1. Wybrane systemy dydaktyczne.

1. System Herbartowski (J.F. Herbart)

- Stawianie w centrum nauczyciela

- Metody słowne i uczenie się pamięciowe

- Nauczanie wychowujące

- Szkoła jest jedynym miejscem nauki

- Ciągła kontrola i ocena (brak samooceny)

1. System Progresywistyczny ( J. Dewey)

- Uczeń w centrum zainteresowania

- Dzieci uczą się przez dzialanie

- Szkoła jest jednym z wielu miejsc nauki

- Uczeń jest aktywny

- Samoocena i samokontrola

1. Cele nauczania.

- cel ogólny (dla nauczyciela) np. nawiązanie do, przedstawienie, zapoznanie.

- cel szczegółowy (dla ucznia) np. zna, umie, potrafi, wie.

1. Metody nauczania.

- metody oparte na słowie ( podające, werbalizacyjne, asymilacji wiedzy)

Pogadanka – rozmowa nauczyciela z uczniami

Dyskusja- wymiana zdań między uczniem a nauczycielem

Wykład- bezpośrednie lub pośrednie przekazywanie wiadomości

Praca z książką-sposoby posługiwania się książką w celu zdobycia wiedzy.

- metody waloryzacyjne

Metoda impresywna – wywoływanie czynności uczniów
Metoda ekspresyjna – stwarzanie sytuacji, w której uczniowie sami odtwarzają lub wytwarzają dane.

- metody obserwacyjne

Pokaz – demonstrowanie uczniom przedmiotów, zjawisk, wydarzeń
Pomiar – pozwala na określenie ilościowych danych wybranego zjawiska, przedmiotu.

- metody problemowe (poszukujące, samodzielnego dochodzenia do wiedzy)

Metoda problemowa – wytwarzanie sytuacji problemowej, formułowanie problemów, weryfikacja pomysłów, porządkowanie wyników,
Metoda sytuacyjna – polega na wprowadzeniu uczniów w jakąś złożoną sytuacje
Metoda przypadków – polega na rozpatrzeniu przez uczniów jakiegoś przypadku w celu wyjaśnienia go
Metoda pomysłów – burza mózgów
Mikronauczanie – twórcze uczenie się złożonych czynności praktycznych
Gry dydaktyczne : symulacyjne – odtwarzanie roli postaci fikcyjnej
zabawy inscenizacyjne – przedstawienie fragmentu rzeczywistości

1. Formy.

1. Co wpływa na wybór form organizacyjnych?
   - czas, wiek uczniów, liczba uczniów, miejsce, przedmiot.

2. Kryterium podziału form organizacyjnych.
   1. Liczba : - jednostkowe/indywidualne (jednolite, zróżnicowane, sprawne, upośledzone)

- grupowe (jednolite, zróżnicowane)

- zbiorowe ( jednolite, zróżnicowane)

2. Miejsce: - szkolne

- pozaszkolne

3. Czas:- lekcyjne

-pozalekcyjne

c) Nauczanie jednostkowe ( indywidualne) – najstarsza forma organizacyjna nauczania, uczeń sam realizuje określone zadania dydaktyczne, korzystając przy tym z bezpośredniej pomocy nauczyciela.

Nauczanie zbiorowe (klasowo – lekcyjny) – W skład wchodzą : klasy, plan nauczania, jednostka lekcyjna, nauczyciel. Zaletą tej formy jest : socjalizacja, przejrzysta struktura lekcji, ekonomiczność.

Nauczanie grupowe – kroki metodyczne: grupa od 3 do 6 os, pracę powinna poprzedzać pogadanka lub wykład, wprowadzamy rolę lidera, pracę w grupach omawia uczeń najsłabszy przy pomocy najzdolniejszego, oceniamy każde dziecko indywidualnie.

1. Praca domowa.

Jest to jedna z form organizacyjnych pod względem podziału na miejsce. Jest uzupełnieniem lekcji, pogłębia wiedzę ucznia. Wdraża do samodzielności w myśleniu i posługiwaniu się wiedzą. Rozwija systematyczność, inicjatywę i twórczość.

a) Funkcje pracy domowej:
1. Opanowanie określonych wiadomości stanowiących podstawy do przerobienia w szkole nowego materiału.
2. Utrwalenie materiału poznanego na lekcji.
3. Zebranie pomocy naukowych.
4.Kształtowanie określonych umiejętności i nawyków.
5. Rozwijanie samodzielności myślenia i działania.

b) Sposoby zadawania pracy domowej.
1. Zadawanie mechaniczne.
2.Zadawanie z objaśnieniem i instrukcją wykonawczą.
3. Zadawanie w postaci ćwiczeń wdrażających ucznia do wykonania pracy.

c) Rodzaje prac domowych.
1. Prace pozalekcyjne (utrwalające materiał)
2. Prace uzupełniające (rozszerzające przerobiony materiał)
3. Prace przed lekcyjne (przygotowujące do nowej lekcji)

7. Zajęcia pozalekcyjne.
Dobrowolne zajęcia zorganizowane dla dzieci i młodzieży prowadzone w szkole przy czynnym udziale dzieci.

a) Cele zajęć pozalekcyjnych
- Rozwijanie zainteresowania różnymi dziedzinami nauki, kultury, sportu.
- Wyrobienie nawyku uczestnictwa w dodatkowych zajęciach edukacyjnych.
- Wdrażanie do rozwijania aktywności i samodzielności przy wykonywaniu określonych zadań

b) Rodzaje zajęć pozalekcyjnych.
- indywidualne (albumy, obserwacje)
- praca grupowa ( zajęcia sportowe)
- zajęcia naukowe (koła techniczne)
- zajęcia zbiorowe (spotkania, odczyty, wycieczki)
- zajęcia muzyczne (chór)

8. Lekcja.
To podstawowa jednostka zinstytucjonalizowanej formy organizacyjnej procesu dydaktycznego, podczas której nauczyciel z klasą realizuje założenia programu nauczania.

a) Struktura lekcji w procesie uczenia się (wg. Klemensiewicza)
- wstępna (określenie celu lekcji) – przygotowanie warunków do pracy, ustalenie planu pracy.
- właściwa – występuje tu proces uczenia się (wykonawcza)
- kontrolna – porównanie uzyskanych wyników pracy uczniów z celem i planem, wprowadzenie konkretów (jeśli efekty pracy uczniów dobiegły do założeń nauczyciela)

b) Struktura lekcji w procesie nauczania (wg. Sośnickiego)
- Powtarzająca – służy powtarzaniu, przypominaniu wcześniej opanowanego materiału.
-Postępująca – obejmuje podanie tematu i planu opracowania całego zagadnienia oraz jego opracowaniu.
- Zbierająca – jej zadaniem jest zebrać w całość i uporządkować wiadomości uzyskane przez uczniów.

c) Rodzaje lekcji.
- problemowa(rozwiązanie problemu)- zetknięcie z trudnością, określenie trudności i sformułowanie problemów, ustalenie pomysłów na rozwiązanie, rozwiązanie problemu, sprawdzenie poprawności.
- podająca(zapoznanie z nowymi treściami, doprowadzenie do zrozumienia i zapamiętania) – podanie nowych treści, rozwinięcie treści i zrozumienie jej, opracowanie i zebranie nowego materiału.
-utrwalająca, powtórzeniowa(usystematyzowanie materiału, uzupełnienie luk) – powtórzenie wiadomości, uzupełnienie luk, analiza, ocena wiadomości uczniów.
-eksponująca(rozwija wyobraźnie i przeżycia estetyczne)- ekspozycja utworu, omówienie go, podsumowanie rozważań, rezultatów, korekta błędów, podsumowanie wiedzy.
- ćwiczeniowa(kształtowanie umiejętności i nawyków) – uświadomienie zadania i podanie tematów, wprowadzenie nowego materiału, sprawdzanie wiedzy, wyjaśnienie zadania, ćwiczenia wdrażające, sprawdzanie efektywności pracy.

d) Cel i etapy lekcji.
…………………………………………………………………………………………………

9. Plany nauczania
…………………………………………………………………………………………………
a) rodzaje planów nauczania/ na czym polegają?
………………………………………………………………………………………………… 10. Programy nauczania
Podstawowy dokument na podstawie którego realizowane są zadania edukacyjne, stanowi opis sposobu realizacji zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej

1. Znamiona programu nauczania

…………………………………………………………………………………………………

1. Podział wg. Baranowicz

1. Ze względu na typ wykształcenia: programy kształcenia ogólnego i zawodowego

2. Treści nauczania: programy przedmiotowe i zintegrowane

3. Układ treściowy: liniowe (przechodzą od prostego do skomplikowanego), koncentryczne(te same treści powtarza się co pewien czas rozszerzając ich zakres o nowe składniki), spiralne(uczeń kilkukrotnie wraca do tych samych wiadomości na coraz wyższym poziomie)

4. Sylabusy składają się z: uwag wstępnych, uwag o sposobach realizacji programu, treści kształcenia

c) Na czym polega układ.
…………………………………………………………………………………………………

10. Skonstruuj temat, cele ogólne, szczegółowe, metody i formy.

………………………………………………………………………………………………