Czas przebiegu produkcji

To wskaźnik czasu, w którym odzwierciedla się trwanie etapów przedprodukcyjnych i trwanie właściwej produkcji. Składa się z:

•Cyklu przedprodukcyjnego - czas prac przygotowawczych, wykonywanych przed uruchomieniem właściwej produkcji, realizowany głównie w sferze informacyjnej (TPP, B+R itp.),

•Cyklu produkcyjnego - kompleksowy wskaźnik czasu trwania bezpośredniego procesu produkcyjnego, realizowany głównie w sferze materialnej wiąże się z zaangażowaniem kapitału obrotowego i inwestycyjnego,

•Cykl dystrybucji i sprzedaży - realizowany w sferze materialnej wiąże się z zaangażowaniem kapitału obrotowego.

Cykl produkcyjny

Definicja Przedział czasu pomiędzy rozpoczęciem i zakończeniem procesu produkcyjnego danego wyrobu (okres czasu, w którym surowiec lub materiał wejściowy przechodzi kolejno przez wszystkie operacje procesu produkcyjnego i jest przekształcony w wyrób gotowy)

- Podstawowy przedmiot wyznaczania cyklu produkcyjnego jest wyrób gotowy; czasami można wyznaczać go w odniesieniu do grupy wyrobów lub detali jeżeli stanowią jednolity i zagregowany obiekt procesu produkcyjnego.

- Okres cyklu stanowi podstawę planowania i organizacji produkcji. Ustala się dzięki niemu plan produkcji, normatywy zapasów robót w toku, określenia zapotrzebowania na środki obrotowe itp.

- Podstawowy składnik cyklu produkcyjnego jest czas trwania operacji technologicznych, wynikający z parametrów urządzeń i maszyn.

Struktura cyklu produkcyjnego składa się z dwóch podstawowych okresów:

• Roboczego,

• Przerw, który obejmuje wszelkiego rodzaju stany bezczynności wyrobów tzn. takie okresy, w których z wyrobem nic się nie dzieje. Przerwy te mogą wynikać zarówno z organizacji procesu produkcyjnego, jak i z organizacji dnia roboczego, zmianowości, przyjętego reżimu pracy itp.

Przykładowe metody wyznaczania długości cyklu produkcyjnego

• Szacunkowa

• Statystyczno - doświadczalna - ustalanie danych o wielkościach cyklu produkcyjnego na podstawie danych statystycznych

• Analityczna - stosowana najczęściej do obliczania cyklu produkcyjnego wyrobów prostych konstrukcyjnie i technologicznie oraz partii detali. Dla wyrobów złożonych stosuje się metodę grafo - analityczną

• Graficzne - szczegółowe rozrysowanie harmonogramu przebiegu operacji i czynności związanych z wykonaniem wyrobu (cyklogramy, metody sieciowe itp.)

Cykl produkcyjny można wyrazić następującym wzorem:

C = O_t + T_k + T_t + T_m + T_os + T_om + T_od

O_t - okres technologiczny cyklu

T_k - łączny czas trwania operacji kontrolnych,

T_t - łączny czas trwania operacji transportowych,

T_m - okres roboczy występujący w procesie magazynowania,

T_os - łączny czas oczekiwania międzyoperacyjnego partii części na zwolnienie stanowiska roboczego,

T_om - łączny czas oczekiwania w magazynach kompletacyjnych, międzywydziałowych,

T_od - okres przerw wynikających z organizacji dnia roboczego.

Wskaźniki struktury cyklu produkcyjnego

Strukturą cyklu produkcyjnego nazywa się procentowy udział jeg poszczególnych składników. Znajomość struktury cyklu daje możliwośc w zakresie wyciągania wniosków zmierzających do skrócenia cykl produkcyjnego i jest podstawą planowania operatywnego.

Do analizy wykorzystuje się następujące wskaźniki

- wskaźnik udziału okresu technologicznego w cyklu produkcyjnym:

- wskaźnik udziału robotnika

gdzie: P – przestoje

-wskaźnik przestoju

Cykl produkcyjny wyrobów złożonych

Cykl produkcyjny wyrobu złożonego obejmuje cykle produkcyjne detali, zespołów i wyrobu finalnego. Odpowiednie zorganizowanie przebiegu tych cząstkowych cykli produkcyjnych względem siebie jest istotą planowania operatywnego.

Skracanie cyklu produkcyjnego

Możliwe jest drogą:

1. skrócenia okresu roboczego cyklu, a szczególnie okresu technologicznego,

2. skrócenie lub nawet likwidacja wszelkiego rodzaju przerw w cyklu produkcyjnym.

Skrócenie czasu trwania operacji technologicznych można osiągnąć przede wszystkim przez wdrażanie postępu technicznego, nowoczesnych metod obróbki, utechnologicznienie konstrukcji itp. Podobnie można skracać czas trwania operacji transportowych poprzez skrócenie dróg transportowych, stosowanie pojemników, mechanizację oraz automatyzację prac transportowych itp. Skrócenie czasu trwania operacji kontrolnych może nastąpić np.: poprzez zautomatyzowanie i zmechanizowanie kontroli oraz poprzez zastosowanie statystycznych metod kontroli jakości.

Istotnym elementem skrócenia czasu roboczego jest doprowadzenie do wzajemnego pokrycia się czasów trwania poszczególnych operacji. Znaczne efekty można osiągnąć likwidując przerwy np.: poprzez zastosowanie równoległego przebiegu partii zamiast szeregowego, ograniczenie przebywania detali w magazynach i zmniejszenie czasu oczekiwania na zwolnienie stanowisk roboczych przez właściwe ustalenie zmianowości, wielkości partii, kolejności ich zapuszczania do produkcji i odpowiednie planowanie przebiegu produkcji. Duże możliwości w zakresie zmniejszenia przerw w cyklu produkcyjnym daje wdrożenie produkcji potokowej, gdzie wszystkie czynności i operacje produkcyjne wykonywane są wg ściśle określonego harmonogramu.

Układy przebiegu partii produkcyjnej detali w procesie produkcyjnym Rozróżnia się następujące możliwe przebiegi:

• szeregowy,

• równoległy,

• szeregowo - równoległy. \

Na rysunkach przedstawiono różne warianty przebiegu partii detali w czasie.

Rysunek a przedstawia wykonanie jednej sztuki wyrobu. Czas jej wykonania t równy jest normowanemu jednostkowemu czasowi operacji skorygowanemu do warunków rzeczywistych współczynnikiem wykonania normy. Na początku operacji występuje czas t_p - czas na przygotowanie stanowiska, a na końcu czas t_z - czas na uprzątnięcie stanowiska.

Rysunek b przedstawia to samo, co rysunek a, przy czym dla odróżnienia scalono czas tp i tz w jeden czas przygotowawczo -zakończeniowy t.

Rysunek c ilustruje przypadek wykonania n sztuk wyrobów.

Rysunek d przedstawia zastosowanie tzw. wieiostrumieniowości, tzn.

wykonania operacji na partii detali zamiast na jednym stanowisku równolegle na dwóch stanowiskach. Wariant taki pozwala na dwukrotne skrócenie cyklu wykonania partii, ale podwojeniu ulega czas ^tpz