1. Inwestycje- pojęcie, rodzaje, podstawowe zagadnienia.

Inwestycje:Celowo wydatkowany kapitał przez inwestora (np. firmę) skierowany na powiększenie jego dochodów.

Inwestycja: długookresowe, obarczone ryzykiem alokowanie zasobów ekonomicznych w celu osiągnięcia korzyści w przyszłości

Rodzaje inwestycji:

- Rzeczowe obejmujące nabycie budynków i budowli, maszyn i urządzeń, środków transportu, obiektów produkcyjnych, zapasów itp.

- Finansowe jak zakup patentów, licencji itp.

- Niematerialne takie, które oznaczają lokatę środków pieniężnych w udziałach w innych firmach lub w długoterminowych papierach wartościowych, np. akcjach, obligacjach, bonach skarbowych.

Podstawowe zagadnienia

Inwestycja rzeczowa: inwestycja w składniki aktywów rzeczowych: środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne

Przedsięwzięcie inwestycyjne: kompleksowo ujęty, materialny zakres inwestycji przewidziany do zrealizowania w określonym celu, miejscu i czasie

Projekt inwestycyjny: opracowanie, które jest podstawą realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego

2.Cechy inwestycji rzeczowych- opis

-Wiążą się zawsze z odłożeniem bieżącej konsumpcji przez właścicieli i oczekiwaniem na określone korzyści w odległej, niepewnej przyszłości,

- obciążane są relatywnie wysokim ryzykiem inwestycyjnym

- długi czas przygotowania i realizacji projektu innowacyjnego,

- zakłócenia działalności operacyjnej firmy w czasie modernizacji

- cechuje je zwykle długi okres zamrożenia kapitału,

- skutkują stanem finansów w długiej perspektywie,

- wiążą się z wydatkowaniem znacznych środków pieniężnych,

- wielu uczestników procesu inwestycyjnego.

3.Etapy kształtowania strategii inwestycyjnej w firmie- schemat- opis

Podejści procesowe w realizacji projektu inwestycyjnego

1. Cele strategiczne przedsiębiorstw

2. Uwarunkowania inwestycyjne

3 Decyzje inwestycyjne

4. Etap przedinwestycyjny

5. Etap realizacji inwestycji

6. Etap eksploatacji inwestycji

7. Efektywność inwestycji

4. Klasyfikacja inwestycji rzeczowych

· Odtworzeniowe - Polegające na zastępowaniu zużytych oraz przestarzałych aktywów nowymi. Ich celem jest przede wszystkim zapobieganie wzrostowi kosztów produkcji, stwarzania majątku.

· Modernizacyjne - Ukierunkowane głównie na zmniejszenie kosztów wytwarzania wyrobów (przeprowadzane zazwyczaj równolegle z inwestycjami odtworzeniowymi).

· Innowacyjne - Służące modyfikacji wytwarzania dotychczasowych wyrobów.

· Rozwojowe - Mają na celu zwiększenie szeroko rozumianego potencjału produkcyjnego firmy, a tym samym wzrost np.: wydajności parku maszynowego, rozwój sieci handlowej, rozszerzenie, zmianę kanałów dystrybucji własnych produktów. Służą także wdrażaniu do produkcji nowych wyrobów, zaspokajających w większym stopniu potrzeby konsumenta, przez to będącymi dla niego bardziej atrakcyjnymi.

· Strategiczne - Chroniące firmę przed skutkami działalności konkurencji, wzmacniające pozycję firmy na rynku (np. otworzenie filii, wchodzenie w związki koope

- inwestycje strategiczne – o charakterze

defensywnym – zmierzające do ochrony przedsiębiorstwa przed działaniem konkurencji lub przed niekorzystnymi warunkami narzucanymi przez dostawców,

ofensywnym – służące umocnieniu pozycji firmy na rynku poprzez np. tworzenie filii, wchodzenie w związki kooperacyjne, przejmowanie konkurentów na drodze fuzji,

defensywno-ofensywnym; przykładem takich działań mogą być prace badawcze, poszukiwania geologiczne itp.,

- inwestycje dotyczące ustroju społecznego – służące zapewnieniu możliwie najlepszych warunków personelowi firmy, zarówno w czasie pracy, jak i poza nią,

- inwestycje dotyczące interesu publicznego – obejmujące m.in. wydatki związane z ochroną środowiska naturalnego, tworzeniem funduszy służących finansowaniu badań naukowych, szeroko rozumianym mecenatem przedsiębiorstw w dziedzinie kultury, edukacji itp.

5. Etapy projektu inwestycyjnego - opis.

Cykl Rozwojowy Projektu Inwestycyjnego (cykl życia)

 I FAZA: Przedinwestycyjna

1 etap:

- Studium możliwości (poszukiwanie idei na inwestycje)

- Badamy rynek zbytu krajowy i zagraniczny

- Badamy zasoby czynników produkcji, które są dostępne

- Analizujemy strukturę konkurencji

- Badamy możliwości lokalizacji inwestycji

- Badamy politykę przemysłową prowadzoną przez rząd

- Analizujemy wysokość nakładów koniecznych do poniesienia

- Badamy zasoby finansowe inwestora i dostępne źródła finansowania

2 etap: Określenie wariantów inwestycyjnych i wstępna ich selekcja (pogłębione studium możliwości)

3 etap: Opracowanie studium przedrealizacyjnego

4 etap: Ocena tego projektu i podjęcie właściwej decyzji

W 1 etapie dokładność pozyskiwanych informacji w stosunku do obiektywnej rzeczywistości wynosi +/- 30 %

W 2 etapie dokładność pozyskiwanych informacji w stosunku do obiektywnej rzeczywistości wynosi +/- 20 %

W 3 etapie dokładność pozyskiwanych informacji w stosunku do obiektywnej rzeczywistości wynosi +/- 10 %

 II FAZA: Realizacji projektu inwestycyjnego

1 etap: Przygotowanie ostatecznych planów technicznych projektów łącznie z harmonogramem prac i dostaw .

2 etap: Prowadzenie negocjacji i zawieranie kontraktów z wykonawcami robót inwestycyjnych i kontrahentami.

3 etap: Budowa, przygotowanie terenu, zakupy, instalacja urządzeń

4 etap: Marketing przedprodukcyjny

5 etap: Rekrutacja i szkolenie pracowników

6 etap: Przyjęcie obiektu do eksploatacji, odbiór techniczny obiektu.

III FAZA: Eksploatacji, faza operacyjna

1 etap: Odtwarzanie

2 etap: Restrukturyzacja

3 etap: ekspansja innowacyjna

 IV FAZA: Likwidacja obiektu

Ta faza może wiązać się z ponoszeniem pewnych kosztów

 

Związki między projektami inwestycyjnymi:

- inwestycje niezależne - występują, gdy realizacja jednej inwestycji nie ma wpływu na realizację drugiej inwestycji i nie ma wpływu na wyniki osiągane w drugiej inwestycji

- Inwestycje zależne - mają wymiar fizyczny lub finansowy

* inwestycje wykluczające się (np. z przyczyn technicznych, finansowych, ponoszone są straty)

* inwestycje konkurencyjne - realizacja obu inwestycji powoduje, że w jednej z nich pogarszają się wyniki finansowe, nie występują tu straty

* inwestycje komplementarne - realizacja jednej inwestycji wpływa dodatnio na wyniki finansowe osiągane w drugiej inwestycji

*inwestycje warunkujące się - realizacja inwestycji jednej jest warunkiem niezbędnym do realizacji inwestycji drugiej ( nie musi istnieć relacja odwrotna

6. Scharakteryzuj zjawisko zmiany wartości pieniądza w czasie: wartość obecna, wartość przyszła, stopa dyskonta.

Wartość obecna pieniądza: to teraźniejsza wartość przyszłego przepływu środków pieniężnych. W tym celu posługujemy się dyskontem.

Obliczamy wartość jaką ma dzisiaj kwota uzyskana w przyszłości

FV – przyszłe prognozowane wpływy,

PV – obecna wartość kwoty uzyskanej w przyszłości

k – stopa procentowa

n – liczba okresów

PV=FV/(1+k)ⁿ

Wartość przyszła jest to wartość zainwestowanej kwoty w określonym punkcie czasu w przyszłości

Do obliczenia wartości przyszłej konieczne są dane dotyczące wielkości zainwestowanej kwoty, okresu na jaki kwota ta ma być zainwestowana oraz stopy procentowej

FV – wartość przyszła

PV – wartość zainwestowanej kwoty

k – stopa procentowa

n – liczba okresów

FV=PV(1+k)ⁿ

Stopa dyskonta : poziom stopy dyskontowej jest wyrazem wymaganej przez inwestora stopy zwrotu. Można ją określić w oparciu o 2 kryteria:

1). Stopę wolną od ryzyka

2). Średnioważony koszt kapitału

7. Rodzaje decyzji inwestycyjnych w rozwoju przedsiębiorstwa

- rentowność

* okresowe płatności pieniężne,

* zysk kapitałowy,

- kontrolowanie ryzyka

* ryzyko,

* łatwa zbywalność instrumentu

- płynność finansowa

* bezpieczeństwo,

* niskie koszty transakcyjne

8. Istota stopy dyskontowej w ocenie efektywności ekonomicznej

projektów inwestycyjnych

9. Zdefiniuj średnioważony koszt kapitału i jego rolę przy

realizacji projektów inwestycyjnych.

Średnioważony koszt kapitału:

WACC) jest obliczeniem całkowitego koszt kapitału dla firmy, w którym każdej kategorii kapitału proporcjonalnie nadaje się odpowiednią wagę. Wszystkie źródła kapitału - akcje, obligacje i inne zadłużenie długoterminowego - są ujęte w kalkulacji WACC.

Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie aktywa spółki są finansowane przez jedno z następujących źródeł: dług lub kapitały własne. WACC jest średnią rzeczywistych kosztów tych źródeł finansowania, z których każdy jest ważony zgodnie z odpowiednim zastosowaniem w danej sytuacji. Przyjmując średnią ważoną, możemy zobaczyć, jak duży koszt firma musi zapłacić za każdą jednostkę jej finansowania. WACC firmy to jej ogólny wymagany zwrot finansowy na przedsiębiorstwo jako całość i jako taki często jest używany wewnętrznie przez dyrektorów przedsiębiorstw w celu określenia możliwości ekspansji gospodarczej i możliwości połączeń. Jest to odpowiednia stopa dyskontowa do wykorzystania w dyskontowaniu przepływów środków pieniężnych o podobnym ryzyku do tego które jest notowane w danej firmie.

Średni ważony koszt kapitału uwzględnia zróżnicowanie struktury finansowania inwestycji oraz zróżnicowane koszty poszczególnych składników kapitałowych i wskazuje, jaki przeciętny koszt względny ponosi przedsiębiorstwo, angażując dany kapitał.

Jest średnią ważoną kosztów składników kapitału finansującego inwestycję i dany jest wzorem:

gdzie:

• - średni ważony koszt kapitału,

• - koszt i-tego składnika kapitału,

• - udział i-tego składnika kapitału w źródłach finansowania,

• - liczba składników kapitału,

• Średni ważony koszt jest używany przy ocenie . Bardzo często WACC jest używany do wyznaczania przy stosowaniu metod oceny projektów inwestycyjnych opartych na (np. metoda ).

• Jeżeli danej jest większa od średniego kosztu zaangażowanego w jej finansowanie, wówczas taka przyniesie , natomiast, jeżeli koszt kapitału finansującego przewyższa wewnętrzną stopę zwrotu, wówczas nie będzie zyskowna - będą zbyt niskie, by pokryć koszty np. od lub koszt wypłaconej .

Zastosowanie

Średni ważony koszt jest używany przy ocenie . Bardzo często WACC jest używany do wyznaczania przy stosowaniu metod oceny projektów inwestycyjnych opartych na (np. metoda ).

Jeżeli danej jest większa od średniego kosztu zaangażowanego w jej finansowanie, wówczas taka przyniesie , natomiast, jeżeli koszt kapitału finansującego przewyższa wewnętrzną stopę zwrotu, wówczas nie będzie zyskowna - będą zbyt niskie, by pokryć koszty np. od lub koszt wypłaconej .

10. Próg rentowności i jego rola w wycenie CF- Zysku

Próg rentowności – nazywany także punktem wyrównania (ang. BEP – break even point).

Próg obrazuje sytuację, w której ze pokrywają i . Warunkiem koniecznym obliczenia progu rentowności jest podział przedsiębiorstwa na koszty stałe (np. jest ) i (np. energia wykorzystywana w produkcji, materiały, czy też wynagrodzenia pracowników produkcyjnych, o ile rosną one w miarę wzrostu produkcji).

Próg rentowności można wyrazić ilościowo (tzn. ile sztuk trzeba sprzedać), lub wartościowo (tj. jaką wartość musi osiągnąć ta sprzedaż). W progu rentowności firma nie ponosi straty ani też nie osiąga zysku, jest równy 0. Ale co ważne, w progu rentowności przepływy pieniężne są równe amortyzacji, gdyż jest ona kosztem niepieniężnym (nie wiąże się z nią wypływ gotówki z firmy).

Próg rentowności pomaga w ocenie ryzyka podejmowanych decyzji dotyczących wielkości produkcji i ceny produktu.

Próg rentowności i jego analiza odgrywają ogromną rolę w podejmowaniu decyzji krótkookresowych, w odniesieniu do następujących problemów:
· ustalenia optymalizacji zysku,
· określenia cen wytwarzanych wyrobów,
· obliczenia rozmiarów produkcji zapewniającego osiągnięcie zakładanego zysku,
· ustalenia wpływu zmian wielkości produkcji, cen, kosztów na poziom wyniku,
· wyznaczenia opłacalności wariantów decyzyjnych w różnych technikach produkcyjnych.

11. Scharakteryzuj dynamiczne metody oceny efektywności

inwestycji:

- Metoda bieżącej wartości netto (NPV) polega na porównaniu bieżącej

wartości ponoszonych nakładów inwestycyjnych na realizację projektu z

bieżącą wartością osiąganych zysków (przepływów pieniężnych) z

inwestycji w okresie jej eksploatacji. Porównywalność obu powyższych

kategorii finansowych otrzymuje się przez proces dyskontowania strumieni

pieniężnych według następującej formuły:

n

NPV = CF_t/(1+r)^t

t=0

NPV – wartość bieżąca netto inwestycji

CF_t – przepływy pieniężne w okresie t,t= 0,1,2, … , n ( w tym nakłady i wartość rezydualna)

r – stopa dyskonta

Projekty inwestycyjne, które kwalifikują się do realizacji powinny

charakteryzować się dodatnią wartością NPV.

Wady:

- zakłada stopę reinwestycji przepływów dodatnich równą stopie dyskontowej,

- nie zawiera informacji o marginesie ryzyka.

12. Scharakteryzuj dynamiczne metody oceny efektywności

inwestycji: PB, DPB,

13.Scharakteryzuj dynamiczne metody oceny efektywności

ekonomicznej inwestycji :

NPVR

Wskaźnik zdyskontowanej stopy zysku jako uzupełnienie wartości absolutnej

NPV:

NPVR = NPV/PVI

gdzie:

PVI – zdyskontowana wartość bieżąca netto inwestycji

Miernik ten określa bieżącą wartość zysku netto przypadającą na jednostkę

zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych.

Metoda wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) stosowana jest w celu

wyznaczenia rzeczywistej stopy zwrotu z kapitału zaangażowanego w

projekt inwestycyjny. Wewnętrzna stopa zwrotu określa stopę dyskontową,

przy której równoważą się bieżące wartości nakładów i efektów

realizowanego przedsięwzięcia (wartość NPV = 0). Konkretną wartość

wewnętrznej stopy zwrotu uzyskuje się rozwiązując poniższe równanie:

IRR - wewnętrzna stopa zwrotu.

W przypadku, gdy wewnętrzna stopa zwrotu jest wyższa niż stopa zwrotu

uzyskiwana z alternatywnych inwestycji (oczekiwanej stopy zwrotu, kosztu

kapitału, aktualnej stopy zwrotu z kapitału posiadanego przez

przedsiębiorstwo), projekt inwestycyjny może być realizowany.

Wady:

- nie umożliwia porównywania projektów o różnych poziomach ryzyka

(zakłada stopę reinwestycji dodatnich przepływów oraz stopę dyskontową

równą IRR),

- nie nadaje się do oceny projektów nietypowych (gdy znaki przepływów

zmieniają się co najmniej dwukrotnie), dla projektów nietypowych mogą

wystąpić co najmniej dwie wartości IRR,

- nie umożliwia porównywania projektów o różnych wartościach nakładów

inwestycyjnych.

PI

Metoda współczynnika zyskowności (PI) polega na wyznaczeniu ilorazu

bieżącej wartości inwestycji (PV) oraz poniesionych nakładów

inwestycyjnych według następującego wzoru:

Realizacja projektu jest możliwa, jeśli wartość powyższego

współczynnika jest większa od jedności.

Wady:

- nie umożliwia porównywania projektów o różnych wartościach nakładów

inwestycyjnych,

- zakłada stopę reinwestycji przepływów dodatnich równą stopie dyskontowej.

14. Scharakteryzuj proste metody oceny efektywności

Inwestycji ROI, ROA, ARR

ROI: wskaźnik stosowany w celu zmierzenia działania , niezależnie od struktury jego majątku czy czynników nadzwyczajnych. Sposób obliczania wskaźnika:

gdzie:

• - ,

• - kapitał,

• - przychody ze .

Z przedstawionego wzoru wynika, że ROI jest iloczynem oraz . Pierwszy mówi o tym, jaką część zrealizowanej sprzedaży stanowi zysk operacyjny. Wskaźnik wzrasta, gdy każda jednostka wartości sprzedaży kreuje coraz większy zysk.

Drugi wskaźnik informuje, ile razy w ciągu danego okresu jednostka wartości majątku podlega transformacji w przychody ze sprzedaży. Gdy wskaźnik ten wzrasta, oznacza to coraz intensywniejsze wykorzystanie majątku.

Oznacza to, że wskaźnik ROI zależy od zysku jednostkowego oraz od wielkości sprzedaży, przypadającej na jednostkę zainwestowanego majątku.

ROA: ( return on assets) - wskaźnik rentowności aktywów.

ROA to stosunek netto spółki do wartości jej ; może być też obliczany jako oraz .

Informuje o zdolności spółki do wypracowywania zysków i efektywności gospodarowania jej . Im wyższy jest wskaźnik ROA, tym lepsza jest kondycja finansowa spółki. Wskaźnik istotny m.in. dla instytucji finansowych rozważających udzielenie i badających możliwości jego spłaty.

ARR: KSIĘGOWA STOPA ZWROTU (Accounting Rate of Return - ARR) to prosta metoda oceny inwestycji, opierająca się o stosunek pomiędzy nakładami a efektami. To relacja korzyści netto realizowanych przez dane przedsięwzięcie inwestycyjne do nakładów, jakie zostały poniesione. Podstawowym założeniem jest to, iż zarówno wartości korzyści netto jak i nakładów są wyrażone jako kategorie księgowe.

Istnieje wiele sposób liczenia ARR, np.

ARR = Kśr / Iśr

Kśr - średnia księgowa korzyść netto

Iśr - średnia księgowa wartość całkowitych nakładów inwestycyjnych

Najczęściej jednak liczy się średnią księgową stopę zwrotu:

ARRNi = (∑Nii - I ) / I

i = okres eksploatacji inwestycji w latach (0...n)

Nii = suma zysków z inwestycji w poszczególnych okresach

I = nakład inwestycyjny

ARR określa ile na jedną złotówkę całkowitych nakładów inwestycyjnych przypada średniej korzyści netto, która wyraża się zyskiem netto, czyli jaka część nakładów zostanie pokryta średniorocznym zyskiem netto. ARR ujemna oznacza, jaką część nakładu pokryją zyski z jednego roku eksploatacji inwestycji, natomiast dodatnia wartość ARR - jaka część rocznego zysku z inwestycji zostanie przeznaczona na inwestycję.

Opierając się wyłącznie o metodę ARR nie można zbudować obiektywnego kryterium decyzyjnego, lecz trzeba określić wartość graniczną stopy zwrotu kgr , która określana jest w sposób subiektywny. Może nią być:

Księgowa stopa zwrotu z aktywów dla całej firmy ROAf Średnia księgowa st. zwrotu z akt. dla branży ROAb Przeciętna księgowa stopa zwrotu z inwestycji dla branży ROIb

Jeżeli:

ARR ≥ ROAf lub b albo ROIb - przedsięwzięcie opłacalne

ARR < ROAf lub b albo ROIb - przedsięwzięcie nieopłacalne

Zalety

• Prosta i zrozumiała

• Łatwa do obliczenia

• Potrzebne informacje zwykle dostępne

Wady

• Nie uwzględnia zmiennej wartości pieniądza w czasie

• Przyjmuje zysk jako miernik korzyści netto przedsięwzięcia inwestycyjnego

• Wymaga subiektywnego wyznaczenia wartości granicznej stopy zwrotu

• Nie można jej stosować do przedsięwzięć charakteryzujących się różnym poziomem ryzyka

Jako, ze metoda ARR jest podobna do wyliczeń np. stopy zwrotu z inwestycji czy stopy zwrotu na kapitale, jest ona często akceptowana w firmach zachodnich. Z drugiej strony jest ona często krytykowana w podręcznikach, ze względu na zasadnicze błędy metodologiczne.

15.Scharakteryzuj rodzaje ryzyka występujące przy realizacji

projektów inwestycyjnych

Ryzyko projektów inwestycyjnych można podzielić na kilka kryteriów. Zgodnie z kryterium faz realizacji inwestycji wyróżniamy:

- ryzyko fazy przedrealizacyjnej,

- ryzyko związane z pozyskiwaniem i doborem odpowiedniej struktury finansowania projektu

- ryzyko realizacji przedsięwzięcia,

- ryzyko eksploatacji,

- ryzyko likwidacji.

Ze względu na kryterium przedmiotowe występuje m. in.:

- ryzyko sponsora,

- ryzyko źródeł finansowania,

- ryzyko przekroczenia planowanych nakładów

16.Analiza wrażliwości - pojecie , istota formuła

Analiza wrażliwości to , która opiera się na przewidywaniu wyniku, przy zastosowaniu zmiennych układów mających wpływ na wyniki. Dotyczy ona głównie ustalania wrażliwości opłacalności danego przedsięwzięcia na zmiany parametrów wejściowych danego modelu ekonomicznego. Stanowi ważne narzędzie ryzyka decyzji podejmowanych w , zwłaszcza dotyczących zyskowności inwestowania. Głównym zadaniem analizy wrażliwości jest obliczanie punktu zwrotnego, który oznacza zrównanie się kosztu sprzedawanego wyrobu z dochodami.

Analiza ta pozwala obliczyć graniczny poziom zastosowania poszczególnych czynników, które zapewniają osiągnięcie określonego progu rentowności. Może być ona stosowana dla rozważenia potencjalnego wpływu różnych struktur i , które mogą być związane z różnymi systemami produkcji lub operacji