PRACA KONTROLNA

IMIĘ I NAZWISKO Weronika Miszczyszyn	KIERUNEK Technik administracji	SEMESTR/GRUPA Sem. I gr B
PRZEDMIOT Podstawy prawa cywilnego
TEMAT PRACY Zawieszenie, wstrzymanie i przerwanie biegu przedawniania roszczeń.
IMIĘ I NAZWISKO NAUCZYCIELA Radosław Liberda	OCENA I PODPIS NAUCZYCIELA
RECENZJA PRACY
WADY ……………………………………………………………………… ………………………………………………………………………	ZALETY ……………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………..

Przedawnienie roszczeń zgodnie z art. 117 § 2 polega na tym, że po upływie określonego prawem czasu dłużnik, ma prawo do odmowy zapłaty czy zwrotu należnych wierzycielowi roszczeń. Terminy przedawnienia nie mogą być modyfikowane w umowach pomiędzy stronami. W Polsce przyjęto, iż termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynoszą 3 lata. Terminy przedawnienia:

Podstawowe terminy przedawnienia
Okres przedawnienia
10 lat
10 lat
3 lata
3lata

Od podanych w tabeli zasad istnieją liczne odstępstwa ujęte w księgach kodeksu cywilnego oraz ustawach. Są to między innymi:

Okres przedawnienia	Z tytułu
20 lat (od daty popełnienia przestępstwa)	dla roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych będących przestępstwami
3 lata	dla roszczeń pracodawcy i pracownika ze stosunku pracy
3 lata	dla roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych. Czas liczony on dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, lecz nie później niż 10 lat od daty popełnienia czynu; 10-letni termin nie znajduje zastosowania przy roszczeniu o naprawienie szkody na osobie;
2 lata	dla roszczeń przedsiębiorcy z tytułu dokonanej sprzedaży
1 rok	dla roszczeń z tytułu umowy przewozu

Bieg przedawnienia rozpoczyna się z chwilą nadejścia terminu wymagalności w przypadku roszczeń z określonym terminem płatności. Gdy natomiast termin ten nie istnieje, a płatność zależy od określonej czynności wykonanej przez wierzyciela, za początek biegu przedawnienia przyjmuje się fikcyjny termin, w którym wierzyciel powinien dokonać tej czynności najwcześniej jak tylko było to możliwe. Rozpoczęcie biegu przedawnienia może również być szczegółowo sformułowane i uregulowane prawnie jak np.: gdy za datę początkową uznaje się dzień popełnienia przestępstwa.

Zawieszenie biegu przedawnienia ma miejsce w sytuacjach, kiedy realizacja roszczenia przysługująca uprawnionemu jest utrudniona, bądź niemożliwa. Jeżeli bieg terminu przedawnienia jeszcze się nie rozpoczął, nie rozpoczyna się do czasu ustania przeszkody. W praktyce wygląda to tak, że w konsekwencji zawieszenia nie można wliczać do terminu przedawnienia okresu zawieszenia tego terminu. Po ustaniu przeszkody, termin ten biegnie nadal z uwzględnieniem okresu pomiędzy rozpoczęciem biegu, a powstaniem przeszkody.
Art. 121 kodeksu cywilnego zawiera szczegółowo podane sytuacje kiedy dochodzi do zawieszenia biegu przedawnienia

• co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej;

• co do roszczeń, które przysługują osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;

• co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – przez czas trwania małżeństwa;

• co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody;

• co do roszczeń z tytułu umowy przewozu krajowego – przez czas trwania próby pozasądowego rozwiązania sporu lecz nie dłużej niż 3 miesiące od daty wezwania do zapłaty lub złożenia reklamacji.

Wstrzymanie zakończenia biegu przedawnienia zachodzi wtedy gdy po stronie wierzyciela istnieją wyjątkowe okoliczności, które pozwalają na uzasadnienie odstępstw od ogólnych reguł określających termin przedawnienia. Takie sytuacje mają miejsce, gdy wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych lub istnieją podstawy do jego ubezwłasnowolnienia. Działanie to ma na celu wzmocnienie ochrony wierzyciela, poprzez wydłużenie terminu przedawnienia. Prowadzi to do tego, że bieg przedawnienia nie może się zakończyć wcześniej niż przed upływem dwóch lat od daty ustanowienia dla tej osoby przedstawiciela ustawowego lub ustania przyczyny jego ustanowienia. W przypadku roszczeń o naprawienie szkody na osobie, wyrządzonej czynem niedozwolonym bieg przedawnienia może zakończyć się nie wcześniej niż z upływem 3lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Co ważne, przedawnienie roszczeń przysługujących osobie małoletniej nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez nią pełnoletniości.

Przerwanie biegu przedawnienia oznacza, że termin przedawnienia przestaje upływać z chwilą pojawienia się okoliczności powodującej przerwę i nie biegnie przez cały czas jej trwania, a po jej ustaniu zaczyna bieg od początku. Jest to cecha, która zasadniczo różnicuje przerwanie biegu przedawnienia od jego zawieszenia (przy którym termin biegnie dalej). Przerwanie nigdy nie następuje na skutek ingerencji podejmowanej z urzędu przez państwo wobec stron stosunku cywilnoprawnego.
Art. 123 kodeksu cywilnego przewiduje trzy główne grupy zdarzeń, które powodują przerwanie biegu przedawnienia:

• każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Bieg przedawnienia przerywają następujące działania wierzyciela:

  • wniesienie pozwu;

  • złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przed sądem;

  • złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia i wniesienia pozwu;

  • zgłoszenie wierzytelności w toku postępowania upadłościowego;

  • złożenie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji itd.

• przez wszczęcie mediacji;

• przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której przysługuje. Wyróżnia się dwie postaci uznania prowadzącego do przerwania biegu przedawnienia:

  • uznanie właściwe będące umową, w której dłużnik stanowczo oświadcza, że jego dług istnieje w określonej wysokości,

  • uznanie niewłaściwe będące oświadczeniem dłużnika, które nie wprost lecz pośrednio wskazuje na istnienie długu np. prośba o rozłożenie na raty, o przedłużenie terminu spłaty.