OPIS PRZEDSIĘBIORSTWA

Przedsiębiorstwo „Jabłuszko” działa na rynku od 2008 roku, zostało założone na fali rosnącego popytu na tzw. „zdrową żywność”. Przedsiębiorstwo działa w sektorze spożywczym i zajmuje się produkcją trzech rodzajów soków owocowych dla dzieci: soku jabłkowego, jabłkowo-bananowego i jabłkowo-truskawkowego.

Jego udział w rynku soków owocowych dla dzieci początkowo był niewielki, ponieważ trudno było przebić się na rynku firmie z niewielkim kapitałem i konkurować z wielkimi koncernami. Trudno teraz uwierzyć, ale produkcję zaczynano w wynajętym, malutkim zakładzie na pożyczonych maszynach. Jednakże z czasem firma zaczęła się rozwijać. Udział w rynku z każdym rokiem się zwiększał głównie dzięki zadowolonym klientom, którzy zachęcali do kupna swoich znajomych. Rosnący udział w rynku jest także wynikiem obranej strategii działania, która zakładała, że cały zysk jest przeznaczany na rozwój zakładu.

Na koniec roku 2014 przedsiębiorstwo produkowało już trzy rodzaje soków (jabłkowy, jabłkowo-bananowy i jabłkowo-truskawkowy) we własnej hali produkcyjnej, a udział w rynku soków owocowych wyniósł 10%, a właściciele zastanawiają się nad możliwością eksportu swoich produktów na rynek Unii Europejskiej, gdzie tego typu żywność cieszy się dużym powodzeniem.

Przypadek ten opisuje sytuację fikcyjnego przedsiębiorstwa, wszelkie podobieństwo do istniejących organizacji jest przypadkowe.

PROCES PRODUKCJI SOKU

Pierwszym krokiem jest otrzymanie soku klarownego, bądź też przecierowego z zakupionych owoców. Do produkcji soku jabłkowego wykorzystuje się jabłka - aby otrzymać 1l soku klarownego potrzeba jabłek. Do produkcji soku jabłkowo – bananowego wykorzystuje się odpowiednio owoce w proporcji 80% – 20%. Klarowny sok jabłkowy otrzymuje się jak poprzednio, natomiast na 1l przetartego soku z bananów potrzeba tych owoców. Do produkcji soku jabłkowo – truskawkowego wykorzystuje się soki w proporcji odpowiednio 70% – 30%. soku klarownego truskawkowego otrzymuje się z truskawek.

Po kontroli jakościowej, w odpowiedniej proporcji soki są ze sobą mieszane w specjalnych mieszalnikach i przepompowywane do maszyn nalewających. Następnie soki są rozlewane do butelek z nakrętkami na które naklejana jest odpowiednia etykieta.

WYROBY GOTOWE

Produkt 1 – sok jabłkowy 175 ml, popyt na niego jest ustabilizowany, produkt na rynku istnieje od 15 lat, są dostępne dane historyczne z ostatnich 5 lat (załącznik 1).

Produkt 2 – sok jabłkowo-bananowy 175 ml, popyt na niego jest rosnący, produkt istnieje na rynku od 3 lat, a dane z 2 lat dostępne są w załączniku 2.

Produkt 3 – sok jabłkowo-truskawkowy 175 ml, jest to nowy produkt, który został wprowadzony na rynek dwa miesiące wcześniej, wyraźny trend rosnący, trudno przewidzieć wielkości sprzedaży w przyszłości, ponieważ obecnie jest on mocno promowany na rynku (załącznik 3).

MOCE PRODUKCYJNE

Można podać, że:

• dla soku jabłkowego tygodniowe moce produkcyjne wynoszą 100 tys. szt.

• dla soku jabłkowo – bananowego tygodniowe moce produkcyjne wynoszą 30 tys. szt.

• dla soku jabłkowo – truskawkowego tygodniowe moce produkcyjne wynoszą 10 tys. szt.

Istnieje możliwość zwiększenia mocy produkcyjnych poprzez zakup nowych maszyn, jednak wiąże się to z poniesieniem dodatkowych kosztów - zakupem nowych maszyn – 50 000 zł za jedną maszynę by zwiększyć moce produkcyjne o 10 000 sztuk tygodniowo.

SUROWCE

Na rynku istnieją producenci jabłek i truskawek, natomiast banany są importowane z Afryki. Jednostką zakupu owoców są tony z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.

Jabłka i banany kupowane są tylko świeże, natomiast truskawki ze względu na ich sezonowość można kupić świeże lub mrożone.

Okres składowania bananów wynosi osiem tygodni, świeżych truskawek tydzień, a mrożone truskawki i jabłka nie można przechowywać dłużej niż jeden rok. Wszystkie czasy trwałości owoców liczone są od momentu dostarczenia zamówienia.

Jabłka i mrożone truskawki dostępne są w każdym tygodniu w roku, natomiast świeże truskawki dostępne są od 20 do 28 tygodnia w roku.

Banany można zamawiać co cztery tygodnie począwszy od tygodnia pierwszego.

Butelki kupuje się w kartonach – jeden karton mieści 100 butelek.

Etykiety kupuje się w zależności od sformułowanego zamówienia w przedsiębiorstwie usług poligraficznych.

OGRANICZENIA DLA MAGAZYNÓW SUROWCÓW

Surowiec	Pojemność magazynu
butelki wraz pokrywką	300 tys. szt.
etykiety	nieograniczony
jabłka
banany
truskawki	7 000 kg

WARUNKI ZAKUPU SUROWCÓW

Cena zakupu jabłek szacuje się na średnim poziomie ok. 0,25 zł/kg.

Cena zakupu bananów przez cały rok jest w miarę stabilna i kształtuje się na poziomie ok. 2,10 zł/kg.

Cena zakupu świeżych truskawek w miesiącu czerwcu wynosi ok. 0,82 zł/kg. Jeżeli truskawki są kupowane mrożone, to cena zakupu wzrasta do 1,3 zł/kg. Te ceny także mogą ulegać zmianie.

Butelki wraz z pokrywką zamawia się u producenta butelek, cena jest stała i wynosi 0,21 zł za komplet. Towar jest ogólnie dostępny. Producent realizuje dostawy raz w tygodniu na własny koszt przy zmówieniu powyżej 10 000 szt.

Etykiety zamawia się na zlecenie w przedsiębiorstwie usług poligraficznych. Zamawiany jest druk offsetowy. Koszt wydruku wynosi 0,25 zł za arkusz A4. Na arkuszu A4 mieści się 5 etykiet.

Banany można zamawiać raz na cztery tygodnie. Możliwości składania zamówień dla pozostałych surowców, ze względu na bliską lokalizację dostawcy są nieograniczone, co oznacza, że w każdym tygodniu można składać zamówienie na te surowce. Pozostałe warunki dostaw podane są w poniższej tabeli.

symbol surowca	nazwa surowca	stan początkowy magazynu	min wielkość dostawy	max wielkość dostawy	pojemność magazynu	czas realizacji dostawy
S1	butelka z nakrętką	110 tys. szt.	1 tys. szt.	300 tys. szt.	300 tys. szt.	tydzień
S2	etykieta dla P1	70 tys. szt.
S3	etykieta dla P2	50 tys. szt.
S4	etykieta dla P3	10 tys. szt.
	łącznie etykiety	130 tys. szt.	10 tys. szt.	nieograniczona	nieograniczona	dwa tygodnie
S5	jabłka					tydzień
S6	banany					cztery tygodnie
S7	truskawki					tydzień

KARY UMOWNE

Jeżeli popyt nie zostanie zaspokojony ponoszona jest kara umowna z powodu niezrealizowanego popytu w wysokości podanej w poniższej tabeli.

P1 - sok jabłkowy	0,35 zł/szt.
P2 - sok jabłkowo-bananowy	0,40 zł/szt.
P3 - sok jabłkowo-truskawkowy	0,50 zł/szt.

CENY WYROBÓW

Ceny wyrobów gotowych są określone na poziomie przedstawionym w tabeli.

P1 - sok jabłkowy	1,10 zł/szt.
P2 - sok jabłkowo-bananowy	1,25 zł/szt.
P3 - sok jabłkowo-truskawkowy	1,30 zł/szt.

SKŁADOWANIE WYROBÓW GOTOWYCH

Każde przedsiębiorstwo posiada magazyn wyrobów gotowych przy swojej fabryce. Magazyn jest w stanie pomieścić 200 tys. szt. soków.

Początkowe stany magazynów wyrobów gotowych kształtują się następująco:

P1 - sok jabłkowy	60 000 szt.
P2 - sok jabłkowo-bananowy	24 000 szt.
P3 - sok jabłkowo-truskawkowy	6 000 szt.

ZADANIE DO WYKONANIA

Zadaniem Studenta jest podjęcie decyzji dotyczących wielkości produkcji wyrobów finalnych, wielkości utrzymywanych zapasów na wejściu i wyjściu i wielkości zamówień surowców.

Zapotrzebowanie na produkty tegoż przedsiębiorstwa płynące z rynku obejmuje okresy tygodniowe. Studenci prognozują popyt na wyroby gotowe mając do dyspozycji dane historyczne dotyczące poszczególnych produktów. Na tej podstawie określają zapotrzebowanie na surowce i zamawiają je u dostawców.

Celem jest maksymalizacja zysku brutto.

KOSZTY

Zysku brutto będzie obliczany poprzez różnicę przychodów całkowitych i kosztów całkowitych.

Przychód całkowity jest sumą przychodu ze sprzedaży produktów oraz przychodu ze sprzedaży surowców.

Koszty całkowite są sumą kosztów stałych (koszty utrzymania zakładu, wynagrodzenia pracowników) oraz kosztów zmiennych na które składają się:

• koszty produkcji (prąd, gaz itp.),

• koszty zakupu surowców,

• koszty obsługi zamówienia,

• koszty składowania surowców i wyrobów gotowych,

• koszty ubezpieczenia zapasów,

• koszty związanego kapitału,

Koszty transportu są pomijane w obliczeniu kosztów całkowitych.

ZAŁĄCZNIK 1 – POPYT NA PRODUKT 1

tygodnie	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]
1	2010	30,69	2011	39,42	2012	34,94	2013	29,57	2014	30,24
2		34,50		30,91		40,10		38,53		35,84
3		31,81		18,41		39,20		34,05		40,32
4		32,70		15,23		35,84		31,58		39,65
5		38,98		31,81		34,94		37,63		36,51
6		29,34		32,03		32,93		34,05		30,24
7		34,05		37,63		29,12		36,96		31,81
8		31,36		35,17		37,63		34,94		30,24
9		39,42		35,17		36,74		39,42		35,84
10		29,79		39,87		29,79		30,02		30,69
11		30,69		30,91		33,60		36,74		38,98
12		38,98		30,69		30,91		29,57		32,03
13		37,86		34,94		40,32		30,69		33,15
14		29,34		38,98		54,25		31,14		33,82
15		38,53		29,12		47,04		31,14		35,39
16		34,27		29,12		33,60		31,58		38,30
17		33,60		29,57		34,05		37,41		40,32
18		31,36		32,48		31,36		31,36		39,20
19		33,38		29,57		32,26		40,32		32,48
20		38,75		30,46		29,57		35,17		34,05
21		34,50		30,69		30,69		38,98		37,63
22		35,84		38,98		32,93		39,65		38,30
23		36,06		39,42		32,03		36,96		29,79
24		30,02		40,32		31,36		40,32		38,30
25		30,02		33,82		36,06		29,34		29,57
26		40,10		36,74		33,60		31,58		30,69
27		36,02		40,32		29,12		38,08		38,53
28		40,19		37,41		33,38		39,65		34,27
29		43,81		35,39		30,69		36,96		34,27
30		35,81		33,38		39,87		39,20		29,57
31		23,48		36,51		31,58		40,32		39,42
32		31,20		34,50		34,72		29,79		29,79
33		29,12		31,36		37,41		33,38		32,26
34		37,63		39,87		35,62		37,86		37,86
35		36,96		37,86		33,15		38,08		33,60
36		30,69		29,79		32,48		36,96		39,42
37		38,75		29,12		29,34		30,11		30,02
38		36,96		31,36		39,87		24,73		36,74
39		37,86		32,48		37,41		25,98		40,32
40		32,70		38,30		38,75		31,58		34,50
41		32,26		39,87		35,39		30,24		35,84
42		36,51		40,10		40,32		34,72		36,06
43		32,03		32,93		39,87		33,60		39,65
44		29,34		38,08		34,05		40,10		35,39
45		38,98		40,10		32,70		30,02		39,20
46		30,24		32,93		32,48		30,91		34,72
47		34,05		32,26		34,72		39,42		33,15
48		29,12		30,46		36,06		30,69		32,70
49		36,06		37,18		34,72		35,84		36,96
50		30,02		30,02		38,98		36,74		29,79
51		30,46		32,26		37,18		32,93		38,08
52		33,60		36,74		34,94		30,69		38,30

ZAŁĄCZNIK 2 – POPYT NA PRODUKT 2

tygodnie	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]
1	2013	6,05	2014	9,81
2		7,30		10,17
3		6,45		9,81
4		6,41		10,80
5		7,35		14,38
6		7,39		10,02
7		6,16		9,92
8		8,33		10,72
9		6,26		9,59
10		6,68		10,45
11		7,59		10,59
12		6,85		11,09
13		7,98		9,76
14		8,38		11,83
15		7,05		10,97
16		8,66		10,51
17		7,88		10,61
18		6,85		12,47
19		8,29		12,57
20		7,83		10,97
21		7,83		12,90
22		7,69		11,88
23		8,98		12,26
24		7,63		10,91
25		9,30		10,59
26		9,14		12,04
27		7,53		11,48
28		9,91		12,71
29		9,52		12,82
30		8,12		13,61
31		9,69		12,71
32		8,96		14,03
33		8,15		12,40
34		7,80		13,22
35		9,67		12,87
36		9,67		13,28
37		10,42		12,28
38		9,56		12,82
39		8,71		12,82
40		8,95		13,97
41		8,71		13,73
42		8,29		12,79
43		8,34		12,98
44		9,85		15,30
45		9,28		12,86
46		9,35		15,20
47		9,55		15,85
48		8,51		14,35
49		9,09		14,74
50		8,96		14,16
51		8,96		13,37
52		9,48		16,46

ZAŁĄCZNIK 3 – POPYT NA PRODUKT 3

tygodnie	rok	zapotrzebowanie [tys. szt.]
45	2014	0,44
46		0,60
47		2,40
48		2,90
49		4,00
50		2,60
51		3,80
52		4,20