Ogólne prawa dotyczące metabolizmu organizmów żywych.

Szlak metaboliczny – uporządkowana, skoordynowana sekwencja przemian biochemicznych, prowadząca od substratu do produktu.

Typowe przemiany metaboliczne.

Stopniowe uwalnianie energii, a bezpośrednie spalanie.

Katabolizm i anabolizm.

Metabolizm, a transfery energii.

ATP – krótkotrwały, uniwersalny przenośnik energii.

Glikogen:

• długotrwały rezerwuar energii,

• tworzenie – glikoliza,

• rozkład – glikogenoliza,

• znajduje się w większości tkanek zwierzęcych, głównie w wątrobie i mięśniach.

Tłuszcze:

• materiał zapasowy komórek zwierzęcych,

• jako materiał zapasowy występują też w roślinach, głównie w nasionach, biorą udział w kiełkowaniu,

• możliwość zmagazynowania ok. 2x więcej energii, niż w glikogenie,

• energia trudniej dostępna,

Skrobia – rezerwuar energii u roślin.

Metabolizm, a przenoszenie elektronów.

Konwersja energii przez błonę

Enzymy

1. Biokatalizatory – determinują reakcje zachodzące w organizmie.

2. Białkowe – czasem wymagają dodatkowych struktur (koenzymy, grupy prostetyczne).

3. Obniżają energię aktywacji. Schemat!

4. Sposoby obniżania energii aktywacji

   • związanie dwóch substratów w jednym miejscu,

   • wiązanie cząsteczki przez enzym i „wygięcie” jej tak, aby miejsce reakcji było lepiej wyeksponowane,

   • przyłączenie do miejsca obdarzonego ładunkiem

5. Specyficzność

   • substratów,

   • reakcji,

   • regionu substratu,

   • chiralności,

6. Enzym posiada centrum aktywne i wiążące.

7. Inhibicja enzymów

   • Inhibitor kompetencyjny – wiąże się z centrum aktywnym, blokując enzym

   • inhibitor niekompetencyjny

     • wiąże się z enzymem częściowo blokując centrum aktywne,

     • wiąże się z enzymem w miejscu innym niż centrum aktywne, zmieniając konformację enzymu.

8. Regulowanie szlaków metabolicznych

   • sprzężenie zwrotne

     • dodatnie

     • ujemne

   • operon laktozowy

9. Nazewnictwo enzymów

   • -aza

   • Rdzeń nazwy – nazwa substratu lub reakcji, np. dekarboksylaza.

   • -lity, gdy rozkłada substrat proteolityczny.

   • Nazwy zwyczajowe, np. trypsyna

10. Klasy enzymów