Wzrok- zmysł wzroku – zdolność do odbierania bodźców wywołanych przez pewien zakres promieniowania elektromagnetycznego (u człowieka ta część widma nazywa się światłem widzialnym) ze środowiska oraz ogół czynności związanych z analizą tych bodźców, czyli widzeniem.

Funkcje wzroku- Na widzenie składa się:

rozróżnianie światła od ciemności - Do realizacji tej funkcji wystarczy pojedynczy fotoreceptor. Jeśli receptorów jest więcej można mówić o powierzchni wzrokowej ocena kierunku padania światła - Ta funkcja realizowana jest w najprostszym przypadku przez oczy kubkowe lub oczy pęcherzykowe

rozpoznawanie kształtów - możliwe za sprawą pręcików rozróżnianie barw - za sprawą czopków. Ilość rozpoznawanych barw zależy od ilości rodzajów tych receptorów. U człowieka zwykle występują trzy lecz w wyniku zaburzeń może ich być mniej (Ślepota barw) bądź więcej (u kobiety opisano występowanie czterech rodzajów czopków.) ocenianie odległości położenia obiektów od oka - Widzenie stereoskopowe rozpoznawanie polaryzacji liniowej światła - rozwinięte u niektórych zwierząt, ludzkie oko może ją rozpoznać dzięki zjawisku figury Haidingera

Działanie: Widzenie umożliwiają fotoreceptory zlokalizowane w wyspecjalizowanych narządach (oko). Towarzyszą im dodatkowe struktury usprawniające percepcje i chroniące właściwy narząd wzroku (aparat ochronny: brwi, powieki, rzęsy i narząd łzowy). Następnie bodziec jest przekazywany do dalszych obszarów układu nerwowego, gdzie jest analizowany. U organizmów wyższych mówi się o drodze wzrokowej przekazującej informacje do kory wzrokowej.

Budowa oka: twardówka ,naczyniówka ,kanał Schlemma ,wyrostek rzęskowy ,rogówka,tęczówka, źrenica,ciecz wodnista, komora przednia, ciało rzęskowe, soczewka ,ciało szkliste,siatkówka,nerw wzrokowy,więzadełko rzęskowe

Błona włóknista oka- rogówka – w przedniej części gałki ocznej, twardówka – otacza gałkę oczną

Błona naczyniowa oka- naczyniówka, ciało rzęskowe, teczówka, blaszka brzeżna przednia tęczówki

Błona wewnętrzna gałki ocznej- część wzrokowa siatkówki ,część ślepa siatkówki

Dokładna budowa oka- Zbudowane jest z soczewki ze zmienną i regulowaną ogniskową, tęczówki regulującej średnicę otworu (źrenicy), przez którą wpada światło, oraz światłoczułej siatkówki w głębi oka. Podobnie jak w oku złożonym i plamce ocznej, w oku prostym również obecny jest czarny pigment. Komórki, które go zawierają, przylegają od tyłu do siatkówki (ta część oka nazywana jest naczyniówką, biegną tam także naczynia krwionośne). Służą one do absorbowania nadmiaru światła i zapobieganiu zacieraniu konturów tworzonego obrazu, co może się dziać przez odbijanie się światła wewnątrz oka. Oko proste jest dobrze ukrwione. Twardówka, czyli zewnętrzna warstwa gałki ocznej, jest mocną, matową, nieprzepuszczalną warstwą tkanki łącznej, która chroni oko wewnętrzne i nadaje mu konieczną sztywność. W przedniej części oka znajduje się trochę cieńszy i przezroczysty obszar, zwany rogówką. Dalej, w komorze przedniej oka i w komorze tylnej oka znajduje się wodnisty płyn – ciecz wodnista oka. Komora ciała szklistego wypełniona jest ciałem szklistym . Ku przodowi naczyniówka wrasta do wnętrza oka w postaci ciała rzęskowego (zbudowanego z wyrostków rzęskowych i mięśnia rzęskowego). Kolejnym elementem budowy oka jest tęczówka, zbudowana z pierścienia mięśni gładkich o różnym kolorze– stąd tzw. "kolory oczu". Wyżej wymienioną naczyniówkę pokrywa siatkówka, zajmująca 2/3 powierzchni gałki ocznej. W niej znajdują się ogromne ilości komórek nerwowych, a za nimi kolejne rzesze komórek fotoreceptorowych (pręciki liczniejsze na peryferiach siatkówki i czopki skupione w niewielkim zagłębieniu w centrum siatkówki – plamce żółtej). Od powierzchni gałki ocznej odchodzi sześć mięśni, które ciągną się do różnych punktów w kostnym oczodole, dzięki temu gałka może się poruszać. Oko jest chronione przez różną ilość powiek (w zależności od organizmu) a także trójwarstwowy film łzowy (łzy – wydzielinę gruczołów łzowych). Substancja ta rozprowadzana i odprowadzana jest przez powieki podczas mrugnięcia. Zanieczyszczone warstwy sprowadzane są do kącika oka, gdzie spływają kanałem nosowo-łzowym.

Akomodacja – zjawisko dostosowania się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Dostosowanie to polega na odpowiednim doborze ostrości widzenia.

Choroby:

Krótkowzroczność: polegająca na tym, że tor optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne. W oku krótkowzrocznym równoległe promienie ogniskowane są przed siatkówką. Przy akomodacji promienie te ogniskowane są jeszcze bliżej, więc nie może sobie pomóc napięciem mięśni ocznych. Jeśli jednak jest wystarczająco jasno to pomaga sobie mrużąc oczy, zmniejszając rozproszenie obrazu na siatkówce poprzez zwiększenie głębi ostrości. W celu poprawy ostrości widzenia krótkowidza stosuje się okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Są to soczewki rozpraszające wklęsło-wypukłe.

Nadwzroczność: Jest wynikiem zbyt małych rozmiarów przednio-tylnych oka (zbyt krótką gałką oczną) w stosunku do jego siły łamiącej lub niewystarczającą siłą łamiącą układu optycznego oka (np. zbyt płaską rogówką) w stosunku do jego długości. Jeśli dalekowidz nie napnie mięśni ocznych, tzn. nie użyje akomodacji, to równoległe promienie ogniskowane są za siatkówką. Aby ostro widzieć przedmioty odległe, dalekowidz musi akomodować, a chcąc widzieć ostro przedmioty z bliska, musi akomodować jeszcze mocniej. Stałe napięcie akomodacji może prowadzić do zaburzeń w całym układzie mięśniowym oka, łącznie z zezem. Do korekcji nadwzroczności stosuje się okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Są to soczewki skupiające.

Zaćma : choroba oczu prowadząca do zmętnienia soczewki, jest jedną z przyczyn ślepoty. występuje przymglone widzenie, aż do całkowitej utraty wzroku, zaburzenia w ocenie odległości, pogorszenie ostrości wzroku.

Jaskra:choroba oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki i co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku. Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Leczenie jaskry polega na zmniejszaniu ciśnienia śródgałkowego poprzez stosowanie leków ułatwiających odpływ cieczy wodnistej z gałki ocznej i/lub zmniejszenie jej produkcji.

Astygmatyzm – wada wzroku (soczewki lub rogówki oka) cechująca się zaburzoną symetrią obrotową oka. Elementy optyczne miarowego oka są symetryczne względem jego osi. Jeżeli oko ma większą szerokość niż wysokość, to soczewka i rogówka zamiast skupiać światło w okrągłym obszarze siatkówki, będzie tworzyć obraz rozmazany w jednym z kierunków. Pacjent z astygmatyzmem będzie np. widział obraz nieostro w pewnych obszarach pola widzenia.

Układ optyczny oka tworzą: rogówka, ciecz wodnista, soczewka, ciałko szkliste.

Odżywianie oka-

oko miarowe: jest to oko, którego układ optyczny skupia na siatkówce promienie świetlne biegnące równolegle. Na siatkówce oka powstaje, więc ostry obraz niezależnie od tego czy obserwowany obiekt jest daleko czy blisko od oka. Warunkiem ostrego widzenia jest właściwy stosunek długości gałki ocznej do zdolności łamiącej układu optycznego oka. Refrakcja w oku miarowym jest równa zeru, czyli bardzo odległy ma obraz na siatkówce.

Tworzenie obrazu na siatkówce: Promienie świetlne biegnące równolegle i padające na wypukłą soczewkę ulegają załamaniu i spotykają się poza soczewką w tzw. Ognisku głównym.

Ogniskowa – odległość ogniska głównego od soczewki, leży ona na osi głównej przechodzącej przez środek krzywizny soczewki. Siła załamująca soczewki jest wyrażona w dioptriach.

Dioptria – odwrotność odległości ogniskowej w metrach.

Skupienie promieni odbywa się w siatkówce. Obraz powstający na siatkówce jest rzeczywisty, odwrócony i pomniejszony. W czasie patrzenia na przedmioty odległe, mięsień rzęskowy ulega rozluźnieniu, soczewka staje się bardziej płaska. Patrzenie na przedmioty bliskie wywołuje odruch skurczu mięśnia rzęskowego i wtedy soczewka przybiera kształt bardziej kulisty, jej siła załamująca wzrasta, promienie świetlne skupiają się w ognisku leżących na siatkówce.