Nazwa	Rodzina botaniczna	Grupa botaniczna	Piętro	występowanie	szkodliwość/użyteczność
Gwiazdnica pospolita	goździkowate	jare krótkotrwałe (efemerydy)	niskie	zboża, okopowe, rzepaki, warzywniki i sady, gleby próchnicze, wilgotne, uprawy roślin silnie nawożonych	miododajna, wpływa korzystnie na mleczność krów, może być używana jako pasza dla inwentarza i drobiu
Starzec zwyczajny	astrowate	jare krótkotrwałe	niskie	ogrody, okopowe, motylkowe, wieloletnie, stanowiska ruderalne, gleby próchnicze, wilgotne, zasobne w azot	wł. toksyczne wykazują rośliny zielone, szczególnie korzeń, oraz rośliny suche, zawiera alkaloidy, wrażliwe są konie, bydło, owce, świnie
Rzodkiew świrzepa	kapustowate	jare krótkotrwałe	średnie	zboża jare, gryka, rzepak, okopowe, mieszanki pastewne, ogrody, gleby lekkie, piaszczyste, lekko kwaśne (kwiaty żółte), gleby gliniaste, suche, ubogie w wapń (kwiaty białawe)	silnie wyczerpuje glebę, nasiona są trujące, mogą powodować zatrucia masowe u jagniąt, bydła i koni po zjedzeniu przekwitniętej rzodkwi świrzepy, żywiciel chorób i szkodników atakujących rośliny z rodziny kapustnych (krzyżowych)
Gorczyca polna	kapustowate	jare wcześnie wschodzące	średnie	wszystkie uprawy jare, gleby zwięzłe, próchnicze, zasobne w wapń	roslina trująca szczególnie w okresie kwitnienia i owocowania (trujące wł. zachowuje także siano); wł. toksyczne wykazują szczególnie rośliny w okresie przekwitania i po wytworzeniu nasion (0,18% olejku gorczycznego), zawiera alkaloid sinapinę i glikozyd sinalbinę, wrażliwe są konie, świnie, bydło, owce i drób -> tak samo jest u rzodkwi!!!!
Komosa biała	komosowate	jare wcześnie wschodzące	niskie	uprawy okopowe, zbożowe, rzepak, stanowiska różne, gleby żyzne, próchnicze, zasobne w azot	wł. toksyczne wykazują ziele, siano, nasiona, zawiera alkaloidy (hetacyna i beta ksantyna), saponiny oraz inne związki, wrażliwe są konie, bydło, owce oraz ludzie
Rdest plamisty	rdestowate	jare wcześnie wschodzące	wysokie	uprawy okopowe, zbożowe, rzepak, ogrody, stanowiska ruderalne, gleby gliniaste, wilgotne, próchnicze, zasobne w skł. pokarmowe gł. azot	wł. toksyczne wykazują ziele rośliny, zawiera olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki, wrażliwe są konie i świnie, roślina jest miododajna, powoduje uczulenia u zwierząt biało umaszczonych pod wpływem światła, orzeszki nie tracą żywotności po przejściu przez przewód pokarmowy zwierząt, stąd obecne w oborniku zachwaszczają ponownie uprawy
Rdest powojowy	rdestowate	jare wcześnie wschodzące	wysokie	uprawy zbożowe (szczególnie jare), okopowe, warzywa, stanowiska ruderalne, gleby lekkie, średnie, toleruje odczyn kwaśny	wł. toksyczne wykazują ziele rośliny (kwitnienie i tworzenie nasion), zawiera glikozydy, saponiny, flawonoidy, olejki eteryczne, wrażliwe są konie, owoce zawierają barwniki do farbowania tkanin, ze względu na głęboki system korzeniowy gat. odporny na niedobory wilgoci i skł. pokarm. w glebie
Owies głuchy	wiechlinowate	jare wcześnie wschodzące	wysokie	uprawy zboża jare, okopowe rzadziej, gleby marglisto-gliniaste lub gliniaste, podmokłe	rozmnaża się za pomocą ziarniaków, których część osypuje się na polu i zachwaszcza glebę. Stosunkowo lekkie i długo owłosione ziarniaki rozsiewane są przez wiatr. Ziarniaki owsa mogą leżeć w glebie przez kilka lat nie tracąc zdolności kiełkowania
Szarłat szorstki	szarłatowate	jare późno wschodzące	wysokie	uprawy okopowe, kukurydza, ogrody, stanowiska ruderalne, gleby różne typy gleb (szczególnie lżejsze), próchnicze, zasobne w azot, gat. światłolubny	gat. rozwija się bardzo szybko, wytworzył wiele form odpornych na herbicydy triazynowe, głęboki system korzeniowy (1-1,5m) czyni go niewrażliwym na susze, w dużym stopniu obniża plon i utrudnia zbiór roślin uprawnych, nasiona bogate w skł. pokarm. są chętnie zjadane przez ptactwo, roślina nadaje się na kiszonki.
Chwastnica jednostronna	wiechlinowate	jare późno wschodzące	średnie	uprawy okopowe, kukurydza, ogrody, gleby piaszczysto-gliniaste lub piaszczyste, żyzne, wilgotne	rozwój jej zależy od dł. dnia, wcześnie wschodzące rosną długo i bujnie, silnie osłabiając gat. uprawny, natomiast siewki wzeszłe późnym latem rozwijają się bardzo szybko, ale nie stanowią tak silnej konkurencji, w czasie kiełkowania i dojrzewania wymaga wysokiej temp., jedna roślina może wydać od 400 do 500 ziarniaków, roślina i ziarniaki mogą być użyte jako wartościowa pasza dla bydła i drobiu
Włośnica zielona	wiechlinowate	jare poźno wschodzące	niskie	uprawy okopowe, ogrody, zboża ozime, czasem jare, ścierniska, gleby lekkie, piaszczysto-gliniaste lub piaszczyste	wł. toksyczne wykazują liście i siano, zawiera alkaloidy oraz inne, wrażliwe są konie i bydło, działanie toksyczne: mechaniczne uszkodzenia i podrażnienia naskórka oraz błon śluzowych pyska, powodujące stan zapalny (szorstkie szczecinki na kłoskach), siano – zranienia nabłonka, stany zapalne, owrzodzenia
Wilczomlecz obrotny	wilczomleczowate	jare późno wschodzące	niskie	uprawy zboża, okopowe, ogrody, gleby gliniaste, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym, zasobna w skł. pokarm.	wł. toksyczne wykazują: ziele (sok mleczny), nasiona, mniej siano, wrażliwe są konie, bydło, psy, kozy, świnie oraz czł.; działanie toksyczne: miejscowe działanie drażniące na błony śluzowe (stan zapalny), po wchłonięciu zaburzenia nerwowe i ukł. krążenia (drgawki, osłabienie akcji serca, biegunki itp.; śmierć następuje po 2-5 dniach), mleko zatrutych zwierząt jest gorzkie i ma czerwone zabarwienie, mięso ma nieprzyjemny smak, pszczoły nie zbierają nektaru z wilczomleczy, mleczny sok zawiera trującą substancję euforbon, żywicę, kwasy org., kauczuk
Poziewnik szorstki	wargowe	jare późno wschodzące	średnie	uprawy zbożowe, okopowe, ogrody, stanowiska ruderalne, gleby gliniaste jak i piaszczyste, próchnicze, wilgotne	Wł. toksyczne wykazują: świeże rośliny, siano, nasiona, zawiera garbniki, saponiny, kwas krzemowy, glikozydy, nieznany alkaloid, wrażliwe są konie, działanie toksyczne: trucizna kumuluje się w tkance tłuszczowej, działa porażająco na zakończenia nerwów ruchowych mięśni poprz. prążkowanych, nasiona zawierają do 44% tłuszczu, który odznacza się właściwościami trującymi, roślina miododajna i pyłkodajna
Mak polny	makowate	ozime i zimujące	średnie	uprawy zbożowe (szczególnie ozime), okopowe, gleby ciężkie, gliniaste, próchnicze, rzadziej lekkie, ubogie w potas	wł. toksyczne wykazują: torebki maku, ziele, sok mleczny, zawiera alkaloidy (reudyna, readynina, morfina, papaweryna i inne), śluzy, pektyny i inne substancje, wrażliwe są konie, krowy, cielęta, owce, świnie, kaczki, działanie toksyczne: najbardziej trujący w czasie kwitnienia, suszenie nie pozbawia ich wł. trujących, dojrzałe nasiona są nieszkodliwe, początkowo u zwierząt obserwuje się bojaźliwość, zaburzenia wzrokowe, słuchowe, a później ataki silnego podniecenia; działanie lecznicze: w małych dawkach alkaloidy działają podobnie jak alkaloidy maku lekarskiego
Maruna bezwonna	astrowate	ozime i zimujące	średnie	uprawy zbożowe, okopowe, rzepak, trwałe użytki zielone, stanowiska ruderalne, różne typy gleb (szczególnie gliniaste), próchnicze, wilgotne, pospolity chwast na całym obszarze kraju	bardzo duża płodność roślin, wydają ponad 100tys nasion z jednej rośliny, zachowują żywotność do 6 lat, może kiełkować cały rok silnie zachwaszczając uprawy, roślina zawiera garbniki, ma wł. owadobójcze, nasiona zawierają do 20% tłuszczu
Miotła zbożowa	wiechlinowate	ozime i zimujące	wysokie	uprawy zbożowe (szczególnie ozime), koniczyny, okopowe, gleby piaszczyste lub piaszczysto-gliniaste, wilgotne, lekko kwaśne	jest uporczywym chwastem występującym przeważnie w zbożach ozimych, rzadziej koniczynach, w zbożach dojrzewa nieco wcześniej i osypuje ziarniaki w czasie żniw, z resztą mniej dojrzałych ziarniaków dostaje się podczas zbioru do zbiornika kombajnu, gdzie zanieczyszcza ziarno
Ostróżeczka polna	jaskrowate	ozime i zimujące	środkowe	uprawy zboża, gleby gliniaste, rędziny, zasobne w węglan wapnia, rzadziej na glebach lżejszych	wł. toksyczne wykazują: ziele, nasiona, ziele zawiera alkaloid – delfinę, nasiona i kwiaty zawierają glikoalkaloid (delfininę) i różne alkaloidy, wrażliwe jest bydło, owce, rzadziej konie; działanie toksyczne: niepokój, ślinotok, silne pragnienie, spadek temp., wzdęcia, sztywny chód, drgawki itp., w końcu ogólne osłabienie, również zakłócenia pracy serca, podrażnienie, zakłócenia oddychania (delfinina), nasiona i ziele zawierają trujące alkaloidy, proszek z nasion jest stosowany jako insektycyd, roślina miododajna
Przytulia czepna	marzanowate	ozime i zimujące	wysokie	uprawy zboża, okopowe, rzepak i rzepik, ogrody, lasy, zarośla, gleby gliniaste, wilgotne	utrudnia zbiór, kaleczy przewód pokarmowy, można z niej robić napary, ziele zawiera kumarynę i czerwony barwnik, antrapupurynę, odznacza się dużą zdolnością przystosowawczą do warunków siedliska, powodując wyleganie roślin i utrudniając zbiór mechaniczny, nasiona przenoszone są z materiałem siewnym zbóż, gdyż łatwo się je oddziela od ziarna, a także przez ludzi i zwierzęta
Tobołki polne	kapustowate	ozime i zimujące	niskie	uprawy rzepak, zbożowe, okopowe, ogrody, stanowiska ruderalne, gleby gliniaste, próchnicze, zasobne w składniki pokarm., rzadziej na glebach lżejszych	zawiera olejki gorczyczne, które mleku nadają nieprzyjemny smak, roślina trująca o silnym nieprzyjemnym zapachu czosnku, który przedostaje się do produktów mlecznych, nasiona zawierają ok. 34% tłuszczu, nasiona zdolne do kiełkowania przed całkowitym dojrzeniem rośliny, osypują się przed zbiorem zbóż, roślina wydaje ok. 1tys nasion, które mogą zalegać w glebie 10-20 lat, roślina wydaje kilka pokoleń w ciągu roku, silnie zachwaszcza uprawy
Kąkol polny	goździkowate	ozime i zimujące	środkowe	uprawy zboża (szczególnie żyto), różne typy gleb, zarówno cięższe, jak i lekkie	cały trujący, wł. toksyczne wykazują: ziele, nasiona (mąka z domieszką zmielonego kąkolu jest gorzka i trująca), wrażliwe są konie, bydło, czł., świnie, w zielu znajdują się saponiny (gitagenina i kwas agrostemowy), w nasionach ponadto znajduje się związek sterydowy stigmasterol; działanie toksyczne: objawy zatrucia – bóle głowy, drapanie w gardle, podrażnienie błony śluzowej żołądka, wymioty, nudności, zaburzenia krążenia, a nawet śpiączka, przy dużym zanieczyszczeniu ziarna nadają mące silne zabarwienie i nieprzyjemny gorzki smak
Wyka drobnokwiatowa	motylkowate	ozime i zimujące	wysokie	uprawy zbożowe, okopowe, len, koniczyny, stanowiska ruderalne, gleby piaszczyste, lekkie, przewiewne, ubogie w wapń	nasiona trujące (im ciemniejsze tym bardziej trujące), części zielone są dobrą paszą zasobną w białko, działanie toksyczne: na łąkach jest cenną rośliną pastewną, jednak nadaje się do spasania tylko przed wytworzeniem strąków, nasiona są bowiem szkodliwe dla bydła, wrażliwe jest bydło i konie, roślina zawiera wicjaninę, nasiona są odporna na działanie soków trawiennych zwierząt, oplatając rośliny uprawne ogranicza dostęp światła, powoduje zwiększone wyleganie łanu i utrudnia zbiór
Czosnek winnicowy	liliowate	wieloletnie	wysokie (?)	zboża ozime (najczęściej), gleby piaszczyste, gliniasto-piaszczyste oraz wyczerpane podgórskie gleby gliniaste	Nasiona zawierają olejki eteryczne, które nadają nieprzyjemny zapach, rozmnaża się za pomocą cebul, cebulek i nasion, które w glebie mogą leżeć przez kilka lat nie tracąc zdolności kiełkowania, cebulki kwiatostanowe i nasiona zanieczyszczają ziarno, a głąbiki słomę, psują smak i zapach mąki oraz produktów mlecznych
Mlecz polny	astrowate	wieloletnie	wysokie	wszystkie zasiewy na glebach gliniastych, na wilgotnych glebach piaszczysto-próchnicznych	rozmnaża się wegetatywnie z pączków przybyszowych wyrastających na korzeniach oraz za pomocą niełupek z puchem roznoszonych przez wiatr
Ostrożeń polny	astrowate	wieloletnie	wysokie	wszystkie uprawy, miedze, przydroża, stanowiska ruderalne, różne typy gleb z wyjątkiem najuboższych	silnie wyczerpuje glebę ze składników pokarmowych, roślina wytwarza do kilkudziesięciu tys (35000) niełupek, ale spora ich liczba jest uszkadzana przez żyjące w koszyczkach larwy owadów, jeżeli rozmnaża się z nasion to w 1-szym roku tworzy jedynie rozetę liściową, owoce wykazują zróżnicowanie pod względem dł. okresu spoczynku oraz wymagań termicznych i świetlnych podczas kiełkowania, wegetatywnie rozmnaża się z rozłogów, a nowe odrosty mogą się tworzyć z bardzo krótkich ich fragmentów
Perz właściwy	wiechlinowate	wieloletnie	wysokie	jako roślina trwała zasiedla wszystkie uprawy, kolejno zajmujące zaperzone pole, wszystkie rodzaje gleb, szczególnie ciężkie, żyzne i wilgotne	nie ma żadnych związków szkodliwych, wykorzystywany w ziołolecznictwie, zawiera dużo krzemionki, wł. lecznicze wykazują: kłącza, zawiera rozpuszczalny wielocukier – tryty cynę, fruktozę, mannitol, glukozyd – glikowanilinę oraz olejek eteryczny, mineralne związki krzemu, zjadanie perzu przez bydło powoduje podwyższenie jakości i ilości produkowanego mleka
Powój polny	powojowate	wieloletnie	wysokie (?)	uprawy zbożowe (szczególnie kukurydza), okopowe, stanowiska ruderalne, różne typy gleb, głównie lekkie, stanowiska suchsze	roślina trująca, wł. toksyczne wykazują: nasiona, korzenie i kwitnące pędy, znajdują się w nim żywice, alkaloidy, wrażliwe są konie, działanie lecznicze: korzenie i kwitnące pędy stosowane są jako środek przeczyszczający, a także wpływają na przemianę materii, żółciopędnie, moczopędnie i przeciwgorączkowo
Skrzyp polny	skrzypowate	wieloletnie	niskie	gleby kwaśne, skrzyp uciążliwym chwastem polnym na wszystkich rodzajach gleb i we wszystkich zasiewach polowych, masowo porasta przeważnie podmokłe gleby piaszczyste i wilgotne gleby gliniaste, najbujniej zaś rozrasta się zwykle w ziemniakach	Trująca, wykorzystywana w ziołolecznictwie i medycynie, wł. toksyczne wykazują: ziele, roślina ta zawiera krzemionki (10%), flawonoidy, saponiny, sterole i inne, wrażliwe są zwierzęta i ludzie; działanie toksyczne: brak; działanie lecznicze: ma wł. moczopędne i przeciwzapalne, krzemionka w nim zawarta zapobiega: tworzeniu się kamieni w ukł. moczowym i miażdżycy, wewn. stosowany przy schorzeniach dróg moczowych
Szczaw polny	rdestowate	wieloletnie	niskie	gleby kwaśne, lekkie, piaszczyste, uprawy zboża (zwłaszcza żyto), len, koniczyny, lucerny, ugory, łąki i pastwiska	wyznacznik gleb kwaśnych, roślina zawiera do 1,5% szczawianu potasu, działającego trująco na zwierzęta, wł. toksyczne wykazują: cały pęd (gł. liście), szczególnie niebezpieczny w okresie dojrzewania nasion, zawiera saponiny, rutynę, hiperozyd, pochodne antrachinonu (chrozofanol, emodyna), szczawiany (świeże liście do 1,3%, suche do 10%), wrażliwe są konie, przeżuwacze (gł. owce)
Szelężnik włochaty	trędownikowate	jare właściwe (półpasożyt)	środkowe	uprawy zboża, gleby wilgotne, gł. gliniaste	roślina trująca, wł. toksyczne wykazują ziele i nasiona (najbardziej trujące), roślina zawiera glikozyd – aukubinę oraz nieznane dokładniej alkaloidy i inne związki, wrażliwe są konie (najbardziej), bydło, owce
Kanianka koniczynowa	kaniankowate	jare właściwe (pasożyt)	wysokie	rowy, łąki górskie, miedze	wł. toksyczne wykazują: niebezpieczna dla zwierząt w stanie świeżym jak i wysuszonym, roślina zawiera nie poznane jeszcze bliżej toksyczne glikozydy, wrażliwe są wszystkie zwierzęta gosp., a szczególnie bydło i świnie