TERAPIA UZALEŻNIEŃ W ZAKŁADACH KARNYCH

TERAPIA UZALEŻNIEŃ W ZAKŁADACH KARNYCH

  1. Problem alkoholizmu w społeczności więźniów:
    - często więźniowie są uzależnieni od dokonywania przestępstw i od przestępczego stylu życia; objawy: obsesyjne myślenie o dokonaniu przestępstwa, nieodparta chęć zrealizowania zamiaru, oczekiwanie i doznanie emocjonalnej gratyfikacji w czasie i po dokonaniu przestępstwa (podniecenia, napięcia, ulgi, radości), traktowanie przestępstwa w kategoriach sposobu na regulowanie własnych emocji, wzrost tolerancji na popełniane czyny (częstotliwość, stopień brutalizacji), próby kontroli zachowań przestępczych (czasowe powstrzymywanie się od przestępstwa), jak również bardzo charakterystyczne i zbliżone do alkoholowych sposoby usprawiedliwiania swoich zachowań, rozpaczliwa obrona samooceny i swojego społecznego wizerunku
    - alkoholicy-więźniowie po wyjściu na wolność niechętnie szukają pomocy w stacjonarnych placówkach leczenia odwykowego - boją się miejsc, które w jakikolwiek sposób - choćby na krótki czas i za ich zgodą - mogą ograniczać ich wolność; nie czują się też pewnie w wolnościowych poradniach odwykowych; skarżą się na nieufność i lęk wyrażany wobec nich przez personel tych placówek i innych pacjentów; mają poczucie bycia gorszymi, innymi nie tylko z racji pobytów w zakładach karnych, ale również widocznych deficytów swoich umiejętności psychologicznych i społecznych
    - więźniowie uzależnieni od alkoholu bardzo często nie mają żadnego zaplecza sprzyjającego trzeźwieniu po opuszczeniu zakładu karnego (brak pieniędzy, patologiczne środowisko)
    - zdecydowaną większość pacjentów więziennych oddziałów odwykowych można zdiagnozować jako dorosłe dzieci alkoholików
    - nierzadko są oni ofiarami przemocy w rodzinie i jednocześnie sprawcami przemocy wobec bliskich w dorosłym życiu
    - prezentują wysoki poziom złości z tendencją do zachowań agresywnych – są one trudne do zmiany, bowiem w środowisku więziennym są usprawiedliwione, a nawet z punktu widzenia więźniów pożądane; skazanym trudno z nich zrezygnować, ponieważ przynoszą im widoczne korzyści, świadczą o mocy i pozycji w hierarchii więziennej, zapewniają "święty spokój"
    - częstą trudnością pracy z alkoholikami w więzieniu jest różnica w akceptowanych systemach wartości pacjentów i terapeutów - akceptacja siły, agresji, krzywdy, przemocy, braku poszanowania praw innych ludzi to wartości, na których nie można budować procesu trzeźwienia
    - pacjenci mają wizję świata opartego na sprycie, przemocy, braku szacunku, sprzeczną ze sprawiedliwością, uczciwością czy otwartością, stanowiącą jedną z podstaw pracy terapeutycznej; dla zachowania równowagi w tym świecie pacjenci usztywnili relacje ze sobą i ze światem zewnętrznym, ustawicznie go kontrolując w lęku przed kolejnymi stratami, a towarzyszące tym relacjom przekonania obronne są wzmacniane przez alkoholowy system iluzji i zaprzeczania
    - funkcjonowanie rodzin pacjentów jest często tak zaburzone, że nie mają dokąd wracać po zwolnieniu z więzienia; wpływa to na proces terapii: pacjenci są tak silnie skoncentrowani na rodzinie, że odwodzi ich to od pracy nad uzależnieniem od alkoholu
    - obserwuje się zubożenie sfery duchowej; toteż odkrywanie duchowości i swojej Siły Wyższej dla wielu pacjentów staje się inspiracją do poszukiwań w sobie odpowiedzi na pytania: jaki jestem, na czym mam budować swoją przyszłość, co jest dla mnie ważne?
    - we wszystkich przypadkach mamy do czynienia z zaburzoną osobowością, przy czym tę grupę pacjentów charakteryzuje: tendencja do instrumentalnego traktowania otoczenia społecznego, egocentryzm, odrzucenie norm powszechnie obowiązujących w społeczeństwie, funkcjonowanie według zasady przyjemności i natychmiastowego zaspokojenia potrzeb, niski poziom odporności na frustrację, łatwość popadania w gniew, szybkie znużenie systematyczną pracą, skłonność do kłamania, słabość w przewidywaniu społecznych konsekwencji swojego zachowania

  2. Teoretyczne przesłanki psychokorekcji
    - podejście biologiczne: zjawisko alkoholizmu jako pochodna odmienności w zakresie funkcjonowania organizmu biologicznego; czynniki: wadliwy metabolizm, specyficzne funkcjonowanie neurologiczne, różnice w obrazie aktywności bioelektrycznej mózgu
    - podejście psychoanalityczne: koncepcja aktu przestępczego jako ekspresja podświadomie przeżywanego pragnienia kary, która jest rozwiązaniem boleśnie odczuwanego poczucia winy – popęd śmierci (thanatos) oraz przeciwstawna siła w postaci popędu życia i miłości (eros) wchodzi w nieustanny konflikt z superego (świat wartości i norm moralnych); kiedy struktura ego (świadoma i odpowiedzialna za uzgadnianie wymagań ze strony id i super ego) funkcjonuje nieprawidłowo, możliwe że thanatos - pod wpływem karzących impulsów superego – zwróci się ku samemu podmiotowi, co objawi się w różnego rodzaju aktach destrukcyjnych jak np. nałogowe alkoholizowanie się
    - podejście behawiorystyczne – zachowania dewiacyjne są efektem procesu uczenia się i jako takie mogą być przedmiotem swoistej reedukacji; przyczyny problemów alkoholowych: nagradzająca wartość, jaką stanowi redukcja napięcia psychicznego w wyniku spożycia alkoholu; warunkowanie klasyczne + bodźce zewnętrzne w postaci np. reklam; mechanizm modelowania (społeczny charakter wzmocnień)

  3. AA w warunkach izolacji penitencjarnej
    - ruch samopomocy, który daje szansę naprawy na podstawie programu rozwoju osobowego
    - podstawą filozofii AA jest Dwanaście Kroków AA (s. 134 u Stanika)
    - momentem kluczowym w procesie powrotu do zdrowia jest kapitulacja i sięgnięcie dna, w takich sytuacjach człowiek zderza się z rzeczywistością, wyczerpały się zdolności kreowania nowych zaprzeczeń i racjonalizacji – alkoholik traci komfort picia
    - istotą tego upadku pozostaje gotowość do przyjęcia nowej tożsamości, człowiek przyjmuje nową perspektywę poznawczą, przeobrażeniu ulega cały dotychczasowy system ocen i przekonań człowieka
    - istota relacji w grupie polega na „dzieleniu się doświadczeniem”, w tym doświadczeniem stosowanych przez siebie zaprzeczeń, racjonalizacji i fałszywych usprawiedliwień
    - nie jest możliwa krytyka czy choćby analiza cudzych postaw!
    - punktem wyjścia jest szczere rozliczenie przeszłości
    - udział w programie okazuje się nieskuteczny w przypadku więźniów, którzy zostali zmuszeni do uczestnictwa; mniejsza jest również skuteczność wśród alkoholików wielokrotnie karanych

  4. Program „Atlantis”
    - leczący się więzień powinien być zaangażowany w proces zdrowienia; program zawiera zadania, mające na celu powstrzymanie się od picia oraz naukę życia w trzeźwości, rozpoczynającą się w warunkach izolacji z myślą o przeniesieniu do warunków wolnościowych
    - warunkiem skuteczności programu "Atlantis" jest kontakt więźniów z wspólnotą Anonimowych Alkoholików
    - praca z uzależnionymi w zakładach jest głównie oparta na programie „Atlantis”
    - już odbywając karę więzień jest badany przez psychologa i na tej podstawie zostaje orzeczona konieczność podjęcia leczenia; wtedy jest on zapisywany do kolejki oczekujących na miejsce w oddziale terapeutycznym - oczekiwanie trwa około roku - a tymczasowo przebywa w systemie terapeutycznym poza oddziałem- oznacza to, że nie uczestniczy w profesjonalnej terapii grupowej ani indywidualnej, ale jest umożliwiony kontakt z grupami Anonimowych Alkoholików

  5. Model psychologiczny M.Mikki

- detoksykacja 2 tygodnie

- psychoterapia indywidualna

- psychoterapia grupowa

* społeczność terapeutyczna

* pogadanki – piciorysy

* terapia uczenia się ( informacje na temat alkoholizmu, mechanizmów uzależnienia, działania itp.)

  1. Główne problemy terapii w zakładach karnych wg. Majerczyka:

- specyfika populacji nie można przenieść programów wolnościowych do Zakładów Karnych

- odmienne rozwiązania odziały nie podlegają służbie zdrowia

- czas trwania terapii 3 miesiące dla alkoholików i 6 miesięcy dla narkomanów

g) Liczba oddziałów w Polsce:

h) Metody :

i) Główne cele terapii:

j) fazy terapii:

  1. przezwyciężanie zaprzeczenie i uznanie bezradności

  2. uświadomienie potrzeby zmiany

  3. przekonanie o zdolności do jej dokonania

  4. po terapii wsparcie AA


Wyszukiwarka