MIKROEKONOMIA – WYKŁADY.
Wykład z dnia 17.10.2010 r.
Temat: Ekonomia , cele i zadania .
Podstawowe zasady gospodarki rynkowej:
dominacja prywatnej własności
System cen wolnorynkowych
Wolna konkurencja
Wolność gospodarcza (rynek weryfikuje działalność , przydatność)
Ograniczona rola państwa (interwencjonizm państwowy) – państwo interweniuje na rynku.
Rynek – jest to ogół stosunków wymiennych między kupującymi a sprzedającymi.
Rynek – całokształt stosunków ekonomicznych dokonujących się w określonych warunkach w wyniku których zachodzi zmiana praw własności.
Podział rynku:
- ze względu na przestrzeń
Lokalny
Regionalny
Krajowy
Zagraniczny (rynek między jednym a drugim państwem)
Międzynarodowy (kilka państw uczestniczy)
- na przedmiot obrotu
Rynek zasobów naturalnych
Rynek pracy
Rynek kapitałowy
Rzeczowy
Finansowy
- na swobodę zawierania transakcji
Wolny
Zamknięty
Regulowany
- na szczebel obrotu
Rynek skupu
Rynek zbytu
Rynek hurtowy
Rynek detalowy
- na zrównoważenie rynku
Zrównoważony
Niezrównoważony
producenta – sprzedawcy (oznacza sytuację rynkową w której podaż określa maksymalne obroty na rynku)
konsumenta – nabywcy (oznacza sytuację rynkową w której popyt określa maksymalne obroty na rynku).
Podaż – ilość dóbr zaoferowanych na sprzedaż w określonym czasie i po określonej cenie.
Popyt – zapotrzebowanie na sprzedaż w określonym czasie i po określonej cenie.
Współzależności jakie ujawniają się na rynku pomiędzy popytem , podażą i ceną określa prawo podaży i popytu.
Czynniki nie cenowe oddziałujące na popyt:
ilość i struktura potencjalnych nabywców
dochody potencjalnych konsumentów
przewidywana zmiana cen
moda, gusta i preferencje konsumentów
jakość
dobra substytucyjne i komplementarne
środowisko geograficzne
promocja i reklama
sytuacja gospodarcza danego kraju
i inne.
Czynniki nie cenowe oddziałujące na podaż:
warunki finansowo – kredytowe konsumentów
warunki zapotrzebowania surowcowego
oczekiwana w przyszłości zmiana cen
ceny czynników produkcji
podatki i subsydia
warunki techniczne i technologiczne
sezonowość produkcji
i inne.
Prawo podaży i popytu:
Gdy popyt na dany towar jest wyższy od podaży to cena towaru wzrasta , jeśli podaż przewyższa popyt to cena towaru maleje.
Gdy cena na dane dobro wzrasta podaż wzrasta a popyt maleje.
Gdy cena na dane dobro maleje popyt wzrasta a podaż maleje.
Gdy popyt i podaż są równe , równomiernie rosną lub równomiernie maleją zatem cena nie ulega zmianie.
Gdy podaż i popyt są równe mamy do czynienia z ceną równowagi rynkowej.
Cena : 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0 .
Popyt: 0, 5, 10 ,15, 20 ,25, 30, 35.
Cena Popyt = Prz C
Prz C = 0, 30, 50, 60, 50, 30, 0.
Proces ciągłego dostosowywania się popytu i podaży w celu osiągnięcia regulacji rynkowej nazywamy mechanizmem działania rynku .
Popyt = Popyt
Popyt > Podaż
Cena – rośnie
Siła nabywcza pieniądza – maleje
Rynek – rośnie
Popyt < Podaż
Cena – maleje
Siła nabywcza pieniądza – rośnie
Rynek – maleje
Wpływ czynników nie cenowych na zmianę położenia krzywej popytu:
Wzrost dochodów konsumentów
Efekt : Popyt rośnie , krzywa w prawo w górę.
Spadek dochodów konsumentów.
Efekt: Popyt maleje , krzywa w lewo w dół.
Oczekiwany w przyszłości wzrost cen.
Efekt: Popyt rośnie , krzywa w prawo w górę.
Oczekiwany w przyszłości spadek cen.
Efekt: Popyt maleje , krzywa w lewo w dół.
Ceny dóbr komplementarnych rosną.
Efekt: Popyt maleje , krzywa w lewo w dół.
Ceny dóbr komplementarnych maleją.
Efekt: Popyt rośnie , krzywa w prawo w górę.
Ceny dóbr substytucyjnych rosną.
Efekt: Popyt rośnie, krzywa w prawo w górę.
Ceny dóbr substytucyjnych maleją.
Efekt: Popyt maleje , krzywa w lewo w dół.
Wpływ czynników nie cenowych na zmianę położenia krzywej podaży:
Wzrost cen czynników produkcji.
Efekt: Podaż maleje , krzywa w lewo w górę.
Spadek cen czynników produkcji.
Efekt: Podaż rośnie , krzywa w prawo w dół.
Wdrożenie nowych technologii.
Efekt: Podaż rośnie , krzywa w prawo w dół.
Regres technologiczny.
Efekt: Podaż maleje , krzywa w lewo w górę.
Przewidywany w przyszłości spadek cen .
Efekt: Podaż rośnie , krzywa w prawo w dół.
Przewidywany w przyszłości wzrost cen.
Efekt: Podaż maleje , krzywa w lewo w górę.
Wzrost podatków , zmniejszenia subsydiów.
Efekt: Podaż maleje , krzywa w lewo w górę.
Zmniejszenie podatków , wzrost subsydiów.
Efekt: Podaż rośnie , krzywa w prawo w dół.
Prawo wartości określa mechanizm dostosowywania się cen do kosztów wytwarzania i wartości użytkowych.
Cena – wartość wymienna towaru wyrażona w formie pieniężnej.
WK - Wartość kosztowa
WU - Wartość użytkowa
WW - Wartość wymienna , cena wyrażona w formie pieniężnej
WK
12
10 cena oscyluje według średnich wytwarzania
8
Prawo wartości prowadzi do:
Rozwoju sił wytwórczych
Postępu naukowo – technicznego i innowacyjnego
Lepszej organizacji pracy
Szybkiego przepływu kapitału finansowego z jednej gałęzi gospodarki do drugiej.
Funkcje cen :
Informacyjna (pozwala określić wielkość przychodów ze sprzedaży)
Dochodowa
Kosztowa
Rozdzielcza ( dystrybucyjna)
Stymulacyjna ( Im wyższy jest poziom cen tym większa jest opłacalność produkcyjna . Stymuluje to producentów do zwiększenia rozmiarów produkcji)
Redystrybucyjna (redystrybucja dochodów) – państwo może dokonywać redystrybucji dochodów przy pomocy cen – różnicując obciążenie cen podatkami ustalając ceny minimalne bądź maksymalne.
Rodzaje cen :
Urzędowa (rząd ustanawia ceny)
Regulowana (państwo wpływa na poziom cen np. poprzez podatki)
Umowna
Wolna (negocjonowana)
Prawo wartości jest wykładnikiem ceny która wywiera wpływ na decyzję konsumentów jak i producentów.
Cena jest instrumentem , który porządkuje potencjalny chaos na rynku i w wyniku mechanizmu działania rynku doprowadza do równowagi pomiędzy popytem i podażą .
Cena to najbardziej syntetyczny wskaźnik informacji dla podmiotów gospodarczych (gospodarstw domowych i przedsiębiorstw) służących do podejmowania racjonalnych decyzji oraz wyboru ich realizacji.