1. WYMIENIĆ WODY W STREFIE AERACJI I SATURACJI.

Aeracji: (higroskopijne, błonkowate, kapilarne) – wydy związane. Woda infiltrująca, zawieszona,

wsiąkowa, para wodna. Saturacji: wody przypowierzchniowe, gruntowe, wgłębne, głębinowe.

2. CO TO SĄ STATYCZNE I DYNAM. ZASOBY WÓD PODZI.

Podział zasobów: - naturalne- statyczne, odnawialne. – sztuczne, naturalne: formują się pod

wpływem czynników przyrodniczych, naturalnych, (infiltracja, opady atmosferyczne. sztucznepowstają

w wyniku zabiegów hydrotechnicznych, statyczne – całkowita ilość wody wolnej

zawartej w warstwie wodonośnej traktowana jakby bez ruchu. QS=h×F×m.h-miąższość warstwy

(wysokość słupa wody). – dynamiczne ilość wody, która przepływa przez przekrój poziomu

wodonośnego, lub zbiornika wyrażona w jednostce objętości na jednostkę czasu.

3. OD CZEGO ZALEŻY INFILTACJA . Jest to wsiąkanie wody w głąb skorupy ziemskiej, na

wielkość wpływa: przepuszczalnośc powierzchni terenu, - ukształtowanie pow. terenu, - wilgotność

strefy aeracji, jeśli strefa jest mocno nasycona to sprzyja to infiltracji efektywnej- rozkład opadu;

(najkorzystniejsze są deszcze niezbyt intensywne i długotrwałe; - przemarzanie gruntu, działalność

człowieka (uprawy rolne..) – wpływ urbanizacji (zajmowanie coraw większych obszarów przez

zabudowę).

4. FILTRACJA, OMÓWIĆ CZYNNIKI . Współczynnik filtracji zależy od filtrujących własności

ośrodka skalnego, przede wszystkim od uziarnienia oraz od fizycznych własności filtrującej cieczy

tj. lepkości i sprężystości, ciężar właściwy, temperatura.) Metody oznaczania wsp. filtr.: - wzory

empiryczne; laboratoryjna; bezpośr pomiaru prędk, próbnego pompowania; studni i dołow

chłonnych; geofizyczna. I-polowa, II – empiryczna; III – laborat.

5. SCHEMAT HANTUSHA I WALTONA. Hantusha – dotyczy sytuacji, gdy warstwa

wodonośna przykryta jest w stropie osadami słabo lub półprzepuszcz. A więc ma charakter

półnaporowy, lub półnapięty. Powyżej występuje warstwa wodonośna o swob. zwierciadle, z której

następuje przesączanie do eksploatownej warstwy wodonośnej. W rozwiązaniu tego schematu

przyjmuje się: - ilość wody pochodzącej z przesączania jest stała i proporcjonalna do depresji w

studni. – wsp. pojemności sprężystej b warstwy półprzepuszczalnej jest dużo mniejszy, niż

półnaporowej; - przepływ jest pionowy w warstwie połprzep. I pozniomy w połnap. Waltona –

analogiczny do przyjętego w metodzie punktu arbitalnego Theisa, różnica polega na tym, że

zamiast jednaj krzywej wzorcowej dysponujemy całą ich rodziną Korzystamy z krzywych

wzorcowych odwróconych ??? dokończyć

6. STREFY OCHRONY WÓD. – Zespół czynników związanych z ochr. Wód podziemnych: -

środki zapobiegawcze – środki legislacyjne – przepisy odnoszące się do wód podziemnych, - środki

techniczne.

7. PODZIAŁ ZASOBÓW HYDROGEO. - Podział zasobów: - naturalne- statyczne, odnawialne.

– sztuczne, naturalne: formują się pod wpływem czynników przyrodniczych, naturalnych,

(infiltracja, opady atmosferyczne. sztuczne- powstają w wyniku zabiegów hydrotechnicznych,

statyczne – całkowita ilość wody wolnej zawartej w warstwie wodonośnej traktowana jakby bez

ruchu. QS=h×F×m.h-miąższość warstwy (wysokość słupa wody). – dynamiczne ilość wody, która

przepływa przez przekrój poziomu wodonośnego, lub zbiornika wyrażona w jednostce objętości na

jednostkę czasu. Kryteria służące do podziału: - dynamika wód podziemnych – warunki zanikania

i odnawiania – znaczenie gopspodarcze; - znaczenie gopsodarcze; - aspekt przestrzenny.

8. WARSTWA WODONOŚNA – zbud. Ze skał, które mogą gromadzić wodę przyjmować i

oddawać w wyniku działania siły ciężkości. Może to być zespół warstw wypełnionych wodą wolną.

Aby możliwe było akumulowanie i przewodzenie wody wolnej skałą musi wykazywać:

porowatość; (szczelinowatość, krasowatość, ); - przepuszczalność hydrauliczną

(wodoprzepuszczalność) – zdolność do przewodzenia wody wolnej w przyp. Róż. ciśnień. Miarą

przepuszczalności jest wsp. filtracji.

9. WODY ARTEZYJSKIE SCHEMAT. Wody wgłębne wykazują często cechy artezyjskie. Dzieje

się to gdy zwierciadło statyczne stabilizuje ponad powierzch. terenu (rys.).

10. PUNKT ARBITRALNY Wykorzystał on analogię między przepływem wody podziemnej i

przewodnictwem cieplnym. Wykres doświadczalny s=f(t). wykazuje geom. podobieństwo do

krzywej wzorcowej. Znając współ. ptk arbitralnego z obu wykresów możemy wyznaczyć –

wskaźnik przew. hydraulicznej T; - wsp. pojemności sprężystej - wsp. filtracji. (k).

11. POROWATOŚĆ EFKTYWNA. - ne jest to stosunek objętości próżni i pustek, przez które

woda może przepływać do objętości całej próbki. Na jej wielkość ma wpływ ilość wód związanych

oraz prędkość przepływu. ne=Ve/V. Porowatość charakter. cecha skał osadowych – porowatość

międzyziarnowa, intergranularna. n- wsp. porowatości jest to stosunek objętości porów do objętości

całej skały, n=Vp/V; wskaźnik prowatości: e=Vp/Vz, Vz – objętość ziaren. Zależność: n=e/(1+e).

Porowatość zależy od – różnorodności uziarnienia – kształtu ziaren – sposobu ułożenia ziaren,

wielkości porów – nie zależy od wielkości ziaren.

12. CO TO JEST ADWEKCJA. – zasadnicze formy migracji zanieczyszczeń: adwekcja i

dyspersja hydrodynamiczna. Adwekcja – polega na przenoszeniu sunstacji zgodnie z z ruchem

strumienia wody podziemnej. Przemieszczanie ma ten sam kierunek i prędkość co strumień wody

podziemnej. W=KJ/ne=V/ne. Proces adwekcyjnego przenoszenia jest komplikowany przez proces

sorbcji. Sorbcja może się odnosić do wielu składników ale rozpatrujemy roztwór jako jedno

składnikowy przy czym koncentracja składnika =C. Ilosc składnika sorbowanego zależy od

pojemności sorbcyjnej N (max ilość określonego jonu, który może być zaabsorbowany przez

jednostkę skały. Dyspersja hydrodynamiczna – a)dyfuzja molekularna- DM=a×ne×DM

o. a-wsp.

względnej krętości dróg filtracji, ne-porowatość efektywna; DM

o-wsp. dyfuzji molekularnej, który w

swobodnym roztworze wynosi 10-4. b)dyfuzja hydrauliczna (mechaniczna, filtracyjna).

Mechaniczne mieszanie się wód, w wyniku mieszanie się tej dyfuzji dochodzi do rozpraszania na

froncie migracji DH=a2×V; a2- stała dyspersji – zależna od porowatości. D=DM+DH- całk. wsp.

dyfuzji. Dyspersja decyduje o rozproszeniu zanieczyszczeń na froncie ich przemieszczenia. W

warstwie wodonośnej o przemieszczeniu decyduje adwekcja, a o rozpraszaniu dyfuzja

hydrauliczna, a o warstwie nieprzepuszczalnej dyfuzja molekularna.

13. WEWNĘTRZNY OBSZAR OCHRONNY. – Strefa ochronna pośrednia ujęć wód

poddziemnych dzieli się na dwa tereny: wewnętrzny (wyznaczony 30 dniowym czasem dopływu

do ujęcia – bakterie chorobotwórcze przeżywają w wodzie 28 dni – str biologiczna i zewnętrzny

(może obejmować obszar zasilania jeżeli jest położny dalej niż czas dopływu 25 lat to tą granicą

jest obszar odpowiadający 25 lat wymiany wody.

14. OD CZEGO ZALEŻY PROMIEŃ LEJA DEPRESJI. – różnicy ciśnień; - depressji w

otworze badawczym;- wsp. filtracji; -wysokości statycznego zwierciadła wody.

15. OD CZEGO ZALEŻY DEPRESJA W STUDNI – ilości pompowanej wody; - wysokości

zwierciadła statycznego i dynamicznego; - wysokości obniżonego ciśnienia; - przewodności

hydraulicznej warstwy wodonośnej;- włsności sprężystych.

16. WODOCHŁONNOŚĆ MOLEKULARNA – jest to zdolność do pochłaniania przez skałę

podobna do porowatości. Jest to miara ilości wody, którą skała może pochłonąć do objętości skały.

W=Vp/V=n. Pory nadkapilarne – grunt z porami tak dużymi, że jest zdolny do oddawania wody

wolnej (piasek). Pory subkapilarne – grunt nie oddający wody wolnej, która związana jest siłami

międzycząsteczkowymi, można ją tylko wysuszyć.

17. CZY SIĘ RÓŻNI PRĘDKOŚĆ RZECZ. Prędkość rzeczywista W=KJ/ne (stosunek prędkości

filtracji do porowatości efektywnej). Prędkość rzeczywista jest większa od prędkości filtracji.

18. STOPIEŃ HYDROGEOCHEMICZNY. – jest to wzrost mineralizacji może być wyrażony

ilościowo przez stopień hydrogeochemiczny. Jest to liczba metrów przypadających na wzrost

ogólnej mineralizacji o 1 gram na dm3. [m/g/dm3] wymiar stopnia hydrogeochem.

19. GRADIENT HYDROGEOCHEMICZNY. Jest to wzrost stężenia mineralizacji ogólnej

wyrażony w g/dm3 przypadający na 100m wzrostu głębokości. W Polsce 200-2800m Gradient waha

się w granicach (0,5-26)/5,7 g/dm3/100m

20. CZYM RÓŻNIĄ SIĘ ZASOBY EKSPLOATACYJNE OD DYZPOZYCYJNYCH. Zas

dyspozycyjne - Zasoby dyspozycyjne - ilość wód zbiornika lub jego części nadających się i

możliwych do wykorzystania gospodarczego. Wielkość zasobów dyspozycyjnych ustala się w

oparciu o wielkość zasobów odnawialnych z uwzględnieniem ograniczeń związanych z

wymaganiami ochrony środowiska. Zasoby dyspozycyjne ustala się dla zlewni rzek, dla

zbiorników, poziomów wodonośnych - mają one charakter regionalny.

Zasoby eksploatacyjne Qw - dopuszczalna ilość poboru wód podziemnych na danym ujęciu przy

określonym sposobie eksploatacji, uwzględniająca ograniczenia związane z wymaganiami ochrony

środowiska i warunkami techniczno ekonomicznymi poboru wody. Zasoby eksploatacyjne wyraża

się w jednostkach objętości w jednostce czasu przy określonej depresji (np. m3/h na 1 m depresji).

Ustala się je z jednoczesnym wyznaczeniem obszaru zasobowego oraz z uwzględnieniem zasobów

dyspozycyjnych zbiornika wód podziemnych, w obrębie którego znajduje się ujęcie (suma zasobów

eksploatacyjnych ujęć nie może być większa od zasobów dyspozycyjnych na danym obszarze).

21. RODZAJE KAPILARNOŚCI. Zjawisko kapilarne wywołane napięciem powierzchniowym,

prowadzi do podnoszenia się wody w naczyniach włoskowatych, również występuje w wodzie.

Wyskość wzniosu kapilarnego h=0,15/r (r - średnica porów) [mm]. Piaski drobnoziarniste: h=20-30

cm, piaski gruboziarniste 10-20 cm. Kapilarność czynna- wody kapilarne są to wody podciągnięte

powyżej poziomu wód podziemnych (działanie sił molekularnych) przez wznios kapilarny.

Kapilarność bierna - zwierciadło wód podziemnych nie jest stałe - gdy się podnosi lub opada

powstaje nowa strefa kapilarna, część wody z poprzedniej strefy kapilarnej spływa a część

pozostaje zawieszona w strefie aeracji - powstają wody kapilarne zawieszone . Wysokość wzniosu

kapilarnego dla żwiru wynosi 3 cm, dla mułków i lessów 1,2 - 3,5 m.

21. METODY OZNACZANIE WSP. FILTRACJI.

I. Metody polowe: 1. próbnego pompowania- uśredniają k dla całej objętości warstwy

wodonośnej – najlepsze metody 2. bezpośredni pomiar prędkości – mając mapę hydroizohips,

dodajmemy barwnik. mierzymy czas przepływu znając czas znamy predkość, V=kJ. I wyzn. Wsp.

filtracji. II Laboratoryjna, III Przybliżone szacunkowe oznaczenie wsp. filtracji w oparciu o

uziarnienie, obliczamy k za pomocą wzorów empirycznych, na podstawie miarodajnej średnicy d10.

22. CECHY WÓD NAPOROWYCH. – występ. pod przykryciem utworów nieprzepuszczalnych;

- nie mają strefy aeracji, kształt zwierciadła jest wymuszony kształtem utw. nieprzepuszczalnych;

- zwierc. wód wgłębnych ma charakter napięty; - mogą występ piętrowo; - charakteryzują się

stałym składem chemicznym i bakteriologicznym; -wykazują własności sprężyste; -

- mogą byćzasilane bezpośrednio na wychodniach , lub w sposób pośredni.; - tworzą warnki

artezyjskie (linia ciśnień znajduje się powyżej powierz. terenu.

22. CHARAKTER INFILTRUJĄCY RZEKI. Rzeka zasilająca wody podziemne. Ma to miejsce

wtedy gdy zwierciadło wód podziemnych znajduje się niżej niż poziom wody w rzece infiltrującej.

Rzeka drenująca - rzeka zasilana przez wody podziemne z warstwy wodonośnej, przez którą

przepływa i którą drenuje. Ma to miejsce, gdy wody powierzchniowe rzeki znajdują się w związku

hydraulicznym (bezpośrednim lub pośrednim) z wodami podziemnymi, których zwierciadło

położone jest wyżej niż poziom wody w rzece drenującej.