Socjologia mikro egzamin

  1. Grupa społeczna – definicja, elementy kostytutywne (cel, normy, struktury grupowe)

ZBIÓR, ZBIOROWOŚĆpewna statystycznie wyodrębniona liczba ludzi.

KATEGORIA SPOŁECZNAzbiorowość wyróżniona ze względu na społecznie ważną cechę, mogącą stać się podstawą kreującą powstanie grupy społecznej (np. kobiety, mężczyźni, młodzież, ludzie starzy).

ZBIOROWOŚĆ SPOŁECZNAzbiorowość, w której członkowie danego zbioru pozostają w stosunkach społecznych, wiążących ich.

GRUPA SPOŁECZNAzbiorowość społeczna, która wytworzyła wewnętrzną organizację i której członkowie powstają w interakcji społecznej; to zbiory ludzi, którzy w dążeniu do wspólnych wartości związani są więzią społeczną i wytworzyli wewnętrzną organizacją.

ELEMENTY KONSTYTUUJĄCE GRUPĘ SPOŁECZNĄ:

Termin pojmowany bywa jako:

Struktura grupy ma kilka wymiarów:
1. Struktura władzy – ukazuje zakres możliwości wywierania wpływu przez jednego członka na drugiego członka grupy; władza może być związana z dostępem do sankcji grupowych; może też wynikać z faktu przypisania do danej pozycji, ale może i z autorytetu, strachu (np. kierownik, który wywiera większy wpływ niż pozostali członkowie grupy); relacje między członkami grupy mogą ujawniać się w dominacji lub podporządkowaniu
2. Struktura komunikacji – pokazuje jak przebiegają kanały komunikacyjne, które łączą członków grupy; mają charakter jednostronny lub są zwrotno-kierunkowe; decyduje o tym, jak członkowie grupy są poinformowani o działaniu grupy; im lepszy dostęp do informacji, tym lepsze przystosowanie do zasad grupowych; w wojsku (i tego typu instytucjach) ma się do czynienia z komunikacją jednokierunkową (np. żołnierz o niskiej randze nie może rozmawiać z kimś o wysokiej); w strukturach nieformalnych istnieją pewne prawidłowości, że ludzie o określonej pozycji, mają skłonność do kontaktowania się z osobami, które są wyżej w hierarchii lub mają równorzędną pozycję.
Ważność struktury komunikacji pokazuje powiedzenie: „kto ma informacje, ten ma władzę”
(media IV władzą); struktura komunikacyjna – rodzaje:
a) struktura o kształcie centralnym – komunikacja tylko z liderem, nie z poszczególnymi członkami; lider skupia całą władzę (np. dyktatorstwo)
b) struktura sieciowa – np. Internet; komunikuje się każdy z każdym (bez ograniczeń); w takiej strukturze trudno sprawować władzę oraz wywierać wpływ
c) struktura może mieć charakter łańcucha – obieg informacji jest długi, zakłócenia powodują nieporozumienia (np. plotka)
3. Struktura socjometryczna – jest ściśle powiązana z poprzednimi strukturami; określa się ją jako strukturę atrakcyjności interpersonalnej (strukturę lubienia się); najczęściej prosi się o wskazanie osoby, którą się najbardziej lubi  takie wskazania to „wybory socjometryczne”; atrakcyjność interpersonalna wpływa na funkcjonowanie w grupie; istotnym elementem jest zaufanie; na bazie tej struktury mogą tworzyć się więzi i nowe struktury; w grupach luźnych struktura ta ma mniej stały charakter; struktura socjometryczna kształtuje się swobodnie, jest spontaniczna; osoby lubiane mają przewagę w strukturze władzy i komunikacji

  1. Grupa społeczna w wybranych koncepcjach socjologicznych

  1. Funkcjonalizm

funkcja - rodzaj aktywności spełnianej przez dany element na rzecz określonego systemu społecznego czy też rodzaj wkładu danego systemu na rzecz szerszego systemu zewnętrznego, aktywność i działalność konieczną do utrzymania danego systemu

- Durkheim, Merton; grupa społeczna jako całość sama w sobie; społeczeństwo jest organizmem, który składa się z części; całość dąży do integracji, stabilności, równowagi; elementy niepożądane i patologiczne to te, które zakłócają działanie grupy; najważniejsza jest harmonia, jednak zawsze mamy do czynienia z zaburzeniami
- teoria konfliktu: nieodzowny element grupy; Marks, Simmel, Desendorf; dzięki sytuacjom antagonistycznym dochodzi do zmian, a one dają możliwości rozwoju; konflikt to funkcjonalny proces składający się z interakcji
- teoria wymiany społecznej: nastawienie na zysk, jednostka może swoje zasoby zainwestować w kontakty z innymi; funkcjonujemy w grupach, w których liczymy zyski i straty

BRONISŁAW MALINOWSKI – FUNKCJONALIZM

Odwołuje się już nie do jakiegoś ogólnego społeczeństwa, ale do wielości grup społecznych i operuje pojęciem grupy społecznej. Jego zdaniem u podstaw powstawania i funkcjonowania grup tkwią potrzeby, które pobudzają aktywność człowieka.

Podział potrzeb wg Malinowskiego:

  1. Teoria interakcjonizmu (symbolicznego)

INTERAKCJONIZM rzeczywistość jest tworzona w procesie społecznego komunikowania, kiedy partnerzy inicjują interakcje; komunikowanie opiera się na interpretacji (np. świat miejski, w 10-piętrowym bloku ludzie nie znają się i zostają skazani na to, by dochodzić czego się od siebie spodziewać, dlatego wchodzą ze sobą w interakcje).


- Georg Mead, Wiliam James
- relacje między jednostką a społeczeństwem; nieustannie dokonują się procesy symboliczne; istotnym staje się to, co charakteryzuje daną jednostkę w grupie
- ważne jest poczucie odmienności grupy na tle całego społeczeństwa
- grupa jako całość zbudowana ze wzorów działań, które zmieniają się dzięki symbolicznym interakcjom
- liczy się świadomość jednostki przynależności do grupy
- grupa jest postrzegana jako przestrzeń wymiany symbolicznej

  1. Ontologiczny status grupy społecznej

- nawiązując do powyższych koncepcji można wyróżnić trzy stanowiska:

I Organicystyczne – grupa jako byt istniejący realnie, wyższy i wcześniejszy od jednostki; bez grupy jednostki nie byłyby takie, jakie są; jednostki zależą przede wszystkim od grupy; to grupa decyduje o naturze człowieka; osoba ludzka sama w sobie nie ma żadnych celów, spełnia funkcje tylko dla organizmu; grupa jest bytem pierwotnym i nadrzędnym; człowiek nie ma żadnych osobnych praw, a jedynie te, które nada mu grupa  takie założenie prowadzi do systemów totalitarnych („jeżeli jakaś część organizmu jest chora, to należy ją odciąć, aby przeżyć” – jest to przyzwolenie na eliminację jednostek); w systemie totalitarnym jednostka podlega całkowicie prawom narodu, partii

II Nominalistyczne – grupa jest uważana za twór wyobraźni ludzkiej; ludzie wchodzą w układy, by osiągnąć zyski; grupa to fakt umowny; grupa nie jest uważana za byt samodzielny, pierwotny; społeczeństwo powstaje jako fakt społeczny, a grupa jest tylko nazwą (nomos - nazwa); dobra powszechne są sumą dóbr, interesów jednostek; jedynym celem społeczeństwa jest usuwanie przeszkód, które stoją na drodze jednostce (do osiągnięcia zysków); na bazie stanowiska nominalistycznego powstają systemy dyktatorskie; czasami o demokracji mówi się jako o dyktaturze społecznej
- obie w/w teorie są antyhumanistyczne – człowiek jako środek dla społeczeństwa lub innych ludzi

III. Realistyczne

  1. Typologie grup społecznych – mała/duża, formalna/nieformalna, otwarta/zamknięta

  1. Koncepcja F.Tonniesa: wspólnota i stowarzyszenie

1) wola organiczna – wola o charakterze emocjonalnym i spontanicznym; poprzez wolę organiczną ludzie wchodzą we wspólnoty

2) wola racjonalna – świadoma, stanowiona, ma charakter nawet instrumentalny; przekonanie o pożytkach z przynależności do grup; więzi wtórne grupy

Grupy wspólnotowe – rodzina, rówieśnicy, grupy sąsiedzkie, małe struktury lokalne. Nasze uczestnictwo wynika z chęci bycia z tymi ludźmi. Angażujemy się całą swoją osobowością. Lepiej funkcjonujemy w grupach wspólnotowych i są z tego większe korzyści, co popycha nas do uczestnictwa; to sami członkowie wspólnoty są dla nas ważni

Grupy stowarzyszeniowe – grupy celowe; nie muszą mieć charakteru formalnego; powstają na podstawie woli racjonalnej

Gemeinschaft (wspólnoty) - to rodzaj stosunków społecznych oparty przede wszystkim na "woli organicznej" opartej głównie na emocjach. Łączy jednostki, rozumiane jako pełne osobowości, na podstawie bliskości emocjonalnej i ogarnia całe ich życie.

Gesellschaft (stowarzyszenia) - to rodzaj stosunków społecznych o charakterze formalno-rzeczowym, opartych na "woli racjonalnej, arbitralnej", na racjonalnej kalkulacji, umowie i wymianie (regulowanych przez formalne prawo); łączy jednostki jedynie w aspekcie wykonywania przez nie określonych ról społecznych

6. Koncepcja C. Cooleya: grupy pierwotne i wtórne

a) grupy pierwotne – ich cechy pokrywają się ze wspólnotą Tönniesa; charakteryzują się stosunkami bezpośrednimi; mają największe znaczenie dla tworzenia się osobowości człowieka; wchodzimy do nich w relacje z osobistego punktu widzenia; mamy duże poczucie przynależności do grupy pierwotnej; cechą grup pierwotnych jest homogeniczność – podobieństwo (np. statusem społecznym, wzorami zachowań, wartościami, zainteresowaniami, co zwiększa identyfikację); A. Kłosowska uważała, że grupy pierwotne są źródłem wszystkich pozytywnych emocji i postaw w interakcjach z innymi ludźmi

b) grupy wtórne – zbliżone do stowarzyszenie Tonniesa; grupy wtórne modyfikują osobowość, która jest już ukształtowana; relacje mogą zachodzić np. poprzez pewne instytucje; w relacjach interesuje nas przede wszystkim rola społeczna; heterogeniczność, brak emocjonalnego uzależnienia członka grupy, mniejsza identyfikacja z grupą

7.Grupy odniesienia: funkcje i rodzaje, efekty

DWA RODZAJE GRUP ODNIESIENIA – MECHANIZM WZGLĘDNEGO UPOŚLEDZENIA
LUB UPRZYWILEJOWANIA SPOŁECZNEGO

Ludzie codziennie porównują się do innych, aby móc określić swoją tożsamość – jest to zwykle proces automatyczny.

Podział grup odniesienia ze względu na funkcje, jakie pełnią dla zachowań jednostek według Mertona:

Poczucie upośledzenia lub uprzywilejowania może być różnego stopnia – jednostka czuje się tym bardziej upośledzona, im bardziej porównuje się z grupą odniesienia zajmującą najwyższe miejsce, dlatego zwykle jednostka nie porównuje się z grupami, z którymi dzieli ją duży dystans, ale z grupami podobnego uprzywilejowania lub upośledzenia. Następstwem tego będzie przejmowanie interesów, postaw, wzorów z grup, z którymi się identyfikuje. Dlatego błędną socjotechniką jest próba wyprowadzenia jednostki ze stanu upośledzenia poprzez zestawienie jej z grupą najwyżej usytuowaną.

UWARUNKOWANIA WYBORU GRUP ODNIESIENIA NORMATYWNEGO

Zmienne wpływające na wybór grupy odniesienia normatywnego:

Na wybór grupy odniesienia wpływają m.in.:

POTRZEBY JEDNOSTKI I STOPIEŃ ICH NASILENIA (badania Leona Festingera i J. Dittes’a) – wyjaśnia to koncepcja Abrahama Maslowa.

Rodzaje i hierarchia potrzeb według Abrahama Maslowa:

  1. Socjalizacja: rodzaje, funkcje, efekty
    socjalizacja to uspołecznienie jednostki; jednostka biologiczna staje się istotą społeczną, przedstawicielem określonej kultury

osobowość podstawowa – część powiązanych ze sobą elementów osobowości zharmonizowana z instytucjami (normami, wartościami) danej kultury; nie jest to typ osobowości, która w danej kulturze występuje najczęściej; charakter narodowy to pojęcie potoczne, które wiąże się z pojęciem osobowości podstawowej
osobowość modalna – statystyczny dla danego społeczeństwa, najczęściej występujący typ osobowości

Funkcje socjalizacji

dzięki socjalizacji możliwa jest także kumulacja wiedzy i doświadczenia wszystkich pokoleń

Mechanizmy socjalizacji, które odpowiadają za istnienie ładu i porządku społecznego

1) internalizacja

2) lojalizm

3) obawa przed sankcjami

10. Osobowość społeczna jako efekt socjalizacji
- efektem procesu socjalizacji jest kształtowanie się osobowości człowieka
- osobowość to uwewnętrzniona kultura (rozumiana w sensie socjologicznym)
- socjalizacja powoduje uwewnętrznienie norm, wartości kultury
- w internalizacji wzorów ogromną rolę pełni doświadczenie jednostki
- eksternalizacja to uzewnętrznienie zinternalizowanych wzorów w zachowaniu
- osobowość to złożona struktura cech indywidualnych i sposobów zachowania, które decydują o przystosowaniu społecznym; jest to system, który nadaje zachowaniom jednolitość i spójność w czasie
- osobowość podlega zmianom i rozwojowi w ciągu całego życia jednostki
- osobowość podstawowa: część powiązanych ze sobą elementów osobowości, które są zharmonizowane z instytucjami (normami, wartościami) danej kultury; nie jest to typ osobowości, który w danej kulturze występuje najczęściej; z osobowością podstawową wiąże się np. charakter narodowy
- osobowość modalne – to najczęściej występujący typ osobowości w danym społeczeństwie

11. Struktura grupy a pozycje i role społeczne, pojęcie statusu społecznego

ROLA SPOŁECZNA (Ralph Linton) – zachowanie ludzi posiadających dany status ukierunkowane na spełnienie oczekiwań innych jednostek. Status społeczny rodzi zestaw ról, ponieważ grupa społeczna jest zwykle zróżnicowana w swym składzie i różni członkowie mają różne oczekiwania.

Status społeczny- utożsamiany często z pozycją społeczną - to wyróżnione i nazwane w danej kulturze typowe miejsce w społeczeństwie, które może zajmować wiele osób, np. zawód

Pozycja ta może mieć charakter przypisany, lub osiągnięty. O pozycji przypisanej mówimy wtedy, gdy jednostka nie ma wyboru, co do jej zajmowania (lub nie zajmowania). Pozycja osiągana to taka, którą jednostka zyskuje poprzez swoje działania.

12. Złożony zespół ról, mechanizmy rozładowywania konfliktu w zespole ról

-Autonomia w roli oznacza kim jesteś w chwili pełnienia danej roli społecznej

Rola studenta, który wchodzi w interakcję z wykładowcą, władzami uczelni.

Pięć strategii w przypadku konfliktu zespołu ról wg Wiliama Gooda:

1. Zlekceważenie oczekiwań mniej ważnych partnerów

2. Usuwanie z pola widzenia oczekiwań drugiego partnera

3. Jednoczenie się osób o jednakowych problemach

4. Przenoszenie swoich obowiązków na inne osoby

5. Ograniczenie stosunków w roli społeczne

13.    Interakcje społeczne

To co dzieje się pomiędzy ludźmi, proces oddziaływania na siebie przynajmniej dwóch osób. Interakcje mogą być bezpośrednie (face to face) lub pośrednie (np. za pomocą komputera). Jadąc autobusem, niekoniecznie wchodzimy w interakcje, gdyż musi nastąpić wzajemne oddziaływanie.

Warunki podtrzymania i skłonności do przerwania interakcji – to interesuje socjologów. Interakcja ma pewien cel, np. chcemy zdobyć informacje

BADANIE BALESA – wyróżnił 12 kategorii, obserwował empirycznie interakcje, pogrupował je w 12 kategorii

Muszą być spełnione pewne warunki, by istniała interakcja – ważny jest proces komunikacyjny, komunikacja werbalna/niewerbalna odgrywa ważną rolę. Jednakże zawsze można dogadać się komunikacją niewerbalną, gdy nie rozumiemy komunikacji werbalnej, ale będzie to utrudnione.

Trzy punkty widzenia interakcji społecznej

1) oddziaływanie między indywidualnymi osobami, o indywidualnych cechach i dyspozycjach (relacje między osobami); kształt interakcji dotyczy ich dyspozycji;

2) pewien rozdział oddziaływania między osobnikami, którzy zajmują różne miejsce w strukturze społecznej, ich cechy zależą od tego miejsca; kształt będzie zależał od grupy społecznej, struktury społecznej (organicyści);

3) interakcja jest wypadkową wyżej wymienionych (realiści)

Interakcje można opisywać na trzech płaszczyznach badawczych

1) jako akt wymiany: np. pytamy i odpowiadamy; oparte to jest na tym, że osoba maksymalizuje zyski a minimalizuje straty; człowiek w pewien sposób kalkuluje; wymiana ma jednak charakter dobrowolny; warunkiem musi być to, że obaj partnerzy odnoszą jakieś korzyści; największe znaczenie ma bilans kar i nagród, od tego zależy czy będziemy chcieli interakcję podtrzymać (teoria wymiany – Hommans)

2) jako pewnego rodzaju grę: Eric Bern (jeden z przedstawicieli); jeżeli mąż wraca późno do domu, a żona ma pretensje, to może być to analizowane w kontekście gry; gra toczy się między racjonalnymi jednostkami, które podejmują decyzje; gra nastawiona jest na wpływanie na reakcje

a) gra o sumie zerowej: suma dóbr jest określona, każdy może wygrać kosztem innych – rywalizacja, przykładem może być aukcja – wygra ten, kto zaoferował najwięcej; osiągamy pozytywny efekt, gdy przezwyciężymy przeciwnika (np. w pracy częste „podkładanie świni”)

b) gra o sumie niezerowej - dobra nie są określone, zyski mogą pochodzić też od zewnętrznych źródeł, ostateczny rezultat zależy od kooperacji, współpracy z innymi. Przykładem jest sytuacja egzaminu (np. każdy może otrzymać piątkę). Przykładem klasycznym jest „dylemat więźnia”

- od dobrego rozpoznania rodzaju gry, zależeć będzie strategia

„Dylemat wspólnego pastwiska” – w danej wsi 100 gospodarzy, mają ileś krów, każdy ma prawo do wypasania na wspólnym pastwisku 1 krowy, a o resztę martwią się inni. Jeden zaprowadził dodatkowo krowę, i tak zrobił każdy. W efekcie to rywalizacja w grze o sumie niezerowej. Nie zyskują nic, gdyż dobrali złą strategię, ponieważ pastwisko zostało wyjedzone

3) jako komunikacja: przekazywanie symboli, znaczeń, odwołuje się do teorii interakcjonizmu symbolicznego; komunikacja symboliczna (Mead); komunikacja polegająca na manipulowaniu znaczeniami (Goffman – teoria dramaturgiczna)

- w każdej interakcji zawarte są ukryte założenia, treści, bo gdy ich zabraknie, to dochodzi do nieporozumień


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Socjologia wychowania-egzamin, Profilaktyka społeczna i resocjalizacja
Mikrobiologia egzamin, technologia żywności, mikrobiologia, mikro egzamin
Socjologia, C. Zagadnienia egzaminacyjne
mikro egzamin
Socjologia pytania egzaminacyjne, WSPiA, 1 ROK, Semestr 1, Socjologia
mikro egzamin 2009, Mikrobiologia żywności
mikro egzamin sciagi, DŁUGOPISY, RÓWNOWAGA KONSUMENTA jest najkorzystniejszą (optymalną) sytuacją, w
socjologia na egzamin socjologia1
mikro egzamin z poprzedniego roku, Materiały studia, Mikrobiologia żywności, Mikro
egzamin ściąga, Pedagogika Studia hasło doratix, Socjologia, Socjologia wychowania, egzamin
Co to jest socjologia-pytania egzamin, turystyka
Zagadnienia z socjologii na egzamin, AWF, socjologia
Socjologia Polityki - egzamin z maila, SOCJOLOgia, Socjologia polityki
Socjologia internetu egzamin, studia
Socjologia pytania egzaminacyjne, Socjologia - zagadnienia egzaminacyjne
socjologia na egzamin, socjologia2
mikro egzamin sciagi, podręczna, MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU jest miarą zmian popytu w zależności o
MIKRO EGZAMIN GR, MIKRO EGZAMIN GR
socjologia oceny z egzaminu

więcej podobnych podstron