Fundamentalizm

Notatki z wykładu:

-Rodzaje fundamentalizmu: islamski, hinduistyczny/hinduski, chrześcijański. Zderzają się one ze sobą na południu Indii.

-Fundamentalizm jest to bardzo określony typ religii – upolityczniona religia, bardziej ideologia

-Prawo szariatu – Koran jest nie tylko świętą księgą ale i ustawodawstwem

-Fundamentalizm jest próbą przywrócenia tożsamości społecznej, kulturowej, politycznej czyli tego co było.

-Fundamentaliści są w większości państw opozycją polityczną.

-Nie ma znaku równości między fundamentalizmem a terroryzmem.

-Dżihad – 1. Walka z niewiernymi 2. Człowiek walczy sam ze sobą, ze swoimi własnymi pokusami

Tekst:

Pod koniec XX wieku Fundamentalizm stał się globalnym zjawiskiem politycznym. Jego prekursorem jest upolityczniony amerykański protestantyzm. Główną cechą wszystkich wariantów fundamentalizmu niezachodniego jest antyzachodnia postawa. Fundamentalizm nie ogranicza się tylko do islamu.

Fundamentalizm jako ideologia polityczna

Przez upolitycznienie religii dąży do ustanowienia władzy Boga, która powinna zastąpić współczesny porządek.

Fundamentaliści – „bojownicy w imię Boga” – ich bunt jest skierowany przeciw własnemu państwu i globalnemu porządkowi. Odrzucają wartości świeckie, ogólnoświatową moralność, dążą do odrodzenia swoich lokalnych kultur oraz mobilizują ludzi do buntu przeciwko zachodnim zasadom porządku społecznego (demokracja, prawa człowieka).

Fundamentalizm pozostaje w jawnej sprzeczności ze świeckimi zasadami organizacji państwa i społeczeństwa.

Huntington – konflikt między cywilizacjami zdefiniowanymi religijnie zastępuje konflikty polityczne i gospodarcze między państwami ugrupowanymi w blokach np. konflikt Wschód – Zachód.

Obserwuje się polityzacje takich religii jak: Judaizm, Chrześcijaństwo, Hinduizm, Sikhizm

Tylko świecka kultura polityczna może zaproponować międzynarodową moralność. Umożliwia ona stworzenie podstaw cywilizacji globalne. Natomiast Fundamentalizm wyróżnia kultury lokalne i upolitycznione, religijno – kulturowe treści ich wiary

Fundamentaliści powołują się na tradycje religijne, by za pomocą ich symboli współczesne problemy, ale często są to wymyślone tradycje – są one rekonstrukcjami dawnych przekonań.

Główną treścią Fundamentalizmu jest idea wiary w Boga.

Upolitycznione fundamentalizmy religijne: muzułmański, chrześcijański, hinduski, sikhijski – są przeciwko demokratycznemu pluralizmowi w ramach systemu wielopartyjnego. Uważają, że inne społeczeństwa, inaczej myślący ludzie to heretycy i demonizują ich jako wrogów.

Muzułmański fundamentalizm

- najbardziej znacząca odmiana fundamentalizmu religijnego

- potępia demokracje

- potępia świeckie państwo narodowe ( jest ono narzędziem stworzonym przez Zachód po to by podzielić muzułmańską ummę – społeczność

Fundamentaliści są ludźmi wierzącymi ale nie działają z pobudek religijnych. Uważają, ze ich religijny światopogląd i związane z nim wyobrażenia polityczne dotyczą całego świata.

Fundamentalizm to nie tylko terroryzm

Koran grozi muzułmaninowi, który zabije wierzącego muzułmanina, zapłatą, która jest: „ Gehenną, gdzie będzie przebywał wiecznie”. Muzułmańscy Fundamentaliści nazywają się bojownikami Boga ale łamią ten koraniczny przepis, mordując swoich muzułmańskich przeciwników. ( Algieria, 1994 – Muzułmański Front Ocalenia zamordował ponad 20 000 muzułmanów, w pierwszych miesiącach 1995 roku 1000 tygodniowo, Turcja, 1993 – spalono żywcem 37 muzułmańskich pisarzy, Karczi w Pakistanie, 1995 – fundamentaliści wymordowali kilkaset osób modlących się w meczecie)

Fundamentalizm jest bardziej ideologią niż zjawiskiem religijnym, proponuje alternatywny światopogląd, który ma być odpowiedzią na kryzys wartości w cywilizacjach Zachodnich (ideologia mobilizacji)

Fundamentaliści są przeciwni współczesnym cywilizacją, nie są jednak przeciwni ich technologicznym osiągnięciom – chcą je poznać by lepiej zwalczać wrogów.

W świecie islamu jest wiele lokalnych kultur. Jednak skupiają się one wokół pewnych postaw światopoglądowych, dogmatów, które cechuje podobne spojrzenie na świat i na tej podstawie kształtują się jako jednolite cywilizacje. W islamie możemy mówić zatem o kulturowej różnorodności i cywilizacyjnej jedności.

Sunnizm – islam ortodoksyjny, Szyizm – islam mniejszościowy

Dwojaki wymiar współczesnej kultury

Fundamentalizm to zjawisko polityczne oraz kulturowe ( jako reakcja na wzywania współczesnej kultury).

Państwo świeckie nie potrafiło zaproponować rozwiązań kryzysu moralności, państwo muzułmańskie obiecało wybawienie.

Fundamentalizm – polityzacja wiary a nie renesans religijności

Świecka odpowiedź na pytanie czy człowiek może rządzić, jest pozytywna, natomiast fundamentalistów jest negatywna.

Muzułmańscy fundamentaliści i tradycjonaliści

Nie zwalczają Zachodniej cywilizacji współczesnej w całości. Swoją negacje ograniczają do kartezjańskiego skoncentrowanego na człowieku spojrzenia na świat, a także do wiary w potęgę ludzkiego rozumu przeciwstawianego Boskiemu objawieniu.

Fundamentalizm i współczesna wiedza świecka

Błędem jest redukowanie muzułmańskiego fundamentalizmu do religijnej wojowniczości i pomijanie jego kulturowych odgałęzień. Muzułmańskie dziedzictwo obejmuje nie tylko średniowieczną teologie, ale również tradycje racjonalnego spojrzenia na ludzi rozum. Racjonalizm współczesnej cywilizacji jest obcy muzułmańskiemu fundamentalizmie a nie islamowi.

Al – Afghami – intelektualny pionier muzułmańskiego buntu przeciw Zachodowi, mówił, ze: Europejczycy dzięki posiadanej wiedzy technologicznej byli zdolni podbić osłabiony świat islamski. Od tego czasu wśród muzułmanów panuje zgoda co t tego, że mogli by się rozwijać jedynie wówczas, gdyby przejęli współczesną naukę i technologię. Chcą pokonać Zachód jego własną bronią.

Dla „bojowników Boga” reprezentującym politykę islamu, walka przeciwko sekularyzmowi jest dżihadem przeciwko Zachodowi. Innym rozwiązaniem jest hakimijja Allah – panowanie Boga – suwerenem jest Bóg a nie naród.

Krytyka religii stanowi jedno z wielu osiągnięć współczesnej kultury. W cywilizacji islamu refleksja nad religią jest herezją.

Fundamentalistyczna demokracja jest sprzeczna sama w sobie