Porady dla osób z Zespołem Aspergera
Na stronie Barbary Fowler znalazłam fragmenty książek "The Battles of Autistic Thinker" i "A survival guide for people with Asperger Syndrome" autorstwa Marc'a Segar (1974- 1997) Pierwsza z nich, to autobiografia tego młodego człowieka. Druga, to poradnik dla osób cierpiących na Zespół Aspergera, w szczególności dla nastolatków.
Najlepiej wytłumaczy to fragment wstepu do "przewodnika": "Prawdopodobnie moja praca zainteresuje zaróno autystyków, jak i nie-autystyków. Chciałbym zaznaczyć, że wiele z puktów przeze mnie poruszanych może wydawać się oczywistych dla niektórych ludzi, ale zupełnie obcych dla innych. Podkreślam, że nie chce tu nikogo pouczać. Zdecydowałem się na napisanie tej książki właśnie teraz, kiedy wrażenia moich pomyłek i poślizgnięć w życiu wciąż są świeże. (...) Moim gównym zamierzeniem było usprawnienie życia innych. Nie starajcie się stosować się do moich porad na siłę.Pamiętajcie, książka ta została napisana na podstawie moich własnych doświadczeń i to co było dobre dla mnie nie zawsze musi być dobre dla innych". Marc Segar uzyskał licencjat z biochemii na uniwersytecie w Manchester. Zmarł w 1997 roku.
Zamartwianie się
Jedną z rzeczy, w których autystycy są specjalistami, jest zamartwianie się.
Kłopot z zamartwianiem się polega na tym, że nie pozwala ci to skupić się na istocie problemu i znalezieniu rozwiązania
Niekiedy odkrycie zabawnych stron problemu pomaga w jego rozwiązaniu.
Jeżeli nauczysz się śmiać z samego siebie, wiele twoich kłopotów zniknie.
Wiele z twoich wysiłków w życiu będzie zbyt nisko płatne. Zauważ, że ten problem dotyczy wielu ludzi. Mają oni zwyczaj opowiadać o tym otwarcie, żartując, ty możesz czuć się z tym niewygodnie.
Jeżeli będziesz próbował rozpoczać rozmowe w tym samym tonie, wymyślał nonsensowne historie, ludzie mogą poczuć sie urażeni i zdenerwować się.
Wielu ludzi trzyma swoje kłopty w sobie i wydaje im się, że są panami świata. Są też tacy, którzy potrzebują rozmowy. Cały problem polega na tym, aby zwrócić się do odpowiedniej grupy.
Opowiadanie o swoich kłopotach może na początek wzbudzić współczucie otoczenia. na dłuższą metę ludzie zaczną się od ciebie izolować.
Bywa, że ludzie określają cię mianem ignoranta lub nieprzydatnego. Może to dlatego ,że nie masz możliwości wykazania się swą inteligencją i pomysłami. Nie dlatego, że takim jesteś.
Okropne uczucie, jakie czasami się ma, to poczucie winy. Jeżeli wydaje ci się. że jesteś za coś odpowiedzialny musisz zapytaś samego siebie, czy wiedziałeś, że zrobiłeś coś złego? Jeżeli nie byłeś tego świadom, lub miałeś tylko jakieś blade pojęcie - nie możesz się oskarżać. Nawet jeżeli inni to robią. Jedyne co możesz zrobić w takiej sytuacji to obiecać sobie, że na przyszłość będziesz się starał tego uniknąć.
Często powiedzenie "przepraszam" może pomóc w zmniejszeniu poczucia winy. Ale raz wystarczy. Jeżeli będziesz przepraszał i przepraszał to będziesz sprawiał wrażenie nieśmiałego i bardzo wrażliwego.
Jeżeli myślisz, że cały świat nastawiony jest przeciwko tobie - wiedz, że to złudzenie. Każdy z nas ma czasami takie uczucie.
Pamiętaj, twoim hasłem powinno być DETERMINACJA. Jeżeli czujesz, że coś powinno zostać zrobione - zrób to.
Jeszcze jeden problem, z którym możesz się spotkać: osiągnięcie tylko cześci zamierzeń może wydawać ci sią niewystarczające. Może jesteś osobą typu "wszystko albo nic". Pamietaj, że to może być jedna ze stron autyzmu.
Szukanie dobrych stron
Wiele sytuacji jest łatwiejszych do rozwiązania dla inteligentnych autystyków, niż dla zwykłych ludzi.
Autystycy są najczęściej uzdolnieni w wielu kierunkach. Łatwo się uczą, jeżeli tego chcą i mają odpowiednie pomoce naukowe. Zdolność ta może być pomocna przy wyborze kariery zawodowej i czasami wystarcza, aby wyrównać braki spowodowane niepełnosprawnością.
Wykazując się punktualnością, dokładnością i wysoką jakością pracy oraz gotowością do dotrzymywania terminów możesz zdobyć specjalne uznanie u przełożonych.
Niektórzy twierdzą, że szczerość może niekoniecznie być najlepsza polityką. Ty jednak, potrafisz powiedzieć prawde właściwym ludziom lub przemilczeć, gdy potrzebne jest dochowanie tajemnicy.
Twoja uczciwość też może być wielkim atrybutem.
Na plus może też być zaliczone to, że jesteś osobą , która odzywa się tylko wtedy, gdy jest to niezbędne
Autystycy nie odczuwają spieć pośród personelu, nie przeszkadza im "zagęszczona atmosfera", nie dają sie zastraszyć lub onieśmielać tak łatwo, jak przeciętni ludzie.
Jeżeli chcesz, możesz starać sie o wsparcie finansowe pomagające w przystosowaniu się do życia. Nie traktuj tego, jak oszustwo, naciąganie. Twoje życie jest ciężkie , zasługujesz na pomoc. Jeżeli musisz w tym celu udać się do sądu dobrym pomysłem jest poszukanie wsparcia psychologa - specjalisty w dziedzinie autyzmu.
Język ciała
Język ciała nie ogranicza się tylko do gestykulacji. To również mimika twarzy, kontakt wzrokowy, ton głosu, oraz czasami sposób ubierania się.
Bywają ludzie, którzy odczytywanie języka ciała mają opanowane do perfekcji, część z nas ma jednak z tym kłopoty.
Wielu ludzi czuje się niepewnie jeżeli chodzi o język ciała - nawet ci, którzy są w tym kierunku uzdolnieni.
Okazanie nieprawidłowej reakcji lub zaśmianie się w nieodpowiednim momencie może być zawstydzające. Zdarza się to, gdy myślisz o czymś innym niż ludzie, z którymi rozmawiasz. Gdy taka wpadka się przytrafi, przeproś i powiedz, że się zamyśliłeś.
Jeżeli ktoś opowiada o czymś bardzo emocjonującym, a ty nie okażesz właściwej reakcji to osoba ta może się poczuć zignorowana.
Jeżeli ktoś zwróci ci uwage, że twoja "odpowiedź" jest niezbyt wyraźna możesz spróbować przesadzać z gestykulacją dla podkreślenia tego, co mówisz. Na początku będziesz miał wrażenie sztuczności, ale z pomocą innych opanujesz "właściwy poziom".
Częścią "języka ciała" są uprzejmości. Takie jak, powiedzenie jako pierwszy "dzień dobry", "przepraszam", "dzięki", "cześć", "jak się masz". Poziom uprzejmości powinien być dostosowany do towarzystwa ,w jakim się znajdujesz. Od formalnej, sztywnej do poufałości posród rodziny i przyjaciół.
Unikaj stawania za kimś, kto nie może cię zobaczyć. Łatwo sie przestraszyć, gdy nagle obracając się widzimy blisko kogoś nieznajomego, zwłaszcza, gdy jest to osoba z gatunku wyrośniętych. Czasami jest to nie do uniknięcia, na przykład w zatłoczonych środkach transportu.
Wydawać się może, że kąpiel lub branie prysznica trzy razy w tygodniu i używanie dezodorantu bywa uciążliwe. Pamietaj jednak, że o wiele łatwiej rozmawia się z osobą czystą i nie " rozsiewającą" przykrych woni. Może sią zdażyć, że nie czujesz, że jesteś spocony.
Jeżeli twój język ciała jest zbyt wyrazisty i zachowujesz sie " too cool" (za bardzo opanowany) nie możesz się spodziewać, że ludzie wybaczą ci każde potknięcie.
Jeżeli jesteś dorosłym człowiekiem, zwłaszcza "z tych większych" - lepiej nie biegaj ulicami. Nie chcesz przestraszyć przypadkowych przechodniów. Jesteś usprawiedliwiony, gdy chcesz złapać autobus. Gdy są to ćwiczenia, lepiej załóż strój sportowy.
Jeżeli spotkasz na ulicy kogoś, kogo znasz, możesz poczuć sią niezręcznie. Czasami wystarczy uśmiechnąć się, wymienić spojrzenie.
Kontakt wzrokowy
Utrzymanie kontaktu wzrokowego nie jest łatwe. Jak ocenić i powiedzieć, że patrzysz zbyt intensywnie, lub nie?
Poza rozmową, gdy nie mówisz do kogoś i nikt do ciebie, lepiej nie patrzeć wprost na ludzi. Uczucie bycia obserwowanym wywołuje u ludzi niepewność i dyskomfort. Nie chcesz, by twoje zachowanie było powodem obgadywanie cię za twoimi plecami.
Kontrolowanie swoich spojrzeń jest trudne, ale nie niemożliwe.
Wskazywanie palcem na poszczególne osoby jest nietaktem. Jeżeli już musisz, rób to dyskretnie.
Powinieneś patrzeć na rozmówcę, stosując się do poniższych rad:
Jeżeli patrzysz się na rozmówce przez mniej niż 1/3 trwania rozmowy - może to oznaczać, że jesteś nieśmiały (gdy patrzysz w dół) lub nieszczery (gdy patrzysz w bok).
Jeżeli patrzysz dłużej niż 2/3 rozmowy - może to być odbierane, że albo bardzo lubisz tą osobę (gdy patrzysz w twarz jako całość) lub też, że jesteś agresywny (gdy cały czas patrzysz prosto w oczy).
Kontakt wzrokowy jest różnie odbierany w poszczególnych kulturach. Jest to szczególnie uciążliwe dla autystyków. Może okazać się, że ten rodzaj porozumiewania się jest zupełnie nie na miejscu. Dobrym pomysłem jest zapoznanie się z miejscowymi zwyczajami.
Ton głosu
Intonacja jest bardzo ważnym źródłem informacji - czy jesteś entuzjastycznie lub sarkastycznie nastawiony do tematu, który jest poruszany. Dajesz też do zrozumienia, czy mówisz serio czy żartujesz, itd.
Być może jesteś jedną z tych osób, które mówią bardzo monotonnie, nawet o tym nie wiedząc.
Poproś zaufaną osobę o opinię. Możesz spróbować przesadzać z intonacją, aby podkreślić to, co masz do powiedzenia. Na początku bedziesz miał wrażenie sztuczności tego zachowania.
Dobrym ćwiczeniem jest czytanie opowieści dla dzieci, im wiekszy nacisk na intonacje tym lepiej.
Gdy ton twojej wypowiedzi jest monotonny (nie ma odpowiedniej melodyki) możesz sprawiać wrażenie, że cierpisz na depresję. Jeżeli opowiadasz o czymś ekscytujacym staraj się brzmieć jakbyś sam był tym zainteresowany - w innym przypadku bedzie to brzmiało dziwnie.
Jeżeli jesteś młodym meżczyzną, właśnie przechodzącym mutacje i twój głos sie załamuje, pozwól mu" złamać się" do końca. Może to brzmieć dziwnie dla ciebie z początku, ale bardzo naturalnie dla otoczenia. Jeżeli martwisz się, jak to skomentują rówieśnicy pamiętaj, że jest to przejściowy problem i ich też to dotyczy.
Na koniec, pamiętaj, że nie powinieneś mówić zbyt głośno, ani zbyt cicho. Siła głosu powina być dostosowana do odległości, w jakiej jest twój rozmówca. Mów cicho, jeżeli wiadomość, ktora przekazujesz jest tajemnicą. Szepcz, gdy inni szeptają lub gdy ktoś śpi w tym samym pomieszczeniu.
Sposób ubierania się
Styl ubierania się też może być źródłem informacji o tobie.
Jeżeli ubierasz się w jaskrawe, nie współgrające kolory, co ma oznaczać pewność siebie. prawdopodobnie wielu straci zainteresowanie twoją osobą.
Jeżeli założysz poszarpane jeansy, Tshirt i kurtke nabijaną ćwiekami - to ludzie albo będą bali się podejść do ciebie, albo będą chcieli rozmawiać o muzyce heavy metal i klubach nocnych. To bardzo specyficzny styl.
Jeżeli wybierzesz proste, stonowane kolory, takie jak: niebieski, szary, ciemny zielony, biały, czarny, bedziesz wyglądał stylowo i "na miejscu". Ludzie nie będą cię oceniać na podstawie tego jak wyglądasz, lecz wedlug tego co robisz. Tego rodzaju uwagi otoczenia szukasz. Dobrym pomysłem jest spytanie kogoś zaufanego o opinię na temat twojego stroju. (Pytaj tylko tych, którym ufasz).