją kształtować
Badanie marketingowe- przemyślana koncepcja, celem jest poznanie potrzeb konsumenta z uwzględnieniem różnych segmentów, wykreowanie produktu idealnego do potrzeb, stworzenie systemu instrumentów markowych oddziałujących na rynek i określenie ich rynkowej skuteczności w celu ewentualnej korekty produktu i działań marketingowych.
Etapy analizy i badania rynku:
-określenie celu badań i ich zakresu
-wybór metody badawczej
-ocena i wybór źródła informacji do badań
-przeprowadzenie analizy badania, badania rynkowego
-sformułowanie wniosków wynikających z badań
-wdrożenie uzyskanych wyników do praktyki gospodarczej
Metody pojemności rynku:
-analiza potrzeb konsumenckich ludności w zakresie tir
-badanie wpływu dochodów ludności na pojemność rynku usług tur-rek – elastyczność dochodu popytu
-wpływ cen na układ stosunków rynkowych- elastyczność cenowa popytu
Metody analizy chłonności rynku:
-pojemność popytu- rozmiary popytu na daną grupę dóbr i usług mające pokrycie w funduszu nabywczym przy określonych cenach
-najczęściej w ramach metod spotyka się takie jak: analiza przewidywanej chłonności rynku, analiza wpływu środków aktywizujących sprzedaż na kształtowanie się chłonności rynku,
Gromadzenie danych do badań i analiz rynku tur-rek
-Wykorzystuje się dane ze źródeł pierwotnych – badania ankietowe, wywiady, sondaże i ze źródeł wtórnych- dane z istniejących baz danych, publikacji, analiz
-publikacje książkowe, wydawnictwa statystyczne, opracowania placówek dyplomowych
20.11.13r
Ankietowe metody gromadzenia danych
ankiety jednorazowe
panele
testy rynkowe
wady i zalety ankietowych technik gromadzenia danych
+ zalety
-szybki sposób
-niewielki koszt
- wady
-żadna reprezentatywność badań
-pokazują stan w danym momencie
-muszą być krótkie, problem w zarysach
Powtarzalne badania ankietowe tych samych ludzi, ten sam temat, w tych samych odstępach czasowych; 1970-1974 pierwsze badania panelowe w Śremie, co kwartał
+ zalety
-reprezentatywne
-dogłębne badanie problemu
- wady
-wysoki koszt
-biorą w nich udział przeszkoleni ankieterzy
-specjalny program komputerowy
-„śmiertelność” panelu – wykruszanie się ochotników
Np. próbki jak rozdają w rossmannie czy avonie
Kwestionariusz ankietowy, konstrukcja, wiarygodność danych – musi być adresowany do konkretnych odbiorców, docelowa grupa badana
- krótka
-anonimowa
-musi być podany cel ankiety
-w jaki sposób wypełnia się ankietę
-od ogółu do szczegółu
-dane ogólne na samym końcu
-w ściśle określonym czasie
-powinna być zweryfikowana – odrzucić ankiety, które są wątpliwe
Jakościowe techniki gromadzenia danych
- wywiady indywidualne
-wywiady grupowe
-obserwacja – kontrolowana/niekontrolowana, jawna/ukryta, standardowa/niestandardowa
27.11.13r
Techniki prognozowania w tir i praktyczna przydatność
Dokąd zmierza światowa turystyka?
Przewidywanie- bankowa metoda przewidywania zjawisk i procesów oko-spo?? Za pomocą odpowiednich narzędzi bankowych = predykcja, opiera się na źródłach pierwotnych i wtórnych
4 techniki prognozowania:
1.rozpoznawcze- cechą jest oparcie na danych statystycznych pochodzących z przeszłości i na ich podstawie opracowuje się scenariusze; zaletą jest duży obiektywizm prognozy, możliwość opracowania prognozy długoterminowej, duża precyzja prognozy; wadą jest zakładanie stałości czynników określających badane zjawisko
2.heurystyczne- zdrowo rozsądkowe, oparte na intuicji, wiedzy i doświadczeniu
-burza mózgów- instytucja lub osoba zaprasza wszystkich zainteresowanych i podczas luźnej rozmowy opracowuje się prognozy
-delfickie- opracowuje się scenariusze specjalne, wysyła się do ekspertów z danej dziedziny, a oni odpowiadają na ankietę, po czym robiona jest kolejna wersja i odrzuca się skrajne odpowiedzi i tak dalej aby zostało wspólne stanowisko
-mieszane- połączenie tych dwóch, zaprasza się ekspertów, aby wypracować wspólne stanowisko na sesjach prognostycznych, najpierw wypełniają ankietę, podaje się wyniki i prowadzi dyskusje, aby przekonać do swoich odp. I tak kilka razy
Zaletą jest to, że są niewielkie koszty, zakładają dużą zmienność i małe pole błędu
3.normatywne- prognozowanie za pomocą ustalonych norm; zaletą jest mało skomplikowany charakter, wadą jest poruszanie się wokół wartości ustalonych przez urzędników
4.zintegrowane- połączenie 3 technik, uniwersalna, specjalne modele prognozycyjne
Kiedy prognoza jest dobra?
-musi być oparta na rzetelnych informacjach
-wykonana przez specjalistów
-musi mieć jasno określony cel
-musi mieć ściśle określony horyzont prognozyjny( krótkoterminowe, do 2 lat, średnioterminowe 3-5lat, długoterminowe powyżej 5lat, najczęściej 10-15 lat; im, dłuższy horyzont tym większa szansa na błąd)
-dobra to przedziałowa a nie punktowa
-w każdej prognozie należy oszacować błąd prognostyczny
Prognozowanie jest potrzebne, ponieważ musimy wiedzieć co nas czeka i jak możemy działać przeciwko negatywnym skutkom, może zawodzić, ponieważ nie jesteśmy w stanie do końca ustalić co wydarzy się w przyszłości.
Tendencje w popycie turystycznym
mega trendy społeczne i gospodarcze, odnoszące się całej cywilizacji,
-starzenie się społeczeństw, zmiany w strukturze przestrzennej ludności, nasilone migracje, zarówno z poł na płn jak i ze wsch na zach, skutkujące w długim okresie przenikania się rozmaitych, często bardzo odmiennych wzorców kulturowych
-zmiany sytuacji gospodarczej, a co za tym idzie zmiany dochodów, pojawienie się i nasilenie wielkich rynków o ogromnym potencjale popytu; Brazylia, Rosja, Indie, Chiny (BRIC)
-niestabilność sytuacji politycznych, w tym terroryzm międzynarodowy i radykalizacja ruchów społecznych i politycznych
zmiany potrzeb, zachowań i oczekiwań konsumentów powiązane z takimi zjawiskami jak:
- rosnąca rola nowego typu gospodarstw domowych- jednoosobowe, wzrost roli kobiet
-domaganie się praw grup mniejszościowych, indywidualizacja oczekiwań
-wzrost świadomości ekologicznej
04.12.13r
Światowy rynek turystyczny
Kraje o największych wpływach z zagranicy to: USA, Hiszpania, Francja, Chiny, Włochy
Nowe formy turystyki:
- Cmentarna- odwiedzanie miejsc, gdzie są pochowani znani ludzie np. grób Michaela Jacksona,
- mroczna – wycieczki do Czarnobyla
- medyczna- uzdrowiska, kombinaty medyczne, gdzie można wykonywać przeszczepy
- kulinarna- szlaki win, serów, czekolady
- ekstremalna
- kosmiczna
- rozwodowa- wyprawy do miejsc, gdzie można szybko się rozwieść
- polarna
Polska na światowym rynku-
1997r- 87,8 mln odwiedziło Polskę, w tym 19,5 mln turystów,
2012r- odwiedziło Polskę 67,4 mln ludzi,
Najwięcej w Polsce jest turystów z Niemiec, Czech i Ukrainy, w 2011r turystów do nas przyjechało 13,4 mln, w tym 4,6 mln Niemców
Cele podróży [świat] to: sprawy zawodowe, wypoczynek, odwiedziny krewnych i znajomych
Przychody z turystyki to: 1997r 203 dolara/os., 2011r 398 dolarów/os.
Hiszpanie wydają najwięcej, bo: 523 dolary/os.
Zagraniczne podróże Polaków-
W 2012r wyjechało z kraju 6,4 mln Polaków, w 2011r wydaliśmy 1070zł przed podróżą i 805zł w trakcie podróży
*9% światowego produktu brutto, 1/11 to pracownik turystyki,
11.12.13r
Polityka turystyczna, istota, zakres, instrumenty
Polityka- z greckiego „politike”, sztuka zarzadzania państwem, jest współcześnie stosowany dla określenia całokształtu działalności władzy państwowej w formułowaniu stosunków wewn. W państwie oraz jego stosunków za granicą.
Polityka turystyczna jest jednym z rodzajów polityki państwa, jest polityką gospodarczą, przez którą określa się świadome oddziaływanie władz państwowych na gospodarkę narodową, jej dynamikę i strukturę oraz funkcjonowanie, a także stosunki ekonomiczne oraz relacje ekonomiczne z zagranicą.
Modele roli państwa w gospodarce
1.model regulacji gospodarki rynkowej
Dlaczego państwo ingeruje? Żeby: dbać o bogactwo zasobów, kontrolować rozwój sektorów, które zagrażają środowisku, ogarnąć poziom bezrobocia i inflacje
2.model samoregulacji gospodarki rynkowej
wysoka państwowa kontrola gospodarki niska
niska rola rynku wysoka
rodzaje instrumentów polityki gospodarczej:
Instrument – zmienna, na wielkość której mamy wpływ, a która powoduje zmiany innej zmiennej (celu polityki gospodarczej)
Polityka turystyczna jako działania, których celem jest kształtowanie optymalnych rozmiarów i struktury ruchu z zastosowaniem praw ekonomicznych, a także koordynacja rozwoju turystycznego z uwzględnieniem jej funkcji i związku z innymi strefami działalności państwa.
Zadania polityki turystycznej mogą być realizowane przez podmioty takie jak:
-podmioty międzynarodowe np. WTO
-państwowe organy ustawodawcze i wykonawcze
-organizacje samorządowe
-regionalne i lokalne podmioty polityki turystycznej
Polityka turystyczna, a zarządzanie turystyką- cele polityki turystycznej- hierarchia:
1.cele rozwoju i cele narodowe polityki tur.
narodowe strategie, plany, programy
2.cele rozwoju i cele regionalne polityki tur.
Regionalne strategie, plany, programy
3.cele rozwoju i cele lokalnej polityki tur.
Lokalne strategie, plany, programy
4.cele rozwoju i cele polityki tur. Przedsiębiorstw tur.
strategie, plany, programy przedsiębiorstw tur.
Model nowoczesnej turystyki politycznej :
2 cele wynikają z potrzeb kraju
1.wzrost przyjazdów zagranicznych do Polski i wzrost wydatków
2.rozwój tur. Wew., wzrost stopnia aktywności Polaków co do wyjazdów
Cele szczegółowe wynikają z celi ogólnych
Ograniczenia zewn.:
-kursy walutowe, działania zagranicznych rządów, warunki naturalne
Ograniczenia wew.:
-efekty ekonomiczne, społeczne, system polityczny i gospodarczy, grupy nacisku, siła robocza
Państwo, a sektor turystyki
Podsumowując: polityka tur. Jest elementem polityki gospodarczej państwa, uważa się, że: turystyka powinna sama na siebie zapracować i sama się rozwijać, jest to zły kierunek, nie tak jak w innych krajach.
08.01.2014
Ceny usług turystycznych
Cena- podstawowa kategoria ekonomiczna, decyduje o sytuacji na rynku
Podstawowym określeniem wartości jest praca ludzka, podstawą może być subiektywnie rozumiana użyteczność , neoinstytucjonalna, pragmatyczna teoria wartości
Wg Smitha: wartość użytkowa, zdolność towaru, usług do zaspokojenia potrzeb; wartość wymierna, zdolność towaru, usługi by być przedmiotem wymiany
Postrzegane przez konsumenta wartości= postrzegane korzyści/cena
CENA- Suma pieniędzy, za którą konsument nabywa towary lub usługi od podmiotów, a także prowizja za wykonanie usługi pośredniczenia
-ceny postulowane- kwoty za jakie sprzedawca chce zbyć usługę
-ceny transakcyjne- kwoty, po których dokonano transakcji
Funkcje cen:
-agregacyjna- w cenie uwidacznia się nakłady na wytworzone usługi
-informacyjna
-dystrybucji zasobów
-alokacji dochodów
-dochodowa
-redystrybucji dochodów
-stymulacyjna
-satysfakcji dla klienta
Metody ustalania cen:
-Kosztowa- ile kosztów ponieśliśmy na dany produkt, usługę na 1 os?
-konkurencyjna- porównanie cen własnych do cen konkurencji
-popytowa- bierze pod uwagę wielkość rzeczywistego i potencjalnego popytu oraz pozycję danej firmy na rynku
-porównań międzynarodowych- ceny usług oferowane są na poziomie cen w krajach sąsiadujących z uwzględnieniem kursów walutowych
-porównań wartości substytutów- porównanie z cenami bezpośrednich substytutów rynkowych
Rodzaje cen:
-urzędowe- ustala państwo
-regulowane- ustalane przez usługodawców np. opłaty klimatyczne
-umowne- klient akceptuje poziom cen ustalany przez usługodawcę
-negocjowane- ceny ustalone wspólnie przez klienta i usługodawcę
Czynniki wpływające na cenę:
-poziom dochodów, zamożność
-preferencje konsumentów
-zaufanie do firmy
-ukształtowanie wizerunku produktu
-cele marketingowe firmy
-segmenty rynku
-ograniczenia prawne i regulacyjne
-dodatkowe korzyści
Podatek VAT- podatek od wartości dodanej, charakteryzuje go wielofazowość- obciąża przyrost wartości w każdej fazie obrotu gospodarki
0%- usługi świadczone przez firmy spoza UE
8%- zakwaterowanie, transport lotniczy, kolejowy, rozrywka i rekreacja, wstępy do muzeów, wyroby sztuki ludowej, usługi gastronomiczne
23%- usługi tur. Świadczone w Polsce, na terenie UE, usługi parkingowe
Zwolnione z podatku mogą być usługi sanatoryjno-wczasowe, wczasowe
T.Nagle zidentyfikował 9 czynników kształtowania cenowej wrażliwości:
-efekt wartości unikatowej
-świadomość istnienia substytutów
-trudnego porównania
-globalnych wydatków
-końcowego pożytku
-zapasów
-relacji ceny do jakości
-utopionych pieniędzy
-podniesionych wydatków?
15.01.14r
Rola samorządów terytorialnych w rozwoju tir
Państwo się angażuje w tir-argumenty:
-efekty zewn., które powstają wtedy, gdy osoby trzecie są poszkodowane lub mają korzyści, np. biuro bankrutuje trzeba ściągnąć turystów do polski
-dobra społeczne, z których użytkowania żadnej nie można wyłączyć, ani nie występuje o nie żadna rywalizacja np. dobra naturalne
Akty regulacyjne działalność samorządów:
-art.163 konstytucji
-ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym, wojewódzkim
-ustawy o usługach tur, o lecznictwie uzdrowiskowym, o polskiej organizacji turystycznej
Zadania gminy:
-prowadzenie ewidencji pól biwakowych
-kontrola hotelów
-zawiadomienie organów prowadzących ewidencję obiektów hotelowych o nieprawidłowościach
-wydaje nakazy wstrzymania świadczeń usługowych do czasu usunięcia uchybień
-zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności
Zadania samorządu powiatu:
wykonuje zadania w zakresie kultury fizycznej i turystyki o charakterze ponadgminnym
zadania samorządu województwa-urzędy marszałkowskie:
-tworzenie strategii rozwoju turystyki i kultury fizycznej w ramach strategii rozwoju województwa, promocja, rozwój infrastruktury, ochrony środowiska
-prowadzenie rejestru organizatorów i pośredników turystycznych
Wyszukiwarka