Ostateczna wersja OWI

  1. Własność przemysłowa reguluje ją Konwencja Paryska z 20. 03.1883

  1. Prawo autorskie- Konwencja Berneńska z 9.09.1886

Określenie "dzieła literackie i artystyczne" obejmuje wszystkie dzieła literackie, naukowe i artystyczne, bez względu na sposób lub formę ich wyrażenia, takie jak książki, broszury i inne pisma; odczyty, przemówienia, kazania i inne dzieła tego rodzaju; dzieła dramatyczne lub dramatyczno-muzyczne

Wyżej wymienione dzieła korzystają z ochrony we wszystkich państwach należących do Związku. Ochrona ta jest wykonywana na rzecz autora i jego następców prawnych.

Na podstawie niniejszej konwencji ochrona przysługuje:

a) autorom będącym obywatelami jednego z państw należących do Związku w odniesieniu do ich dzieł opublikowanych lub nie opublikowanych;

b) autorom nie będącym obywatelami jednego z państw należących do Związku w odniesieniu do dzieł opublikowanych po raz pierwszy w jednym z tych państw lub jednocześnie w państwie nie należącym do Związku i w państwie należącym do Związku.

Prawo autorskie – Zwane także prawami literackimi i artystycznymi chroniące oryginalne dzieła literackie i artystyczne, a także kompozycje muzyczne, programy telewizyjne i komputerowe, bazy danych, twórczość w dziedzinie reklamy i multimediów.

Prawo autorskie w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym :

PRZEDMIOTOWE zespół norm prawnych regulujących stosunki związane z: PODMIOTOWE to zespół uprawnień związanych z utworem o charakterze:
dokonywaniem, eksploatacją i ochroną utworów osobistym
prawami pokrewnymi majątkowym

Dlaczego ustanowiono prawa autorskie ?

Systemy praw autorskich :

Droit d’auteur - – system romański, ochrona ustanowiona jest przede wszystkim ze

względu na majątkowe i osobiste interesy twórców

System copyright (USA, Australia) – system anglosaski, prawo autorskie jako zespół

uprawnień majątkowych, które służą ochronie interesów uprawnionego podmiotu i mają

zapewnić rozwój nauki i sztuki

Modele Prawa autorskiego

Monistyczny – łączy w sobie uprawnienia o charakterze osobistym i majątkowym, nie mające cech samodzielnych praw

Dualistyczny – Autorskie prawa osobiste / Autorskie prawa majątkowe

Podmioty prawa autorskiego inne niż twórca nabywają autorskie prawa majątkowe w sposób…

Inne podmioty autorskich praw majątkowych - podmioty prawa autorskiego inne niż twórca nabywające autorskie prawa majątkowe w sposób pierwotny – producent lub wydawca w odniesieniu do dzieła zbiorowego; pracodawca w odniesieniu do programu komputerowego stworzonego w ramach stosunku pracy;

podmiot prawa autorskiego nabywający autorskie prawa majątkowe w sposób pochodny – pracodawca, w odniesieniu do utworów pracowniczych stworzonych w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy

CO NIE PODLEGA OCHORNIE PRAWA AUTORSKIEGO??

  1. Formaty telewizyjne- pomysły na programy telewizyjne określonego typu

  2. Dzieła sztuki konceptualnej- współczesnej

  3. Sztuka minimalistyczna

  4. Rekonstrukcje cudzych autorów- tu prace archeologów

  5. Fotografie dzieł sztuki

  6. Widowiska sportowe, nikt nie ma wpływu na wygląd zewnętrzny, neologizmy.

Nie korzystają z ochrony prawem autorskim:

z mocy ustawy:

akty normatywne lub ich urzędowe projekty,

urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,

opublikowane opisy patentowe lub ochronne,

proste informacje prasowe

(z tym że projekty wszelkich aktów normatywnych i dokumentów korzystają z ochrony prawem autorskim tak długo, jak długo nie zostanie im nadany charakter urzędowy lub publiczny; podobnie opisy patentowe tracą przywilej autorski dopiero po ich opublikowaniu)

Przesłanki uznania wytworu za utwór :

Utrwalenie utworu :

publiczna recytacja wiersza, odczyt wykładu, wystawienie obrazu na pokaz w galerii, prezentacja utworu z wykorzystaniem programu komputerowego, zamieszczenie artykułu przez twórcę w Internecie.

O ustaleniu utworu możemy mówić wtedy, gdy chociaż 1 odbiorca poza twórcą ma lub miał możliwość zapoznania się z nim. Warunkiem ustalenia utworu nie jest zapoznanie się z nim przez kogokolwiek, bowiem o ustaleniu możemy mówić nawet wtedy gdy autor napisał wiersz na kartce papieru, którego nikt nie widział

Przykładowy katalog utworów :

Plastyczne, lutnicze, fotograficzne, wzornictwa przemysłowego, muzyczne i słowno muzyczne,

sceniczne, wyrażone słowem

Czynniki nie mające znaczenia dla powstania utworu :

Inne czynniki wynikające z Orzecznictwa Sądu Najwyższego :

Graniczne wytworu intelektu :

Przejawy pracy intelektualnej poza Ochroną prawa autorskiego :

Twórca jako podmiot prawa autorskiego :

Twórcą jest osoba fizyczna, która wniosła twórczy wkład do utworu. Przyznanie podmiotowi statusu twórcy w rozumieniu prawa autorskiego wymaga stwierdzenia istnienia zależności pomiędzy działalnością tej osoby a powstaniem dzieła podlegającego ochronie autorskoprawnej

wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Domniemanie autorstwa :

Jest domniemaniem prawnym wzruszalnym i może zostać obalone dowodem przeciwnym

Prawo autorskie osobiste i majątkowe :

obejmują przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy, niezbywalne, nie można się go zrzec ani przenieść na inną osobę. W ramach ochrony dóbr osobistych autor ma prawo do przedstawiania utworu pod pseudonimem lub anonimowo. Do osobistych praw autorskich należy także prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu, zakazujące wprowadzania zmian, zniekształceń, przeinaczeń czy prawo do nadzoru nad korzystaniem z dzieła.

Autorskie prawa majątkowe (ang. copyright) to monopol praw majątkowych na rzecz autora utworu (albo w określonych przypadkach wydawcy lub producenta).

Zasadą w prawie autorskim jest, iż z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Najczęściej będzie to sam twórca lub osoba, która nabyła określone prawa majątkowe, lub na rzecz której ustanowiona została licencja.

Nie może być uznany za utwór i objęty ochroną prawa autorskiego taki przejaw ludzkiej aktywności umysłowej, któremu brak cech dostatecznie indywidualnych, to jest odróżniających go od innych wytworów podobnego rodzaju i przeznaczenia.

Prawo autorskie zależne może powstać wówczas, gdy istnieje uprzednio i równolegle – autorskie prawo „ pierwotne” do utworu, którego twórczego opracowania dokonała osoba powołująca się na przysługujące jej prawo zależne.

Inne podmioty autorskich praw majątkowych :

Podmioty prawa autorskiego inne niż twórca nabywające autorskie prawa majątkowe

w SPOSÓB PIERWOTNY :

Podmiot prawa autorskiego nabywający autorskie prawa majątkowe

w SPOSÓB POCHODNY :

Uprawnienie instytucji względem utworu naukowego stworzonego przez pracownika :

Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia,

Bez odrębnego wynagrodzenia

Bez odrębnego wynagrodzenia

Przesłanki powstania utworu współnoautorskiego :

Wkłady muszą mieć charakter twórczy, wkłady powinny tworzyć jedno dzieło, Miedzy autorami musi istnieć porozumienie w odniesieniu do tworzonego wspólnie dzieła.

Utwór zależny – elementy twórcze przyjęte z elementu pierwotnego i elementy twórcze autora opracowania

Utwór inspirowany – ( PRZYKŁADY ) wariacje muzyczne, improwizacje muzyczne, literackie lub plastyczne inspiracje w twórczości

Rodzaje utworów :

  1. utwory zależne

  2. utwory współautorskie

  3. utwory połączone

  4. utwory zbiorowe

  5. utwory pracownicze

  6. utwory naukowe

 

Zakres osobistego użytku obejmuje krąg osób pozostających w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa oraz pozostających w stosunkach towarzyskich:

 

Dozwolony użytek prywatny:

 

Dozwolony użytek publiczny dotyczy utworów już rozpowszechnionych, np. w celach informacyjnych w prasie, radiu, tv, sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach, artykułach o polityce, religii itp.

Istotą użytku publicznego jest prawo do licencji, czyli zgody na użytkowanie utworu. Z tego tytułu płaci się określone sumy pieniężne.

Biblioteki i archiwa szkoły mogą :

1. Udostępniać nieodpłatnie w zakresie swoich zadań statutowych egzemplarze utworów rozpowszechnionych

  1. Sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów

3. Udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego ( terminami) znajdującymi się na terenie tych jednostek.

. Prawo autorskie w Polsce reguluje

Co to jest TRIPS

TRIPS – Porozumienie w Sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej. Służy ograniczeniu wypaczenia (O.O) i przeszkody w handlu międzynarodowym, promocji OWI oraz zapewnieniu środków i procedur nie stanowiących ograniczeń dla handlu prowadzonego w prawnie dozwolony sposób

Cele :
Ochrona oraz dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej powinny przyczynić się do promocji innowacji technicznych oraz do transferu i upowszechniania technologii, ze wzajemną korzyścią dla producentów i użytkowników wiedzy technicznej, w sposób sprzyjający osiągnięciu dobrobytu społecznego i gospodarczego oraz zrównoważeniu praw i obowiązków.

Co to jest własność przemysłowa i co reguluje ?

Własność przemysłowa obejmuje prawa, które dają ich posiadaczowi wyłączny monopol na korzystanie z wynalazków technicznych lub estetycznych i charakterystycznych znaków. Dotyczy przede wszystkim:

Zasady Prawa przemysłowego :

 zasada jawności rejestrów – inne zasady powszechnej dostępności (zasada formalna)
zasada prawdziwości wpisów – prawa jawne z rejestru wpisywane są zgodnie ze stanem prawnym (art. 228 ust. 4 PWP)

Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej z 14 lipca 1967 r.

Własność intelektualna oznacza prawa odnoszące się do:

– dzieł literackich, artystycznych i naukowych,

– interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców, do fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych,

– wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,

– odkryć naukowych,

– wzorów przemysłowych,

– znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych,

– ochrony przed nieuczciwą konkurencją; oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej

Własność Intelektualna :

Prawa własności intelektualnej chronią wynalazki, nazwy handlowe oraz kreatywność i inwencję. Własność intelektualną można podzielić na dwie grupy, a mianowicie:

PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ :

Własność przemysłowa

(Konwencja Związkowa Paryska, 1883 r.)

Prawo autorskie

(Konwencja Berneńska, 1886 )

Wynalazki,

wzory użytkowe,

ochrona dzieł literackich i artystycznych,

wzory przemysłowe,

znaki towarowe i usługowe

ochrona programów dla maszyn cyfrowych
ochrona nowych odmian roślin, ochrona wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych
oznaczenia geograficzne i oznaczenia pochodzenia inne np. prawo prasowe
zwalczanie nieuczciwej konkurencji, ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa

Dziedziny prawa własności przemysłowej :

Co to jest wynalazek ?

Wy­nalazek można określić jako rozwiązanie problemu technicznego za pomocą środków technicznych.
Wynalazek jest przejawem wysiłku intelektualnego czło­wieka, zmierzającym do osiągnięcia określonego celu technicznego. Jest to zatem myśl wynalazcza, pozwalająca osiągnąć nieznany dotąd efekt techniczny. Ta myśl wynalazcza staje się wynalazkiem i wymaga ochrony z chwilą jej uzewnętrznienia.

Kategorie wynalazków.

Wynalazkami nie są:

Wynalazek ma poziom wynalazczy jeśli:

Przykłady wynalazków :

W zależności od przedmiotu rozwiązania technicznego wyróżnia się cztery podstawowe kategorie wynalazków:

wytwór zdeterminowany przestrzennie ( np. urządzenie, maszyna, narzędzie, układ elektryczny),

wytwór bezpostaciowy (np. związek chemiczny, środek spożywczy, kompozycja kosmetyczna),

sposób postępowania (np. sposób wytwarzania produktu, sposób pomiaru własności fizycznych lub chemicznych),

zastosowanie (nowe zastosowanie znanej substancji lub użycie takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie np. w postaci nowej kategorii leków).

Nowość Wynalazku :

Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się zasadniczo wszystko to, co przed datą pierwszeństwa (najczęściej zgłoszenia wynalazku) zostało w jakikolwiek sposób udostępnione do wiadomości powszechnej.

Ujawniona gdziekolwiek na świecie informacja o istocie wynalazku – w formie pisemnej, ustnej, poprzez wystawienie, czy używanie – stanowi część stanu techniki.

Co to jest patent ?

Patent jest rodzajem monopolu przyznawanego wynalazcy na danym terytorium w określonym czasie.

W Polsce decyzje o udzieleniu patentu wydaje Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Patent przyznaje uprawnionemu wyłączne prawo do wytwarzania, używania, oferowania do sprzedaży oraz importu produktu lub stosowania sposobu opartego na wynalazku. Uprawniony z patentu może także zakazać takich działań innym podmiotom, nie mających jego zgody.

Udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego. O udzielonych patentach ogłasza się w "Wiadomościach Urzędu Patentowego". Potwierdzeniem udzielonego patentu jest dokument patentowy.

Jak długo trwa patent ? :

Czas trwania patentu wynosi maksymalnie 20 lat liczonych od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.

Warunkiem utrzymania w mocy patentu jest uiszczanie w odpowiednim terminie wymaganych opłat okresowych.

Urząd Patentowy nie przypomina o upływających okresach ochronnych.

Patent może zostać unieważniony albo ulec wygaśnięciu.

Po wygaśnięciu patentu wynalazek staje się częścią domeny publicznej.

Kiedy rozpoczyna się ochrona patentowa ? :

Ochrona zaczyna się od dnia zgłoszenia patentu do Urzędu Patentowego, Jednak skuteczne dochodzenie roszczeń i podjęcie działań prawnych przeciwko nieuprawnionemu użyciu wynalazku możliwe jest dopiero po uzyskaniu patentu

Zakres przedmiotowy patentu :

Określają zastrzeżenia patentu opisane w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.

Zakres terytorialny patentu :

Patent i prawo ochronne jest prawem terytorialnym ograniczonym granicami geograficznymi danego państwa lub regionu, w którym został udzielony.

Ochronę wynalazku lub wzoru użytkowego na terytorium RP można uzyskać w trybie krajowym, a także stosując procedurę europejską lub międzynarodową (PCT).

Procedura krajowa jest to postępowanie realizowane bezpośrednio przed urzędem patentowym kraju, w którym chce się uzyskać ochronę.

Istotą procedury regionalnej (europejskiej) jest uzyskanie patentu europejskiego. Realizowana jest ona przed Europejskim Urzędem Patentowym zgodnie z zasadami określonymi w Konwencji z dnia 5 października 1973 r. o patencie europejskim (zwanej Konwencją monachijską).

Ograniczenia patentów :

  1. Ograniczenie terytorialne, obowiązuje tylko na terenie kraju którego urząd patentowy udzielił patentu.

  2. Ograniczenie czasowe, może trwać do 20 lat od daty zgłoszenia w urzędzie patentowym.

Na co nie udziela się patentów?

Wiadomości o nowych patentach zamieszczone są w wiadomościach Urzędu Patentowego oraz wydaje się dokument patentowy lub świadectwo ochronne

RODZAJE BADAŃ PATENTOWYCH

  1. Badanie stanu techniki.

  2. Badanie czystości patentowej – bada się poszczególne elementy urządzenia na zgodność z prawem.

  3. Badanie prognostyczne – prognozowanie przyszłych rozwiązań produkcyjnych, patentowych na podstawie zgłaszanych zastrzeżeń.

Wzory użytkowe :

Co to jest ?

Wzór użytkowy odnosi się do przedmiotu materialnego o trwałej postaci, określonego cechami technicznymi przedmiotu, przejawia­jącymi się w ukształtowaniu przestrzennym bądź konstrukcji przedmiotu jako całości lub zestawieniu elementów niepołączonych ze sobą konstrukcyjnie ale określonych przestrzennym ukształtowaniem.

Ze względu na niższy, w stosunku do wynalazków, standard ochrony zdarza się, że są one nazywane „małymi wynalazkami”. Od wzoru użytkowego nie wymaga się poziomu wynalazczego, a jedynie nowość i użyteczność technicznego rozwiązania.

Brak przesłanki poziomu wynalazczego w stosunku do wzorów użytkowych oznacza, że w przeciwieństwie do wynalazków mogą one być rozwią­zaniami zupełnie oczywistymi.

Przykłady wzoru użytkowego :

Pojęcie wzoru użytkowego odnosi się jedynie do wytworów material­nych o trwałej postaci, a więc przedmiotów charakteryzujących się określonym ukształtowaniem przestrzennym.

Za wzór użytkowy uważa się taki przedmiot, który po wydzieleniu z otoczenia, nadal zachowuje swoją użyteczność (np. nie może być wzorem użytkowym „ściana” pełniąca funkcję przegrody, ale może być konkretny element techniczny np. panel, pustak, cegła).

Wzorem użytkowym może być przedmiot składający się z części, których położenie nie jest stałe, pod warunkiem, że swoboda przemieszczania się tych części względem siebie jest wyraźnie określona. Powiązanie przemieszczalnych części musi być organiczne bądź funkcjonalne np. okno i futryna.

Wzór użytkowy może być również przedmiotem charakteryzującym się przez rodzaj materiału, z którego jest wykonany pod warunkiem, że materiał ten stanowi cechę decydującą o użyteczności.

Wzorem użytkowym nie jest :

Prawo ochronne na wzór użytkowy nie może zostać udzielone na rozwiązania nieokreślone przestrzennie, w szczególności takie jak:

- sposoby (określone następującymi po sobie czynnościami np. sposób wytwarzania produktu),
- układy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne bądź algorytmy (charakteryzowane przez strukturę połączeń elementów lub bloków),
- wytwory bezpostaciowe, jak np. substancja płynna, maść, środek farmaceutyczny, lek, itp.,
- zastosowania (nowe zastosowanie substancji, lub użycie takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie).

Z mocy prawa nie uznaje się za wzory użytkowe w szczególności:

Czym jest wzór przemysłowy ?

Znaki towarowe

Znak towarowy – może nim być znak firmowy, nazwa, logo, logotyp, marka ,slogan, symbol, rysunek, hasło, dźwięk bądź inny znak umożliwiający odróżnienie towaru bądź usługi na rynku. Znakiem towarowym może być także kształt towaru lub opakowania bądź jego niektóre elementy.

Po co rejestracja znaku towarowego?

Na czym polega używanie znaku towarowego?

Ochrona znaku towarowego daje uprawnionemu wyłączne prawo używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na określonym terytorium. Używanie polega w szczególności na:

  1. umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniu, wprowadzaniu tych towarów do obrotu, a także oferowaniu usług pod tym znakiem

  2. umieszczaniu znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług tj. np. na drukach zamówień, fakturach.

  3. posługiwaniu się nim w celu reklamy.

Zwrot „w szczególności” oznacza, że wyliczenia mają charakter przykładowy. Używanie znaku może oznaczać także inne zachowania uprawnionego.

Co oznacza przemysłowa stosowalność?

Dlaczego ustanowiono prawa autorskie?

• przyznanie twórcy praw do stworzonego utworu
• wyłączenie określonego dobra z powszechnej dostępności, o ile nie narusza to interesu powszechnego
• zwrócenie uwagi na fakt, że dzieło jest uzewnętrznieniem indywidualnej osobowości twórcy

Prawo własności PRZEMYSŁOWEJ w znaczeniu PRZEDMIOTOWYM i PODMIOTOWYM

PODMIOTOWYM Prawo podmiotowe do dóbr niematerialnych PRZEDMIOTOWYM Zespół przepisów regulujących
Wzorów użytkowych Powstanie praw podmiotowych do dóbr niematerialnych
Wynalazków Treść praw podmiotowych do dóbr niematerialnych
Znaków towarowych Zmianę praw podmiotowych do dóbr niematerialnych
Nazw handlowych Ustanie praw podmiotowych do dóbr niematerialnych
Znaków usługowych Ochronę praw podmiotowych do dóbr niematerialnych
Nowych odmian roślin
Geograficznych oznaczeń pochodzenia

System Ochrony własności przemysłowej :

Krajowy – Urząd Patentowy RP i inne Urzędy krajowe

Regionalny – Europejski Urząd Patentowy ( EPO) Urząd Harmonizacji rynku wewnętrznego

Międzynarodowy – Światowa Organizacja Własności Intelektualnej

Patent

Art. 

63.  1. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.

3. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.

Art. 64.  1. Patent na wynalazek dotyczący sposobu wytwarzania obejmuje także wytwory uzyskane bezpośrednio tym sposobem.

2. W stosunku do nowych wytworów albo gdy uprawniony wykaże, że nie mógł ustalić, mimo podjęcia należytych wysiłków, rzeczywiście zastosowanego przez inną osobę sposobu wytwarzania wytworu, domniemywa się, że wytwór, który może być uzyskany opatentowanym sposobem, został tym sposobem wytworzony.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, przy przeprowadzaniu dowodu przeciwnego należy brać pod uwagę prawnie uzasadniony interes pozwanego w zakresie ochrony jego tajemnic produkcyjnych i handlowych.

Art. 65.  Patent na wynalazek, dotyczący użycia substancji stanowiącej część stanu techniki do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie, obejmuje także wytwory specjalnie przygotowane zgodnie z wynalazkiem do takiego zastosowania.

Art. 66.  1. Uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej, niemającej jego zgody, korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy polegający na:

1) wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku lub

2) stosowaniu sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.

2. Uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku (umowa licencyjna).

Art. 67.  1. Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu.

2. Umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej.

3. Przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego.

4. Ustanowienie zastawu rejestrowego na patencie jest skuteczne z chwilą wpisu do rejestru zastawów i podlega ujawnieniu w rejestrze patentowym.

Art. 68.  1. Uprawniony z patentu lub z licencji nie może nadużywać swego prawa, w szczególności przez uniemożliwianie korzystania z wynalazku przez osobę trzecią, jeżeli jest ono konieczne do zaspokojenia potrzeb rynku krajowego, a zwłaszcza gdy wymaga tego interes publiczny, a wyrób jest dostępny społeczeństwu w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nadmiernie wysokich cenach.

2. Nie uważa się za nadużycie prawa, o którym mowa w ust. 1, uniemożliwiania korzystania z wynalazku przez osoby trzecie w okresie 3 lat od dnia udzielenia patentu.

3. Urząd Patentowy może żądać od uprawnionego z patentu lub z licencji wszelkich wyjaśnień dotyczących zakresu korzystania z wynalazku w celu stwierdzenia, czy patent nie jest nadużywany.

4. Przepisy ust. 1 i 2 nie naruszają przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

Art. 69.  1. Nie narusza się patentu przez:

1) korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji i ich części lub urządzeń, które znajdują się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej czasowo, a także przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej;

2) korzystanie z wynalazku dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia ważnych interesów Państwa, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego;

3) stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania;

4) korzystanie z wynalazku, w niezbędnym zakresie, dla wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji bądź zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności produktów leczniczych;

5) wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej.

2. Decyzję o korzystaniu z wynalazku w sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, podejmuje w zależności od okoliczności właściwy minister lub wojewoda i niezwłocznie zawiadamia o tym uprawnionego. W decyzji określa się zakres i okres korzystania z wynalazku.

3. Na decyzję, o której mowa w ust. 2, służy skarga do sądu administracyjnego.

4. Osobie, której wynalazek jest wykorzystywany dla celów państwowych, przysługuje prawo do wynagrodzenia ze środków budżetu Państwa, w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej licencji.

5. Uzyskanie rejestracji bądź zezwolenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, nie wpływa na odpowiedzialność cywilną za wprowadzenie wyrobów do obrotu bez zgody uprawnionego, jeżeli taka zgoda jest potrzebna.

Art. 70. 1. Patent nie rozciąga się na działania dotyczące wyrobu według wynalazku lub wytworzonego sposobem według wynalazku, polegające w szczególności na jego oferowaniu do sprzedaży lub dalszym wprowadzaniu do obrotu, jeżeli wyrób ten został uprzednio wprowadzony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez uprawnionego lub za jego zgodą.

2. Nie stanowi również naruszenia patentu import na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz inne działania, o których mowa w ust. 1, dotyczące wyrobu wprowadzonego uprzednio do obrotu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego przez uprawnionego lub za jego zgodą.

Art. 71.  1. Korzystający w dobrej wierze z wynalazku na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, w chwili stanowiącej o pierwszeństwie do uzyskania patentu, może z niego nadal bezpłatnie korzystać w swoim przedsiębiorstwie w zakresie, w jakim korzystał dotychczas. Prawo to przysługuje również temu, kto w tej samej chwili przygotował już wszystkie istotne urządzenia potrzebne do korzystania z wynalazku.

2. Prawa określone w ust. 1 podlegają, na wniosek zainteresowanego, wpisowi do rejestru patentowego. Prawa te mogą zostać przeniesione na inną osobę tylko łącznie z przedsiębiorstwem.

Art. 72.  1. Współuprawniony z patentu może, bez zgody pozostałych współuprawnionych, korzystać z wynalazku we własnym zakresie oraz dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu.

2. W razie uzyskania korzyści z wynalazku przez jednego ze współuprawnionych każdy z pozostałych współuprawnionych ma prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do odpowiedniej części z jednej czwartej tych korzyści po potrąceniu nakładów, stosownie do swego udziału w patencie.

3. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio, o ile umowa o wspólności patentu nie stanowi inaczej, przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych.

4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do wspólności prawa do uzyskania patentu.

Orzeczenia

Art. 73.  Uprawniony z patentu może wskazać, w szczególności przez stosowne oznaczenie na towarach, że jego wynalazek korzysta z ochrony.

Art. 74.  W razie zgłoszenia wynalazku albo uzyskania na wynalazek patentu przez osobę nieuprawnioną, uprawniony może żądać umorzenia postępowania albo unieważnienia patentu. Może również żądać udzielenia mu patentu albo przeniesienia na niego już udzielonego patentu za zwrotem kosztów zgłoszenia wynalazku lub uzyskania patentu.

Art. 75.  1. Osoba, która w dobrej wierze uzyskała albo nabyła patent, przeniesiony następnie na podstawie art. 74 na rzecz osoby uprawnionej, albo uzyskała w dobrej wierze licencję, a korzystała z wynalazku co najmniej przez rok przed wszczęciem postępowania o przeniesienie patentu lub w tym okresie przygotowała wszystkie istotne urządzenia potrzebne do korzystania z wynalazku, może z tego wynalazku korzystać w swoim przedsiębiorstwie w zakresie, w jakim z niego korzystała w chwili wszczęcia tego postępowania, z zastrzeżeniem obowiązku uiszczania uprawnionemu ustalonego wynagrodzenia.

2. Prawo do korzystania z wynalazku określone w ust. 1 podlega, na wniosek zainteresowanego, wpisowi do rejestru patentowego. Prawo to może zostać przeniesione na inną osobę tylko łącznie z przedsiębiorstwem.

Akty wykonawcze

ROZDZIAŁ 8

Unieważnienie i wygaśnięcie patentu

Art. 89.  1. Patent może być unieważniony w całości lub w części, na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaże ona, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania patentu.

2. Prokurator Generalny Rzeczypospolitej Polskiej lub Prezes Urzędu Patentowego może w interesie publicznym wystąpić z wnioskiem o unieważnienie patentu albo przystąpić do toczącego się postępowania w sprawie.

Art. 90.  1. Patent wygasa na skutek:

1) upływu okresu, na który został udzielony;

2) zrzeczenia się patentu przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym służą prawa na patencie;

3) nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej albo

4) 18)  trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku, z zastrzeżeniem art. 937, z powodu braku potrzebnego do tego materiału biologicznego, który stał się niedostępny i nie może być odtworzony na podstawie opisu.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1 pkt 2–4, Urząd Patentowy wydaje decyzje stwierdzające wygaśnięcie patentu.

3. Patent wygasa, z zastrzeżeniem ust. 4, w dniu, w którym nastąpiło zdarzenie, z jakim ustawa wiąże skutek wygaśnięcia patentu. Data wygaśnięcia patentu powinna być potwierdzona w decyzji.

4. Wygaśnięcie patentu z powodu nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej następuje w dniu, w którym upłynął poprzedni okres ochrony wynalazku.

Art. 91.  Wraz z patentem głównym tracą moc patenty dodatkowe. Jeżeli patent główny traci moc z przyczyny niemającej wpływu na wynalazek będący przedmiotem patentu dodatkowego, patenty dodatkowe do patentu głównego stają się patentami i zachowują moc przez okres, na który został udzielony patent główny.

Art. 92.  Unieważnienie albo wygaśnięcie patentu podlega wpisowi do rejestru patentowego.

Art. 921. Przepisy art. 89, 91 i 92 stosuje się odpowiednio do unieważnienia patentu europejskiego udzielonego w trybie określonym w Konwencji o patencie europejskim.

Art. 93.  Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymogi, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie wynalazku, szczegółowy zakres i tryb rozpatrywania oraz badania zgłoszeń w Urzędzie Patentowym, uwzględniając w szczególności sposób i formę ogłoszenia o zgłoszeniu wynalazku, zakres, w jakim Urząd Patentowy może dokonywać poprawek w skrócie opisu, a także formę sporządzanego sprawozdania o stanie techniki i sposób oraz termin udostępniania go osobom trzecim. Określenie wymogów, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie, nie może prowadzić do tworzenia nadmiernych, ponad potrzebę, utrudnień dla zgłaszającego.

DOZWOLONY UŻYTEK

Art. 23.
1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektonicznourbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.

Art. 231.
Nie wymaga zezwolenia twórcy przejściowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworów, niemające samodzielnego znaczenia gospodarczego, a stanowiące integralną i podstawową część procesu technologicznego oraz mające na celu wyłącznie umożliwienie:

1) przekazu utworu w systemie teleinformatycznym pomiędzy osobami trzecimi przez pośrednika lub

2) zgodnego z prawem korzystania z utworu.

Art. 24.
1. Wolno rozpowszechniać za pomocą anteny zbiorowej oraz sieci kablowej utwory nadawane przez inną organizację radiową lub telewizyjną drogą satelitarną albo naziemną, jeżeli następuje to w ramach równoczesnego, integralnego i nieodpłatnego rozpowszechniania programów radiowych lub telewizyjnych i przeznaczone jest do oznaczonego grona odbiorców znajdujących się w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących do 50 gospodarstw domowych.
2. Posiadacze urządzeń służących do odbioru programu radiowego lub telewizyjnego mogą za ich pomocą odbierać nadawane utwory, choćby urządzenia te były umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.
ust. 3 w art. 24 skreślony
ust. 4 w art. 24 utracił moc

Art. 25.
1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:

1) już rozpowszechnione:

a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,

b) aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,

c) aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie,

2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1 lit. a) i b),

3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,

4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby,

5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.

2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, z tym że jeżeli wypłata wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, nie nastąpiła na podstawie umowy z uprawnionym, wynagrodzenie jest wypłacane za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.

Art. 26.
Wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczać utwory udostępniane podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.

Art. 27.
Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu.

Art. 28.
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:

1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych,

2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów,

3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.

Art. 29.
1. Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.
2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.
21. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w antologiach.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 21, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Art. 30.
1. Ośrodki informacji lub dokumentacji mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz wydawniczy, fragmentów opublikowanych utworów.
2. Twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona do pobierania od ośrodków, o których mowa w ust. 1, wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów.

Art. 301.
Do baz danych spełniających cechy utworu nie stosuje się art. 28, art. 29 ust. 2 i 3 i art. 30.

Art. 31.
Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych.

Art. 32.
1. Właściciel egzemplarza utworu plastycznego może go wystawiać publicznie, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.
2. W razie podjęcia decyzji o zniszczeniu oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego znajdującego się w miejscu publicznie dostępnym, właściciel jest obowiązany złożyć twórcy utworu lub jego bliskim ofertę sprzedaży, jeżeli porozumienie się z nim, celem złożenia oferty, jest możliwe. Górną granicę ceny określa wartość materiałów. Jeżeli sprzedaż nie jest możliwa, właściciel jest obowiązany umożliwić twórcy sporządzenie kopii bądź - zależnie od rodzaju utworu - stosownej dokumentacji.

Art. 33.
Wolno rozpowszechniać:

1) utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku,

2) utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji,

3) w encyklopediach i atlasach - opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Twórcy przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia.

Art. 331.
Wolno korzystać z już rozpowszechnionych utworów dla dobra osób niepełnosprawnych, jeżeli to korzystanie odnosi się bezpośrednio do ich upośledzenia, nie ma zarobkowego charakteru i jest podejmowane w rozmiarze wynikającym z natury upośledzenia.

Art. 332.
Wolno korzystać z utworów dla celów bezpieczeństwa publicznego lub na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub prawodawczych oraz sprawozdań z tych postępowań.

Art. 333.
Wolno w celu reklamy wystawy publicznej lub publicznej sprzedaży utworów korzystać z egzemplarzy utworów już rozpowszechnionych, w zakresie uzasadnionym promocją wystawy lub sprzedaży, z wyłączeniem innego handlowego wykorzystania.

Art. 334.
Wolno korzystać z utworów w związku z prezentacją lub naprawą sprzętu.

Art. 335.
Wolno korzystać z utworu w postaci obiektu budowlanego, jego rysunku, planu lub innego ustalenia, w celu odbudowy lub remontu obiektu budowlanego.

Art. 34.
Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art. 35.
Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.

Część II_______________________________________________ ( ŚCIĄGI)

  1. Co to jest własność intelektualna?

Są to dobra odnoszące się do umysłowej twórczości człowieka, takiej jak twórczości literackiej, naukowej czy wynalazczej. Ten szczególny rodzaj własności (własności intelektualnej) opiera się na konstrukcji praw podmiotowych bezwzględnych, które polegają na wolności prawnie chronionej określonego korzystania z danego dobra niematerialnego.

własność intelektualna to pojęcie odnoszące się do wytworów ludzkiego umysłu (ludzkiej twórczości), to jest: twórczości wynalazczej, dzieł literackich i artystycznych, a także symboli, nazw, znaków, wzorów używanych w działalności gospodarczej (przemyśle).

Podstawowymi przepisami regulującymi prawo własności intelektualnej w Polsce są w szczególności:

1. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 1117 ze zm.),

2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity opublikowany w Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.),

  1. Rodzaje własności intelektualnej.

Zakres pojęcia własność intelektualna obejmuje dwie odrębne kategorie:

  1. własność przemysłową – pojecie to odnosi się do dóbr niematerialnych, będących rezultatem umysłowej twórczości człowieka, których rola i znaczenie ujawniają się w przemyśle, a zatem we wszystkich dziedzinach działalności gospodarczej, odnosi się także do dóbr niematerialnych, które są instrumentem podboju klienteli.

  2. własność naukową, literacką, artystyczną – pojecie to odnosi się do utworów, czyli każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonego w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia, a także do artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów oraz nadań radiowych i telewizyjnych będących przedmiotem praw pokrewnych, jak również baz danych, niezależnie od ich przemysłowego zastosowania.

  1. Co to są dobra niematerialne wchodzące w skład własności intelektualnej?

Dobra niematerialny, nie są zatem rzeczami. Istnieją niezależnie od rzeczy, stanowiących jedynie nośnik (substrat) dający możliwość korzystanie z nich czy też ich poznanie ( substratem takim dla utworu będzie konkretny egzemplarz książki; dla wynalazku np. konkretny środek farmaceutyczny). Posiadają one wartość majątkową.

Dobra własności przemysłowej to: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, topografia układu scalonego, projekty racjonalizatorskie, oznaczenia geograficzne, zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Można wyróżnić trzy zasadnicze postaci dóbr niematerialnych: utwory, rozwiązania i oznaczenia.

Utwory w znaczeniu prawa autorskiego i rozwiązania (wyrazki, wzory użytkowe i przemysłowe, topografie układów scalonych) – to rezultat intelektualnej pracy człowieka. Wysiłek twórczy (nowość, oryginalność) stanowi konieczna przesłankę za uznanie ich za dobra prawnie chronione.

  1. Co to jest prawo własności intelektualnej w znaczeniu podmiotowym i przedmiotowym?

Można mówić o dwu znaczeniach pojęcia prawo własności intelektualnej (pwi):

  1. prawo własności intelektualnej w znaczeniu przedmiotowym – to zespół przepisów regulujących powstanie, treść, zmianie, ustanie i ochronę praw podmiotowych do dóbr niematerialnych.

  2. prawo własności intelektualnej w znaczeniu podmiotowym - to prawo podmiotowe o charakterze cywilno-prawnym, które odnosi się do dobra intelektualnego, prawo to ma charakter wyłączny. Wyłączny charakter oznacza, że podmiotowi uprawnionemu przyznany został pewna sfera monopolu, przy czym treść uprawnień składających się na dane prawo wyłączne określają ustawy. Dodatkowo przepisy prawa przyznają uprawnionemu uprawnienia zakazowe, które pozwalają na powszechne ściganie naruszeń. Ty samym na osobach trzecich ciąży obowiązek nie wkraczania w prawnie wyznaczoną sferę monopolu.

  1. Na czym polega ochrona własności intelektualnej?

Pojecie „ochrona własności intelektualnej” to wnikające z przepisów prawa własności przemysłowej i prawa autorskiego, a także prawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, normy prawne regulujące stosunki związane z ochroną (zabezpieczeniem) przedmiotów tej własności.

Ochrona własności intelektualnej zasadniczo opiera się na zasadzie wyłączności polegającej na tym, ze podmiot uprawniony do danego przedmiotu własności intelektualnej uzyskuje wyłączność na korzystanie i decydowanie o obrocie danym dobrem niematerialnym.

  1. Wymień znane Ci modele ochrony własności intelektualnej.

Wyróżniamy 2 podstawowe modele ochrony prawnej przyznanej dobrom niematerialnym:

  1. ochrona powstająca, ex lege, to jest z mocy samego prawa na skutek spełnienia pewnych warunków – np. powstanie ochrony prawno-autorskiej, która powstaje na skutek stworzenia (ustalenia w jakiejkolwiek postaci) konkretnego utworu, bez potrzeby dokonywania jego rejestracji; ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa – po spełnieniu warunków określonych ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;

  1. Ochrona powstająca na mocy decyzji administracyjnej – ochrona powstaje dopiero na mocy decyzji organu państwowego, w której to decyzji organ udziela ochrony, precyzując jej zakres, np. ochrona wynalazku wynikająca z decyzji o udzieleniu patentu. W Polsce takim organem jest Urząd Patentowy RP.

  1. Funkcje ochrony własności intelektualnej

Podstawowe funkcje ochrony własności intelektualnej to:

  1. Co to jest prawo autorskie?

Prawo autorskie „stanowi część praw własności intelektualnej i oznacza węższym znaczeniu zbiór przepisów wydanych z myślą o ochronie interesów twórców oraz stosunków prawnych związanych z tworzeniem utworów, korzystaniem z nich i ich ochroną. W szerszym znaczeniu pojęcie to obejmuje także regulacje odnoszące się do tzw. praw pokrewnych, a wiec praw wyłącznych przyznanych m.in. artystom wykonawcom, producentom fonogramów, nadawcom radiowym i telewizyjnym"

Prawo autorskie w szerszym zakresie zawiera uregulowania dotyczące dwu grup praw: praw autorskich w znaczeniu wąskim oraz praw pokrewnych do praw autorskich, chroniąc tym samy zatem dwie grupy interesów: z jednej strony interesy twórców, którzy stworzyli dany utwór oraz interesy

[Ochrona własności intelektualnej – 2]

innych podmiotów którym ustawa przyznała prawa pokrewne do praw autorskich, także prawa wyłączone przyznane w

szczególności artystom wykonawcom, producentom fonogramów, nadawcom radiowym i telewizyjnym.

  1. Co to są prawa pokrewne?

Prawa pokrewne to zbiorcze określenie na prawa wyłączne obejmujące różne dobra niematerialne, których ochrona została przyznana w ramach regulacji zawartych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych w art. 85 – 103 prawa autorskiego. Są to prawa podmiotowe bezwzględne mogące być przedmiotem obrotu prawnego, za wyjątkiem dziedziczenia.

Rodzaje praw pokrewnych:

- prawo do artystycznych wykonań

- prawo do fonogramów i wideogramów

- prawo do nagrań programów

- prawo do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych

  1. Wymień podstawowe zasady prawa autorskiego.

Spośród ogółu norm prawnych regulujących ochronę prawno autorską wywieść można następujące zasady o charakterze zasadniczym:

  1. Ochrona prawno autorska obejmuje utwory i przedmioty praw pokrewnych – ochrona nie dotyczy rzeczy, lecz dóbr niematerialnych.

  2. Warunkiem powstania ochrony prawno autorskiej jest ustalenie utworu, bez konieczności dokonywania rejestracji czy dopełnienie innych formalności.

  3. Prawo autorskie obejmuje autorskie prawa osobiste oraz autorskie prawa majątkowe. Prawa osobiste są nieprzenoszalne i bezterminowe. Prawa majątkowe są przenoszalne i ograniczone w czasie - czas życia autora plus 70 lat od jego śmierci. Przedmioty praw pokrewnych podlegają ochronie od 25 do 50 lat.

  4. Zakres ochrony autorskich praw majątkowych jest zróżnicowany: najszersza ochrona została przyznana utworom, natomiast przedmioty praw pokrewnych objęte są ochroną jedynie w zakresie ustawowo określonych pól eksploatacji.

  5. Ochrona prawa autorskich ma co do zasady charakter terytorialny, przy czym ochrona praw polskich twórców za granicą wynikać może zarówno z zawartych prze Polskę umów międzynarodowych, jak i ustawodawstwa państw obcych.

  6. Naruszenie praw autorskich powoduje odpowiedzialność karną i cywilną.

  1. Rodzaje praw autorskich

Prawa autorskie w znaczeniu ścisłym składają się z 2 kategorii praw:

  1. autorskich praw majątkowych (zbywalnych i ograniczonych w czasie – życie autora plus 70 lat po jego śmierci)

  2. autorskich praw osobistych ( niezbywalnych i nieograniczonych w czasie) – art. 16 i 17 prawa autorskiego. W stosunku do każdej z wymienionych grupy praw stosuje się odrębne uregulowania prawne.

Prawa autorskie mają charakter bezwzględny, wyznaczają monopol przysługujący uprawnionemu, zatem co do zasady każde wykorzystanie utworu chronionego prawem autorskim wymaga zgody osoby uprawnionej z wyjątkiem tzw. dozwolonego użytku oraz prawa cytatu. Brak zgody uprawnionego stanowi naruszenie praw autorskich.

  1. Majątkowe prawa autorskie – treść i charakter

Autorskie prawa majątkowe to cywilne prawa podmiotowe o charakterze bezwzględnym, terminowym
i zbywalnych (w drodze dziedziczenia lub umowy).

Autorskie prawa majątkowe obejmują prawa:

  1. Osobiste prawa autorskie – treść i charakter

Autorskie prawa osobiste to prawa, które chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem o charakterze osobistym.

Autorskie prawa osobiste obejmują w szczególności prawa:

  1. Istota instytucji dozwolonego użytku w prawie autorskim.

Dozwolony użytek to instytucja pozwalająca na ograniczenie monopolu autorskiego, dająca możliwość korzystania z chronionego utworu bez zgody osoby uprawnionej. Tym samym uprawniony do praw autorskich pozbawiony jest możliwości skutecznego sprzeciwienia się eksploatacji jego utworu. Przy czym wykorzystanie cudzego utworu powinno być połączone z wymienieniem imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.

Rodzaje dozwolonego użytku:

  1. Co to jest utwór w rozumieniu prawa autorskiego?

Utwór to niematerialne dobro prawne, stanowiące określoną konstrukcję ludzkich myśli i wyobrażeń. Utwór jako dobro niematerialne powinien być odróżniany od przedmiotu materialnego na którym jest utrwalony (papier, płyta CD, DVD). Przedmiot materialny pełni tu rolę swego rodzaju nośnika.

Utwór:

ma indywidualny charakter – można go uznać za niepowtarzalny, nieposiadający wiernego odpowiednika nastąpiło jego ustalenie – co oznacza, że został uzewnętrzniony w sposób dowolny, ale umożliwiający percepcję przez osoby trzecie ( wykonanie improwizacji

[Ochrona własności intelektualnej – 3]

Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.

  1. Wymień znane ci rodzaje utworów.

Szczególne rodzaje utworów:

  1. utwory zależne

  2. utwory współautorskie

  3. utwory połączone

  4. utwory zbiorowe

  5. utwory pracownicze

  6. utwory naukowe

  1. Warunki uzyskania ochrony prawno autorskiej

Ochrona praw autorskich powstaje samoczynnie w chwili stworzenia utwory i nie potrzebna jest żadna ochrona certyfikacyjna. Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby poprzez dziedziczenie lub podpisanie stosownej umowy (o przeniesienie majątkowych praw autorskich lub licencji – umowy o korzystaniu z utworu).
Konsekwencją prawną naruszenia praw autorskich jest odpowiedzialność karna, m. in. grzywna, ograniczenie lub pozbawienie wolności do 5 lat oraz zabranie własności powstałej na drodze przestępczej.

Aby uniknąć nieprzyjemności związanych z łamaniem praw autorskich można starać się o licencję. Licencja może być pełna lub niepełna, w zależności od rodzaju zawartej umowy licencyjnej.
Na utworach różne symbole odpowiedniego urzędu określa prawa własności:
- (copyright) oznacza zastrzeżenie prawa autorskiego, obok znaku ©ϖSymbol © powinno znajdować się wskazanie uprawnionego z tytułu prawa autorskiego i roku pierwszej publikacji utworu, np.: © Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o., Warszawa 2003.
- Symbol ® (reserved) to zastrzeżenie znaku towarowego, Microsoft® Word 9ϖnp.:7.
ϖ- Symbol ™ (trademark) to znak towarowy (handlowy) właściciela produktu, zgłoszony do itp.

Prawa autorskie w odróżnieniu do bezterminowości charakteryzują się tym, że trwają nawet po ustaniu podmiotowości osoby uprawnionej (śmierć). Nie przechodzą one na inne osoby, a jedynie są wykonywane i chronione przez osoby żyjące (osoby najbliższe).

Wyróżniamy wiele rodzaj licencji:
* Licencja Firmware Licencja obejmująca oprogramowanie układowe, tzn. umieszczone na stałe w sprzętowej części systemu komputerowego

* Licencja Freeware Oprogramowanie darmowe, rozpowszechniane po kosztach nośnika
danych. Oprogramowanie freeware może być objęte ochroną praw autorskich lub nie

* Licencja GNU Powstały w ramach projektu GNU zbiór reguł, zgodnie z którymi rozprowadzane jest tzw. "wolne oprogramowanie". Na zasadach Powszechnej Licencji
Publicznej udostępniane jest m.in. jądro systemu operacyjnego Linux oraz większość oprogramowania dla niego przeznaczona. Podstawowym celem przyświecającym twórcom licencji było umożliwienie producentom oprogramowania prawnie zagwarantowanej możliwości tworzenia produktów wolno dostępnych dla wszystkich użytkowników

* Licencja GPL (General Public Licence) Zasady licencyjne określone przez konsorcjum Free Software Foundation, zakazujące redystrybucji oprogramowania w formie czysto binarnej. Jeżeli ktoś wprowadza do obiegu oprogramowanie zawierające jakąkolwiek część podlegającą licencji GPL, to musi udostępnić wraz z każdą dystrybucją binarną jej postać
źródłową

* Licencja grupowa (ang. Site licence) Określa, że zakupiony program może być użytkowany w sieci lub innym zestawie komputerów (np. szkolna pracownia) w określonej ilości, tzn.
może być instalowany tylko na określonej maksymalnej liczbie stanowisk. Podobną zasadą określone są programy sprzedawane z licencją sieciową (Network licence)

* Licencja jednostanowiskowa (ang. One-site licence) To licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko na jednym stanowisku komputerowym. Użytkownikowi nie wolno udostępniać takiego oprogramowania w sieci ani używać na więcej niż jednym komputerze w tym samym czasie. Zezwala natomiast na sporządzanie kopii zapasowej oprogramowania

* Licencja typu Linux Rozwiązanie licencyjne odnoszone do systemu Linux, którego jądro jest upowszechniane według praw Licencji GPL. System Linux nie jest oprogramowaniem
będącym własnością ogółu. Prawa autorskie do kodu Linuxa należą do różnych autorów kodu. Jednakże Linux jest oprogramowaniem w wolnym obiegu w tym sensie, że jego
użytkownikom wolno go kopiować, zmieniać i stosować w dowolny sposób oraz rozdawać własne kopie bez ograniczeń. Spowodowane to jest zakazem prywatyzacji produktów pochodnych systemu Linux. Ograniczenia tej licencji wynikające z zasad licencji GPL nie zakazują tworzenia ani
sprzedawania wyłącznie binarnych dystrybucji oprogramowania, jeżeli tylko każdy, kto otrzymuje kopie binarne, będzie miał szansę uzyskania również kodu źródłowego za rozsądną opłatą dystrybucyjną

* Licencja na obszar To określenie umowy między producentem oprogramowania a nabywcą, uprawniająca go do sporządzenia określonej liczby kopii zakupionego oprogramowania na swój własny użytek. Takie rozwiązanie jest czasem stosowane przez firmy korzystające z sieci lokalnych LAN, umożliwia to wykorzystanie oprogramowania na wielu stanowiskach komputerowych ponosząc przy tym mniejsze koszty

* Licencja Public Domain Licencja dobroczynna czyniąca z oprogramowania własność ogółu, w myśl której autor lub autorzy oprogramowania zrzekają się praw do upowszechniania oprogramowania na rzecz ogółu użytkowników

* Licencja Shareware Rodzaj licencji oraz oprogramowanie rozpowszechniane na jej zasadach, która zezwala na bezpłatne korzystanie z oprogramowania przez okres próbny
(zazwyczaj 1 miesiąc), który ma zachęcić użytkownika do zakupu oprogramowania. W przypadku korzystania z oprogramowania w sposób niekomercyjny licencja typu shareware umożliwia przedłużanie tego okresu (w celach propagandowo-reklamowych)

  1. Podmiot praw autorskich

Podmioty praw autorskich szczególnych:

  1. utwór zależny – opracowanie jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego, ale rozporządzania i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego, chyba że autorskie prawa majątkowe do tego utworu wygasły

utwór współautorski – współtwórcom przysługuje prawo wspólnie, domniemywa się że wielkości udziałów (zakres uprawnień) są równe - dla wykonywania prawa w

  1. Co to jest własność przemysłowa?

Własność przemysłowa – pojecie to odnosi się do dóbr niematerialnych, będących rezultatem umysłowej twórczości człowieka, których rola i znaczenie ujawniają się w przemyśle ( są to rozwiązania), a zatem we wszystkich dziedzinach działalności gospodarczej, a także odnosi się do dóbr niematerialnych, które są instrumentem podboju klienteli (są to oznaczenia).

  1. Co to jest prawo własności przemysłowej?

Prawo własności przemysłowej w znaczeniu podmiotowym to prawo podmiotowe do dóbr niematerialnych (m.in. wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych). Często do jego zakresu zalicza się także prawa do nowych odmian roślin oraz prawo do informacji o charakterze know-how.(know – „wiedzieć”, how – „jak”) termin określający konkretną wiedzę techniczną z danej dziedziny, umiejętność wykonania lub wyprodukowania czegoś, kompetencję, biegłość. Definicja przyjęta przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu jako know-how określa całokształt wiadomości, czyli fachowej wiedzy oraz doświadczeń w zakresie technologii i procesu produkcyjnego dla określonego wyrobu. Prawo własności przemysłowej w znaczeniu przedmiotowym to zespół przepisów regulujących powstanie, treść, zmianę, ustanie i ochronę praw podmiotowych do wymienionych wyżej dóbr niematerialnych, w tym także stosunki materialne, procesowe, ustrojowe i organizacyjne związane z ochroną przedmiotów tej własności oraz korzystaniem z tych dóbr, w tym także obrotem nimi.

  1. Rodzaje praw własności przemysłowej.

Wyróżniamy 2 rodzaje dóbr składających się na własność przemysłową:

  1. rozwiązania - to dobra niematerialne nadające się do przemysłowego (gospodarczego) stosowania, takie jak wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych -charakteryzujące się nowością i oryginalnością

  2. oznaczenia (logo, firma, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne) – stanowią pewne wartości polegające na wytworzeniu w świadomości uczestników obrotu pewnych skojarzeń. Dla ich ochrony, nie jest ważna ich nowość czy oryginalność, a funkcja jaką pełnią w komunikowaniu się z klientelą

  1. Ogólna charakterystyka prawa własności przemysłowej.

Prawo własności przemysłowej to regulacja prawna normująca stosunki związane z ochrona przedmiotów tej własności, która zakresem swoim obejmuje: stosunki materialne (prawa i obowiązki stron), stosunki procesowe (procedury administracyjne i sądowe) oraz zagadnienia ustrojowe dotyczące zasad funkcjonowania Urzędu Patentowego i samorządu zawodowego rzeczników patentowych.

Prawo własności przemysłowej odnosi się do różnych dóbr niematerialnych, tym samym można wyróżnić pewne jego dziedziny: prawo patentowe, prawo znaków towarowych, prawo wzorów przemysłowych czy prawo konkurencji

  1. Co to jest wynalazek?

Wynalazek to nowe rozwiązanie techniczne, najczęściej poprzedzone przez pomysł. Według prawa patentowego wynalazek to, poddające się ścisłej definicji prawno -technicznej, unikalne rozwiązanie techniczne, dotychczas nieopatentowane wynalazki są patentowane, a zatem korzystają ze szczególnej ochrony prawnej. Są to: wynalazki nowe, posiadające poziom wynalazczy i nadające się do przemysłowego stosowania.

  1. Zasady ochrony wynalazków

Ten, komu przysługuje prawo do uzyskania patentu, nie musi z prawa tego skorzystać. Może on zdecydować się na formę ochrony swojego rozwiązania, polegającą na nieujawnianiu jego istoty nikomu spoza swojego przedsiębiorstwa.

W tym wypadku istota wynalazku pozostaje tajemnicą przedsiębiorstwa, a w razie bezprawnego jej ujawnienia lub wykorzystania przez inny podmiot, ochrona interesów majątkowych przedsiębiorstwa, do którego należał wynalazek, dochodzona jest w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji lub przepisy prawa cywilnego.

Warunkiem zachowania wynalazku w tajemnicy jest wpisanie do umów o pracę odpowiednich klauzul zobowiązujących pracowników do zachowania tajemnicy również po wygaśnięciu stosunku pracy. Podobne klauzule muszą się znaleźć w umowach zawieranych z innymi współpracownikami oraz z tymi podmiotami gospodarczymi, których przedstawiciele mają dostęp do danych dotyczących funkcjonowania wynalazku.

Najsłynniejszym przykładem wynalazku chronionego omawianą metodą jest niezgłoszony nigdy do opatentowania skład chemiczny Coca-Coli. Gdyby zgłoszono go do opatentowania zaraz po opracowaniu, ochrona patentowa wygasłaby po dwudziestu latach od daty zgłoszenia i od tej pory każdy mógłby czerpać korzyści z produkcji napoju o takim składzie. Tymczasem skład Coca-Coli stanowi do dziś tajemnicę produkcyjną przedsiębiorstwa The Coca-Cola Company.

Patent jest zbywalnym i podlegającym dziedziczeniu podmiotowym prawem wyłącznym, udzielanym przez Urząd Patentowy kraju, w którym ubiegamy się o przyznanie patentu, po zakończeniu procedury o charakterze administracyjnym.

Patent jest udzielany na okres 20 lat od dnia zgłoszenia wynalazku do opatentowania. Przez ten czas uprawniony z patentu posiada monopol na gospodarczą eksploatację opatentowanego rozwiązania.

Stosowanie wynalazku w celach zawodowych lub zarobkowych przez inne podmioty bez zgody uprawnionego z patentu stanowi, poza pewnymi wyjątkami, naruszenie prawa podmiotowego. Pociąga za sobą sankcje w postaci odpowiedzialności cywilnej i/lub karnej. Roszczenia z tytułu naruszenia patentu dochodzone są przed sądami powszechnymi.

Każda ze stosowanych obecnie procedur patentowych przewiduje ujawnienie istoty zgłoszonego rozwiązania poprzez opublikowanie informacji o dokonanym zgłoszeniu patentowym. W Polsce publikacja skrótu opisu patentowego następuje po 18 miesiącach od daty zgłoszenia, a w szczególnych wypadkach, na wniosek zgłaszającego, po 12

miesiącach. Wiedza o tym, jak funkcjonuje dane rozwiązanie, staje się powszechnie dostępna. W zamian za ujawnienie istoty wynalazku wynalazcy zapewnia się prawną ochronę jego interesów.

  1. Co to jest znak towarowy

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, melodia.

  1. Warunki uzyskania ochrony na znak towarowy

Znak towarowy można zastrzec tylko, jeżeli:

  1. Co to jest wzór przemysłowy?

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Mogą to być w szczególności opakowania, symbole graficzne, kroje pisma typograficznego ( z wyjątkiem programów komputerowych).

  1. Warunki ochrony wspólnotowych wzorów

Wzór jest chroniony prawem z rejestracji w zakresie, w jakim jest nowy i ma indywidualny charakter.

Wzór stosowany lub zawarty w produkcie, który stanowi część składową produktu złożonego jest uważany za nowy i mający indywidualny charakter jedynie:

  1. jeżeli ta część składowa włączona do produktu złożonego pozostaje widoczna podczas zwykłego używania tego produktu

  2. w zakresie w jakim te widoczne cechy części składowej spełniają wymogi co do nowości i indywidualnego charakteru.

  1. Co to jest utwór i jakie są rodzaje

Ze względu na zależność od siebie Polskie prawo autorskie rozróżnia następujące typy utworów:

Ponadto w obiegu prawniczym jest też pojęcie "utworu z zapożyczeniami", które zawiera fragmenty utworów pierwotnych wykraczających poza zwykłe cytaty, ale jednak nie tyle aby go uznać za opracowanie utworu pierwotnego. Zapożyczenia stanowią potencjalne naruszenie majątkowych i osobistych praw twórców utworu pierwotnego, dlatego w praktyce odnoszą się do nich wszystkie zasady obowiązujące do opracowań, choć w zakresie proporcjonalnym do ilości i objętości owych zapożyczeń

Ze względu na naturę Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienia szczegółowo następujące rodzaje utworów

  1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),

  2. plastyczne,

  3. fotograficzne,

  4. lutnicze,

  5. wzornictwa przemysłowego,

  6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,

  7. muzyczne i słowno-muzyczne,

  8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,

  9. audiowizualne (w tym filmowe).

    1. Co to jest licencja i jej rodzaje?

Dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z produktu firmowego, znaku handlowego lub patentu.

Wyróżnia się licencje:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
13 G06 H04 ostateczna wersjaid 14452 ppt
rehabilitacja chorego nieprzytomnego ostateczna wersja[1]
Izomeryzacja ostateczna wersja
rodowisko materiay ostateczna wersja
A - ostateczna wersja, V rok, Chirurgia
Plan marketingowy ostateczna wersja nowa
projekt 1 zabezpieczenie mieszkania OSTATECZNA WERSJA
POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJ, Turystyka w UE Ostateczna wersja, MINISTERSTWO
Podręcznik Logistyki NATO 2007 do druku po weryfikacji P4 ostateczna wersja 8 dec 08
ostateczna wersja SE
Prawo cywilne, pC Scuiagi ostateczna wersja, 1
3 koledy wiazanka koledowa ostateczna wersja id 33752 (2)
Kopia test 1 100 wersja ostateczna WERSJA I TESTU
sprawko8 ostateczna wersja
et ostateczna wersja
(b) Temat Września39 roku i wojny w literaturze po4 5 roku ostateczna wersja
rehabilitacja chorego nieprzytomnego ostateczna wersja
RANA POSTRZAŁOWA ostateczna wersja, Zabiegi medyczne - prezentacje i algorytmy

więcej podobnych podstron