Literatura i kultura antyczna – zagadnienia:

1. Nazwa i granice chronologiczne epoki antyku.

2. Charakterystyka wierzeń starożytnych Greków (politeizm, definicja mitu, klasyfikacja i funkcje mitów, antropomorfizacja w przedstawianiu bogów, archetyp).

3. Filozofia (Platon – twórca idealizmu; Sokrates – twórca etyki; Arystoteles – etyka „złotego środka”; Zenon z Kition – stoicyzm; Epikur z Samos – epikureizm).

4. Epika: twórczość Homera:

a) kwestia homerycka i znaczenie twórczości Homera dla literatury;

b) cechy eposu homeryckiego (w zakresie rodzaju, tematu, kreacji świata przedstawionego, narratora i narracji, stylu, kompozycji, kreacji bohaterów);

c) odmiany gatunkowe epopei na przykładzie „Iliady” i „Odysei” (temat dzieł, czas powstania, tytuły);

d) Achilles i Hektor jako bohaterowie heroiczni, cechy etosu wojownika;

e) Idea naśladownictwa w „Iliadzie” na przykładzie fragm. „Tarcza Achillesa”;

f) konwencja fantastyczna w „Odysei”;

Terminy : epos, inwokacja, topos homo viator, heksametr, heroizm, porównanie homeryckie, epitet stały, patos, mimesis, fantastyka, retrospekcja, inwokacja

5. Dramat: tragedia antyczna ( „Król Edyp”)

a) geneza dramatu i tragedii antycznej;

b) cechy gatunkowe tragedii antycznej;

c) cel tragedii antycznej (kategoria estetyczna katharsis);

d) elementy kompozycyjne tragedii antycznej i ich funkcja;

e) budowa greckiego amfiteatru;

f) cechy bohatera tragicznego na przykładzie Edypa;

g) koncepcja ludzkiego losu w tragedii .

6. Liryka: twórczość Horacego

a) cechy gatunkowe pieśni (carmina) Horacego;

b) Pieśń „Exegi monumentum” – jako przykład liryki autotematycznej z elementami autobiograficznymi; topos exegi monumetum (pomnika poetyckiego), „non omnis moriar”(wiecznej sławy) - antyczna koncepcja poety i poezji;

c) Pieśni patriotyczno-obywatelskie: charakterystyka etosu horacjańskiego patriotyzmu ; pojęcie „virtus”, alegoryczny sens obrazu okrętu;

d) Pieśni filozoficzno - refleksyjne: udowodnić z odwołaniem do cytatów wpływ filozofii stoicyzmu i epikureizmu na filozofię życiowa Horacego; koncepcja Fortuny; hasła „carpe diem”, „aurea mediocritas”(„złoty środek”);

e) liryka biesiadna Anakreonta: cechy epigramatu i anakreontyków

7. Antyczna koncepcja piękna na przykładzie rzeźby greckiej (definicja kategorii estetycznej piękna; triada wartości platońskich, zasady antycznego piękna).

9. Podręcznik, s. 164- 167, „Wędrówka przez motywy i symbole antyczne”.