|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Alphavirus (Togaviridae) - Arbowirus |
wirus wschodniego końskiego zapalenia mózgu (EEE) |
u zakażonych indyków objawy nerwowe |
|
Flavivirus – Arbowirus |
wirus izraelskiego zapalenia opon i mózgu indyków (IT) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Influenzavirus A (orthomyxoviridae) |
Influenza ptaków (AI) |
HPAI – po 2 dniach zaburzenia nerwowe – drżenia głowy i szyi, skręt szyi, trudności w staniu, zarzucanie głowy na grzbiet, silna depresja |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pasteurella multocida |
Pastereloza |
kaczki, gęsi – wiosłowanie, leżą na boku; indyki – skręt szyi |
Clostridium botulinum gł. typ C (TOKSYNY !!!) |
Zatrucie jadem kiełbasianym |
porażenia, chwiejny chód, bezwład szyi i skrzydeł, opadnięcie powiek, śpiączka |
Rimerella anatipestifer |
Rimereloza (indyki, kaczki) |
skręt głowy, drżenie głowy i szyi |
Yersinia pseudotuberkulosis |
Gruźliza rzekoma – pseudotuberkuloza |
niedowład skrzydeł |
|
|
|
PASOŻYTY |
Trichomonas gallinae (pierwotniak) |
Trichomonoza drobiu grzebiącego i gołębi |
zaburzenia równowagi przy zaatakowaniu CUN |
Echinuria uncinata (nicień) |
Echinurioza (kaczki) |
chwiejny chód, zarzucanie głowy na grzbiet |
Eimeria truncata (pierwotniak) |
Kokcydioza nerek (gęsi) |
skręt głowy, zaburzenia równowagi, niedowłady |
Toxoplasma gondii (pierwotniak) |
Toksoplazmoza |
apatia, niezborność ruchów, skręt szyi, porażenia, przykurcze palców |
|
|
|
GRZYBY |
Candidia albicans, C. cruzei, C. tropicalis |
Kandydiaza |
skręt szyi, zarzucanie głowy na grzbiet |
Dactylaria gallopava |
Daktylarioza (kurczęta, indyczęta) |
nieskoordynowane ruchy, skręt szyi, porażenie kończyn |
Aspergillus fumigatus, A. flavus (drób wodny) |
Aspergiloza |
postać ostra – zaburzenia ruchowe, torticollis; postać nadostra – porażenia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
obniżony dobrostan, uszkodzenie rdzenia kręgowego, niedobór wapnia |
Zmęczenie klatkowe |
przewracanie na grzbiet, paraliż |
zaburzenia w metabolizmie tłuszczów, źle zbilansowana dawka pokarmowa (dużo pszenicy, glukozy, niedobór biotyny, potasu, fosforu), zła wentylacja, wzrost temp. |
Syndrom nagłej śmierci sercowej (gł. brojlery kurze) |
nagle padają, piszczą, trzepoczą skrzydłami, wywracają się na grzbiet z wyciągniętą szyją i nogami uniesionymi do góry |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
patogen |
choroba |
zmiany |
WIRUSY |
picornawirus |
zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego kurczatą (AE) |
nieropne zapalenie mózgu i rdzenia (widoczne w histopatologii, brak zmian makroskopowych) |
Picornavirus (DHV-1) |
wirusowe zapalenie wątroby kacząt typ I |
czasem zmiany zapalne w mózgu |
|
|
|
|
|
|
BAKTERIE |
Ornitobacterium rhinotracheale |
Ornitobakterioza (ORT) |
zapalenie opony twardej mózgu |
Pasteurella multocida |
Pastereloza |
Indyki – zapalenie opon mózgowych lub ucha środkowego |
Rimerella anatipestifer |
Rimereloza (indyki, kaczki) |
zmiany chorobowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PASOŻYTY |
Toxoplasma gondii (pierwotniak) |
Toksoplazmoza |
zmiany zapalne w mózgu |
GRZYBY |
Dactylaria gallopava |
Daktylarioza (kurczęta, indyczęta) |
zmiany w mózgu |
Aspergillus fumigatus, A. flavus (drób wodny) |
Aspergiloza |
pojedyncze ropnie z martwiczym centrum |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brak wody |
|
obrzęk mózgu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Herpesvirus (alfaherpeswirus ; MDV-1) |
Choroba Mareka (MD) |
obrzęk, zanik prążkowania, żółte zabarwienie nerwów kulszowych i splotu barkowego, niekiedy na przebiegu nerwów guzy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
obniżony dobrostan, uszkodzenie rdzenia kręgowego, niedobór wapnia |
Zmęczenie klatkowe |
uszkodzenie rdzenia kręgowego |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
patogen |
choroba |
zmiany |
WIRUSY |
Paramyxovirus (pneumowirus) |
syndrom obrzęku głowy kur (SHS) |
obrzęk skóry głowy, zatok, powiek, okolicy podżuchwowej, górnej części szyi, obrzęk tkanki podskórnej głowy, szyi, dzwonków z żółtogalaretowatym lub ropnym naciekiem |
Herpesvirus typ.1 |
Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT) |
zapalenie spojówek, obrzęk powiek, obrzęk i zapalenie zatok podoczodołowych |
Avulawirus (paramyxowirus) |
Rzekomy pomór drobiu (ND) |
obrzęk głowy, spojówek, grzebień zwiotczały, siny, |
Parwovirus |
Syndrom karłowatości i skróconego dzioba (kaczki) |
skrócenie długości dzioba od 15 dnia |
herpesvirus (alfaherpesvirus) – DEV |
Pomór kaczek (kaczki, gęsi) |
jama dziobowa, przełyk, migdałki – wybroczyny z białożółtym nalotem → zielony strup |
Avipoxvirus |
Ospa ptaków (FP) |
Postać skórna: krosty ospowe na grzebieniu, dzwonkach, powiekach, okolicy dzioba, otworów nosowych; Postać śluzówkowa: w jamie dziobowej, przełyku, tchawicy żółte/ciemnoczerwone serowate naloty silnie przytwierdzone do podłoża, po zerwaniu nadżerki i owrzodzenia; Postać mieszana – objawy z obu powyższych |
Influenzavirus A (orthomyxoviridae) |
Influenza ptaków (AI) |
HPAI – sinica dzwonków i grzebienia, obrzęk i sinica głowy, górnej części szyi i nóg, przekrwienie, wybroczyny i ogniska nekrotyczne na dzwonkach i grzebieniu, obrzęk zatok podoczodołowych; LPAI – silne łzawienie, zapalenie spojówek, zatok podoczodołowych |
|
|
|
BAKTERIE |
Salmonella gallinarum |
Tyfus kur |
zasinienie grzebienia, dzwonków |
Mycoplasma gallisepticum – często z MM i MS, dołączają się także wirusy i bakterie (gł. aerosacculitis) |
Mykoplazmoza układu oddechowego (1.- chroniczny nieżyt dróg oddechowych kur (CRD); 2. - zakaźne zapalenie zatok indyków (MG); 3. - aerosacculitis |
wyciek z nosa, oczu, obrzęk zatok okołonosowych, w ostrych przypadkach opuchnięć częściowe lub całkowite zamknięcie szpary powiekowej (→ niepobieranie pokarmu i wody), zapalenie nieżytowe lub włóknikowe bł. śluzowej jamy nosowej, spojówek, zatok, wysięk i śluz w nosie, zatokach |
Mycoplasma cloacale |
Zapalenie worków powietrznych i otrzewnej u gąsiąt |
7-10 dzień odchowu – zapalenie spojówek, wypływ z otworów nosowych, sinusitis |
Mycoplasma anatis |
Mykoplazmoza kaczek – Chroniczne surowiczo-włóknikowe zapalenie zatok, worków powietrznych i otrzewnej |
Pierwsze 3 tyg, ż, - lekkie zapalenie spojówek, zatok i rhinitis; po uzyskaniu dojrzałości – chroniczne zapalenie zatok |
Pasteurella multocida |
Pastereloza |
Postać ostra – sinogranatowe grzebienie i dzwonki, szary, śluzowy wypływ z nosa i dzioba; postać przewlekła - obrzęk i zasinienie grzebienia, dzwonków, u indyków korali; obrzęk okolicy podżuchwowej (indyki); surowicze → nieżytowo-ropne rhinitis, wzrost aktywności gruczołów, złuszczanie nabłonka, gromadzenie śluzu i nabłonka w świetle przewodów nosowych, śluzowo-ropna wydzielina, wypływy, serowate masy włóknika w dzwonkach |
E.coli i in. - zakażenia mieszane |
Kolibakterioza układu oddechowego |
chroniczny nieżyt górnych dróg oddechowych |
Mycobacterium avium |
Gruźlica ptaków |
grzebień, dzwonki, bł. śluzowe blade; papugi, indyki, gołębie – forma skórna – zmiany na skórze głowy, powiekach i bł. śluzowej jamy dziobowej |
Chlamydophila psittaci |
Chlamydofiloza |
Indyki – zapalenie spojówek, obrzęk powiek, ropny wysięk z worka spojówkowego; kaczki – zapalenie zatok podoczodołowych, pozlepiane pióra woków oczu (pierścienie) wysiękiem z worka spojówkowego, zapalenie gałki ocznej, rogowacenie rogówki i spojówek, ślepota |
Streptococcus zooepidemicud, S. dysgalactiae, S. avium, S. bovis |
Streptokokoza |
postać ostra – przekrwienie tkanek miękkich głowy, obrzęk, zapalenie spojówek, wyciek z oczu, dzwonki i grzebień blady |
Haemophillus paragallinarum |
Zakaźny katar nosa – Coryza contagiosa gallinarum |
Surowiczy → ropny wypływ z nosa, zapalenie nieżytowe do ropnego nosa, zatok i worków spojówkowych, szare słabo przytwierdzone naloty, obrzęk i przekrwienie bł. śluzowej jamy nosowej, w stanach przewlekłych jej zanik, obrzęk zatok podoczodołowych,w zatokach ropny/serowaty wysięk, wypływ ze spojówek, łzawienie, opuchlizna dzwonków kogutów, wyschnięty język, zrogowacenie bł. śluzowej języka, zmiany zapalne w dziobie, |
Erysipelothrix rhusiopathie |
Różyca (indyki) |
obrzęk i zasinienie korali, zgrubienie, unieruchomienie, bolesność wyrostka nosowego indorów, na skórze plamy różnej wielkości i kształtu, wyciek z otworów nosowych |
Bordetella avium |
Bordeteloza – katar indyków |
wyciek z nosa i spojówek (wodnisty – surowiczy → śluzowy), obrzęk okolicy podżuchwowej, zapalenie bł. śluzowej nosa |
Rimerella anatipestifer |
Rimereloza (indyki, kaczki) |
Śluzowo-ropny wypływ z nosa, śluzowo-ropny wysięk w zatokach nosowych |
|
|
|
PASOŻYTY |
Histomonas meleagridis (pierwotniak) |
Histomonadoza |
zasinienie korali (tzw. czarna główka) |
Trichomonas gallinae (pierwotniak) |
Trichomonoza drobiu grzebiącego i gołębi |
początkowo guzowate ogniska martwicze barwy żółtej, potem włóknikowe żółte naloty rozszerzające się na bł. śluzową przełyku, wola, nawet tchawicy, naloty tworzą warstwy i grube pokłady serowatej żółtej masy; u kur i indyków wiszące wole |
Cryptosporidium baileyi, C. meleagridis (pierwotniaki) |
Kryptosporidioza |
u indyków obrzęk zatok, zapalenie spojówek |
Echinuria uncinata (nicień) |
Echinurioza (kaczki) |
Przełyk – rzadko tu występują, dużo śluzu, pod błoną śluzową guzy, serowo-ropne masy, widoczne są otwory wnikające w głąb guzków (w nich nicienie), po usunięciu guzków –> kraterowate ubytki. |
Amidostomum anseris (nicień) |
Amidostomatoza (najczęściej u gęsi, ale też kaczki) |
Przełyk – rzadko występuję |
Cyathostoma bronchialis (nicień) |
Cjatostomatoza (gęsi, kaczki, łabędzie) |
w jamie dziobowej piana i śluz |
Toxoplasma gondii (pierwotniak) |
Toksoplazmoza |
bladość grzebienia |
|
|
|
GRZYBY |
Candidia albicans, C. cruzei, C. tropicalis |
Kandydiaza |
obwisłe wole, w jamie dziobowej, gardle, przełyku, wolu szaro-żółte naloty, pod nimi niekiedy owrzodzenia |
Trichophyton gallinae |
Strupień woszczynowy (kury, indyki, kaczki, przepiórki, kanarki) |
postać skórna – białe plamki na grzebieniu przechodzące niekiedy w szarobiałe strupy także na dzwonkach, przyusznicach oraz opierzone części ciała; postać uogólniona – zmiany skórne |
Aspergillus fumigatus, A. flavus (drób wodny) |
Aspergiloza |
Przekrwienie bł. śluzowych górnych dróg oddechowych, postać ostra – zapalenie spojówek |
|
|
|
|
|
|
brak wody |
|
suchość języka, błony śluzowej, zmiany martwicowe w jamie dziobowej |
|
|
|
złe warunki środowiskowe, techniczne, złe żywienie, choroby, uwarunkowania genetyczne, wynicowanie jajowodu, odbytu, rany, przedawkowanie leków |
Kanibalizm |
1) wydziobywanie ran; 2) wypadanie piór; 3) wydziobywanie piór; 4) dziobanie w głowę – po urazach korali, grzebienia, okolica oczy barwy czarnej lub sina (wylewy pod skórą), opuchnięte korale i dzwonki, ciemne z wylewami krwawymi, płatki uszne czarne z ogniskami martwicy |
obniżony dobrostan, uszkodzenie rdzenia kręgowego, niedobór wapnia |
Zmęczenie klatkowe |
powiększenie przytarczyc |
zaburzenia w metabolizmie tłuszczów, źle zbilansowana dawka pokarmowa (dużo pszenicy, glukozy, niedobór biotyny, potasu, fosforu), zła wentylacja, wzrost temp., czynniki genetyczne |
Syndrom nagłej śmierci sercowej (gł. brojlery kurze) |
Tarczyca – przekrwienie |
niedobór lub niewłaściwy stosunek Ca:P, niedobór wit. D3, ważny też niedobór wit. C, nadmiar wit. A, mikotoksyny, stany zapalne jelit, czynniki genetyczne |
Krzywica (Rachitis) |
miękki dziób |
niedrożność moczowodów, uszkodzenie nerek, odwodnienie (postać trzewna) |
Skaza moczanowa |
postać trzewna – zasinienie dzwonków i grzebienia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
patogen |
choroba |
zmiany |
WIRUSY |
Paramyxovirus (pneumowirus) |
syndrom obrzęku głowy kur (SHS) |
obrzęk skóry głowy, zatok, powiek, okolicy podżuchwowej, górnej części szyi, obrzęk tkanki podskórnej głowy, szyi, dzwonków z żółtogalaretowatym lub ropnym naciekiem |
Herpesvirus typ.1 |
Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT) |
zapalenie spojówek, obrzęk powiek, obrzęk i zapalenie zatok podoczodołowych |
Avulawirus (paramyxowirus) |
Rzekomy pomór drobiu (ND) |
obrzęk głowy, spojówek, grzebień zwiotczały, siny, |
Parwovirus |
Syndrom karłowatości i skróconego dzioba (kaczki) |
skrócenie długości dzioba od 15 dnia |
herpesvirus (alfaherpesvirus) – DEV |
Pomór kaczek (kaczki, gęsi) |
jama dziobowa, przełyk, migdałki – wybroczyny z białożółtym nalotem → zielony strup |
Avipoxvirus |
Ospa ptaków (FP) |
Postać skórna: krosty ospowe na grzebieniu, dzwonkach, powiekach, okolicy dzioba, otworów nosowych; Postać śluzówkowa: w jamie dziobowej, przełyku, tchawicy żółte/ciemnoczerwone serowate naloty silnie przytwierdzone do podłoża, po zerwaniu nadżerki i owrzodzenia; Postać mieszana – objawy z obu powyższych |
Influenzavirus A (orthomyxoviridae) |
Influenza ptaków (AI) |
HPAI – sinica dzwonków i grzebienia, obrzęk i sinica głowy, górnej części szyi i nóg, przekrwienie, wybroczyny i ogniska nekrotyczne na dzwonkach i grzebieniu, obrzęk zatok podoczodołowych; LPAI – silne łzawienie, zapalenie spojówek, zatok podoczodołowych |
|
|
|
BAKTERIE |
Salmonella gallinarum |
Tyfus kur |
zasinienie grzebienia, dzwonków |
Mycoplasma gallisepticum – często z MM i MS, dołączają się także wirusy i bakterie (gł. aerosacculitis) |
Mykoplazmoza układu oddechowego (1.- chroniczny nieżyt dróg oddechowych kur (CRD); 2. - zakaźne zapalenie zatok indyków (MG); 3. - aerosacculitis |
wyciek z nosa, oczu, obrzęk zatok okołonosowych, w ostrych przypadkach opuchnięć częściowe lub całkowite zamknięcie szpary powiekowej (→ niepobieranie pokarmu i wody), zapalenie nieżytowe lub włóknikowe bł. śluzowej jamy nosowej, spojówek, zatok, wysięk i śluz w nosie, zatokach |
Mycoplasma cloacale |
Zapalenie worków powietrznych i otrzewnej u gąsiąt |
7-10 dzień odchowu – zapalenie spojówek, wypływ z otworów nosowych, sinusitis |
Mycoplasma anatis |
Mykoplazmoza kaczek – Chroniczne surowiczo-włóknikowe zapalenie zatok, worków powietrznych i otrzewnej |
Pierwsze 3 tyg, ż, - lekkie zapalenie spojówek, zatok i rhinitis; po uzyskaniu dojrzałości – chroniczne zapalenie zatok |
Pasteurella multocida |
Pastereloza |
Postać ostra – sinogranatowe grzebienie i dzwonki, szary, śluzowy wypływ z nosa i dzioba; postać przewlekła - obrzęk i zasinienie grzebienia, dzwonków, u indyków korali; obrzęk okolicy podżuchwowej (indyki); surowicze → nieżytowo-ropne rhinitis, wzrost aktywności gruczołów, złuszczanie nabłonka, gromadzenie śluzu i nabłonka w świetle przewodów nosowych, śluzowo-ropna wydzielina, wypływy, serowate masy włóknika w dzwonkach |
E.coli i in. - zakażenia mieszane |
Kolibakterioza układu oddechowego |
chroniczny nieżyt górnych dróg oddechowych |
Mycobacterium avium |
Gruźlica ptaków |
grzebień, dzwonki, bł. śluzowe blade; papugi, indyki, gołębie – forma skórna – zmiany na skórze głowy, powiekach i bł. śluzowej jamy dziobowej |
Chlamydophila psittaci |
Chlamydofiloza |
Indyki – zapalenie spojówek, obrzęk powiek, ropny wysięk z worka spojówkowego; kaczki – zapalenie zatok podoczodołowych, pozlepiane pióra woków oczu (pierścienie) wysiękiem z worka spojówkowego, zapalenie gałki ocznej, rogowacenie rogówki i spojówek, ślepota |
Streptococcus zooepidemicud, S. dysgalactiae, S. avium, S. bovis |
Streptokokoza |
postać ostra – przekrwienie tkanek miękkich głowy, obrzęk, zapalenie spojówek, wyciek z oczu, dzwonki i grzebień blady |
Haemophillus paragallinarum |
Zakaźny katar nosa – Coryza contagiosa gallinarum |
Surowiczy → ropny wypływ z nosa, zapalenie nieżytowe do ropnego nosa, zatok i worków spojówkowych, szare słabo przytwierdzone naloty, obrzęk i przekrwienie bł. śluzowej jamy nosowej, w stanach przewlekłych jej zanik, obrzęk zatok podoczodołowych,w zatokach ropny/serowaty wysięk, wypływ ze spojówek, łzawienie, opuchlizna dzwonków kogutów, wyschnięty język, zrogowacenie bł. śluzowej języka, zmiany zapalne w dziobie, |
Erysipelothrix rhusiopathie |
Różyca (indyki) |
obrzęk i zasinienie korali, zgrubienie, unieruchomienie, bolesność wyrostka nosowego indorów, na skórze plamy różnej wielkości i kształtu, wyciek z otworów nosowych |
Bordetella avium |
Bordeteloza – katar indyków |
wyciek z nosa i spojówek (wodnisty – surowiczy → śluzowy), obrzęk okolicy podżuchwowej, zapalenie bł. śluzowej nosa |
Rimerella anatipestifer |
Rimereloza (indyki, kaczki) |
Śluzowo-ropny wypływ z nosa, śluzowo-ropny wysięk w zatokach nosowych |
|
|
|
PASOŻYTY |
Histomonas meleagridis (pierwotniak) |
Histomonadoza |
zasinienie korali (tzw. czarna główka) |
Trichomonas gallinae (pierwotniak) |
Trichomonoza drobiu grzebiącego i gołębi |
początkowo guzowate ogniska martwicze barwy żółtej, potem włóknikowe żółte naloty rozszerzające się na bł. śluzową przełyku, wola, nawet tchawicy, naloty tworzą warstwy i grube pokłady serowatej żółtej masy; u kur i indyków wiszące wole |
Cryptosporidium baileyi, C. meleagridis (pierwotniaki) |
Kryptosporidioza |
u indyków obrzęk zatok, zapalenie spojówek |
Echinuria uncinata (nicień) |
Echinurioza (kaczki) |
Przełyk – rzadko tu występują, dużo śluzu, pod błoną śluzową guzy, serowo-ropne masy, widoczne są otwory wnikające w głąb guzków (w nich nicienie), po usunięciu guzków –> kraterowate ubytki. |
Amidostomum anseris (nicień) |
Amidostomatoza (najczęściej u gęsi, ale też kaczki) |
Przełyk – rzadko występuję |
Cyathostoma bronchialis (nicień) |
Cjatostomatoza (gęsi, kaczki, łabędzie) |
w jamie dziobowej piana i śluz |
Toxoplasma gondii (pierwotniak) |
Toksoplazmoza |
bladość grzebienia |
|
|
|
GRZYBY |
Candidia albicans, C. cruzei, C. tropicalis |
Kandydiaza |
obwisłe wole, w jamie dziobowej, gardle, przełyku, wolu szaro-żółte naloty, pod nimi niekiedy owrzodzenia |
Trichophyton gallinae |
Strupień woszczynowy (kury, indyki, kaczki, przepiórki, kanarki) |
postać skórna – białe plamki na grzebieniu przechodzące niekiedy w szarobiałe strupy także na dzwonkach, przyusznicach oraz opierzone części ciała; postać uogólniona – zmiany skórne |
Aspergillus fumigatus, A. flavus (drób wodny) |
Aspergiloza |
Przekrwienie bł. śluzowych górnych dróg oddechowych, postać ostra – zapalenie spojówek |
|
|
|
|
|
|
brak wody |
|
suchość języka, błony śluzowej, zmiany martwicowe w jamie dziobowej |
|
|
|
złe warunki środowiskowe, techniczne, złe żywienie, choroby, uwarunkowania genetyczne, wynicowanie jajowodu, odbytu, rany, przedawkowanie leków |
Kanibalizm |
1) wydziobywanie ran; 2) wypadanie piór; 3) wydziobywanie piór; 4) dziobanie w głowę – po urazach korali, grzebienia, okolica oczy barwy czarnej lub sina (wylewy pod skórą), opuchnięte korale i dzwonki, ciemne z wylewami krwawymi, płatki uszne czarne z ogniskami martwicy |
obniżony dobrostan, uszkodzenie rdzenia kręgowego, niedobór wapnia |
Zmęczenie klatkowe |
powiększenie przytarczyc |
zaburzenia w metabolizmie tłuszczów, źle zbilansowana dawka pokarmowa (dużo pszenicy, glukozy, niedobór biotyny, potasu, fosforu), zła wentylacja, wzrost temp., czynniki genetyczne |
Syndrom nagłej śmierci sercowej (gł. brojlery kurze) |
Tarczyca – przekrwienie |
niedobór lub niewłaściwy stosunek Ca:P, niedobór wit. D3, ważny też niedobór wit. C, nadmiar wit. A, mikotoksyny, stany zapalne jelit, czynniki genetyczne |
Krzywica (Rachitis) |
miękki dziób |
niedrożność moczowodów, uszkodzenie nerek, odwodnienie (postać trzewna) |
Skaza moczanowa |
postać trzewna – zasinienie dzwonków i grzebienia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
patogen |
choroba |
zmiany |
adenowirus |
choroba Angara |
obrzęk płuc |
Adenowirus (siadenowirus) |
krwotoczne zap. jelit indyków (HE) |
przekrwienie płuc |
Adenowirus (siadenowirus) |
choroba marmurkowatej śledziony bażantów (MSD) |
przekrwienie płuc i obrzęk płuc |
|
|
|
patogen |
choroba |
zmiany |
Coronavirus |
zakaźne zapalenie oskrzeli kur (IB) |
przewody nosowe i zatoki – wysięk (surowiczy → śluzowy → serowaty), obrzęk zatok podoczodołowych, łzawienie |
Paramyxovirus (pneumowirus) |
zakaźne zapalenie nosa i tchawicy u indyków (TRT) |
Surowiczy → śluzowo-ropny wypływ z otworów nosowych, obrzęk zatok podoczodołowych; 1-2 dzień: zap. Surowicze bł. śluzowej jamy nosowej, złuszczenie nabłonka, przekrwienie; 3-5 dzień: nieżytowo-ropne rhinitis, śluzowo-ropna wydzielina, przekrwienie, nacieki komórek zapalnych; 6-10 dzień: śluz w przewodach nosowych, przerost nabłonka, przekrwienie, naciek komórek zapalnych |
Paramyxovirus (pneumowirus) |
syndrom obrzęku głowy kur (SHS) |
Surowicze → nieżytowo-ropne zapalenie bł. śluzowej jamy nosowej |
Herpesvirus typ.1 |
Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT) |
jama nosowa: przekrwienie bł. śluzowej, pokryta śluzem; dyfteroidalne, żółte naloty na tylnej ścianie podniebienia i w okolicy krtani |
Avulawirus (paramyxowirus) |
Rzekomy pomór drobiu (ND) |
śluz w jamie dziobowej, gardle, przełyku, tchawicy, wybroczyny i przekrwienie bł. śluzowej krtani i tchawicy |
Avipoxvirus |
Ospa ptaków (FP) |
Postać śluzówkowa: w jamie dziobowej, przełyku, tchawicy żółte/ciemnoczerwone serowate naloty silnie przytwierdzone do podłoża, po zerwaniu nadżerki i owrzodzenia; |
|
|
|
|
|
|
E.coli i in. - zakażenia mieszane |
Kolibakterioza układu oddechowego |
|
|
|
|
|
|
|
Aspergillus fumigatus, A. flavus (drób wodny) |
Aspergiloza |
Przekrwienie bł. śluzowych górnych dróg oddechowych, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|