AKADEMIA MORSKA KATEDRA MATERIAŁÓW OKRĘTOWYCH I TECHNOLOGII REMONTÓW LABORATORIUM TECHNOLOGII REMONTÓW
Ćwiczenie nr 1 Armatura Okrętowa
Prowadzący: mgr inż. W. Kończewicz

1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia była weryfikacja elementów armatury okrętowej - określenie zużycia, konieczności ewentualnej naprawy oraz oceny zdatności do dalszej eksploatacji.

2. Wstęp teoretyczny

Zawór - urządzenie do zamykania otworów, wylotów, do regulowania przepływu cieczy lub gazów przez przewody.

Rozróżniamy dwa główne rodzaje zaworów: kulowy i tłokowy.

• w zaworze kulowym znajduje się obracająca kula z przelotem – obracanie kurkiem powoduje otwarcie lub zamknięcie zaworu przez zmianę ustawienia osi przelotu względem korpusu.

• w zaworze tłokowym kręcenie kurkiem powoduje wsuwanie i wysuwanie tłoka zamykającego przepływ.

Podział zaworów:
Zawory są dzielone w zależności ich przeznaczenia i klasyfikuje się jako:

• regulacyjne - służy do regulacji ilości przepływającego czynnika, przeprowadzanej przez zmianę przekroju otworu przepływającego. Zawory te służą do dławienia, jako zawory przelewowe odprowadzające nadmiar cieczy. Zawór regulacyjny jest zamknięciem pętli regulacyjnej

• zamykające – przeznaczony jest do pracy przy skrajnych położeniach zawieradła, zawierające całkowite otwarcie lub zamknięcie otworu przepływającego. Uniemożliwiają wsteczny przepływ tworzywa w fazie wtrysku.W zależności od typu zaworu znajdują się w nim: tuleja uszczelniająca, pierścień dociskowy, bolec, kulki.

• rozdzielcze – rozdzielają strumień oleju na kilka strumieni, którymi można niezależnie sterować. Poprzez otwieranie lub zamykanie zaworów reguluje sie w sposób niezależny szybkość podnoszenia lub opuszczania poszczególnych siłowników. Każdy ze strumieni można całkowicie zamknąć.

• bezpieczeństwa - to zawór otwierający się samoczynnie w chwili gdy ciśnienie gazu (pary) przekroczy dopuszczalną wartość co zapobiega eksplozji kotła, zbiornika, rurociągu itp.

• zwrotne - służą do zapewnienia przepływu płynu tylko w jednym kierunku. Jest to zawór samoczynny.

Ze względu na sposób zamknięcia zawory zwrotne dzielą się na:

• grzybkowe

• kulowe

• płytkowe

W zależności od rodzaju ruchu zawieradła i sposobu zmiany przekroju otworu przepływowego wyróżnia się:

• zawory przykrywające, w którym zawieradło przesuwa się w kierunku prostopadłym do powierzchni uszczelniającej gniazda.

  • wzniosowe

  • klapy

  • zawory membranowe

• zasłaniające, w którym zawieradło przesuwa się stycznie do powierzchni uszczelniającej gniazda.

• zasuwowe - stosowany do przewodów o większych średnicach,
  w rurociągach celem odcinania przepływu medium. Zawory te nie nadają się do regulacji przepływu, gdyż występują za duże opory przepływu. Do ich zalet zalicza się prostoliniowy przepływ. Nie powinny one służyć do regulacji przepływu, ze względu na charakterystykę dalece odbiegającą od liniowej.

• kurkowy - którego elementem zamykającym jest obrotowy stożek lub walec o osi obrotu prostopadłej do kierunku przepływu.

• zawory motylkowe tzw. przepustnice.

Zasuwy – Jest to armatura, w której elementem regulującym przepływ czynnika jest zawieradło zabudowane prostopadle w stosunku do linii przepływu czynnika

Zasuwy dzielimy:

1. Ze względu na kształt kadłuba na:

• Zasuwy płaskie
• Zasuwy owalne

• Zasuwy okrągłe

Zasuwy płaskie stosuje się przy niskich ciśnieniach, owalne przy średnich, a okrągłe przy wysokich.

1. Ze względu na rodzaj elementu zamykającego (zawieradła) na:

• Zasuwy klinowe

• Zasuwy równoległe (płytowe)

Armatura ta przystosowana jest do pracy dwupołożeniowej tj. pełne otwarcie lub pełne zamknięcie.

Zasuwy wykonywane są w zakresie średnic 40 - 1600 [mm].

KARTA WERYFIKACYJNA – Zasuwa DN 80 W1

L.p.	Nazwa części	Materiał	Uwagi
1	Korpus zasuwy	Żeliwo EN-GJL-250 PN-EN 1561: 2000	Stan dobry
2	Gniazda uszczelniające	Żeliwo EN-GJS-400-15 PN-EN 1563: 2000	Stan dobry
3	Nakrętka prowadząca trzpienia	Stal (15H) PN-EN ISO 4032: 2004	Brak widocznego zużycia
4	Pokrywa korpusu	Żeliwo szare EN-GJL-250 PN-EN 1561: 2000	Stan dobry
5	Trzpień	Stal X17CrNi16-2 PN-EN 10088-1:2007	Brak widocznego zużycia
6	Dławica	Żeliwo EN-GJS-400-15 PN-EN 1563: 2000	Stan dobry
6	Dławik	Guma: NBR PN-ISO 1629: 2005 Mosiądz CuSn5Zn5Pb5 PN-EN 1982: 2010	Brak widocznego zużycia
7	Pokrętło	-	Brak pokrętła
8	Zawieradło - zasuwa	Guma: NBR PN-ISO 1629: 2005	Stan bardzo dobry
9	Uszczelka pod pokrywą	Klingeryt PN-ISO 1629: 2005	Brak widocznego zużycia

KARTA WERYFIKACYJNA - Zawór GG 25 ND16 65

L.p.	Nazwa części	Materiał	Uwagi
1	Pokrętło	Aluminium (AK-52) PN-76/H-88027	Stan dobry
2	Jarzmo	Żeliwo EN-GJL-250 PN-EN 1561: 2000	Stan zadowalający
3	Trzpień	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Wyszczerbiony gwint – ubytek materiału
4	Grzybek	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Dobry stan powierzchni uszczelniającej; wżery od strony wpływającej cieczy
5	Gniazdo	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Stan dobry
6	Dławica	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Bez zastrzeżeń
7	Uszczelnienie	-	Brak
8	Korpus	Żeliwo szare EN-GJS-400-15 PN-EN 1563: 2000	Stan bardzo dobry

KARTA WERYFIKACYJNA - Zawór GG ND16 25

L.p.	Nazwa części	Materiał	Uwagi
1	Pokrętło	Żeliwo szare EN-GJL-250 PN-EN 1561: 2000	Stan dobry
2	Jarzmo	Żeliwo szare EN-GJL-250 PN-EN 1561: 2000	Brak zastrzeżeń
3	Trzpień	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Stan bardzo dobry
4	Grzybek	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Luzy utrudniające doszczelnie-nie
5	Gniazdo	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Stan dobry
6	Dławica	Stal (15H) PN-EN 10088-1:2007	Stan dobry
7	Uszczelnienie	-	Brak
8	Korpus	Żeliwo szare EN-GJS-400-15 PN-EN 1563: 2000	Stan bardzo dobry

3. Wnioski

Zasuwa DN 80 W1 poza brakującym pokrętłem nie budzi żadnych zastrzeżeń mechanicznie nadając się do dalszej eksploatacji.

Zawory posiadają niewielkie rysy na powierzchniach styku grzybka oraz gniazda. Można je zlikwidować docierając je pastą zaworową.

Powinno przeprowadzić się próby wytrzymałościowe, szczelności
i hydrauliczne.

Powierzchnie uszczelniające trzeba dotrzeć, co umożliwi ponowne uszczelnienie pomiędzy pierścieniami.

Wszystkie części armatury powinny zostać poddane rutynowej konserwacji.