OSOBOWOŚĆ JAKO CECHA KULTUROWA:

0. Pochodzenie pojęcia

1. Perspektywy różnych nauk:

- filozofia: interesuje się wyjaśnieniem swoistości świata podmiotowego w relacji do świata przedmiotowego,

relacji świata myśli i przeżyć do świata rzeczy.

- psychologia: poszukiwanie wyjaśnień swoistości achowań jednostek danego typu w odróżnieniu od innych ludzi.

- socjologia: poszukujw swoistości działań określonyvh biorowości ludzkich

0. Przykładowa definicja: dynamiczna organizacja idei, postaw, nawyków nabudowana nad naturą biologiczną

WIELOWYMIAROWOŚĆ RELACJI:

0. Park, Cooley:

- koncepcja rozwoju osobowości: komunikowanie się obejmuje wyraz twarzy, postawę i gest, tonację głosu, słowa, pismo,

druk, koleje, telegramy, telefony i wszystko cokolwiek zostanie jeszcze wynalezione. uWaża, że proces społecznego

komunikowania się jest fenomenem, który powoduje, iż, mimo dużego zróżnicowania środków komunikowania,

mechanizm formowania ludzkiej osobowości jest względnie jednolity. Fenomen tym jest jaźń odzwierciedlona, więc nasze

wyobrażenia, na temat tego, jak wyobrażają sobie nas inni ludzie. Aby istniało społeczenstwo ,konieczne jest, by

zebrali się ludzie.

0. Statystyczne, dotyczące zespołu względnie trwałych właściwości psychicznych, wspólnych większości członków

okreslonej zbiorowości bądź też wystepujących w niej szczególnie często. Relacje te podnoszone są bardzo często

w badaniach porównawczych nad typami osobowości wystepujacymi w różnych krajach czy w badaniach

tzw. charakteru narodowego.

0. Uwarunkowania w kontekście historycznym, ten typ relacji podkreślany jest zwłaszcza wtedy, gdy chcemy

wyjasnić tworzenie się mechanizmów wyraźnej identyfikacji grupowej, zwłaszcza narodowej.

0. Funkcjonalne, służące do wyjaśniania procesów adaptacji i nieprzystosowania, bądź też do wyjaśnienia

wpływu okreslonego zespołu cech osobowości na trwanie i rozwój całego systemu społecznego.

0. Spójność treści kultury i cech osobowości, podkresla się odpowiedniość między treściami danej kultury

(norm, obyczajów, mitów, legend, instytucji), a konfiguracją cech osobowości członków danego

społeczeństwa.

0. Dynamika i działanie jednostkowe, analiza ról społecznych (przywódców, bohaterów twórców, wynalazców),

analizy sytuacji (wojny, kryzysy, rewolucje), w których cechy jednostek pełniących niektóre role społeczne

staja się bardzo ważne dla przebiegu zmian czy analizy cech tych osobowości, które ze względu na swą

unikatowość wyprzedzają epokę.

MODELE OSOBOWOŚCI:

0. Zbiór cech stanowiących dyspozycje do określonych zachowań

1. Niektóre cechy mają konstytuujące znaczenie

2. Ogół symboli ludzkiego umysłu wraz z środkami ich przekazywania

3. Zróżnicowanie i jednolitość

4. Mechanizm jaźni odzwierciedlonej – Cooley

Społeczeństwo jako wyobrażenia o osobach

KONCEPCJA MEADA:

0. Filozoficzne założenia-podstawowym czynnikiem konstyuującym osobowość społeczną jest dialog-

wewnętrzna konwersacjam do której dochodzimy poprzez wcześniej podjętą konwersację z innymi

ludźmi danymi nam w bezpośrednim doświadczeniu.

0. Proces przyjmowania ról- czyli proces występowania jednostki wobec samej siebie w roli innych ludzi.

1. „Me” – zorganizowany zespół postaw innych ludzi, przyjęty przez daną jednostkę

2. „I” – odpowiedź jednostki na postawy innych

MODELE OSOBOWOŚCI CDN:

0. Mechanizmy regulacyjne odpowiadają poziomowi organizacji:

1. -id stanowi mechanizm przekazywania energii instynktów i impulsów do osobowości

2. -ego: świadoma jaźń człowieka

3. superego: uwewnętrzniona kultura mechanizmem autokontroli

MECHANIZMY OBRONNE:

0. Stłumienie - obejmuje różnego rodzaju sposoby wyparcia do sfery podświadomości impulsów

pochodzących z Id. O swoim istnieni udajaznać w marzeniach sennych bądźż przy obniżonej

samokontroli (np. alkoholu)

0. Racjonalizacja-obejmuje on różnorodne, z pozoru racjonalne uzasadnienia dla podejmowania

różnorodnych działań, które wynikają z impulsów mogących w sposób pośredni lub bezpośredni

zagrażać jednostce.

0. Reakcja upozorowana-obejmuje on różnorodne stłumienia niebezpiecznych impulsów poprzez

manifestowanie wobec innych osób impulsów (uczuć) im przeciwstawnych. Np. pozorowanie

pewności siebie.

0. Sublimacja-obejmuje on różnorodne, zastępcze formy wyładowania impulsów, którymi w tym

przypadku są wszelkie formy twórczości artystycznej. Stosowany przez ludzi z problemami seksualnymi

(malarze, pisarze itp.)

0. Projekcja-obejmuje on te te wszystkie sytuacje, w których innym ludziom przypisujemy impulsy

i popędy, których sami nie możemy lub nie mogliśmy zaspokoić (np. będąc z osobami, które nie

potrafia ujawnić swojej agresji, nieliczenie się z nikim, niczym)

0. Przeniesienie-obejmuje on te wszystkir sytuacje, w których wyładowujemy nasze impulsy np.

agresję na osobach (przedmiotach).

KONCEPCJA OSOBOWOŚCI WEDŁUG SZCZEPAŃSKIEGO:

0. Elementy biogenne-przekazywane dziedzicznie wyposażenie biologiczne: wzrost, budowa organizmu,

jego właściwości fizjologiczne, działalność gruczołów.

0. Elementy psychogenne-przekazywane dziedzicznie wyposażenie psychiczne, charakteryzuje się

skłonnościado modyfikacji pod wpływem procesu socjalizacji: inteligencja, pamięć, wola,

wyobrażenia, temperament, spostrzegawczość

0. Elementy socjogenne: wprowadzenie jednostki w życie społeczne, uczenie jej zachowania się

według przyjętych wzorów i norm kulturowych

0. Kulturowy ideał osobowości- kształtuje sięw dzieciństwie. Zostaje zinteralizowany w okresie dojrzewania,

kiedy człowiek zaczyna sobie tworzyć ideały do naśladowania. Jest więc modelem, według którego powinien

kształtować swoej zachowania, jest ucieleśnieniem pożądanych cech, wysoko cenionych w danej grupie.

0. Jaźń subiektywna- czyli obraz własnej osoby. Kształtuje się w gługim procesie rozwoju osobniczego.

1. Jaźń odzwierciedlona-kształtowana przez interpretację reakcji innych ludzi w stosunku do własnej osoby.

2. Role społeczne-będąc sposobem zachowania się jednostki wobec innych osób, pełniona jest według mniej

lub bardziej utrwalonych w społeczeństwie wzorów i norm, w tym wzorów osobowych. Wyróżniamy:

cechy biologiczne i psychiczne jednostki, wzór osobowy, definicję roli przyjętą w grupie,

strukturę i organizację wewnętrzną grupy, stopień identyfikacji.

DZIEDZICZENIA A UCZENIE SIĘ SPOŁECZNE:

0. Warunkowanie, ale nie determinacja

1. Badania nad ilorazem inteligencji

2. Równanie do średniej

3. Rola zróżnicowania społecznego

INTELIGENCJA:

0. Iloraz inteligencji

1. Inteligencja emocjonalna-okraśla siezdolności jednostki w pięciu podstawowych dziedzinach:

znajomości własnych emocji, kierowania własnymi emocjami, tak by były włąściwe dla danej sytuacji,

w które jsięjednostka znajduje, zdolności do motywowania się, umiejętność rozpoznawania emocji

u inncy-zdolności empatyczne, umiejętność nawiązywania i podtrzymywania związków z innymi ludźmi.

0. Pojęcie emocji-odnosi się ona do wszelkich uczuć i związanych z nimi myśli, stanów psychicznych i

biologicznych oraz zakresu związanych z nimi potencjalnych skłonności do zachowań.

UMYSŁ EMOCJONALNY:

0. Szybkość

1. Pewność – automatyczność

2. Symbolika

3. Infantylność

4. Rola przeszłych wydarzeń

5. Uczuciowość

INTELIGENCJA EMOCJONALNA JAKO ZDOLNOŚĆ:

0. Rozpoznawania

1. Kierowania

2. Motywowania się

3. Rozpoznawania u innych emocji

4. Trwania w związkach międzyludzkich

5. Większa plastyczność

KULTUROWY IDEAŁ OSOBOWOŚCI:

0. Model zachowania/wzór osobowy

1. Sankcje

2. Odróżnienie ideału osobowościowego od wzoru osobowego (Ossowski)

3. Wzory: propagowane

4. Akceptowane

5. Zinternalizowane

6. Realizowane

7. Dobrodziejstwo wyboru!

PRZYKŁADOWA KATEGORYZACJA WARTOŚCI:

0. Dionizyjskie

1. Heraklesowe

2. Prometejskie

3. Apollińskie

4. Sokratyczne

JAŹŃ SUBIEKTYWNA:

0. Poczucie własnej wartości

1. Samoocena

2. Samoakceptacja

3. Proces kształtowania

4. Projekcja/introjekcja

ROLE SPOŁECZNE:

0. Sposób zachowania jednostki

1. Normy i wzory społeczne

2. Czynniki wpływające na proces realizacji roli

UKSZTAŁTOWANA OSOBOWOŚĆ:

0. Zdolność do prezentowania własnej tożsamości, na którą składają się:

1. System wartości

2. Postaw

3. Motywacji

4. aspiracji